Hội chứng Porphyrin niệu (Kỳ 2) docx

Hội chứng Porphyrin niệu
(Kỳ 2)

1.3. Cơ chế bệnh sinh của protein niệu:
1.3.1. Mất điện thế âm tính màng nền:
Màng lọc lọc của cầu thận được cấu tạo rất phức tạp gồm 3 lớp:
- Lớp trong cùng là tế bào biểu mô láng không hoàn toàn trên bề mặt
màng nền tạo nên những lỗ nhỏ có kích thước 160A
o
. Màng nền cầu thận được cấu
tạo bởi các sợi glycoprotein đan chéo nhau và tạo nên các lỗ có kích thước 110A
o
.
Lớp ngoài cùng là tế bào biểu mô có giả túc bám chi chít trên màng nền, giữa các
chân có các lỗ nhỏ kích thước 70A
o
. Các lỗ nhỏ màng lọc có hình dáng, kích thước
khác nhau. Trên các lỗ nhỏ phía trong và ngoài màng nền đều có điện tích âm tính
tạo bởi các anion của axit sialic. Các lỗ nhỏ ở màng nền cho phép các phân tử
protein trung hoà hoặc mang điện tích (+) có kích thước phân tử < 42A
o
vượt qua
màng lọc dễ dàng, nhưng không cho phép tất cả protein máu có kích thước phân
tử từ 22A
o
trở lên mang điện tích (-) vượt qua màng lọc vào khoang Bowmann.
Trong một ngày đêm có gần 60 kg protein máu đi qua cầu thận nhưng chỉ thải ra
ngoài 0,20g/ngày. Ngày nay, người ta đã xác định chắc chắn vai trò các điện tích
(-) trong việc ngăn cản, đẩy tất cả những protein máu mang điện tích âm có từ
22A
o

trở lên quay trở lại máu, không cho phép vượt qua màng nền vào khoang
Bowmann.
Trên thực nghiệm, khi tiêm puromycin cho động vật thực nghiệm sẽ làm
mất điện thế (-) của màng nền cầu thận làm xuất hiện protein niệu. Hình ảnh mô
bệnh học thận do puromycin tương tự như tổn thương mô bệnh học của hội chứng
thận hư biến đổi tối thiểu. Người ta cho rằng chính các cytokin, interleukin đã triệt
tiêu điện thế (-) màng nền cầu thận.

1 3.2. Rối loạn huyết động:
Tăng áp lực thủy tĩnh trong cuộn mạch cầu thận làm tăng tính thấm của
màng nền cầu thận đối với protein máu, làm tăng protein niệu. Albumin có kích
thước phân tử 36A
o
dễ dàng vượt qua màng nền vào khoang Bowmann. Bệnh sinh
của tăng áp lực thủy tĩnh là do hoạt động angiotensin tổ chức, làm co thắt động
mạch đi hoặc do hoạt động cuả hệ thống giãn mạch làm tăng lượng máu đến cầu
thận.
Dựa trên cơ sở của giả thuyết này, người ta đã sử dụng thuốc ức chế men
chuyển và thuốc chống viêm không steroid trong điều trị giảm protein niệu. Các
thuốc ức chế men chuyên làm giãn động mạch đi, giảm áp lực lọc làm giảm
protein niệu.
Các thuốc không steroid ức chế tổng hợp prostaglandin giãn mạch làm
giảm lượng máu đến cầu thận, giảm áp lực lọc, giảm protein niệu. Sự triệt tiêu
mạng điện thế âm tính và tăng áp lực thủy tĩnh trong cuộn mạch cầu thận hình
thành protein niệu chọn lọc.

1.3.3. Biến đổi cấu trúc màng nền cầu thận:
Sự biến đổi cấu trúc màng nền do tác động của các yếu tố viêm, sự tác
động của phức hợp bổ thể C
7

, C
8
và

C
9
; sự hoạt động của đại thực bào, các tế bào
Tc và NK tiết các cytokin gây độc đã biến đổi tính chất sinh học của màng nền cho
phép protein có phân tử lượng lớn vượt qua màng lọc vào hệ thống dẫn niệu, tạo
nên protein không chọn lọc.

1.3.4. Tăng tính thấm màng nền do các yếu tố viêm:
Hoạt động của cytokin, bradykinin, histamin, leucotrien, C3a và C5a
có tác dụng tăng tính thấm màng nền.

2. Paraprotein.

2.1. Bence-Jones protein:

Bence-Jones protein là chuỗi nhẹ globulin miễn dịch gặp ở bệnh huyết
học ác tính, chủ yếu bệnh ác tính dòng tương bào (bệnh đa u tủy). Đặc điểm của
Bence-Jones protein là sẽ đông vón ở nhiệt độ 60-70
o
C, tan ở nhiệt độ 100
o
C nên
còn gọi protein niệu nhiệt tán.
Bence-Jones protein có thể kết tủa trong lòng ống thận gây suy thận cấp
tính. Thuốc cản quang đường tĩnh mạch có khả năng gây kết tủa Bence-Jones
protein.

Protein niệu nhiệt tán lắng đọng trong màng nền cầu thận và màng nền ống
thận gây tổn thương ống thận, cầu thận dẫn đến suy thận mãn tính. Suy thận mãn
tính là một trong những nguyên nhân tử vong của đa u tủy.

2.2. Tamm -Horsfall protein:

Tamm-Horsfall protein thực chất là những mucin do tế bào ống thận
bài tiết, có tác dụng bảo vệ tế bào biểu mô tránh những tác động độc hại của nước
tiểu. Tamm-Horsfall protein tăng bệnh lý ống kẽ thận và rất dễ đông vón khi tương
tác với các thuốc cản quang đường tĩnh mạch làm tắc ống thận và dẫn đến suy
thận cấp tính.