SKKN rèn kỷ năng đọc hiểu hs lớp 5

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
A- MỞ ĐẦU
1/ LÝ DO CHỌN GIẢI PHÁP
- Giáo dục tiểu học là nền móng đầu tiên giúp con người tồn tại và phát triển ,
trong đó môn Tiếng Việt có một vò trí đặc biệt quan trọng vì nó hình thành và phát
triển cho học sinh khả năng giao tiếp , là cơ sở để phát triển tư duy cho trẻ , giúp trẻ
tiếp thu các môn học khác.
-Tiếng Việt ở tiểu học gồm nhiều phân môn như : Tập đọc, Luyện từ và câu,
Kể chuyện , Chính tả, Tập làm văn ,… . Mỗi môn học đều có một chức năng ,khi
dạy ngữ văn ở nhà trường đồng thời cũng chuẩn bò vốn cho học sinh khi học văn mà
Tập đọc là một phân môn giữ vò trí không nhỏ.
-Tập đọc là một phân môn mang tính chất tổng hợp vì ngoài nhiệm vụ dạy học
nó còn co ù nhiệm vụ trau dồi kiến thức về Tiếng Việt cho học sinh ( về phát âm,
từ ngữ, câu văn,…) kiến thức bước đầu về văn học, đời sống và giáo dục tình cảm
thẩm mỹ. Tập đọc ở tiểu học nói chung và ở lớp 5 nói riêng giữ một nhiệm vụ quan
trọng. Trong các giờ tập đọc, việc học sinh biết đọc đúng và diễn cảm bài văn, bài
thơ đã tạo cho các em sự say mê hứng thu ùtrong học tập và tích lũy một vốn kiến
thức văn học đáng kể cho các em.
-Phân môn Tập đọc co ù tác dụng mạnh mẽ trong giáo dục mỹ cảm , học sinh
yêu cái đẹp, rung cảm trước cái đẹp trong thiên nhiên , cái đẹp trong xã hội , cái
đẹp trong văn chương . Tập đọc còn rèn luyện cho học sinh tư duy trừu tượng và
cả tư duy logic. Giờ tập đọc ngoài việc dẫn dắt học sinh và cho học sinh tìm đại ý
để phát triển óc tổng hợp , tìm bố cục để phát triển óc phân tích . Ngoài ra, các em
còn được rèn luyện óc tưởng tượng, phán đoán , ghi nhớ .
-Phân môn Tập đọc còn được kết hợp chặt chẽ với các phân môn khác của chương
trình Tiếng Việt. Qua các bài văn được học, học sinh vừa cảm thụ được cái hay, cái
đẹp vừa học được cách sử dụng từ chính xác, cách đặt câu gọn gàng, sinh động ,
được luyện tập về chính tả, tập làm văn.
- Ở bậc tiểu học nói chung và ở lớp 5 nói riêng phân môn Tập đọc có 2 yêu cầu
chính là :

+ Rèn kó năng tập đọc.
+ Giúp học sinh cảm thụ tốt bài văn.
Học phân môn Tập đọc , việc đọc và cảm thụ là hai khâu có quan hệ mật thiết
với nhau , gắn bó hỗ trợ đắc lực cho nhau, cảm thụ tốt giúp việc đọc đúng, diễn cảm
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
1

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
tốt. Ngược lại đọc đúng và diễn cảm tốt giúp cho việc cảm thụ bài văn thêm sâu
sắc .Học sinh có đọc đúng ,đọc thông thạo và trên cơ sở đã hiểu nội dung câu thơ ,
câu văn , đoạn thơ, đoạn văn thì các em mới thể hiện được cảm xúc tức là đã hiểu
tường tận về nội dung và nắm được ý nghóa giáo dục của bài . Điều đó khẳng đònh
rằng trong tiết tập đọc lớp 5, việc rèn kó năng đọc đúng, đọc diễn cảm cho học sinh
là rất cần thiết. Trong tiết học, học sinh có đọc đúng, biết đọc diễn cảm thì tiết học
mới có hiệu quả cao và mới thể hiện được tầm quan trọng của bộ môn.
Trong thực tế giảng dạy, việc rèn cho học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm còn gặp
nhiều khó khăn , lúng túng làm ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học . Vì vậy , tôi
chọn giải pháp “giúp học sinh rèn đọc đúng ,đọc diễn cảm” để nghiên cứu và vận
dụng vào thực tế lớp 5B nhằm nâng cao chất lượng dạy và học .
2/ ĐỐI TƯNG NGHIÊN CỨU
+ Biện pháp giúp học sinh là học sinh lớp 5B Trường tiểu học Thò Trấn A rèn đọc
đúng và đọc diễn cảm.
+ Học sinh khối lớp 5 và đặc biệt là học sinh lớp 5B- Trường tiểu học Thò Trấn
A .
3/ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
-Phân môn Tập đọc lớp 5 , tập trung vào việc rèn đọc đúng – đọc diễn cảm cho học
sinh khối 5 và học sinh lớp 5B trong năm học 2007-2008.
4/ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
a)Phương pháp nghiên cứu tài liệu:Tìm đọc các tài liệu, tạp chí, giáo trình có nội
dung rèn kó năng đọc đúng, đọc diễn cảm cho học sinh.

b)Phương pháp điều tra: Dự giờ, trao đổi với các bạn đồng nghiệp,học sinh về
những khó khăn cũng như những thuận lợi khi thực hiện dạy và học trong các giờ
học Tập đọc trên lớp,…
c)Phương pháp thực nghiệm :Tổ chức cho học sinh thực hiện các yêu cầu của giải
pháp đề ra, kiểm tra kết quả và tác dụng của giải pháp khi tiến hành .
d) Phương pháp so sánh, đối chiếu :Tổ chức so sánh, đối chiếu kết quả trước và sau
khi thực hiện giải pháp để thấy được kết quả cũng như hạn chế nhằm tìm ra hướng
điều chỉnh, khắc phục hợp lí.

B/ NỘI DUNG
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
2

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN
-Mục tiêu của môn Tiếng Việt ở Tiểu học nhằm hình thành và phát triển ở
học sinh các kó năng sử dụng Tiếng Việt ( nghe, nói, đọc, viết )để học tập và
giao tiếp trong các môi trường hoạt động của lứa tuổi. Thông qua việc dạy và học
Tiếng Việt góp phần rèn luyện các thao tác của tư duy cho học sinh.
- Cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về Tiếng Việt và những hiểu biết
sơ giản về xã hội, về tự nhiên và con người, về văn hóa, văn học của Việt Nam và
nước ngoài.
-Bồi dưỡng tình yêu Tiếng Việt và hình thành thói quen giữ gìn sự trong sáng,
giàu đẹp của Tiếng Việt,góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội
chủ nghóa.
- Từ năm học 2006- 2007 học sinh lớp 5 được học chương trình tiểu học mới ở tất
cả các môn. Trong đó môn Tiếng Vòêt gồm 10 đơn vò học, mỗi đơn vò học ứng với
một chủ điểm học trong 3 tuần ( riêng chủ điểm Vì hạnh phúc con người được học
trong 4 tuần), các chủ điểm học tập xoay quanh những vấn đề lớn đặt ra cho đất
nước, dân tộc và cả loài người như:

• Tập Một gồm 5 chủ điểm học trong 18 tuần:
- Yêu Tổ quốc ( Việt Nam – Tổ quốc em ) học trong tuần 1,2,3.
- Bảo vệ hòa bình, vun đắp tình hữu nghò giữa các dân tộc ( Cánh chim hòa
bình) học trong tuần 4, 5, 6.
- Sống hài hòa với thiên nhiên, chinh phục thiên nhiên ( Con người với thiên
nhiên) học trong tuần 7, 8, 9.
- Bảo vệ môi trường ( Giữ lấy màu xanh) học trong tuần 11, 12, 13.
- Chống bệnh tật , đói nghèo, lạc hậu ( Vì hạnh phúc con người ) học trong tuần
14, 15, 16, 17.
Tuần 10 : Ôn tập giữa học kì I
Tuần 18 : Ôn tập cuối học kì I
• Tập Hai gồm 5 chủ điểm học trong 17 tuần:
- Sống, làm việc theo pháp luật, xây dựng xã hội văn minh ( Người công
- dân ) học trong tuần 19, 20, 21.
- Bảo vệ an ninh, trật tự xã hội ( Vì cuộc sống thanh bình ) học trong tuần 22,
23, 24.
- Giữ gìn và phát huy bản sắc , truyền thống dân tộc ( Nhớ nguồn ) học trong
tuần 25, 26, 27
- Thực hiện quyền bình đẳng ( Nam và nữ ) học trong tuần 29, 30 , 31,
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
3

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
- Thực hiện quyền của trẻ em ( Những chủ nhân tương lai ) học trong tuần 32,
33, 34.
Tuần 28 : Ôn tập giữa học kì II
Tuần 35: Ôn tập cuối học kì II
* Phân môn Tập đọc giúp học sinh :
+Củng cố kó năng đọc trơn, đọcthầm đã được hình thành ở các lớp 1,2, 3, 4; Tăng
cường tốc độ đọc, biết đọc lướt để chọn thông tin nhanh; tiếp tục rèn luyện kó

năng đọc diễn cảm là kó năng bắt đầu được rèn luyện từ lớp 4.
+ Phát triển kó năng đọc hiểu lên mức cao hơn: nắm và vận dụng được một số
khái niệm như đề tài, cốt truyện, tính cách , để hiểu ý nghóa của bài và phát
hiện một vài giá trò nghệ thuật trong các bài văn, thơ. Đây là yêu cầu trọng tâm.
+ Mở rộng vốn hiểu biết về tự nhiên , xã hội và con người để góp phần hình
thành nhân cách của con người mới
* Yêu cầu về kó năng đọc đối với học sinh lớp 5 :
+Đọc các văn bản nghệ thuật, khoa học, hành chiùnh, báo chí.
+Đọc thầm
+Đọc diễn cảm đoạn văn,bài thơ, màn kòch ngắn.
+Tìm hiểu ý nghóa của bài văn, bài thơ và một số chi tiết có giá trò nghệ thuật
trong bài văn , bài thơ. Nhận xét về nhân vật , hình ảnh và cách sử dụng từ ngữ
trong bài văn, bài thơ.
+Đọc thuộc một số bài văn, bài thơ.
+Dùng từ điển học sinh hoặc các sách công cụ để tra cứu , ghi chép thông tin.
II/ CƠ SỞ THỰC TIỄN
1-Thuận lợi : Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo , Ban Giám hiệu nhà
trường, phụ huynh học sinh đã tích cực hỗ trợ về cơ sở vật chất, các điều kiện dạy-
học và từ tháng 9/ 2007 lớp được học 2 buổi/ ngày với tổng số 31/31 em.
- Giáo viên thực hiện tốt việc đổi mới phương pháp dạy học, dạy học lấy học
sinh làm trung tâm.
-Đa số học sinh chăm chỉ ,có ý thức học tập, biết đọc thành tiếng bài văn , bài thơ.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
4

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
2- Khó khăn: Trình độ học sinh không đồng đều , có nhiều học sinh đọc đúng,
nhanh và diễn cảm tốt nhưng cũng có không ít học sinh đọc còn ngắc ngứ, lí nhí,
ngừng nghỉ chưa đúng chỗ, ngắt giọng hoặc nhấn giọng chưa đúng, chưa biết diễn
cảm. Trong quá trình đọc, một số em còn hấp tấp, không chuẩn bò kỹ cho việc đọc

nên đọc quá nhanh, dẫn đến sai từ , thêm hoặc bớt từ làm ảnh hưởng đến ý nghóa
của bài văn, bài thơ. Qua kiểm tra , chất lượng đọc vào đầu năm học 2007- 2008 như
sau:
- Tổng số học sinh : 31 em
MỨC ĐỘ Số lượng Tỉ lệ Ghi chú
Đọc nhỏ, ấp úng, ngắt nghỉ
chưa đúng chỗ
10 32,3 %
Đọc nhanh, còn sai từ 7 22,5 %
Đọc to, rõ, lưu loát, chưa
diễn cảm
11 35,5 %
Đọc diễn cảm tốt 3 9,7 %
Như vậy, chất lượng đọc đúng và diễn cảm còn thấp , số học sinh đọc to rõ,
lưu loát cũng như đọc diễn cảm chưa nhiều .
Thực tế ở một số giờ dạy Tập đọc, thời gian giáo viên dành cho học sinh luyện
đọc còn quá ít, còn áp đặt cách đọc cho các em, học sinh phải đọc một cách thụ
động . Bản thân học sinh tự cho rằng mình đã đọc thông thạo nên không chú tâm
rèn kỹ năng đọc lưu loát, đọc diễn cảm. Giáo viên ít tổ chức, ít gợi ý để học sinh
khám phá tìm hiểu cách đọc dẫn đến hiệu quả đạt được trong giờ tập đọc chưa cao.
III/ NỘI DUNG VẤN ĐỀ
Trước hiện trạng đó, tôi nhận thấy muốn rèn cho học sinh đọc diễn cảm tốt, trước
hết trong mọi giờ tập đọc giáo viên cần phải rèn cho học sinh đọc đúng, trôi chảy
đọc đúng cũng sẽ nâng cao tốc độ đọc và cho phép đọc có ý thức hơn. Nếu không
hiểu cái đang đọc thì càng không đọc lưu loát và diễn cảm được. Vì vậy, tôi đã đề ra
và thực hiện theo các giải pháp sau :
1/ Phân loại học sinh theo khả năng đọc:
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
5

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
Sau khi nhận lớp, tôi đã cho lớp ổn đònh tổ chức, qua tìm hiểu, điều tra để nắm
chắc đối tượng học sinh, sau đó tiến hành lựa chọn, phân loại học sinh theo kó năng
đọc gồm 3 đối tượng sau :
+Đối tượng 1: Học sinh biết đọc diễn cảm.
+Đối tượng 2: Học sinh đọc to rõ , lưu loát nhưng chưa diễn cảm.
+Đối tượng 3: Học sinh đọc nhỏ , lí nhí , ấp úng .
Dựa vào đó tôi đã sắp xếp chỗ cho những em đọc yếu ngồi cạnh những em đọc khá
để tạo thành những đôi bạn cùng tiến.Tiếp theo tôi giới thiệu với các em cấu tạo
chương trình phân môn Tập đọc để các em nắm được các chủ điểm chính trong từng
học kì và cả năm học,đồng thời nêu tầm quan trọng , yêu cầu cơ bản về việc rèn kó
năng đọc đúng,đọc diễn cảm.
2/ Chuẩn bò cho việc đọc:
Tôi luôn chú ý đến tư thế đọc của học sinh, khi đọc cần ngồi ngay ngắn,
khoảng cách từ mắt đến sách khoảng 30-35 cm, cổ và đầu thẳng, phải bình tónh, tự
tin, không hấp tấp. Khi đứng đọc, tư thế phải đàng hoàng, thoải mái, sách phải được
mở rộng và cầm đúng cách. Tôi luôn nhắc cho học sinh hiểu khi đọc thành tiếng là
đọc cho cô và tất cả các bạn trong lớp cùng nghe chứ không phải chỉ để cho mình cô
giáo nghe nên cần đọc đủ cho tất cả nghe rõ mà cũng không cần đọc quá to. Đối với
những học sinh đọc quá nhỏ, tôi kiên nhẫn luyện đọc cho các em và động viên,
khuyến khích các em đọc to dần lên. Trước khi học bài Tập đọc, tôi dặn học sinh
đọc nhiều lần ở nhàø cho trôi chảy và chuẩn bò trước phần câu hỏi , tìm hiểu nội dung
bài trong sách giáo khoa, đề ra các yêu cầu phù hợp với từng đối tượng học sinh.
3/ Luyện đọc đúng:
-Đọc đúng là sự tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác, không
có lỗi. Đọc đúng là không đọc thừa, không đọc thiếu từng âm, vần và tiếng. Đọc
đúng còn bao gồm đọc đúng các âm thanh, ngắt nghỉ hơi đúng chỗ.
♣ Biện pháp:Từ đầu năm, tôi đã phân loại học sinh, nắm được mức độ đọc của
từng em. Từ đó có kế hoạch luyện đọc cho từng em. Trước khi dạy mỗi bài tập đọc,
tôi dự tính các lỗi học sinh dễ mắc phải, những từ, câu khó học sinh chưa đọc tốt để

luyện.
Ví dụ : Bài Thái sư Trần Thủ Độ
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
6

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
- Luyện đọc đúng các âm đầu: Suy nghó, qû trách, vượt qua, ví như,….
- Luyện đọc đúng các âm,vần khó:Chuyên quyền, quân hiệu, tâu xằng, kiệu,…
Phần này tôi kết hợp trong lúc cho học sinh luyện đọc cá nhân.
Ngoài ra, đọc đúng còn bao gồm đọc đúng cả tiết tấu, ngắt hơi, nghỉ hơi, ngữ
điệu câu.Việc ngắt nghỉ hơi còn phải phù hợp với dấu câu: nghỉ ít ở dấu phẩy, nghỉ
lâu hơn ở dấu chấm, dấu hai chấm. Đối với những bài văn xuôi, khi đọc ngoài việc
tìm những dấu câu đặêc biệt ( câu hỏi, câu cảm, câu khiến,…) để hướng dẫn học sinh
đọc đúng, giáo viên còn phải chú trọng đến việc ngắt hơi ở những chỗ không có dấu
câu nhưng là những chỗ tách ý , tôi đã dựa vào nghóa và quan hệ ngữ pháp để xác
đònh đúng cách ngắt nhòp đúng các câu.
Ví dụ: “ Dãy Tam Đảo như bức tường xanh / sừng sững chắn ngang bên phải / đỡ
lấy mây trời cuồn cuộn ”
( Bài Phong cảnh đền Hùng )
“ Có cây đa / phải hỏi cây đa, có cây sung / phải hỏi cây sung, có mẹ cha / phải
hỏi mẹ cha. Đi rừng lấy củi / mà không hỏi cha, đi suối lấy nước / mà chẳng nói với
mẹ; bán cái này, mua cái nọ / mà không hỏi ông già bà cả là sai; phải đưa ra xét
xử.”
( Bài Luật tục xưa của người Ê- đê)
Đối với những bài thơ cần ngắt nghỉ hơi đúng nhòp thơ .
Ví dụ:
“ Gió hun hút / lạnh lùng
Trong đêm khuya / phố vắng,
Súng trong tay im lặng.
Chú đi tuần / đêm nay.

Hải Phòng / yên giấc ngủ say
Cây / rung theo gió, lá / bay xuống đường.”
( Bài Chú đi tuần )
Với bài thơ lục bát “ Hành trình của bầy ong”, nhòp thơ phổ biến là 2/4, 4/2, 3/5,
2/6,
“ Chắt trong vò ngọt / mùi hương
Lặng thầm thay / những con đường ong bay
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
7

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
Trải qua mưa nắng vơi đầy
Men trời đất đủ làm say đất trời
Bầy ong giữ hộ cho người
Những mùa hoa / đã tàn phai tháng ngày ”

Đối với những học sinh đọc quá nhanh nên dẫn đến đọc sai từ, thêm hoặc bớt từ,
tôi tập cho các em tính cẩn thận hơn, bình tónh hơn khi đọc bài, nhìn kó từ ngữ khi
đọc cho chính xác hơn.
Trong các tiết học Tập đọc, tôi luôn cố gắng tạo điều kiện cho tất cả học sinh đều
được tham gia đọc thành tiếng với nhiều hình thức như: đọc tiếp nối đoạn, đọc trong
nhóm 2, nhóm 4, đọc phân vai, đọc trước lớp,…
4/ Luyện đọc lưu loát:
Đọc lưu loát là phẩm chất đọc về mặt tốc độ, đọc không ê a, ngắc ngứ. Tốc độ
đọc nhanh chỉ thực hiện được khi đã đọc đúng. Khi đọc, phải chú ý xác đònh tốc độ
để cho người nghe hiểu kòp được. Nhưng đọc nhanh không phải là đọc liên tục,
không ngừng nghỉ.Tốc độ chấp nhận được của đọc nhanh khi đọc thành tiếng trùng
với tộc độ của lời nói ( ở lớp 5: 120 tiếng / phút ). Khi đọc thầm ,tốc độ sẽ nhanh
hơn nhiều.
♣ Biện pháp :

Muốn cho học sinh đọc nhanh, đúng tốc độ cần có sự chuẩn bò bài tốt, học sinh
phải đọc trước nhiều lần. Đối với những em đọc chậm tôi tổ chức cho các em luyện
đọc thêm sau giờ học.Trên lớp, tôi hướng dẫn cho học sinh làm chủ tốc độ bằng
cách đọc mẫu cho học sinh đọc thầm theo. Ngoài ra , tôi còn kết hợp các biện pháp
như : đọc tiếp nối đoạn trên lớp, đọc thành tiếng trong nhóm, đọc thầm có sự kiểm
tra của giáo viên, của bạn để điều chỉnh tốc độ.
Ví dụ: Khi một học sinh đọc cá nhân, tôi cho cả lớp đọc thầm theo.Ngoài ra, tôi
còn gây hứng thú cho học sinh bằng những trò chơi cuối giờ như: Thi đọc tiếp sức,
Đọc thơ truyền điện, Thả thơ,… Kết thúc trò chơi cho học sinh nhận xét và tuyên
dương nhóm đọc hay nhất , nhanh nhất và rút kinh nghiệm cho những lần chơi sau.
5/ Luyện đọc có ý thức: ( đọc hiểu )
Để giúp học sinh đọc cảm nhận văn bản thì trong dạy Tập đọc phải chú ý rèn
luyện khả năng đọc hiểu cho học sinh. Đây là vấn đề cần thiết quan trọng đối với
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
8

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
học sinh lớp 5. Có hiểu được nội dung bài văn, bài thơ thì mới có cách đọc đúng ,
đọc hay và diễn cảm được. Việc luyện đọc hiểu thường được thực hiện trong bước
đọc thầm. Đọc thầm có ưu thế hơn đọc thành tiếng vì nhanh hơn 1,5 đến 2 lần. Nó
có ưu thế hơn hẳn để tiếp nhận, thông hiểu nội dung văn bản vì người ta không
phải chú ý đến việc phát âm mà chỉ tập trung hiểu nội dung điều mình đọc. Hiệu
quả của đọc thầm được đo bằng khả năng thông hiểu nội dung văn bảøn vừa đọc .
Do đó , dạy đọc thầm chính là dạy đọc có ý thức, đọc hiểu. Kết quả dọc thầm
giúp học sinh hiểu nghóa của từ, cụm từ, câu, đoạn, bài. Tức là toàn bộ những gì
đọc được.
♣ Biện pháp:Trong dạy Tập đọc, tôi kết hợp chặt chẽ việc tìm hiểu bài với luyện
đọc. Một giờ tập đọc tôi cho học sinh đọc thầm nhiều lần. Đồng thời tôi giao nhiệm
vụ cho học sinh trong khi đọc thầm để kiểm tra kó năng đọc hiểu.
Ví dụ: Khi dạy bài “Nghóa thầy trò ”

+ Đọc thầm lần 1: Sau khi giới thiệu bài , 1 học sinh khá đọc bài , cả lớp đọc
thầm theo bạn để nắm nội dung bài .
+ Đọc thầm lần 2: Trong khi các bạn đọc nối tiếp đoạn ( 3 lượt ), cả lớp cũng đọc
thầm theo ( 3 lượt ) để luyện phát âm và hiểu thêm về các từ ngữ trong bài.
+ Đọc thầm lần 3: Trước khi tìm hiểu nội dung câu hỏi 1 ( hoặc nội dung đoạn
1 ) cho học sinh đọc thầm đoạn 1.
+ Đọc thầm lần 4: Trước khi tìm hiểu nội dung câu hỏi 2 ( hoặc nội dung
đoạn 2 ) cho học sinh đọc thầm đoạn 2.
+ Đọc thầm lần 5: Trước khi tìm hiểu nội dung câu hỏi 3 ( hoặc nội dung
đoạn 3 ) cho học sinh đọc thầm đoạn 3.
+ Đọc thầm lần 6: Trước khi luyện đọc diễn cảm bài ,cho học sinh đọc thầm để tìm
ra giọng đọc của bài.
Như vậy, học sinh đã được đọc thầm nhiều lần trước khi phân tích nội dung bài
kết hợp với đọc cá nhân thành tiếng để học sinh nắm đươc nội dung văn bản và từ
đó có cách đọc đúng. Việc đọc thành tiếng và đọc thầm đã được kết hợp chặt
chẽ, nhuần nhuyễn với nhau. Để giúp học sinh đọc hiểu tốt , tôi còn chuẩn bò hệ
thống câu hỏi để học sinh nêu nội dung, nghệ thuật, cách đọc bài, chú ý các câu hỏi
giúp học sinh tìm hiểu nghóa của từ, đặt câu để làm rõ nghóa của từ, tìm các từ gần
nghóa, cùng nghóa, trái nghóa,…
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
9

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
Ví dụ: Tìm hiểu phần II của bài “Người công dân số Một” ( SGK Tiếng Việt 5 tập
Hai trang 10, 11) có câu hỏi 3:
- Người công dân số Một trong đoạn kòch là ai ?
Tôi đặt câu hỏi để giải nghóa từ “ công dân ”
- Em hiểu “công dân” nghóa là gì ? ( Công dân là người sống trong một đất nước
có chủ quyền, là người có nghóa vụ, quyền lợi đối với đất nước. )
-Đặt câu với từ “ công dân ”. ( Mỗi chúng ta là một công dân nước Việt. )

Sau đó, tôi cho học sinh tìm hiểu cách đọc đoạn này sau khi đã tìm hiểu nội dung
bài, giúp các em thấy được vẻ đẹp của ngôn từ, vẻ đẹp của cách nói văn chương,
hướng dẫn các em phát hiện những tín hiệu nghệ thuật và đánh giá được giá trò
của chúng trong việc diễn đạt nội dung. Tất cả những việc như : yêu cầu học sinh
tìm dàn ý bài , nắm ý chính của đoạn , bài , hiểu được nội dung, nghệ thuật bài đều
nhằm giúp cho học sinh có cách đọc đúng, đọc diễn cảm.
Ví dụ: Bài “Cửa sông" ( SGK Tiếng Việt 5 tập Hai, trang 74 )
Từ “ Cửa ” được dùng theo nghóa mới, không dùng để chỉ mọi cái cửa bình thường
mà bằng biện pháp nghệ thuật chơi chữ độc đáo, tác gia û nói “ Cửa sông ” giống
như một cái cửa của dòng sông mở ra để sông đi vào biển lớn.
Nếu không chỉ ra được biện pháp nhân hóa ở khổ thơ cuối bài giúp tác giả nói
lên được “ tấm lòng ” của cửa sông là không quên cội nguồn mà chỉ khai thác về
đòa điểm đặc biệt của cửa sông như thế nào… thì chưa làm nổi bật sắc vẻ riêng của
“cửa sông” theo đúng ý đồ của tác giả. Yêu cầu học sinh nắm ý chính của đoạn,
của bài, hiểu được giá trò nghệ thuật của bài thơ . Tất cả việc phân tích trên nhằm
giúp cho học sinh hiểu được nội dung nghệ thụât của bài thơ để có cách đọc đúng,
đọc diễn cảm.
6/ Luyện đọc diễn cảm:
Đọc diễn cảm là một yêu cầu đặt ra khi đọc những văn bản văn chương hoặ c
có yếu tố của ngôn ngữ nghệ thuật. Đó là việc đọc thể hiện ở kó năng làm chủ
ngữ điệu, chỗ ngừng giọng , cường độ giọng đọc,…để biểu đạt đúng ý nghóa và tình
cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc , đồng thời biểu hiện được sự thông hiểu,
cảm thụ của người đọc đối với tác phẩm. Đọc diễn cảm thể hiện năng lực đọc ở
mức độ cao và chỉ thực hiện được trên cơ sở đọc đúng, đọc lưu loát.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
10

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
♣ Biện pháp: Nội dung của bài đọc qui đònh ngữ điệu của bài đọc nên tôi
không bao giờ áp đặt sẵn giọng đọc bài mà để học sinh tự nêu cách đọcvà đọc trên

cơ sở đã hiểu từ, hiểu nghóa. Tôi chỉ là người lắng nghe, sửa cách đọc cho từng học
sinh. Tôi cũng luôn kích thích, động viên học sinh cố gắng đọc diễn cảm.
Ví dụ: Sau khi đã tìm hiểu nội dung bài, tôi cho các em đọc nối tiếp đoạn , cả lớp
theo dõi tìm giọng đọc của bài, nêu cho cả lớp cùng góp ý như :
-Bài “ Lập làng giữ biển ” được đọc với giọng kể chuyện, thể hiện giọng đọc
lúc trầm lắng, lúc hào hứng, sôi nổi của bố Nhụ kiên quyết rời xa mảnh đất quê
hương quen thuộc tới lập làng mới ở một hòn đảo ngoài biển khơi để xây dựng cuộc
sống mới.
- Đoạn 1: Nhấn mạnh ở các câu nói thể hiện thái độ điềm tónh, dứt khoát của bố
Nhụ như: “ Con sẽ đưa thằng Nhụ ra trước . Rồi nhà con cũng ra . Ông cũng sẽ
ra”
“ Ngay cả chết, cũng cần ông chết ở đấy”.
- Đoạn 2: Nhấn mạnh ở các từ ngữ giải thích của bố Nhụ: Đất rộng, bãi dài, cây
xanh, nước ngọt, ngư trường gần….
Sau đó tổ chức cho học sinh luyện đọc diễn cảm theo nhóm, cá nhân,…từng đoạn
mình thích hoặc cả bài. Ngoài ra, tôi tổ chức cho học sinh tham gia các hình thức thi
đọc diễn cảm, đọc phân vai, đóng kòch,…Vì vậy, trong giờ tập đọc các em rất thích
tham gia đọc diễn cảm. Đọc diễn cảm chỉ có được trên cơ sở hiểu thấu đáo bài học.
Đọc diễn cảm yêu cầu đọc đúng giọng vui, buồn, giận dữ, trang nghiêm,…phù hợp
với từng ý cơ bản của bài đọc, phù hợp với kiểu câu, thể loại, đọc có nhấn giọng ở
những từ ngữ gợi cảm, gợi tả, phân biệt được lời nhân vật, lời tác giả. Để đọc diễn
cảm, người đọc phải làm chủ được chỗ ngắt giọng ( kó thuật ngắt giọng biểu cảm ),
làm chủ được tốc độ đọc ( độ nhanh, chậm , chỗ ngân hay dãn nhòp đọc), làm chủ
cường độ đọc ( đọc to hay nhỏ, nhấn giọng hay không ) và làm chủ ngữ điệu ( độ
cao của giọng đọc, lên giọng hay hạ giọng ). Để đọc diễn cảm hay, tôi luôn đàm
thoại cho học sinh hiểu ý đồ của tác giả , thảo luận vì sao lại đọc như vậy ? Ngoài
ra, khi học sinh luyện đọc, giáo viên phải tạo được một không khí lớp học thoải mái
để học sinh dễ cảm xúc với bài văn, có tâm trạng chờ đợi và chú ý nghe giáo viên
đọc và cũng từ đó các em có thể học tập và bắt chước gíáo viên.
Trong khi rèn đọc diễn cảm, tôi thường xuyên chú ý đến :

Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
11

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
+ Những học sinh rụt rè, nhút nhát tôi thường xuyên động viên. Khuyến khích,
không làm cho các em luống cuống.
+ Đối với những học sinh nghòch ngợm, không tập trung , hay phân tán tư tưởng,
tôi thường chú ý để chỉ đònh các em đọc tiếp.
+ Đối với những em đọc diễn cảm chưa tốt, tổ chức cho các em luyện đọc diễn
cảm theo nhóm để các em kèm cặp, giúp đỡ lẫn nhau.
Sau mỗi giờ tập đọc, tôi thường kiểm tra chất lượng đọc của học sinh thông qua
đọc thành tiếng ( ở cả 3 đối tượng ) xem các em đã đọc diễn cảm chưa.
7/ Đọc mẫu của giáo viên:
Việc đọc mẫu của giáo viên cũng góp phần không nhỏ trong việc luyện đọc cho
học sinh. Vì vậy, trước mỗi giờ dạy, tôi phải nghiên cứu nội dung bài dạy, tìm cách
đọc hay nhất và tập đọc nhiều lần. Trên lớp, tôi chú ý đọc mẫu thật tốt để học sinh
cảm thụ được bài học hiệu quả nhất. Có nhiều cách đọc mẫu như:
+ Đọc mẫu ở đầu tiết, giữa tiết hay cuối tiết học.
+ Đọc mẫu toàn bài .
+ Đọc mẫu từ , cụm từ, câu, đoạn.
Vì vậy, tùy theo từng bài, từng nội dung mà giáo viên lựa chọn cách đọc mẫu phù
hợp.
Ví dụ 1: Với các bài tập đọc có độ khó không cao lắm như : Nhà tài trợ đặc biệt
của Cách mạng , Tiếng rao đêm , Luật tục xưa của người Ê- đê,…. giáo viên đọc
mẫu toàn bài trước khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài sau khi cho học sinh luyện
đọc đúng.
Với các bài như : Người công dân số Một ( kòch ), Thái sư Trần Thủ Độ,
….giáo viên cần đọc mẫu sau khi giới thiệu bài rồi mới hướng dẫn học sinh luyện
đọc đúng.
Ví dụ 2: Bài “ Hộp thư mật ”

- Câu đầu – giọng đọc náo nức, thể hiện sự sốt sắng của Hai Long.
- Đoạn từ “ Người đặt hộp thư …. đã đáp lại .” – đọc với giọng chậm rãi, nhẹ
nhàng , trải dài thiết tha, trìu mến ở hai câu : Đó là tên Tổ quốc Việt Nam,
là lời chào chiến thắng. Đôi lúc Hai Long đã đáp lại.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
12

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
- Đoạn từ “ Anh dừng xe…. trả hộp thuốc về chỗ cũ.” – đọc nhòp nhanh hơn,
phù hợp với việc diễn tả các tình tiết bất ngờ, thú vò nhưng vẫn thể hiện phong
thái bình tónh, tự tin, đónh đạc của nhân vật.
- Đoạn cuối – giọng chậm rãi, vui tươi.
“ Hai Long phóng xe về phía Phú Lâm tìm hộp thư mật.
Người đặt hộp thư lần nào cũng tạo cho anh sự bất ngờ. Bao giờ / hộp thư cũng
đặt tại một nơi dễ tìm / mà lại ít bò chú ý nhất. Nhiều lúc, người liên lạc còn
gửi gắm vào đây một chút tình cảm của mình, thường bằng những vật gợi ra
hình chữ V mà chỉ anh mới nhận thấy. Đó là tên Tổ quốc Việt Nam, là lời
chào chiến thắng. Đôi lúc, Hai Long đã đáp lại.”
(đoạn 1 , bài Hộp thư mật )
Ví dụ 3: Với bài thơ “Đất nước” toàn bài đọc với giọng trầm lắng, cảm hứng
ca ngợi, tự hào về đất nước. Giọng đọc phù hợp với cảm xúc được thể hiện ở từng
khổ thơ .
Khổ thơ 1 và 2: Giọng tha thiết bâng khuâng.
Khổ thơ 3 và 4: Nhòp nhanh hơn, giọng vui, khoẻ khoắn, tràn đầy tự hào.
Khổ thơ 5: Đọc giọng chậm rãi, trầm lắng , chứa chan tình cảm, sự thành kính.
“ Mùa thu nay / khác rồi
Tôi đứng vui nghe / giữa núi đồi
Gió thổi rừng tre / phấp phới
Trời thu / thay áo mới
Trong biếc/ nói cười thiết tha

Trời xanh đây / là của chúng ta
Núi rừng đây / là của chúng ta
Những cánh đồng / thơm mát
Những ngả đường / bát ngát
Những dòng sông / đỏ nặng phù sa.”
( khổ thơ 3 và 4 bài Đất nước )
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
13

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
Ví dụ 4 :Với vở kòch “Lòng dân ” khi đọc chú ý đọc phân biệt tên nhân vật với lời
nói của các nhân vật và lời chú thích về thái độ , hành động của nhân vật.
Cai: ( xẵng giọng ) // Chồng chò à ?
Dì Năm: - Dạ, chồng tui.
Cai: - Để coi. ( Quay sang lính) // Trói nó lại cho tao// ( chỉ dì Năm). Cứ trói đi. Tao
ra lònh mà// ( lính trói dì Năm lại)
Với hầu hết các bài tập đọc trong chương trình, giáo viên chọn ra đoạn
văn cần luyện đọc diễn cảm, rồi đọc mẫu sau khi cho học sinh trao đổi tìm ra giọng
đọc thích hợp nhất của bài.

IV/ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯC :

Trong năm học 2007-2008 này, nhờ kiên trì thực hiện các giải pháp rèn đọc nêu
trên mà chất lượng đọc của học sinh đã có nhiều chuyển biến rõ rệt. Tôi đã tiến
hành khảo sát và có số liệu như sau :
Tổng số học sinh : 31 em
Mức độ đọc
Đầu năm
Giữa HK I Cuối HK I Giữa HK II Cuối HK II
Đọc nhỏ,ngắt nghỉ

chưa đúng
10 32,3 7 22,5 4 12,9 2 6,4
Đọc nhanh, sai từ
7 22,5 6 19,4 5 16,2 4 12,9
Đọc đúng chưa diễn
cảm
11 35,5 13 41,9 14 45,1 15 48,4
Đọc diễn cảm
3 9, 5 16,2 8 25,8 10 32,3
Qua kết quả khảo sát trên và qua thực tế lớp , tôi nhận thấy trong các giờ
Tập đọc học sinh rất say mê học tập làm cho không khí lớp trở nên sôi nổi, kó
năng đọc đúng , đọc diễn cảm của học sinh được nâng lên rõ rệt. Có nhiều em đầu
năm học đọc còn nhỏ lí nhí, chưa trôi chảy nhưng đến gần cuối năm đã đọc to, rõ
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
14

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
ràng ,lưu loát hơn, nhiều em đã biết đọc diễn cảm theo yêu cầu và rất thích đọc diễn
cảm.

C/ KẾT LUẬN
1/ Bài học kinh nghiệm:
Muốn rèn cho học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm trước hết giáo viên luôn
cố gắng trau dồi, học hỏi về chuyên môn nghiệp vụ , đọc mẫu phải chuẩn,
hay, có sức cuốn hút học sinh vì trong khâu rèn đọc thì việc đọc mẫu của thầy có
ảnh hưởng rất lớn đối với học sinh. Các em sẽ theo dõi , lắng nghe giáo viên
đọc và coi đó là chuẩn mực để bắt chước, so sánh , đánh giá với giọng đọc của
mình . Chính vì vậy, thầy cô cũng phải có sự chuẩn bò chu đáo, chuẩn mực.
Giáo viên phải nắm chắc đối tượng học sinh để có những biện pháp dạy học
phù hợp nhằm đạt hiệu quả cao nhất phát huy hết tính tích cực của học sinh trong

học tập, tổ chức điều khiển khéo léo gây bầu không khí sôi nổi, kích thích hứng thú
học tập và nâng cao ý thức tự giác của học sinh.
Giáo viên cần phải tìm hiểu chắc nội dung cơ bản của chương trình sách giáo
khoa, sách hướng dẫn để hướng dẫn học sinh nắm vững nội dung bài, hướng dẫn rõ
cách đọc từng đoạn văn, đoạn thơ cho học sinh. Bên cạnh đó, người giáo viên còn
cần phải chủ động, sáng tạo và ứng xử linh hoạt đối với từng đối tượng học sinh
khác nhau mới đem lại hiệu quả cao.
Giáo viên cần phải giàu lòng yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình trong công tác
soạn giảng, hướng dẫn tỉ mỉ từng từ ngữ, từng câu văn, đoạn văn, đoạn thơ, quan tâm
,theo dõi kòp thời phát hiện lỗi sai của học sinh , kiên trì uốn nắn, sữa chữa phát âm
sai cho học sinh thật tận tình chu đáo.
Trong dạy học, giáo viên cần xây dựng hệ thống câu hỏi cho sát với từng đối
tượng học sinh, tránh giảng bài triền miên, nói nhiều , nên dành nhiều thời gian cho
học sinh luyện đọc.
Giáo viên luôn động viên, khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ, rèn
cho học sinh đọc trước đám đông, tổ chức các hoạt động phong phú cho học sinh
tham gia như: thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong lớp, trong trường vào
những ngày sinh hoạt tập thể, kỉ niệm những ngày lễ lớn.
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
15

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
Giáo viên cần yêu cầu mỗi học sinh cần phải có một quyển sổ ghi chép những
câu văn, câu thơ, bài văn, bài thơ hay. Cần tổ chức phối hợp nhòp nhàng phân môn
Tập đọc với các phân môn khác như: Tập làm văn, Kể chuyện, Luyện từ và câu,
Chính tả,…
Nhà trường cần tạo điều kiện giúp đỡ hỗ trợ , tổ chức các buổi hội thảo các
chuyên đề, xây dựng các tiết dạy thao giảng , tổ chức trao đổi về các phương pháp
thực hiện tốt nhất để giúp giáo viên và học sinh dạy và học tốt các môn học trong
đó có phân môn Tập đọc.

2/Hướng phổ biến , áp dụng giải pháp:
* Phổ biến nội dung giải pháp , vận động áp dụng giải pháp trong khối lớp 5
của trường tiến tới vận động áp dụng ở các trường trong cụm Thò trấn góp phần
nâng cao chất lượng học tập của học sinh .
3/ Hướng nghiên cứu tiếp giải pháp :
Từ những kinh nghiệm thực tế vận dụng trong năm học này cùng với việc khắc
phục những hạn chế, thiếu sót của giải pháp, tôi sẽ cố gắng khắc phục, sửa chữa
cho giải pháp được hoàn thiện hơn , sẽ tiếp tục thực hiện giải pháp cho các năm
học tới.
Tóm lại : Việc tổ chức cho học sinh rèn đọc đúng và diễn cảm là một
công việc không dễ, nhưng với các biện pháp trên đã giúp cho học sinh đọc tốt
hơn, dễ dàng hơn trong học tập , vận dụng vào học các kiến thức khác có liên
quan chính xác hơn, làm cho các em tự tin hơn trong học tập, cũng như tự tin hơn
khi học lên lớp trên, giúp các em có khả năng vận dụng tốt vào thực tế cuộc
sống , góp phần xây dựng nhân cách con người phát triển toàn diện ,đưa chất
lượng dạy và học ngày càng được nâng cao hơn.
Với trình độ, khả năng và thời gian có hạn nên giải pháp sẽ không tránh khỏi
có nhiều hạn chế , thiếu sót , rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của anh
chò em đồng nghiệp dể cho việc vận dụng đề tài ngày càng đạt được hiệu quả
cao hơn .
Xin chân thành cảm ơn.


Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
16

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm
TÀI LIỆU THAM KHẢO
* Tài liệu Tâm lý giáo dục.
* Báo Thế giới trong ta.

* Tạp chí giáo dục
* Tài liệu bồi dưỡng các phương pháp dạy học cho
giáo viên tiểu học
* Chương trình giáo dục phổ thông cấp tiểu học
* Chuẩn kiến thức kó năng và yêu cầu về thái độ đối
với học sinh tiểu học
* Sách Tiếng Việt lớp 5 tập 1 và 2
* Tài liệu hướng dẫn giảng dạy môn Tiếng Việt lớp
5

Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
17

Giải pháp giúp học sinh lớp 5B rèn đọc đúng -– đọc diễn cảm

MỤC LỤC


A/ MỞ ĐẦU……………………………………………………………… trang 1
1. Lý do chọn giải pháp ………………………………………… trang 1- 2
2. Đối tượng nghiên cứu…………………………………………….trang 2
3. Phạm vi nghiên cứu ……………………………………………….trang 2
4. Phương pháp nghiên cứu …………………………………… trang 2-3
B/ NỘI DUNG ………………………………………………………… trang 3
1. Cơ sở lí luận ……………………………………………………………….trang 3-4
2. Cơ sở thực tiễn ……………………………………………………trang 5
3. Nội dung vấn đề ……………………………………………… . trang 6-15
C/ KẾT LUẬN: ………………………………………………………….trang 16
1. Bài học kinh nghiệm ……………………………………………….trang 16
2. Hướng phổ biến áp dụng đề tài……………………… .trang 17

3. Hùướng nghiên cứu tiếp đề tài………………………… … trang 17
4. Tài liệu tham khảo………………………………………………………trang 18
Người thực hiện: Nguyễn Thò Thu
18