CONGNGHE8.BAI 53-54

GIÁO ÁN CÔNG NGHỆ 8

- Người soạn & dạy: LIÊU THỊ CẨM HOA. - GVHD: PHẠM VĂN TÂM.
- Ngày soạn: 19/03/2010 - Tiết: 48.
- Ngày dạy: 27/03/2010 - Tuần: 29.
Bài 53- 54: THIẾT BỊ BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ.
Thực hành: CẦU CHÌ.
I.MỤC TIÊU:
1. Về kiến thức:
- Hiểu được cấu tạo & công dụng của cầu chì & Aptomat.
- Hiểu được nguyên lý làm việc, vị trí lắp đặt của những thiết bị nêu trên trong mạch điện.
2. Về kỹ năng:
- Mô tả được nguyên lý làm việc & vị trí lắp đặt của caaud chì trong mạch điện.
- So sánh được dây chì & dây đồng.
3. Về thái độ:
- Làm việc khoa học, an toàn.
- Có tác phong công nghiệp.
- Có thái độ học tập nghiêm túc, tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài.
II.CHUẨN BỊ:
- Hình 53.1; 53.3; 54.1; 54.2a; 54.2b.
- Vật mẫu các loại cầu chì.
- Aptomat.
- Nến.
- Bóng đèn 12V, dây dẫn điện, công tắc điện 2 cực.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
* Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề vào bài mới (5’)
- Y/c lớp trưởng báo cáo sĩ số.
- Đặt câu hỏi:
1. Hãy nêu công dụng, cấu tạo
7 nguyên lý làm việc của công tắc

điện?
2. Thiết bị lấy điện bao gồm
những thiết bị nào? Nêu công dụng
& cấu tạo của chúng?
- Đặt vấn đề vào bài mới:
Trong quá trình làm việc,
mạch điện có thể bị ngắn mạch
- Lớp trưởng báo cáo.
- HS tả lời.
- Tiếp thu.
1
hoặc quá tải, dòng điện sẽ bị tăng
cao làm nhiệt độ tăng lên gây nên
hỏa hoạn & phá hỏng những thiết
bị, đồ dùng điện trong mạch điện.
Để bảo vệ an toàn điện cho
mạch điện, các thiết bị điện & đồ
dùng điện trong nhà, người ta dùng
cầu chì hoặc aptomat.
Đê hiểu rõ hơn chúng ta cùng sang
bài học mới hôm nay.
Bài 53- 54: THIẾT BỊ BẢO
VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN
TRONG NHÀ.
Thực hành: CẦU CHÌ.
* Hoạt đông 2: Tìm hiểu “ Cầu chì” (12’)
- Cầu chì có nhiệm vụ gì trong
mạng điện?
- Y/ cầu HS thảo luận nhóm (2
phút) về cấu tạo của cầu chì với

nội dung:
1/ Cầu chì được cấu tạo gồm
mấy bộ phận?
2/ Chất liệu làm nên các bộ
phận đó?
- GV gọi đại diện nhóm lên trả lời.
- GV gọi nhóm khác nhận xét.
- GV nhận xét & rút ra kết luận.
- GV lấy vật mẫu cầu chì, mở nắp
ra & giới thiệu cho HS biết về các
bộ phận của cầu chì.
- Hỏi: Cầu chì có rất nhiều loại.
Em hãy kể tên một số cầu chì mà
em biết?
- GV ghi các câu trả lời của HS lên
bảng sau đó phân tích.
- Y/c HS quan sát hình 53.2. Hãy
gọi tên các loại cầu chì có trong
tranh?
- GV nhận xét & đưa ra các vật
mẫu về cầu chì đã chuẩn bị, nói rõ:
- Cầu chì dùng để bảo vệ an
toàn cho các đồ dùng điện,
mạch điện khi xảy ra sự cố
ngắn mạch hay quá tải.
- Trả lời:
+ Gồm 3 bộ phận: vỏ, các cực
giữ dây chảy & dây dẫn điện,
Dây chảy.
+ Vỏ làm bằng sành, sứ, nhựa.

+ Các cực giữ dây chảy & dây
dẫn điện làm bằng đồng.
+ Dây chảy làm bằng chì.
- HS nhận xét.
- Tiếp thu.
- Quan sát & tiếp thu.
- Bao gồm: cầu chì ống, cầu chì
hộp, cầu chì nút,…
- Quan sát & trả lời.
- Tiếp thu.
I. CẦU CHÌ:
1. Công dụng:
Cầu chì dùng để bảo vệ an toàn
cho các đồ dùng điện, mạch
điện khi xảy ra sự cố ngắn
mạch hay quá tải.
2. Cấu tạo & phân loại:
a. Cấu tạo:
Gồm 3 bộ phận chính:
+ Vỏ làm bằng sành, sứ,
nhựa.
+ Các cực giữ dây chảy
& dây dẫn điện làm bằng đồng.
+ Dây chảy làm bằng chì.
b. Phân loại: Có nhiều
loại cầu chì. Theo hình dạng có:
cầu chì ống, cầu chì hộp, cầu
chì nút,…
2
+ Cầu chì ống thường được sử

dụng trong tapplo.
+ Cầu chì hộp được sử dụng
nhiều nhất trong mạng điện trong
nhà.
- Giảng: Mặc dù cầu chì có rất
nhiều loại nhưng chúng có cấu tạo
cơ bản rất giống nhau.
- Chúng ta vừa tìm hiểu cấu tạo,
cơng dụng cảu cầu chì. Để biết
được rõ hơn về ngun lý làm việc
của chúng ta sang phần 3.
- Gọi HS đọc thơng tin về ngun
lý làm việc của cầu chì trong SGK.
- Hỏi:
+ Dây chảy được mắc như thế
nào?
+ Vì sao dây chảy của cầu chì bị
đứt?
+ Cầu chì được mắc như thế nào
trong mạch điện?
- GV nhận xét & chỉnh lí cho
đúng.
- GV treo hình 53.3 lên kết hợp
với vật mẫu giảng lại về ngun lí
làm việc của cầu chì.
- Gọi HS đọc câu hỏi SGK.
- Đưa ra bảng 53.1 & hướng dẫn
HS quan sát để trả lời câu hỏi
SGK.
- GV nhận xét & đưa ra kết luận.

- Chuyển ý: Trong các mạng điện
hiện đại ngày nay, để tăng độ an
tồn người ta thường dùng
Aptomat thay thế cho cầu dao. Để
hiểu rõ hơn về thiết bị bảo vệ này
ta sang II.
- Tiếp thu.
- Tiếp thu.
- Đọc.
- Dây chảy được mắc nối tiếp
với mạch điện cần bảo vệ.
- Do dây chảy cầu chì nóng lên
khi bị ngắn mạch hay q tải.
- Cầu chì được mắc vào dây
pha, trước cơng tắc & ổ lấy
điện.
- Tiếp thu.
- Hs quan sát.
- Đọc.
- Vì nhiệt độ nóng chảy của
đồng khác nhiệt độ nóng chảy
của chì nên ta khơng được phép
thay dây đồng có cùng đường
kính khi dây chì bị nổ.
- Tiếp thu.
- Tiếp thu.
3. Ngun lý làm việc:
Bộ phận quan trọng nhất là
dây chảy được mắc nối tiếp
với mạch điện cần bảo vệ. Khi

dòng điện tăng lên quá giá trò
đònh mức, dây chảy cầu chì
nóng chảy và bò đứt làm mạch
điện hở.
* Hoạt động 3: Tìm hiểu “ Aptomat (Cầu dao tự động) ”( 10 phút).
- Aptomat có nhiệm vụ gì trong - Aptomat là thiết bị đóng – cắt
II. APTOMAT(CẦU DAO
TỰ ĐỘNG).
a. Cơng dụng;
3
mạng điện trong nhà?
- Lấy vật mẫu Aptomat ra giới
thiệu cho HS thấy rõ về các chức
năng ON/ OFF.
- GV: Aptomat đảm nhiệm cả 2
chức năng của cầu dao & cầu chì.
Vậy, hãy dựa vào ngun lý làm
việc của cầu dao & cầu chì, cho
biết ngun lý làm việc của
Aptomat?
- GV nhận xét & rút ra kết luận.
- Qua hai nội dung vừa tìm hiểu,
hãy so sánh tính năng của cầu chì
& aptomat? Cho HS thảo luận
nhóm trong 2 phút.
- Gọi đại diện nhóm trả lời.
- GV nhận xét:
mạch điện khi bị ngắn mạch
hay q tải.
- HS quan sát.

- Tiếp thu.
- HS nêu ngun lý làm việc.
- Tiếp thu.
- + Giống nhau: Đều bảo vệ
mạch điện, thiết bị & đồ dùng
điện khi bị ngắn mạch hay q
tải.
+ Khác nhau: Cầu chì chỉ có
một chức năng. Aptomat có 2
chức năng: Vừa là thiết bị bảo
vệ vừa là thiết bị đóng – cắt.
- Tiếp thu.
Aptomat là thiết bò tự
động cắt mạch điện khi bò
ngắn mạch hoặc quá tải.
Aptomat phối hợp cả chức
năng của cầu chì và cầu dao.
b. Ngun lí làm việc:
( SGK).
* Hoạt động 4: Thực hành “ Cầu chì” (10 phút).
- Nêu mục tiêu bài thực hành.
- Gọi HS đọc phần chuẩn bị.
- Hướng dẫn HS cách so sánh dây
chì & dây đồng.
- Gọi HS đọc thơng tin mục 1.II
- GV nêu nội dung cho HS thảo
luận nhóm: “ So sánh dây chì &
dây đồng xem dây nào có độ cứng
hơn”.
- Nhắc nhở HS làm cẩn thận, giữ

an tồn lao động khi tiến hành
thực hành.
- Phát dụng cụ cho các nhóm: nến,
dây chì, dây đồng.
- Cho HS tiến hành thực hành.
- Gọi HS đại diện trả lời các câu
hỏi trong SGK sau khi đã thực
hành xong.
- Tiếp thu.
- Đọc.
- Tiếp thu.
- Đọc.
- Tiếp thu.
- Tiếp thu.
- Đại diện nhóm nhận dụng cụ.
- Nhóm tiến hành thực hành.
- Dây chì mềm hơn dây đồng.
- Sau khoảng thời gian đốt dây
chì nóng chảy nhanh hơn dây
đồng.
- Dây chì được dùng để bảo vệ
ngắn mạch vì dây chì có nhiệt
III. THỰC HÀNH CẦU CHÌ
1. So sánh dây chì & dây
đồng:
4
- GV nhận xét.
độ nóng chảy (327
o
C) nhỏ hơn

dây đồng (900- 1083
o
C).
* Hoạt động 5: Thực hành trường hợp mạch điện làm việc bình thường”( 10 phút).
- Treo bảng phụ hình 54.1 nói rõ:
Mạch điện trên dùng máy biến áp
để biến dòng điện 220V thành 6V ,
có cầu chì được mắc nối tiếp với
bóng đèn & có công tắc để đóng
cắt mạch điện.
- GV nối sẵn mạch điện trên bảng
điện & tiến hành thực hành như
các bước trong SGK.
- Y/c HS quan sát.
+ Đóng công tắc, bóng đèn sáng
không?
+ Tắc công tắc, làm đứt dây chì
sau đo đóng công tắc lại bóng đèn
sáng không? Vì sao?
- GV nhận xét & nêu kết luận về
chức năng của dây chì trong điều
kiện bình thường.

- Quan sát & tiếp thu.
- Quan sát.
- Quan sát.
+ Đóng công tắc, bóng đèn
sáng.
+ Tắc công tắc, làm đứt dây chì
sau đo đóng công tắc lại bóng

đèn không sáng. Vì dây chảy
cầu chì bị đứt.
- Tiếp thu.
2. Thực hành trường hợp
mạch điện làm việc bình
thường:
- Kết luận: Trong trường hợp
mạch điện làm việc bình
thường, dây chì đóng vai trò là
một đoạn dây dẫn điện.
* Hoạt động 6: “Thực hành bảo vệ ngắn mạch của cầu chì”( 10 phút).
- Treo hình 24.1 & 24.2a y/c HS
quan sát xem trong 2 sơ đồ trên có
gì khác nhau không?
- Hãy nhận xét về sự khác nhau về
vị trí & vai trò của công tắc trong
2 sơ đồ trên?
- GV nối sẵn mạch điện trên bảng
điện & tiến hành thực hành như
các bước trong SGK& y/ c HS
quan sát.
+ Trong trường hợp a xảy ra hiện
tượng gì?
+ Trong trường hợp b xảy ra
hiện tượng gì?
- GV nhận xét & đưa ra kết luận.
- Quan sát & trả lời: Khác nhau
về vi trí đặt công tắc.
- Trả lời.
- Quan sát.

+ Khi mở công tắc bóng đèn
sáng bình thường.
+ Cầu chì bị nổ.Hiện tượng này
gọi là hiện tượng ngắn mạch
của cầu chì.
- Tiếp thu.
3. Thực hành bảo vệ ngắn
mạch của cầu chì:
5
- GV tiếp tục làm Thí nghiệm
trong trường hợp c.
- Vậy, qua 2 trường hợp trên ta rút
ra được kết luận gì về chức năng
của cầu chì trong mạch điện?
- GV nhận xét.
- Yêu cầu các nhóm nộp lại báo
cáo.
- Kết luận: Dây chì được dùng
làm dây chảy cầu chì để bảo vệ
mạch điện khỏi hiện tượng
ngắn mạch vì dây chì dễ nóng
chảy hơn dây đồng.
- Tiếp thu.
- Các nhóm nộp báo cáo.
-Kết luận: Dây chì được dùng
làm dây chảy cầu chì để bảo vệ
mạch điện khỏi hiện tượng
ngắn mạch vì dây chì dễ nóng
chảy hơn dây đồng.
* Hoạt động 6: Củng cố & dặn dò (5 phút).

* Củng cố:
- Nêu công dụng & cấu tạo của cầu
chì?
- Cầu chì có nguyên lí làm việc
như thế nào?
- Nêu nguyên lí làm việc của
Aptomat?
* Dặn dò:
- Học bài & xem lại bài.
- Xem trước bài 55 trang 189.
- Nhận xét & đánh giá tiết dạy.
- HD trả lời.
- Tiếp thu.
6