Sinh học 8 - CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ doc

Bài 9 : CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ

I . MỤC TIÊU :
1 . Kiến thức :
– Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ .
– Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của
sự co cơ .
2 . Kỹ năng :
– Quan sát hình
3 . Thái độ :
– Hiểu tại sao phải rèn luyện thân thể , tập thể dục giữa giờ .
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
1 . Giáo viên :
– Tranh vẽ các mô hình 9.1  9.4
– Nếu có thể thì :
 Tranh vẽ (mô hình) cơ thể người
 Búa y tế
 Ếch , dung dịch sinh lý 0,65% NaCl , cần ghi , bút ghi , trụ ghi giá treo ,
nguồn điện 6V
2 . Học sinh :
– Xem lại kiền thức cung phản xạ .
III . HOẠT ĐỘNG DẠY và HỌC :
1 . ổn định lớp :
2 . Kiểm tra bài cũ :
 Hãy nêu cấu tạo và chức năng của từng thành phần trong cấu tạo Xương dài
?
 Thành phần hoá học của xương có ý nghĩa như thế nào đối với chức năng của
xương ?
 Nhờ đâu Xương dài ra và lớn lên về bề ngang ?
3 . Bài mới :

– Cơ bám vào xương , co cơ làm xương cử động . Vì vậy gọi là cơ xương . Vậy cơ
có cầu tạo và tính chất như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay :
CẤU TẠO và TÍNH CHẤT CỦA CƠ
HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BÀI GHI
Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo của
bắp cơ và tế bào cơ
Mục tiêu : Hs trình bày được đặc điểm
cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ .
Tiến hành :
– Gv yêu cầu HS đọc thông tin và trả
lời câu hỏi :
 Bắp cơ có cấu tạo như thế nào ?
 Tơ cơ có cấu tạo ra sao ?





– HS đọc thông tin
quan sát hình 9.1 , thảo
luận nhóm và trả lời câu
hỏi .
I . Cấu tạo của bắp
cơ và tế bào cơ :
– Bắp cơ gốm
nhiều bó cơ hợp lại ,
bó cơ gốm nhiều TB
cơ bọc trong màng
liên kết. Tế bào cơ
có nhiều sợi tơ dày

và tơ cơ mảnh .
Kết luận : Bài ghi
Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất của
cơ .
Mục tiêu : Giải thích được tính chất
cơ bản của cơ là sự co cơ .
Tiến hành :
– GV treo tranh H 9.2 , mô tả cách
bố trí thí nghiệm
 Khi bị kích thích thì cơ phản ứng
lại bằng cách nào ?
 Giải thích cơ chế của sự co cơ ?
– GV yêu cầu từng nhóm thực hiện
thí nghiệm phản xạ đầu gối .
– GV treo tranh phản xạ đầu gối , hỏi
:
 Giải thích cơ chế thần kinh ở phản
xạ đầu gối ?
 Nhận xét và giải thích sự thay đổi
độ lớn của bắp cơ trước cánh tay khi
gập cẳng tay .
– Gv chốt lại : Khi có 1 kích thích
tác động vào cơ quan thụ cảm trên cơ

– Đại diện nhóm trình
bày , nhóm khác bổ sung

– HS quan sát tranh ,
đọc thông tin , trả lời câu
hỏi .





– Các nhóm thực hiện ,
nhóm khác nhận xét bổ
sung .
– HS quan sát trả lời
câu hỏi



II . Tính chất của
cơ :
– Tính chất của
cơ là co và dãn
– Khi tơ cơ mảnh
xuyên sâu vào vùng
phân bố của tơ cơ
dày làm tế bào cơ
ngắn lại , đó là sư co
cơ .
– Sự co cơ là do
hệ thần kinh điều

khiển , thực hiện
bằng con đường
phản xạ .





thể sẽ làm xuất hiện xung thần kinh
theo dây hướng tâm về trung ương thần
kinh . Trung ương thần kinh phát lệnh
theo dây li tâm tới cơ làm cơ co . Khi cơ
co , các tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng
phân bố của tơ cơ dày làm cho đĩa sáng
ngắn lại , đĩa tối dày lên do đó bắp cơ
co ngắn lại và to về bề ngang .
 Tính chất của cơ là gì ?
 Cơ co khi nào ?
Kết luận : bài ghi .
Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa của
hoạt động co cơ .
Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của sự
co cơ .
Tiến hành :
– Gv treo tranh H 9.4 yêu cầu HS
thảo luận nhóm trả lời câu hỏi :
 Em hãy cho biết sự co cơ có tác
dụng gì ?
 Thử phân tích sự phối hợp hoạt
động co , dãn giữa cơ 2 đầu ( cơ gấp )

và cơ 3 đầu ( cơ duỗi ) ở 2 cánh tay .








– Đại diện nhóm trả lời
và bổ sung





– HS quan sát tranh
hình 9.4 và tiến hành làm
bài tập ở mục III bằng
cách thảo luận nhóm .
– Đại diện nhóm trình
bày và nhóm khác nhận
xét .

III . Ý nghĩa của
hoạt động co cơ :
– Co cơ làm
xương cử động dẫn
đến sự vận động của
cơ thể .
– Gv hoàn chỉnh kiến thức : Sự sắp
xếp các cơ trên cơ thể thường tạo thành
từng cặp đối kháng . Cơ này kéo xương
về 1 phía thì cơ kia kéo về phía ngược
lại
– VD : Cơ nhị đầu ở cách tay co thì
gập cẳng tay về phía trước , cơ tam đầu
co thì duỗi thẳng tay ra . Cơ co làm
xương cử động dẫn tới sự vận động của
cơ thể . Trong sự vận động của cơ thể
có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ :
Cơ này co thì cơ kia dãn và ngược lại .
Thực ra, đó là sự phối hợp nhiều nhóm
cơ
Kết luận : bài ghi .
IV . CỦNG CỐ :
 Mô tả cấu tạo của tế bào cơ
 Thực hiện phản xạ đầu gối và giải thích cơ chế của phản xạ .
V . DẶN DÒ :
 Học bài

 Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập .
 Chuẩn bị bài : “ Hoạt động của cơ “