Vật lý cơ học 8 - LỰC MA SÁT pot

LỰC MA SÁT

I.Mục tiêu:
-Nhận biết thêm 1 loại lực cơ học nữa là lực ma sát.Bước đầu phân biệt sự xuất hiện của
các loại ma sát trượt,ma sát lăn,ma sát nghỉ và đặc điểm của mỗi loại.
-Làm thí nghiệm để phát hiện ra ma sát nghỉ.
-Kể và phân tích được một số hiện tượng về lực ma sát có lợi,có hại trong đời sống và kĩ
thuật.Nêu được cách khắc phục tác hại của lực ma sát và vận dụng lợi ích của lực này.
II.Chuẩn bị
-Mỗi nhóm HS :một lực kế,một miếng gỗ,một quả cân,tranh vòng bi.
III.Các hoạt động dạy và học
*Hoạt động 1: Khởi động
TH
ỜI
GIAN
HOẠT DỘNG CỦ
A GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
5’ a.KT:+ HS1:Hai lực cân bằng là
gì?Một vật đang chuyển động nếu
chịu tác dụng của 2 lực cân bằng thì
như thế nào?
+HS2: Giải bài tập 5.1,5.2
-HS lên bảng trả lời.

-HS dự đoán.




b.Tổ chức tình huống: Cho HS dự
đoán khi kéo gỗ trên mặt bàn trong
hai trường hợp có bánh xe và không
có bánh xe,trường hợp nào sẽ kéo
nặng hơn?Tại sao như vậy?

*Hoạt động 2: Tìm hiểu về lực ma sát
20’ -Khi nào có lực ma sát?(Hai vật tiếp
xúc nhau là có ma sát)
1.Lực ma sát trượt
-Yêu cầu HS đọc thông tin SGK
-Cá nhân nghiên cứu phát hiện ra
chuyển động trượt.
-Lực ma sát trượt xuất hiệ
n khi nào?
Nó có tác dụng gì? -Em hãy tìm ví
dụ trong đời sống và kỹ thuật.

-Đọc thông tin SGK
+Vành bánh xe trượt qua má phanh
+Bánh xe chuyển động trượt trên mặt
đường
-HS nêu
-Ma sát giữa trục quạt bàn với ổ trục
-Ma sát giữa dây đàn viô lông với cần kéo.
-Các trò chơi thể thao:Lướt ván,trượt tuyết,
cầu trượt,trượt băng.
*Kết luận: Lực ma sát trượt sinh ra khi




2.
L
ự
c ma sát l
ă
n

-Yêu cầu HS đọc thông tin SGK
-Làm TN với 1 xe lăn,cho xe lăn
chuyển
động.Hãy quan sát có hiện tượng gì?
-Lực nào đã làm xe dừng lại?Có phải
lực Ma sát trượt không?Tại sao?
-GV thông báo lực ma sát lăn.
-Yêu cầu HS trả lời C
2

SGK
-Quan sát H 6.1 trả lời C
3



3.Lực ma sát nghỉ
-GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm
H 6.2
-Thảo luận nhóm và trả lời C
4

-Lực cản này như thế nào với lực
kéo?
-GV thông báo lực ma sát nghỉ
-GV cho HS nêu ví dụ về lực ma sát
một vật trượt trên bề mặt của vật khác
tác dụng cản trở

chuyển động.
-Đọc thông tin SGK
-Xe chuyển động từ từ rồi dừng lại.

-Không.Vì bánh xe không trượt trên mặt
bàn.


-HS tìm ví dụ
-H1: ma sát trượt; H2:ma sát lăn.
*Kết luận:Lực ma sát lăn sinh ra khi một

vật lăn trên bề mặt vật khác.(Cường độ
ma sát trượt lớn
hơn ma sát lăn)
-HS làm TN theo nhó
-Giữa mặt bàn với vật có lực cản.
-Lực cân bằng với lực kéo.
-Trong đời sống nhờ ma sát nghỉ người ta




nghỉ Trong cuộc sống. mới đi lại được,giúp chân không bị trượt
khi bước Trên mặt đường.
*Kết luận: Lực ma sát nghỉ giữ cho vật
không trượt khi vật bị tác dụng của lực
khác.
*Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng có ích và tác hại của lực ma sát
20’ -Treo H6.3 và H6.4,kẻ bảng
-Hướng dẫn HS thảo luận nhóm
-Gọi đại diện nhóm điền vào
bảng.
-Cho HS xem 1 số ổ bi và yêu cầu
HS
Nêu tác dụng và ý nghĩa.


*Kết luận: Lực ma sát có thể có hại hoặc có
lợi.
hình

loại lợi hại

Cách làm tăng(giảm)
6.3a
trượt


X
Tra dầu mỡ
b
T

X
Trục quay có ổ bi
c
T

X
Dùng bánh xe c/đ lăn
6.4a
T
X
Tăng độ nhám của
bảng
b
T
X
Tăng độ nhóm
c

T

X
Tăng độ sâu khía rãnh
*Hoạt động 4: Vận dụng củng cố dặn dò:
Yêu cầu HS trả lời C8, C9, câu hỏi
đặt ra ở đầu bài.
-HS hoạt động cá nhân trả lời.




-Nhắc lại phần ghi nhớ, đọc phần
có thể em chưa biết.
-Giải bài tập 6.1
6.5 SBT.
 BÀI TẬP
 Câu nào sau đây nói về lực ma sát là đúng ?
A. Lực masat cùng hướng với hướng chuyển động của vật.
B. Khi vật chuyển động nhanh dần lên,lực ma sát lớn hơn lực đẩy.
C. Khi một vật chuyển động chậm dần ,lực ma sát nhỏ hơn lực đẩy.
D. Lực ma sát trượt cản trở chuyển động trượt của vật này trên mặt vật kia.
* Đáp án : D