Tiếng Việt lớp 4 - TẬP LÀM VĂN - NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN pptx

TẬP LÀM VĂN
NHÂN VẬT TRONG TRUYỆN
I. Mục tiêu:
1 Biết nhân vật là một đặc điểm quan trọng của văn kể chuyện .
2 Nhân vật trong truyện là con người hay con vật , đồ vật được nhân hoá .
Tính cách
của nhân vật được bộc lộ qua hành động , lời nói , suy nghĩ của nhân vật .
3 Biết xây dựng nhân vật trong bài kể chuyện đơn giản .
II. Đồ dùng dạy học:
1 Giấy khổ to kẻ sẵn bảng ( đủ dùng theo nhóm 4 HS ) , bút dạ .

Tên truyện

Nhân vật là
người
Nhân vật là vật
( con người , đồ vật , cây cối
,…)

2 Tranh minh hoạ câu chuyện trang 14 , SGK .
III. Hoạt động trên lớp:


Hoạt động của thầy Hoạt động của trò
1. KTBC:
- Gọi 2 HS lên bảng trả lời câu hỏi : Bài
văn kể chuyện khác bài văn không phải là
văn kể chuyện ở những điểm nào ?
- Gọi 2 HS kể lại câu chuyện đã giao ở
tiết trước .
- Nhận xét và cho điểm từng HS .

2. Bài mới:
a) Giới thiệu bài:
- Đặc điểm cơ bản nhất của văn kể
chuyện là gì ?
- Giới thiệu : Vậy nhân vật trong truyện
chỉ đối tượng nào ? Nhân vật trong truyện
có đặc điểm gì ? Cách xây dựng nhân vật
trong truyện như thế nào ? Bài học hôm
nay sẽ giúp các em điều đó .
b) Tìm hiểu ví dụ
Bài 1
- Gọi HS đọc yêu cầu .
- Các em vừa học những câu chuyện nào

- 2 HS trả lời .


- 2 HS kể chuyện .

- Lắng nghe .


- Là chuỗi các sự việc liên quan đến
một hay một số nhân vật .
- Lắng nghe .

- 1 HS đọc yêu cầu trong SGK .
- Truyện : Dế Mèn bênh vực kẻ yếu ,
?

Chia nhóm , phát giấy và yêu cầu HS
hoàn thành .
- Gọi 2 nhóm dán phiếu lên bảng , các
nhóm khác nhận xét , bổ sung để có lời
giải đúng .













Sự tích hồ Ba Bể .
- Làm việc trong nhóm .

- Dán phiếu , nhận xét , bổ sung .
Lời giải :
Tên truyện
Nhân vật là người

Nhân vật là vật

Sự tích hồ BA Bể

- Hai mẹ con bà nông dân .
- Bà cụ ăn xin .
- Những người dự lể hội .
- Giao long

Dế Mèn bênh vực kẻ yếu .

- Dế Mèn
- Nhà Trò
- Nhân vật trong truyện có thể là ai ?

- Giảng bài : Các nhân vật trong truyện có
thể là người hay các con vật , đồ vật , cây
cối đã được nhân hóa . Để biết tính cách
nhân vật đã được thể hiện như thế nào ,
các em cùng làm bài 2 .
Bài 2
- Gọi 1 HS đọc yêu cầu .
- Yêu cầu HS thảo luận cặp đôi .
- Gọi HS trả lời câu hỏi .
- Nhận xét đến khi có câu trả lời đúng .

- Bọn Nhện

- Nhân vật trong truyện có thể là
người , con vật .
- Lắng nghe .

- 1 HS đọc yêu cầu trong SGK .
- 2 HS ngồi cùng bàn thảo luận .
- HS tiếp nối nhau trả lời đến khi có
câu trả lời đúng là :
+ Dế Mèn có tính cách : khảng khái ,
thương người , ghét áp bức bất công ,
sẵn sàng làm việc nghĩa bênh vực kẻ
yếu . Căn cứ vào hành động : “ xòe
cả hai càng ra ” , “ dắt Nhà Trò đi ” ;
lời nói : “ em đừng sợ , hãy trở về
cùng với tôi đây . Đứa độc ác không
thể cậy khỏe ăn hiếp kẻ
yếu ” .
+ Mẹ con bà nông dân có lòng nhân





- Nhờ đâu mà em biết tính cách của nhân
vật ấy ?

- Giảng bài : Tính cách của nhân vật bộc
lộ qua hành động , lời nói , suy nghĩ , …
của nhân vật .
c) Ghi nhớ
- Gọi HS đọc phần Ghi nhớ .
- Hãy lấy ví dụ về tính cách của nhân vật
trong những câu chuyện mà em đã được
đọc hoặc nghe .





hậu , sẵn sàng giúp đỡ mọi người khi
gặp hoạn nạn . Căn cứ vào việc làm :
cho bà lão ăn xin ăn , ngủ trong nhà ,
hỏi bà cách giúp người bị nạn , chèo
thuyền cứu giúp dân làng .
- Nhờ hành động , lời nói của nhân
vật nói lên tính cách của nhân vật ấy .
- Lắng nghe .


- 3 đến 4 HS đọc thành tiếng phần
Ghi nhớ
- 3 đến 5 HS lấy ví dụ theo khả năng
ghi nhớ của mình .
· Nhân vật trong truyện Rùa và Thỏ là
con vật có tính kiêu ngạo , huênh
hoang , coi thường người khác khi chế

nhạo và thách đấu với rùa .
· Rùa là con vật khiêm tốn , kiên trì ,
bền bỉ khi trả lời và chạy thi với Thỏ .



d) Luyện tập
Bài 1
- Gọi HS đọc nội dung .

- Hỏi :
+ Câu chuyện ba anh em có những nhân
vật nào ?
+ Nhìn vào tranh minh họa, em thấy ba
anh em có gì khác nhau ?
- Yêu cầu HS đọc thầm câu chuyện và trả
lời câu hỏi .
+ Bà nhận xét tính cách của từng cháu
như thế nào ? Dựa vào căn cứ nào mà bà
nhận xét như vậy ?



· Ngựa con trong truyện Cuộc chạy
đua trong rừng có tính chủ quan khi
không nghe lời ngựa cha .


- 2 HS đọc thành tiếng trước lớp . Cả
lớp theo dõi .

+ Câu chuyện có các nhân vật : Ni-ki-
ta , Gô-ra , Chi-ôm-ca , bà ngoại .
+ Ba anh em tuy giống nhau nhưng
hành động sau bữa ăn lại rất khác
nhau .
- 2 HS ngồi cùng bàn trao đổi , thảo
luận .
- HS tiếp nối nhau trả lời . Mỗi HS
chỉ nói về 1 nhân vật .
· Ni-ki-ta ham chơi , không nghĩ đến
người khác , ăn xong là chạy tót đi
chơi .


+ Theo em nhờ đâu bà có nhận xét như
vậy ?
+ Em có đồng ý với những nhận xét của
bà về tính cách của từng cháu không ?
Vì sao ?


- Giảng bài : Hành động của các nhân vật
đã bộc lộ tính cách của mình .
Ni-ki-ta : ích kỉ , chỉ nghĩ đến ham thích
của mình , ăn xong là chạy tót đi chơi .
Gô-ra : láu cá, lén hắt những mẫu bánh
vụn xuống đất để không phải dọn .
Chi-ôm-ca : thì chăm chỉ và nhân hậu .
Em biết giúp bà lau bàn và nhặt mẩu

bánh vụn cho chim bồ câu .
Bài 2
- Gọi HS đọc yêu cầu .
· Gô-ra : hơi láu vì lén hắt những
mẫu bánh vụn xuống đất .
· Chi-ôm-ca : thì biết giúp đỡ bà và
nghĩ đến chim bồ câu nữa , nhặt mẫu
bánh vụn cho chim ăn .
+ Nhờ quan sát hành động của ba anh
em mà bà đưa ra nhận xét như vậy .
+ Em có đồng ý với những nhận xét
của bà về tính cách của từng cháu . Vì
qua việc làm của từng cháu đã bộc lộ
tính cách của mình .
- Lắng nghe .








- Yêu cầu HS thảo luận về tình huống để
trả lời câu hỏi :
+ Nếu là người biết quan tâm đến người
khác , bạn nhỏ sẽ làm gì ?

+ Nếu là người không biết quan tâm đến
người khác , bạn nhỏ sẽ làm gì ?


-GV kết luận về hai hướng kể chuyện .
Chia lớp thành hai nhóm và yêu cầu mỗi
nhóm kể chuyện theo một hướng .
- Gọi HS tham gia thi kể . Sau mỗi HS kể
,GV gọi HS khác nhận xét và cho điểm
từng HS .
3. Củng cố, dặn dò
- Nhận xét tiết học .

- 2 HS đọc yêu cầu trong SGK .
- HS thảo luận trong nhóm nhỏ và
tiếp nối nhau phát biểu .
+ Nếu là người biết quan tâm đến
người khác , bạn nhỏ sẽ : chạy lại ,
nâng em bé dậy , phủi bụi và bẩn trên
quần áo của em, xin lỗi em , dỗ em bé
nín khóc , đưa em bé về lớp ( hoặc về
nhà ) , rủ em cùng chơi những trò
chơi khác ,…
+ Nếu là người biết quan tâm đến
người khác , bạn nhỏ sẽ bỏ chạy để
tiếp tục nô đùa , cứ vui chơi mà chẳng
để ý gì đến em bé cả .
- Suy nghĩ và làm bài độc lập .

- 7 HS tham gia thi kể .
- Dặn dò HS về nhà học thuộc phần Ghi
nhớ .
- Dặn dò HS về nhà viết lại câu chuyện
mình vừa xây dựng vào vở và kể lại cho
người thân nghe .
- Nhắc nhở HS luôn quan tâm đến người
khác .