giao an dien dan dung( THỨ).doc

Ngày soạn:
Tiết 1
GIỚI THIỆU NGHỀ ĐIỆN DÂN DỤNG

A/Mục tiêu :
-HS hiểu được vai trò của điện năng đối với đời sống và sản xuất.
-Hiểu biết được các nghề trong ngành điện .
-Nắm được các lĩnh vực hoạt động của nghề điện dân dụng, đối tượng của nghề điện,
mục đích lao động của nghề điện, môi trường hoạt động của nghề điện, những dụng cụ
lao động của nghề điện.
-Nắm vững yêu cầu đối với nghề điện dân dụng.
-Thấy được triển vọng của nghề điện trong tương lai
B/Chuẩn bị : Các loại dụng cụ phục vụ cho nghề điện dân dụng như tuốc-nơ-vít
các loại, kìm điện, cà lê các loại, kìm tuốt dây điện, mỏ hàn, vôn kế, amper kế,
C/Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định : Điểm danh
II/Bài mới :
1)Giới thiệu chương trình điện dân dụng THCS :
Chương trình điện dân dụng THCS sẽ học trong 70 tiết gồm có bốn chương :
Phần mở đầu (1 tiết)
Chương I : An toàn lao động trong nghề điện (8 tíêt)
Chương II : Mạng điện sinh hoạt (26 tiết )
Chương III : Máy biến áp (9 tiết)
Chương IV : Động cơ điện (26 tiết)
III) Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về nghề điện dân dụng.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
-Vì sao có thể khẳng định rằng điện năng
là nguồn động lực chủ yếu đối với đời
sống và sản xuất ?
+GV giải thích : Điện năng có thể biến
đổi dễ dàng thành quang năng để ta thắp

sáng, nhiệt năng để sử dụng bàn là điện,
bếp điện, mỏ hàn điện, , biến thành cơ
năng như các loại động cơ điện, quạt điện,
-Tại sao trong sinh hoạt điện năng đóng
vai trò quan trọng ?
-Hãy nêu một số ví dụ chứng tỏ điện năng
đóng vai trò quan trọng trong đời sống
sinh
1)Vai trò của điện năng dối với đời sống
và sản xuất :
+Điện năng dễ dàng biến đổi thành các
dạng năng lượng khác.
+Điện năng được sản xuất tập trung và có
thể truyền tải đi xa với hiệu suất cao.
+Quá trình sản xuất, truyền tải , phân phối
và sử dụng điện năng dễ dàng tự động hóa
và điều khiển từ xa.
+Tại vì, nhờ có điện năng, các thiết bị
điện, thiết bị điện tử mới hoạt động được
Ví dụ : Nhờ có điện năng mà các thiết bị
điện như quạt bàn, đèn các loại, bàn ủi(là),
tivi, tủ lạnh, máy giặt, máy điều hòa,
hoạt .
-Điện năng góp phần cải thiện đời sống,
nâng cao năng suất, thúc đẩy khoa học kĩ
thuật phát triển.
-Điện năng được sản xuất như thế nào ?
GV : Hiện nay, đối với Việt Nam thì
nguồn năng lượng chủ yếu để sản xuất
điện năng là nhiệt năng và thủy năng :

Nhiệt năng có những nhà máy điện lớn
như Uông Bí, Phả Lại, Thủy năng như
Thủy điện Hòa Bình, Trị An, Đa Nhiêm,
-Hãy cho biết các nhóm nghề chính trong
ngành điện ?
-Lĩnh vực hoạt động chủ yếu của nghề
điện dân dụng là gì ?
-Hãy cho biết đối tượng của nghề điện dân
dụng ?
-Mục đích lao động của nghề điện dân
dụng là gì ?
mới hoạt động được.
+Điện năng góp phần to lớn trong việc
tăng năng suất lao động, cải thiện đời sống
,góp phần thúc đẩy cách mạng khoa học kĩ
thuật phát triển, ngoài ra điện năng còn
góp phần thu hẹp dần khoảng cách giữa
nông thôn và thành thị.
2)Quá trình sản xuất điện năng :
+Điện năng được sản xuất từ các nhà máy
điện – bằng nhiệt điện, thủy điện, năng
lượng gió, năng lượng mặt trời, năng
lượng nguyên tử,
Điện năng từ máy phát điện qua hệ thống
truyền tải và phân phối điện đến các hộ
tiêu thụ điện.
3)Các nghề trong ngành điện :
Các nhóm nghề chính trong ngành điện :
*Sản xuất, truyền tải và phân phối điện.
*Chế tạo vật tư thiết bị điện.

*Đo lường, điều khiển, tự động hóa quá
trình sản xuất.
4)Các lĩnh vực hoạt động của nghề điện
dân dụng :
Nghề điện dân dụng hoạt động chủ yếu
trong lĩnh vực sử dụng điện năng phục vụ
cho đời sống, sinh hoạt và sản xuất
5)Đối tượng của nghề điện dân dụng :
Đối tượng của nghề điện dân dụng :
*Nguồn điện (Một chiều, xoay chiều) điện
áp thấp dưới 380 V.
*Mạng điện sinh hoạt các hộ tiêu thụ điện.
*Các thiết bị gia dụng : quạt, máy bơm
nước , máy giặt,
*Các khí cụ điện đo lường, điều khiển và
bảo vệ .
6)Mục đích lao động của nghề điện:
*Lắp đặt mạng điện sinh hoạt, sản xuất.
*Lắp đặt trang thiết bị phục vụ sản xuất và
sinh hoạt.
*Bảo dưỡng, vận hành, sửa chữa và khắc
phục các sự cố xảy ra về điện .
7)Công cụ lao động của nghề điện :
*Công cụ lao động : Dụng cụ đo và kiểm
-Hãy nêu các công cụ chính của nghề điện
dân dụng ?
+GV đưa các loại dụng cụ đã chuẩn bị cho
HS quan sát, nhận biết.
GV giới thiệu môi trường hoạt động của
nghề điện dân dụng :

+ở ngoài trời : Lắp đặt đường dây, sửa
chữa, hiệu chỉnh các thiết bị trong mạng
điện.
+ở trong nhà : Bảo dưỡng, sửa chữa thiết
bị, sản xuất, chế tạo thiết bị điện.
-Hãy nêu các yêu cầu đối với nghề điện
dân dụng ?
GV nêu triển vọng của nghề điện hiện nay
và trong tương lai.

tra điện. Dụng cụ cơ khí.
*Các bản vẽ, các sơ đồ mạch điện.
*Dụng cụ bảo hộ lao động.
8)Môi trường hoạt động của nghề điện
dân dụng :
*Lắp đặt đường dây, sửa chữa, hiệu chỉnh
các thiết bị trong mạng điện thường phải
tiến hành ngoài trời, trên cao, lưu động và
gần khu vực có điện nên rất nguy hiểm.
*Công tác bảo dưỡng , sửa chữa, hiệu
chỉnh các thiết bị và sản xuất chế tạo các
thiết bị thường được tiên hành trong nhà.
9)Yêu cầu dối với nghề điện dân dụng :
+Có tri thức : có trình độ học vấn
TN.THCS nắm vững kiến thức cơ bản về
kĩ thuật điện, an toàn điện và các quy trình
kĩ thuật điện .
+Kỹ năng : Nắm vững các kỹ năng đo
lường, sử dụng, bảo dưỡng, sửa chữa, lắp
đặt các thiết bị điện của mạng điện.

+Sức khỏe : Phải có sức khỏe tốt, không bị
bệnh về thần kinh, tim mạch, loạn thị, điếc
10)Triển vọng của nghề điện dân dụng :
Luôn phát trển để phục vụ sự nghiệp công
nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước.
IV/Củng cố :
-Hãy cho biết điện năng có vai trò quan
trọng như thế nào đối với đời sống và sản
xuất ?
-Đối tượng của nghề điện dân dụng là gì ?
-Yêu cầu đối với nghề điện dân dụng .
V/ Dặn dò : - Nắm vững vai trò điện năng đối với đời sống sinh hoạt và sản xuất, đối
tượng của nghề điện dân dụng.
- Về nhà học thuộc những yêu cầu đối với nghề điện dân dụng.
VI/ Rút kinh ngiệm :
Tiết 2 – 5 Ngày soạn:
AN TOÀN ĐIỆN
A/Mục tiêu :
-Giúp HS nắm được một số biện pháp xử lý khi có tai nạn điện như :
+Giải thoát nạn nhân ra khỏi nguồn điện một cách nhanh nhất, an toàn nhất.
+Sơ cứu nạn nhân : Trong các trường hợp nạn nhân còn tỉnh, nạn nhân bị ngất
-Nắm được các phương pháp hô hấp nhân tạo.
-Giáo dục cho HS phải luôn luôn an toàn về điện, rèn tính cẩn thận, làm việc có khoa
học.
B/Chuẩn bị : Phóng to các tranh vẽ trong tài liệu, các dụng cụ sơ cứu như gậy gỗ
khô, giẻ khô,
C/ Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định : - Điểm danh
- Nhắc nhở HS chuẩn bị cho tiết học
II/Kiểm tra bài cũ :

1)Hãy nêu vai trò của điện năng đối với đời sống sinh hoạt và sản xuất :
2)Hãy cho biết đối tượng của nghề điện dận dụng .
3)Hãy nêu những yêu cầu đối với nghề điện dân dụng.
III/Bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Nêu cảm giác khi bị điện giật?

Điện giật là gì?
Những người bị điện giật có nguy hiển
giống nhau không?

Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào yếu tố
nào?
Người chạm vào điện áp nào là an toàn?
HS thảo luận tìm ra các nguyên nhân gây
tai nạn điện.
Nêu ý kiến, GV kết luận.
GV nêu các yêu cầu khi gặp tai nạn điện :
1: Tác hại của dòng điện đối với cơ thể
người:
a: Điện giật:
Là dòng điện qua cơ thể tác dụng lên hệ
thần kinh làm tê liệt hoạt động bình
thường của cơ thể như tim ngừng đập, tay
chân co quắp…
b: Mức độ nguy hiểm của điện giật phụ
thuộc 3 yếu tố:
- Cường độ dòng điện qua người.
- Thời gian dòng điện qua người.
- Đường đi dòng điện qua người.

c: Điện áp an toàn:
U < 40 (V)
2: Nguyên nhân gây ra tai nạn điện:
- Cham trực tiếp vào nơi có điện
- Tai nạn do phóng điện
- Do điện áp bước
1)Giải thoát nạn nhân khỏi nguồn điện :
a)Đối với điện áp cao :
+Khi có người bị nạn, phải nhanh chóng
cứu chữa ngay, không lãng phí thời gian
xem người đó còn sông hay chết. Sự thành
công của việc sơ cứuphụ thuộc vào sự
nhanh nhẹn, tháo vát và cứu chữa đúng
cách của người cứu.
-Khi gặp nạn nhân bị tai nạn về điện điều
trước tiên ta phải làm gì ?
-Trong trường hợp điện áp cao ta làm như
thế nào ?
-Đối với điện áp thấp, trong trường hợp
nạn nhân đứng dưới đất tay chạm vào vật
mang điện như tủ lạnh, nồi cơm điện, ta
phải làm gì ?
-Đối với trường hợp người bị nạn ở trên
cao chữa điện thì ta làm như thế nào ?
-Trong trường hợp đường dây điện bị đứt
chạm vào người nạn nhân thì ta làm như
thế nào ?
GV chú ý cho những người cứu :
+Đối với điện cao áp phải chờ cắt điện.
+Không chạm hoặc để mất thăng bằng ngã

vào các phần mang điện
+Không nắm vào người nạn nhân bằng tay
không, không tiếp xúc với cơ thể để trần
của người bị nạn.
-Nhất thiết phải thông báo ngay cho trạm
điện hoặc chi nhánh điện cắt điện từ các
cầu dao trước, sau đó mới được tới gần
nạn nhân và tiến hành sơ cứu.
b)Đối với điện áp thấp :
b.1)Tình huống nạn nhân đứng dưới đất,
tay chạm vào vật mang điện
+Nhanh chóng quan sát tìm dây dẫn điện
đến thiết bị và thực hiện ngay các việc sau:
*Cắt cầu dao, rút phích điện, tắt công tắc
hay gỡ cầu chì ở nơi gần nhất.
*Nếu không thể cắt điện được ngay thì
dùng dao cán gỗ khô chặt đứt dây điện.
*Nếu không có biện pháp nào cắt điệnthì
nứm các phần áo khô của nạn nhân hoặc
dùng áo khô của mình lót tay nắm vào tóc,
vào tay, vào chân nạn nhân kéo nạn nhân
ra khỏi nguồn điện.
b.2) Người bị nạn ở trên cao để chữa điện :
Nhanh chóng cắt điện, nhưng trước đó
phải có người đón nạn nhân để khỏi rơi
xuống đất.
b.3)Dây điện đường bị đứt chạm vào
người
nạn nhân :
*Đứng trên ván gỗ khô, dùng sào tre khô,

gậy gỗ khô gạt dây điện ra khỏi người nạn
nhân.
*Đứng trên ván gỗ khô, lót tay bằng giẻ
khô nhiều lớp kéo nạn nhân ra khỏi chỗ
dây điện.
*Đoản mạch đường dây bằng cách dùng
một dây điện trần mềmhai đầu buộc hai vật
nặng rồi ném lên cho vắt qua 2 dây diện
trên cột để gây nổ cầu chì ở đầu nguồn.
II/Sơ cứu nạn nhân :
+Điều quyết định thành công của việc sơ
cứu nạn nhân phải nhanh chóng và đúng
phương pháp.
-Trường hợp nạn nhân còn tĩnh thì ta làm
gì ?
-Trường hợp nạn nhân bị ngất ta làm như
thế nào ?
GV đưa tranh phóng to để hướng dẫn HS
cách làm thông đường thở.
-Hô hấp nhân tạo nhằm mục đích gì ? (Hô
hấp nhân tạo để làm cho nạn nhân tỉnh lại)
Có ba phương pháp làm hô hấp nhân tạo.
Phương pháp 1 : áp dụng cho một người
cấp cứu
GV đưa tranh vẽ và hướng dẫn HS cách
thực hiện :
Lần lượt đưa các tranh minh họa cho từng
phương pháp.
1)Trường hợp nạn nhân vẫn tĩnh :
Nạn nhân không có vết thương, không cảm

thấy khó chịu thì không cần cứu chữa
nhưng vẫn phải theo dõi nạn nhân có thể bị
sốc hay loạn nhịp tim.
2)Trường hợp nạn nhân bị ngất :
a)Làm thông đường thở :
-Đặt nạn nhân nằm ngửa, tháo nới quần áo.
-Thông đường hô hấp bằng cách lấy đờm,
dãi trong miệng nạn nhân ra.
b)Hô hấp nhân tạo :
*Phương pháp 1(áp dụng khi chỉ có một
người cứu)
-Đặt nạn nhân nằm sấp, chú ý làm sao cho
thông đường thở.
-Tiến hành các động tác hô hấp nhân tạo;
+Động tác 1 : Đẩy hơi ra
+Động tác 2 : Hít khí vào
*Phương pháp 2 : Dùng tay
-Đặt nạn nhân nằm ngữa
-Làm thông đường thở
+Động tác 1 : Dang rộng hai tay nạn nhân
để lồng ngực giản ra không khí tràn vào.
+Động tác 2 : ép chặt hai tay nạn nhân lên
lồng ngực ép không khí ra ngoai.
Phương pháp này hiệu quả thấp, dùng
phương pháp này người cứu tốn rất nhiều
sức
*Phương pháp 3 :Hà hơi thổi ngạt
Phương pháp này đơn giản nhưng hiệu quả
cao.
+Cách1 : Thổi vào mũi

+Cách 2 : Thổi vào mồn
Kết hợp xoa bóp tim ngoài lồng ngực
-Khi gặp nạn nhận bị tai nạn điện ta phải
làm gì ?
-Trong trường hợp nạn nhân bị tai nạn với
điện áp cao ta phải làm gì ?
1)Khi gặp nạn nhân tai nạn điện ta phải
làm nhanh các việc sau :
-Giải thoát nạn nhân khỏi nguồn điện
-Sơ cứu nạn nhân
2)Trường hợp điện áp cao phải khẩn
trương thông báo cho tổ quản lý điện hoặc
chi nhánh điện cắt cầu dao trước khi đến
-Hãy nêu cách giải thoát nạn nhân bị tai
nạn điện điện áp thấp trong các trường hợp
sau :
+Nạn nhân đứng dưới đất tay chạm vào
vật mang điện.
+Nạn nhân ở trên cao chữa điện .
+Nạn nhân bị đường dây điện đứt chạm
vào.
-Có mấy phương pháp hô hấp nhân tạo,
trong đó phương pháp nào hiệu quả sơ cứu
cao nhất ?
gần nạn nhân để sơ cứu.
3)Trường hợp điện áp thấp : Nạn nhân
đứng dưới đất tay chạm vào vật mang điện
-Cắt nguồn điện bằng nhiều cách nhanh
nhất : cắt cầu dao, công tắc, mở nắp cầu
chí, dùng dao cán gỗ khô chặt đứt dây điện

hoặc dùng giẻ khô dày nắm kéo nạn nhân
ra khỏi nguồn điện.
-Lưu ý không được dùng tay không để kéo
nạn nhân vì lúc này nạn nhận trở thành vật
mang điện.
4)Trường hợp nạn nhân ở trên cao chữa
điện thì nhanh chóng cắt điện nhưng trước
đó phải có người đỡ nạn nhân không cho
rơi xuống đất.
5)Dùng gậy tre khô, cây gỗ khô và đứng
trên ván khô để gạt dây điện ra khỏi nạn
nhân.
Lót tay bằng giẻ khô nhiều lớp để kéo nạn
nhân ra khỏi nguồn điện
6)Có ba phương pháp hô hấp nhân tạo :
+Phương pháp 1 : Phương pháp đặt nạn
nhân nằm sấp (Dùng cho một người cứu)
+Phương pháp đặt nạn nhân nằm ngữa :
Phương pháp này hiệu quả không cao.
+Phương pháp hà hơi thổi ngạt :
*Thổi vào mũi
*Thổi vào miệng
Kết hợp với xoa bóp tim ngoài lồng ngực
IV/Củng cố :
Dòng điện có hại như thế nào đối với con người?
Khi thấy người bị tai nạn điện cần xử lý thế nào?
V/Dặn dò :
- Nắm vững cách cứu nạn nhân bị tại nạn điện.
- Nắm lại các phương pháp hô hấp nhân tạo.
- Chuẩn bị cho các tiết học đến thực hành.

Chia lớp làm 4 tổ – Mỗi tổ 5 em – Chuẩn bị cho mỗi tổ gồm :
01 gây tre khô hoặc gây gỗ khô dài từ 1,5 m.
01 con dao cán bằng gỗ khô
Giẻ khô
Tiết 7 – 8 Ngày soạn:
THỰC HÀNH
CỨU NGƯỜI BỊ TAI NẠN ĐIỆN
A/Mục tiêu :
-HS biết cách giải thoát nạn nhân ra khỏi nguồn điện trong một số tình huống điển hình
-Biết cách sơ cứu nạn nhân. Biết vận dụng các phương pháp hô hấp nhân tạo trong từng
trường hợp cụ thể.
-Tập cho HS thói quen nhanh nhẹn, linh hoạt, tháo vát nhưng chú ý đến an toàn điện.
B/Chuẩn bị :
-Tranh vẽ các tình huống người bị điện giật
-Tranh vẽ các phương pháp hô hấp nhân tạo.
-Các dụng cụ như đã hướng dẫn.
C/Nội dung thực hành :
I/Nêu yêu cầu cần thực hành : Cứu người bị tai nạn điện
-Khi gặp nan nhân bị tai nạn điện ta phải là gì ? (giải thoát nạn nhân ra khỏi nguồn điện,
sơ cứu nạn nhân)
-Trường hợp nạn nhân đứng dưới đất muốn giải thoát nạn nhân khỏi nguồn điện ta làm
như thế nào ? (Cắt cầu dao, công tắc, mở cầu chì, nếu không thể cắt ngay nguồn điện
được thì dùng dao cán gỗ khô chặt đứt dây điện, hoặc dùng giẻ khô kéo nạn nhân ra
khỏi nguồn điện)
-Trường hợp nạn nhân chữa điện trên cao ta phải làm gì ?(Tìm người đón nạn nhân
không để nạn nhân rơi xuống đất trước khi nhanh chóng cắt điện)
-Trường hợp nạn nhân bị dây điện chạm vào người ? (Dùng ván khô đứng lên và dùng
gậy tre khô hoặc gậy gỗ khô gạt dây điện ra khỏi người nạn nhân, cũng có thể dùng giẻ
khô lót tay để kéo nạn nhân ra khỏi dây điện hoặc cũng có thể làm đoản mạch nguồn
điện

+GV đưa tranh cho HS quan sát để tra lời
+GV đưa tranh giới thiệu các phương pháp hô hấp nhân tạo để HS tham khảo
II/ Thực hành : Chia lớp làm 4 tổ
Các tổ tiến hành thực hành theo nội dung sau :
1)Giải thoát nạn nhân ra khỏi nguôn điện :
GV đưa ra các tình huống và yêu cầu HS thực hiện. Khi thực hiện HS tự tìm các dụng
cụ để giải thoát nạn nhân – Dụng cụ không được để sẵn trong phòng mà HS phải tự tìm
lấy khi xử lý tình huống.
2)Tiến hành sơ cứu nạn nhân :
Trường hợp nạn nhân bị ngất
+Làm thông đường thở
+Hô hấp nhân tạo
GV quan sát trong lúc HS thực hành và có điều chỉnh cho đúng các động tác khi giải
thoát cũng như hô hấp nhân tạo.
III/Tổng kết thực hành :
-Đánh giá việc chuẩn bị đồ dùng, dụng cụ thực hành của các tổ.
-Thái độ tham gia thực hành,
-Kết quả thực hành.
-Biểu dương các tổ, cá nhân làm tốt công việc, nhiệt tình trong lúc thực hành
-Uốn nắn, phê bình cá nhân, tổ làm chưa tốt.
IV/Củng cố :
HS nhắc lại các bước cứu người bị tai nạn điện.
V/Dặn dò :- Nắm lại các biện pháp giải thoát nạn nhân bị tai nạn điện, các cách sơ cứu
nạn nhân .
-Tìm hiểu mạng điện sinh hoạt là gì ? Các vật liệu điện có trong mạng điện sinh hoạt
Tiết 9 – 12 Ngày soạn
ĐẶC ĐIỂM MẠNG ĐIỆN SINH HOẠT
VẬT LIỆU DÙNG TRONG MẠNG ĐIỆN SINH HOẠT
A/Mục tiêu :
-HS nắm được các đặc điểm của mạng điện sinh hoạt

-Nắm và hiểu được các vật liệu dùng trong mạng điện sinh hoạt.
-HS nắm được chức năng và sử dụng được một số dụng cụ trong lắp đặt điện.
-Làm cho HS thấy được sự an toàn trong khi lắp đặt, sửa chữa điện
-Làm việc có kế hoạch, có khoa học, tính chính xác.
B/Chuẩn bị :
- Tranh vẽ về mạng điện sinh hoạt trong hộ gia đình, công tơ, công tắc, cầu chì, cầu dao,
- Vật liệu dẫn điện, vật liệu cách điện, mẫu dây dẫn điện các loại
- Bảng 3.1 và 3.2(Tài liệu Điện dân dụng tr 36; 38)
C/ Hoạt động trên lớp :
I/ Ổn định :
II/ Kiểm tra bài cũ :
1)Khi gặp nạn nhân bị tai nạn điện ta phải làm gì ?
2)Trong trường hợp nạn nhân bị dây điện chạm vào người thì việc giải thoát nạn nhân
ra khỏi nguồn điện phải tiến hành như thế nào ?
3)Nêu các phương pháp hô hấp nhân tạo?
III/Bài mới :
GV nhấn mạnh : Tai nạn về điện giật xảy
ra rất nhanh và nguy hiểm.
-Hãy nêu những nguyên nhân gây ra tai
I/An toàn lao động khi lắp đặt điện:
Khi lắp đặt hoặc sửa chữa điện có thể xảy
ra tai nạn điện do các nguyên nhân sau :
1)Do điện giật :
nạn khi lắp đặt hoặc sửa chữa điện ?
-Để tránh tai nạn điện trong khi lắp đặt và
sửa chữa ta cần phải làm như thế nào ?
-Ngoài tai nạn điện ra khi lắp đặt điện ta
cần chú ý điều gì ?
-Để đảm bảo an toàn lao động khi lắp đặt
điện ta phải làm gì ?

-Mạng điện sinh hoạt có những đặc điểm
gì ?
Thường do người làm không thực hiện
đúng về an toàn điện khi lắp đặt hoặc sửa
chữa điện như :
-Không cắt nguồn điện khi sửa chữa , lắp
đặt điện. Hoặc cắt điện rồi nhưng không
báo cho người có liên quan về điện được
biết. Không treo biển báo cắt điện trong
lúc sửa chữa, lắp đặt điện.
-Không sử dụng đồ dùng đúng tiêu chuẩn
quy định, không sử dụng dụng cụ bảo hộ
lao động trong lúc sửa chữa, lắp đặt điện.
+Để tránh tai nạn điện trong khi lắp đặt và
sửa chữa ta cần phải :
-Cắt cầu dao điện trước khi thực hiện các
công việc .
-Trong những trường hợp phải thao tác khi
có điện, cần phải sử dụng các dụng cụ và
các thiết bị bảo vệ như :
*Dùng thảm cao su hoặc giá cách
điệnbằng gỗ khô có chân sứ
*Phải sử dụng các dụng cụ lao động có
chuôi cách điện đúng tiêu chuẩn.
*Khi sửa chữa mạng điện phải dùng bút
thử điện để kiểm tra tránh trường hợp
chạm vào vật mang điện.
-Khi thực hành lắp đặt điện trong xưởng
thực hành cần phải tuân thủ chặt chẽ
quytắc an toàn lao động của xưởng.

2)Do các nguyên nhân khác
Khi lắp đặt các thiết bị điện, đồ dùng điện,
lắp đặt dây phải làm việc trên thang, do
vậy cần phải chú ý đảm bảo an toàn để
không xảy ra tai nạn.
Công việc lắp đặt điện còn phải thực hiện
một số công việc cơ khí như khoan, cưa,
đục, . Do vậy, cần phải chú ý an toàn lao
động trong mọi công việc là điều rất cần
thiết
II/Đặc điểm mạng điện sinh hoạt :
+Là mạng điện một pha, nhận điện từ
mạng phân phối ba pha điện áp thấp để
cung cấp cho các thiết bị, đồ dùng điện và
chiếu sáng.
-Vì sao các hộ ở cuối nguồn điện áp không
đủ theo định mức. Để bù lại sự giảm áp
này người ta phải làm gì ?
GV cho HS quan sát hình 3.1 (phóng to)
và trả lời câu hỏi
-Mạng điện sinh hoạt gồm có mấy thành
phần ? Mạch chính giữ vai trò gì ? mạch
nhánh giữ vai trò gì trong mạng điện sinh
hoạt ?
-Trong mạng điện sinh hoạt các đồ dùng
điện, các thiết bị điện phải có điện áp như
thế nào ?
GV đưa tranh 3.2(phóng to) và hỏi :
-Trong mạng điện sinh hoạt có các thiết bị
điện, đồ dùng điện gì ? Chúng được mắc

như thế nào ?

-Trong mạng điện sinh hoạt ta thường sử
dụng các loại vật liệu nào ?
-Để truyền tải và phân phối điện năng đến
các hộ sử dụng điện người ta dùng phương
tiện gì ?
-Dây dẫn điện có đặc điểm gì ?
GV đưa bảng 3.1/tr 36 (Tài liệu điện dân
dụng) cho HS quan sát và giải thích các
đặc điểm một số loại dây dẫn điện (tên gọi,
kí hiệu, ý nghĩa).
GV đưa một số loại dây cho HS quan sát
và hỏi :
-Có mấy loại dây dẫn điện chính ?
+Trị số điện áp thường là 127 V và 220 V.
+Mạng điện sinh hoạt gồm mạch chính và
mạch nhánh
*Mạch chính : giữ vai trò là mạch cung
cấp
*Các mạch nhánh rẽ từ đường dây chính ,
được mắc song song để có thể điều khiển
độc lập và là mạch phân phối điện đến các
đồ dùng điện.
+Các thiết bị điện, đồ dùng điện trong
mạng phải có điện áp định mức phù hợp
với điện áp mạng điện cung cấp.
+Mạng điện sinh họat còn có các thiết bị
đo lường, điều khiển, bảo vệ như công tơ
điện, công tắc, cầu chì , và các vật cách

điện như puli sứ, ống sứ, bảng điện bằng
nhựa, ống gen nhựa.
Với ngững yêu cầu sử dụng điện khác
nhau nên mỗi mạng điện có các thiết kế
khác nhau
III/Vật liệu dùng trong mạng điện sinh
hoạt
Vật liệu dùng trong mạng điện sinh hoạt
gồm dây cáp, dây dẫn diện và những vật
liệu cách điện.
1)Dây cáp và dây dẫn điện :
Trong truyền tải và phân phối điện năng
người ta dùng dây cáp và dây dẫn điện.
Bảng 3.1(tr 36/TL.ĐDD)
a)Dây dẫn điện :
a.1)Phân loại :
*Dựa vào lớp vỏ cách điện, dây dẫn điện
chia làm hai loại : Dây trần và dây có vỏ
cách điện
*Theo vật liệu làm lõi : dây đồng, dây
nhôm, dây nhôm lõi thép.
*Dựa vào số lõi và số sợi của lõi có : dây
một lõi, dây hai lõi, dây lõi một sợi, dây lõi
nhiều sợi.
a.2)Dây trần ;
+Dây trần một sợi bằng đồng được chế tạo
-Nêu cách cấu tạo dây trần bằng đồng.
-Vì sao nhôm được sử dụng rộng rãi để
làm dây trần ?
-Muốn tăng độ bền cho dây nhôm người ta

làm như thế nào?
Sợi nhôm
Sợi thép
-Nêu cấu tạo dây có bọc cách điện.
-Lõi được cấu tạo như thế nào ?
-Dây cáp điện là gì ?
-Có mấy loại cáp điện. Nêu cấu tạo và
phạm vi sử dụng của một số loại cáp điện
mà em biết.
GV đưa bảng 3.2 và giới thiệu về một số
dây cáp thường sử dụng .
-Nêu công dụng của từng loại cáp ?
bằng cách cán, kéo đồng thành sợi và được
gọi là dây đồng cứng.
+Nhôm dẫn điện kém đồng 1,6 lần nhưng
khối lượng riêng nhỏ hơn 3,2 lần, giá
thành lại rễ hơn nên được sử dụng rộng rãi
để
làm dây trần.
Để tăng độ bền cho dây nhôm, người ta
chế tạo dây nhôm lõi thép.
a.3)Dây bọc cách điện :
*Cấu tạo : Gồm phần lõi và phần vỏ cách
điện
-Lõi là dây đồng hoặc dây nhôm. Vỏ cách
điện thường làm bằng cao su lưu hóa hoặc
chất cách điện tổng hợp có màu sắc khác
nhau để dễ phân biệt khi sử dụng. Dây có
bọc cách điện được chế tạo thành nhiều
loại khác nhau tùy theo yêu cầu sử dụng.

b)Dây cáp điện:
Dây cáp điện là loại dây dẫn điện có một
hai hay nhiều sợi được bện chắc chắn và
được cách điện với nhau trong vỏ bọc bảo
vệ chung, chịu được lực kéo lớn.
(Bảng 3.2/tr 38 Tài liệu)
+Khi điện áp dưới 1000V và không chịu
lực cơ giới trực tiếp thường dùng loại cáp
không có vỏ bảo vệ cơ học, chỉ có vỏ cách
điện(cách điện PR, vỏ kín PVC).
+Cáp có vỏ bảo vệ dùng cho điện áp trên
1000V, dùng ở nơi có nguy cơ nổ, chịu
những tác động cơ học trực tiếp . . . loại
cáp này còn được dùng trong các trường
hợp phải chịu lực kéo lớn như những nơi
có độ dốc cao.
2)Vật liệu cách điện :
Vật liệu cách điện được dùng để cách li
các phần dẫn điệnvới nhau và giữa phần
dẫn điện và phần không mang điện khác.
Trong lắp đặt điện vật liệu cách điện phải
-Nêu công dụng của vật liệu cách điện.
-Nêu các yêu cầu của vật liệu cách điện
trong lắp dặt điện ?
-Hãy nêu một số vật liệu cách điện được
dùng trong mạng điện sinh hoạt.
đạt các yêu cầu sau : độ bền cách điện cao,
chịu nhiệt tốt, chống ẩm tốt và có độ bền
cơ học cao.
Một số vật liệu cách điện thường được

dùng trong mạng điện sinh hoạt như : sứ,
gỗ, bakêlit, cao su lưu hóa, chất cách điện
tổng hợp, Các chất cách điện này được
dùng làm vật liệu để chế tạo các vỏ bọc
cách điện cho dây dẫn : puli, kẹp sứ, đế
cầu chì, vỏ công tắc,
IV/Củng cố :
Nêu đặc điểm mạng điện sinh hoạt?
Tác dụng của vật liệu cách điện trong mạng điện?
V/ Dặn dò :
-Nắm vững đặc điểm của mạng điện sinh hoạt.
-Các vật liệu điện dùng trong mạng điện sinh hoạt.
-Phân loại, cấu tạo, công dụng của dây dẫn điện và dây cáp.
-Mỗi em chuẩn bị :
*Phôi liệu : 0,2 m dây dẫn lõi một sợi (dây < ∅ 16) , 0,3 m dây lõi nhiều sợi
*Dụng cụ : kìm điện, dao, kéo, băng dính, iấy ráp(nhám)
Tiết sau ta thực hành nối dây dẫn.
Tiết 13 – 16 Ngày soạn
THỰC HÀNH
NỐI NỐI TIẾP VÀ PHÂN NHÁNH DÂY DÂN ĐIỆN
NỐI DÂY DẪN ĐIỆN Ở HỘP NỐI DÂY
A/Mục tiêu :
-HS nắm vững yêu cầu của mối nối và các phương pháp nối dây dẫn điện.
-Biết cách nối nối tiếp và nối phân nhánh dây dẫn điện
-Nắm vững phương pháp nối dây ở hộp nối dây
-Nối được một số mối nối ở hộp nối dây
-Biết hàn các mối nối và cách điện bằng băng dính hoặc bằng ống ghen.
B/Chuẩn bị :
*Phôi liệu : 0,2 m dây dẫn lõi một sợi (dây < ∅16) , 0,3 m dây lõi nhiều sợi
*Dụng cụ : kìm điện, dao, kéo, băng dính, iấy ráp(nhám)

*Một số thiết bị : Công tắc, cầu chì, cầu dao,
C/Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định
II/KTBC :
1)Nêu đặc điểm của mạng điện sinh hoạt
2)Nêu vật liệu dẫn điện và cách điện thường dùng trong mạng điện sinh hoạt.
III/Nội dung thực hành :
1)Vì sao phải nối dây dẫn ? (Trong quá trình lắp đặt, thay thế dây dẫn và sửa chữa thiết
bị điện nhất thiết phải nối dây dẫn. Chất lượng các mối nối dây dẫn ảnh hưởng không ít
tới sự vận hành của mạng điện. Mối nối lỏng lẻo sẽ dễ gây ra sự cố làm đứt mạch hoặc
phát sinh ra tia lửa điện làm chập mạch gây ra hỏa hoạn)
2)Khi nối dây dẫn điện cần phải đạt các yêu cầu nào ?
Yêu cầu của mối nối dây dẫn :
+Dẫn điện tốt : Điện trở mối nối phải nhỏ để dòng điện truyền qua dễ dàng. Muốn vậy,
các mặt tiếp xúc phải sạch, diện tích tiếp xúc đủ lớn và mối nối phải chặt.
+Có độ bền cơ học cao : Phải chịu được sức kéo, cắt và sự rung chuyển.
+An toàn điện : Mối nối phải được cách điện tốt, không sắc làm hỏng lớp băng cách
điện.
+Đảm bảo về mặt mỹ thuật : Mối nối phải gọn, đẹp.
3)Có mấy loại mối nối ?
Có 3 loại mối nối chính : - Nối nối tiếp : Dùng để nối dài thêm dây dẫn
- Nối phân nhánh(mạch rẻ) : Dùng để phân phối điện năng đến
các đồ dùng điện, thiết bị điện.
- Nối dùng phụ kiện : Dùng để nối dây vào các đồ dùng điện,
thiết bị điện,
4)Các phương pháp nối dây :
a)Nối vặn xoắn :
*Nối nối tiếp – Dây đơn lõi một sợi
@ Thứ tự thực hiện : GV làm mẫu cho HS quan sát trình tự theo các bước sau :
-Bóc vỏ cách điện : GV hướng dẫn HS cách bóc vỏ cách điện của dây dẫn - Dùng

dao hay kìm tuốt dây điện .
+Bóc cắt lệch
+Bóc phân đoạn
-Cạo sạch lõi : Dùng giấy ráp hoặc dao, kéo cạo lõi đến khi thấy ánh kim.
-Uốn gập lõi
-Vặn xoắn
-Xiết chặt
-Kiểm tra sản phẩm
@HS thực hiện
GV thu sản phẩm, tuyên dương các em làm tốt, nhắc nhở các em làm chưa đạt
*Nối phân nhánh : Dây đơn lõi một sợi
@Thứ tự thực hiện :
-Bóc vỏ cách điện
-Đặt dây phân nhánh vuông góc với dây chính
-Quấn một vòng tạo thành một nút
-Dùng kìm điện vặn xoắnkhoảng 7 vòng, cắt phần dây thừa.
-Kiểm tra sản phẩm
@HS thực hành
GV thu sản phẩm, tuyên dương các em làm tốt, nhắc nhở các em làm chưa đạt
2)Nối dây dẫn lõi nhiều sợi :
Hai mối nối phổ biến : Nối nối tiếp và nối phân nhánh
Nối nối tiếp
@ Thứ tự thực hiện : GV làm mẫu cho HS quan sát trình tự theo các bước sau :
-Bóc vỏ cách điện và làm sạch lõi.
-Xòe lõi thành hình nan quạt sau đó lồng lõi vào nnhau sao cho các sợi đan chéo
nhau
-Vặn xoắn
-Kiểm tra sản phẩm.
@HS thực hiện :
GV thu sản phẩm, tuyên dương các em làm tốt, nhắc nhở các em làm chưa đạt

Nối phân nhánh :
@Thứ tự thực hiện :
-Bóc vỏ cách điện và làm sạch lõi
-Tách lõi dây phân nhánh thành hai phần bằng nhau, đặt lõi dây chính vào giữa
và tiến hành vặn xoắn. Hai bên vặn ngược chiều nhau .
-Kiểm tra sản phẩm.
@HS thực hiện :
GV thu sản phẩm, tuyên dương các em làm tốt, nhắc nhở các em làm chưa đạt
b)nối dây điện ở hộp nối dây.
-Khi nào thì ta dùng mối nối ở hộp nối dây ?(Khi nối dây với các thiết bị bảo vệ, điều
khiển, của mạng điện sinh hoạt trong các trường hợp mối nối không yêu cầu cao về
lực kéo, sức căng dây)
@Thứ tự thực hiện :
-Bóc vỏ cách điện :
-Làm sạch lõi
-Làm đầu nối
+Làm khuyên kín
+Làm khuyên hở
+Làm đầu nối thẳng
-Nối dây :
+Nối bằng vít
+Nối bằng hộp nối dây
@HS thực hiện :
GV thu sản phẩm, tuyên dương các em làm tốt, nhắc nhở các em làm chưa đạt
b)Hàn và cách điện mối nối :
*Hàn mối nối :
-Hàn mối nối có tác dụng gì ? (Hàn mối nối làm cho mối nối tăng sức bền cơ học, dẫn
điện tốt và không gỉ)
*Các bước thực hiện :
-Đánh bóng mối hàn.

-Láng nhựa thông.
-Dùng vật liệu hàn để hàn : chì, hợp kim thiếc (Nhiệt độ nóng chảy khoảng
200
0
C)
c)Cách điện mối nối:
-Tại sao sau khi nối xong ta phải cách điện mối nối ? (Để đảm bảo an toàn điện
làm tăng sức bền cơ học cho mối nối)
Cách tiến hành :
*Bằng băng dính : Phải quấn dày từ hai lớp trở lên, bắt đầu từ trái sang phải. Lớp trong
quấn vào phần lõi nối, lớp sau quấn lên một phần lớp vỏ cách điện.
@Cách thực hiện : GV làm mẫu và hướng dẫn HS làm theo
IV/Củng cố :
IV/Dặn dò :
-Nắm vững về các yêu cầu của các mối nối, các loại mối nối thông thường
-Trong lắp dặt, sửa chữa điện người ta thường sử dụng các dụng cụ nào ?
Công dụng của mỗi loại dụng cụ. Tiết sau ta sẽ tìm hiểu về các dụng cụ dùng trong lắp
đặt điện.
Tiết 17 – 18 Ngày soạn
CÁC DỤNG CỤ CƠ BẢN DÙNG TRONG LẮP ĐẶT ĐIỆN
A/Mục tiêu :
-HS nắm được những dụng cụ cơ bản dùng trong lắp đặt điện và biết được công dụng
của từng dụng cụ.
-Biết cách sử dụng từng dụng cụ trong các công việc cụ thể.
-Sử dụng được dụng cụ đo và vạch dấu trong một số công việc của nghề điện
-Sử dụng được khoan điện trong lắp đặt điện
-Có thói quen làm việc có khoa học, có kế hoạch.
B/Chuẩn bị :
- Bảng 3.3(phóng to), kìm điện, thước các loại, cưa, búa, mỏ hàn, tuốc-nơ-vít
- Bảng gỗ, một số dây dẫn điện, thước lá, bút chì, khoan điện cầm tay.

C/Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định :
II/KTBC :
1)Nêu các yêu cầu của mối nối dây dẫn điện.
2)Trình bày các bước nối nối tiếp dây lõi một sợi.
3)Dây đồng khi hàn không cạo sạch có được không ? Tại sao ?
III/Bài mới
GV đưa hình 3.3 (phóng to) và giới thiệu
tên các đồ dùng thường dùng trong lắp đặt
điện mạng điện sinh hoạt. Sau đó GV đưa
các ĐDDH đã chuẩn bị cho HS quan sát
và trả lời câu hỏi
-Thước dùng để làm gì trong lắp đặt điện?
-Panme dùng để làm gì ?
-Búa dùng để làm gì ?
-Cưa sắt được dùng như thế nào trong lắp
đặt điện?
-Các loại tuốc-nơ-vít dùng để làm gì ?
-Đục dùng để làm gì ?
-Hãy kể tên các loại kìm dùng trong lắp
đặt điện và công dụng của mỗi loại mà em
biết.
-Khoan điện cầm tay dùng để làm gì ?
-Mỏ hàn điện và hàn nung khác nhau như
thế nào?
1)Thước :
Dùng để đo chiều dài, khoảng cách cần lắp
đặt.
2)Panme :
Khi cần đo chính xác đường kính dây điện

(tới 1/100mm)
3)Búa :
Dùng để đóng và nhổ đinh
4)Cưa sắt :
Dùng để cưa, cắt các ống nhựa và kim loại.
5)Tuốc-nơ-vít :
Dùng để tháo, lắp các loại ốc, vít
6)Đục :
Dùng để cắt kim loại, đục đường đặt dây
ngầm
7)Kìm các loại.
+Kìm cắt dây : Dùng để cắt dây điện
+Kìm tuốc dây : Dùng để tuốc dây dẫn
+Kìm đầu tròn : Dùng để uốn dây
8)Khoan điện cầm tay :
Dùng khoan lỗ trên gỗ, kim loại và bê tông
để lắp đặt thiết bị và đi dây.
9)Mỏ hàn điện :
Dùng điện làm nóng mỏ hàn để hàn các
mối nối.
Mỏ hàn nung : Dùng lửa nung nóng mỏ
hàn để hàn các mối nối(Hiện nay loại mỏ
hàn này ít hoặc không còn sử dụng nửa)
V/Thực hành :
1)Vạch dấu :
+Phương pháp vạch dấu :
-Khi vạch dấu ta phải chú ý điều gì ? (Chọn vạch chuẩn, cạnh chuẩn hoặc mặt chuẩn để
làm căn cứ xác định vị trí, kích thước còn lại của sản phẩm)
HS thực hành : GV vẽ sơ đồ lắp dựng một bảng điện gồm : 1 ổ cắm, 1 công tắc, 1 cầu
chì theo kích thước của bảng gỗ lên bảng.

@HS tiến hành vạch dấu các thiết bị trên bảng gỗ, các lỗ khoan (khoan mồi,
khoan xuyên)
Hướng dẫn HS chọn một cạnh bảng gỗ làm chuẩn. Xác định vị trí của cầu chì, ổ
điện, công tắc. Xác định các lỗ khoan trên bảng điện : Lỗ vít cố định bảng điện vào
tường, lỗ vít cố định các thiết bị trên bảng điện, lỗ khoan để đi dây(luồn dây). Phân biệt
các lỗ khoan xuyên và khoan không xuyên (khoan mồi).
2)HS thực hành khoan các lỗ như đã lấy dấu ở phần trên :
GV hướng dẫn HS thực hiện : Khoan mồi dùng mũi khoan ∅ 2mm đẻ khoan các lỗ
dùng để bắt các thiết bị vào bảng điện. Khoan xuyên dùng mũi khoan ∅ 5mm để khoan
xuyên các lỗ vít cố định bảng điện vào tường, lỗ đi dây.
+Cách tiền hành : Kẹp chặt, cố định bảng gỗ. Hạ mũi khoan xuống sát chi tiết để chỉnh
tâm lỗ đúng với đầu nhọn mũi khoan, nâng mũi khoan, cho máy chạy. Tiến hành khoan
- Điều chỉnh để mũi khoan tiến đều và duy trì quá trình cắt liên tục. Nêu mũi khoan sâu,
cần nâng mũi khoan lên thường xuyên để phoi khoan thoát ra ngoài và dùng nước hoặc
dầu để làm nguội mũi khoan.
3)Kiểm tra : GV kiểm tra lại toàn bộ theo bảng vẽ, chất lượng các lỗ khoan.
Nhận xét, tuyên dương các em làm tốt, đúng. Uốn nắn các em chưa làm tốt.
V/ Củng cố:
Vì sao phải lựa chọn và sữ dụng dụng cụ hợp lý?
V/Dặn dò :
- Nắm vững các dụng cụ và công dụng của nó trong lắp đặt điện.
-S ử dụng đúng các dụng cụ để đạt hiệu quả và năng suất.
Tiết 19 – 20 Ngày soạn
MỘT SỐ KHÍ CỤ VÀ THIẾT BỊ ĐIỆN CỦA MẠNG ĐIỆN SINH HOẠT
A/Mục tiêu :
-HS nắm được một số khí cụ và thiết bị điện của mạng điện sinh hoạt như cầu dao, cầu
chì, công tắc,
-Biết được công dụng của mỗi loại thiết bị điện.
-HS biết sử dụng các loại khí cụ và thiết bị điện trong lắp đặt mạng điện sinh hoạt
-Giáo dục cho các em thấy được tính chính xác, tính khoa học.

B/Chuẩn bị : Cầu dao, áp tômát, cầu chì, công tắc, phích cắm .
C/Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định :
II/KTBC :
1)Hãy nêu một số dụng cụ cơ bản dùng trong lắp đặt điện mà em đã học.
2)Khi khoan lỗ ta cần chú ý điều gì ?
III/Bài mới :
GV đưa ĐDDH và giới thiệu cho HS đây
là cầu dao. HS quan sát và trả lời câu hỏi
-Cầu dao dùng để làm gì ?
-Có mấy loại cầu dao ?
-Trong mạng điện sinh hoạt cầu dao được
lắp đặt ở đâu?
GV : Trong các khí cụ đóng cắt điện ngoài
cầu dao ta còn có một khí cụ cắt tự động
để bảo vệ quá tải, ngắn mạch, sụt áp đó là
dụng cụ gì ?
-Hãy nêu các loại áptômát mà em biết.
-Áptômát làm việc theo nguyên lý nào ?
GV đưa hình vẽ ở tài liệu (phóng to) và
áptômát để trình bày nguyên lý làm việc
của áptômát .
-Công tắc điện dùng để làm gì ?
1)Cầu dao :
a)Công dụng : Cầu dao là khí cụ điện dùng
để đóng ngắt dòng điện trực tiếp bằng tay
đơn giản nhất, được sử dụng trong các
mạch điện có điện áp nguồn cung cấp đến
220V (điện một chiều) và đến 380V (điện
xoay chiều)

b)Phân loại :
Có nhiều loại cầu dao : cầu dao 1 cực, 2
cực, 3 cực, 4 cực.
Dựa trên cơ sở nhiệm vụ đóng, ngắt hay
đổi nối mạch điện người ta chia ra loại cầu
dao đóng cắt và cầu dao đổi nối.
Cầu dao được lắp ở đường dây chính, dùng
để đóng, cắt mạch điện công suất nhỏ, khi
làm việc không cần thao tác đóng ngắt
nhiều lần.
2)Áptômát :
Là khí cụ điện dùng để tự động cắt mạch
điện, bảo vệ quá tải, ngắn mạch, sụt áp,
áptômát(còn gọi là cầu dao tự động) có
nhiều loại : Theo công dụng bảo vệ, người
ta chia ra các loại áptômát dòng điện cực
đại, áptômát điện áp thấp, . Theo kết cấu
có áptômát một cực, hai cực, ba cực,
+Nguyên lý làm việc : ở trạng thái bình
thường sau khi đống điện. áptômát được
giữ ở trạng thái đóng tiếp điểm nhờ móc
răng 1 khớp với cần răng 5.
Khi mạch điện quá tải hay ngắn mạch,
nam châm điện 2 sẽ hút phần ứng 4 xuống
làm nhả móc 1, cần5 được tự do. Kết quả
các tiếp điểm của áptômát được mở ra
dưới tác dụng của lực lò xo 6, mạch điện
bị ngắt.
3)Công tắc điện :
Là thiết bị dùng để đóng ngắt dòng điện

-Hãy kể một số loại công tắc mà em biết.
-Trong mạng điện sinh hoạt công tắc được
mắc như thế nào ?
-Cầu chì dùng để làm gì ?
-Hãy kể tên các loại cầu chì mà em biết.
-Cầu chì được mắc như thế nào trong
mạng điện sinh hoạt ?
-Ổ điện và phích điện dùng để làm gì ?
-Hãy kể tên các ổ điện mà em biết.
-Ổ điện có cấu tạo như thế nào ?
-Yêu cầu đối với ổ điện như thế nào? Khi
lắp đặt ta phải chú ý điều gì ?
-Phích điện dùng để làm gì ?
thấp một cách tùy ý
Có nhiều loại công tắc khác nhau như công
tắc xoay, công tắc bấm, công tắc giật,
Trong mạng điện sinh hoạt công tắc được
mắc trên dây pha, sau cầu chì nối tiếp với
phụ tải và được mắc cố định trên bảng điện
. Nhưng đôi khi công tắc được lắp kèm
theo với dồ dùng điện như dèn bàn, quạt
điện,
4)Cầu chì :
Là khí cụ dùng để bảo vệ
Có rất nhiều loại cầu chì như cầu chì ống,
cầu chì hộp, cầu chì cá,
Cầu chì được mắc trên dây pha, nối tiếp
trước công tắc.
5)Ổ điện và phích điện :
ổ điện và phích điện là các thiết bị dùng để

lấy điện đơn giản và rất phổ biến trong
mạng điện sinh hoạt.
Ổ điện có rất nhiều loại : ổ tròn, ổ vuông,
ổ đơn, ổ đôi. có loại ổ điện loại hai lỗ và
loại 3 lỗ (dùng cho mạng điện ba pha hay
một pha có dây nối đất).
Ổ điện thường được làm bằng sứ, hoặc
chất cách điện tổng hợp, chịu nhiệt, ngoài
vỏ ghi các số liệu kĩ thuật (các trị số định
mức như 220V – 10A, 220V – 25A, ).
+Một trong các yêu cầu đối với ổ điện là
phải đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Không dặt ổ điện ở nơi quá nóng, ẩm ướt
và nhiều bụi.
+Phích điện là thiết bị dùng để lấy điện ra
đơn giản. có nhiều loại phích điện : Loại
tháo được, không tháo được, chốt cắm
tròn, chốt cắm dẹp, chốt cắm vuông phù
hợp với ổ điện.
IV/Củng cố :
V/Dặn dò :
-Nắm vững cấu tạo, công dụng các loại khí cụ , thiết bị điện có trong mạng điện sinh
hoạt.
-Vị trí và cách mắc các loại khí cụ và thiết bị điện đó trong mạng điện sinh hoạt.
-Tìm hiểu cách lắp đặt dây và các thiết bị trong mạng điện sinh hoạt.
Tiết 21 – 24
Ngày soạn
LẮP ĐẶT DÂY DẪN VÀ CÁC THIẾT BỊ ĐIỆN CỦA MẠNG ĐIỆN SINH HOẠT
THỰC HÀNH LẮP BẢNG ĐIỆN
A/Mục tiêu :

-Giúp HS hiểu được các cách lắp đặt dây dẫn trong mạng điện sinh họat :
+Lắp đặt kiểu nổi dùng ống luồn dây
+Lắp đặt kiểu nổi trên puli sứ và sứ kẹp
+Lắp đặt kiểu ngầm
-Rèn luyện kỹ năng đi dây trong ống khi bắt kiểu nổi và đi dây trong kiểu ngầm
-Biết được ưu và khuyết của mỗi kiểu bắt mà có biện pháp khắc phục.
-Giáo dục lòng yêu khoa học.
B/Chuẩn bị :
- Bảng điện, dây dẫn điện, ống đi dây(nẹp điện), puli sứ, sứ kẹp
- Tranh vẽ trong tài liệu hình 3.27 ; 3.29 ; 3.31; 3.36
C/Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định :
II/KTBC :
1)Trên vỏ các khí cụ điện thường ghi những số liệu kĩ thuật gì? Em hãy giải thích ý
nghĩa các số liệu đó và lấy một số ví dụ cụ thể.
2)Trong mạng điện sinh hoạt cầu chì, công tắc được mắc như thế nào ?
III/Bài mới :
-Có mấy kiểu lắp đặt mạng điện trong
nhà?
-Thế nào là lắp đặt kiểu nổi ?
-Thế nào là lắp đặt kiểu ngầm?
-Ta sẽ tìm hiểu về lắp đặt kiểu nổi dùng
ống(nẹp) luồn dây.
-Cách lắp đặt kiểu nổi dùng ống luồn dây
có ưu điểm gì ?
+Lắp đặt kiểu nổi là dây dẫn được đặt dọc
theo vật kiến trúc, và được đặt trên puli sứ,
sứ kẹp, khuôn gỗ, đường ống bằng chất
cách điện.
+Lắp đặt kiểu ngầm là đường dây được đặt

bên trong tường, dưới sàn bê tông. Phương
pháp đặt dây ngầm phải tiến hành song
song khi xây dựng công trình kiến trúc.
I/Lắp đặt kiểu nổi dùng nẹp đi dây:
Cách lắp đặt này đảm bảo yêu cầu mĩ
thuật, tránh được các tác động xấu của môi
trường đến dây dẫn điện.
+Đường ống được đặt nổi song song với
vật kiến trúc.
Việc lắp đặt mạng điện kiểu nổi được tiến
hành theo ba bước:
-Trong lắp đặt kiểu nổi đường ống được
đặt như thế nào ?
GV giải thích thêm : Hiện nay ống tròn
PVC hoặc ống bọc tôn kẻ trong có lót cách
điện ít được sử dụng vì không tiện cho
việc đi dây, tốn nhiều thời gian. Người ta
thường dùng ống vuông có nắp đậy để đi
dây trong mạng điện sinh hoạt.
-Việc lắp đặt mạng điện kiểu nổi được tiến
hành như thế nào ?
-Vạch dấu định vị có tác dụng như thế nào
trong việc lắp đặt mạng điện ?
GV đưa hình vẽ 3.29 . Đây là hình vẽ căn
phòng cho ta biết vị trí lắp đặt các linh
kiện, từ đó tiến hành vạch dấu, đục và
chôn các phụ kiện gá, lắp.
-Cách vạch dấu để lắp đặt các bảng điện
được tiến hành như thế nào ?
-Để vạch dấu vị trí lắp đặt bảng điện ta

làm như thế nào ?
-Để lắp đặt các thiết bị ta làm như thế nào?
-Để việc lắp đặt các bảng điện, các phụ
kiện gá lắp thiết bị ta tiến hành như thế
nào ?
-Khi luồn dây trong ống ta phải lưu ý điều
gì ?
Bước 1 : Vạch dấu định vị
Bước 2 : lắp đặt
Bước 3 : đi dây
1)Vạch dấu :
a)Vạch dấu vị trí đặt bảng điện :
Dùng thước lá đo từ mặt đất lên tới mép
dưới bảng điện (1,3 – 1,5m), cách mép
tường cửa ra vào 20cm. Như vậy tất cả các
bảng điện đều chung một kích thước và vị
trí như nhau.
b)Vạch dấu các lỗ bắt vít các bảng điện :
Đặt bảng điện lên vị trí đã vạch, dùng bút
chì đánh dấu chu vi bảng điện. Đánh dấu 4
lỗ vuông bắt vít vào 4 góc bảng điện.
c)Vạch dấu điểm đặt các thiết bị :
Vị trí đặt các thiết bị phải phù hợp, tiện sử
dụng,
d)Vạch dấu đường đi của ống dây, đánh
dấu các điểm đặt vòng ốp dây
3)Lắp đặt :
-Để lắp các bảng điện và các phụ kiện gá
lắp thiết bị cho chắc chắn, ta dùng khoan
khoan bê tông, khoan tường dùng quả nở

chèn sẵn vào tường sau đó bắt vít các thiết
bị vào quả nở. Vít và quả nở được cấy trên
nền bêtôngcủa phần gạch thì lực giữ vít
cấy mới bảo đảm chắc chắn.
Cố định đường ống lên tường hay trần nhà
theo đường đi đã vạch
Khi luồn dây trong ống ta phải :
-Chọn loại dây có bọc cách điện PVC dẽo.
Toàn bộ tiết diện dây luồn trong ống
không vượt quá 40% tiết diện của ống
-Không luồn các đường dây khác điện áp
vào chung một ống.
-Cấm không được nối dây ở trong đường
ống, phải nối dây tại hộp nối dây.
II/Lắp đặt mạng điện kiểu nổi trên puli sứ
và sứ kẹp:
Mạng điện trong nhà không có yêu cầu cao
về mĩ thuật ta có thể dùng dây dẫn đặt nổi
trên puli sứ và sứ kẹp. Phương pháp này
được áp dụng ở những nơi ẩm ướt, ngoài
trời, dưới mái che và dòi hỏi phải đảm bảo
Ngoài cách lắp đặt trên ta còn có kiểu lắp
đặt nổi trêưn puli sứ và sứ kẹp
-Khi nào thì người ta dùng lắp đặt kiểu nổi
trên puli sứ và sứ kẹp ?
-Việc lắp đặt mạng điện trên puli sứ và sứ
kẹp được tiến hành như thế nào ?
-Việc vạch dấu định vị và lắp đặt đường
dây kiểu nổi trên puli sứ có những bước
nào ?

-Cách lắp đặt dây dẫn điện trên puli sứ
được thực hiện như thế nào ?
-Có mấy cách buộc dây dẫn điện trên puli
sứ ?
-Nêu cách buộc đơn dây dẫn trên puli sứ .
-Nêu cách buộc kép dây dẫn trên puli sứ.
-Nếu sử dụng sứ kẹp thì việc đi dây được
tiến hành như thế nào ?
không bị những tác động cơ học phá hỏng
dây dẫn.
+Việc lắp đặt mạng điện trên puli sứ và sứ
kẹp cũng gồm các công đoạn : vạch dấu
định vị, lắp đặt và đi dây.
+vạch dấu định vị và lắp đặt gồm các bước
như lắp đặt mạng điện kiểu nổi dùng ống
luồn dây.
1)Đi dây trên puli sứ :
Được bắt đầu từ một phía, thường từ bảng
điện. Dây dẫn được cố định trên puli sứ
đầu tiên, sau đócăng thẳng và cố định trên
puli tiếp theo, tiếp tục như vậy cho đến
puli cuối cùng.
Để dây dẫn được ổn định, người ta buộc
dây dẫn điện vào puli bằng một dây đồng
hay dây thép nhỏ. Có hai cách buộc : buộc
đơn và buộc kép.
Buộc đơn : Đặt dây dẫn lên cổ sứ, dùng
dây buộc quấn 3 – 4 vòng lên dây
dẫn,vòng qua puli một vòng, quấn qua bên
kia puli hai vòng. Xoắn hai đầu dây buộc

với nhau cắt bỏ phần thừa (hình 3.32)
Cách tiến hành như buộc đơn, nhưng
quàng thêm một vòng qua cổ sứ tạo thành
hình dấu nhân (hình 3.33)
2)Đi dây trên sứ kẹp :
Kẹp sứ có loại hai rãnh và loại ba rãnh,
cách đi dây này đơn giản, dễ thực hiện
nhưng hiện nay đi dây trên sứ kẹp ít thông
dụng. Cho dây dẫn vào rãnh đặt dây, dùng
tua vít vặn chặt đinh vít, dùng cán tua vít
vuốt thẳng dây dẫn, lắp tiếp vào kẹp sứ thứ
4, sau đó quay lại lắp tiếp vào kẹp sứ thứ 2
và thứ 3, làm như vậy việc lắp đặt sẽ
nhanh, đường dây thẳng.
3)Yêu cầu công nghệ khi lắp đặt dây dẫn
điện trên puli sứ và sứ kẹp :
Đường dây phải song song với vật kiến
trúc. Cao hơn mặt đất 2,5m trở lên và cách
vật kiến trúc không nhỏ hơn 10mm. Bảng
điện phải cách mặt đất tối thiểu từ 1,3 –
1,5m.
-Yêu cầu công nghệ khi lắp đặt dây dẫn
trên puli sứ và sứ kẹp.
GV đưa bảng 3.6 và giới thiệu cho HS biết
được theo cỡ dây và khoảng cách cho phép
-Khi lắp đặt kiểu ngầm phải phù hợp với
điều kiện nào ?
-Khi lắp đặt kiểu ngầm thực hiện như thế
nào ?
-Việc lắp đặt ngầm phải đảm bảo các yêu

cầu gì ?
-Khi dây dẫn đổi hướng hoặc giao nhau
phải tăng thêm puli hoặc ống sứ.
-Đường dây dẫn đi xuyên qua tường hoặc
trần nhà phải luồn dây qua ống sứ, mỗi
ống chỉ luồn một dây, hai đầu ống sứ phải
nhô ra khỏi tường 10mm.
-Tại các điểm ngoặc và rẽ nhánh của dây
dẫn phải bắt thêm puli, sứ kẹp ở bên trong.
-Khoảng cách giữa hai dây dẫn và giữa hai
puli hoặc sứ kẹp như trong bảng 3.6
III/Lắp đặt mạng điện kiểu ngầm :
Phải phù hợp với môi trường xung quanh,
với yêu cầu sử dụng và đặc điểm của kết
cấu, kiến trúc công trình và kĩ thuật an
toàn điện.
Mạng điện sinh hoạt được lắp đặt ngầm là
dây dẫn được đặt trong ống, trong các rãnh
ngầm trong tường, trần, sàn bê tông. Cách
lắp đặt này đảm bảo được yêu cầu mĩ thuật
và cũng tránh được tác động của môi
trường đến dây dẫn.
Dây dẫn được luồn vào ống thép mạ trong
có lót cách điện hoặc ống nhựa. Các ống
đặt dây và các hộp đấu dây được cố định
vào cốt thép trước khi đổ bê tông. Việc
hoàn thiện mạng điện được tiến hành sau
khi hoàn tất công trình xây dựng
Việc lắp đặt ngầm phải đảm bảo một số
yêu cầu sau :

-Tiến hành lắp đặt ngầm trong điều kiện
môi trường khô ráo. Trong mọi trường hợp
đặt dây dẫn trực tiếp trên rãnh tường hoặc
trong ống đều phải dùng hộp đấu dây ở
chỗ nối đường ống.
-Số dây hoặc tiết diện dây dẫn phải dự tính
việc tăng thêm nhu cầu tiêu thụ điện sau
này nhưng không được vượt quá 40% tiết
diện ống.
-Bên trong lòng ống phải sạch, miệng ống
phải nhẵn.
-Không luồn chung dây dẫn điện xoay
chiều, một chiều và các đường dây không
cùng điện áp vào một ống.
-Bán kính cong của ống khi đặt trong bê
HS làm thực hành lắp bảng điện
tông không được nhỏ hơn 10 lần đường
kính ống.
-Để đảm bảo an toàn điện, tất cả các ống
(kim loại ) dều phải nối đất.
IV/Củng cố :
1)Nêu các bước lắp đặt kiểu nổi dùng ống luồn dây.
2)Khi lắp đặt mạng điện kiểu ngầm cần lưu ý điều gì ?
V/Dặn dò :
-Nắm vững quy trình lắp đặt điện kiểu nổi dùng ống luồn dây, kiểu nổi trên puli sứ và
sứ kẹp, lắp đặt kiểu ngầm.
-Nắm được các yêu cầu khi lắp đặt mạng điện kiểu ngầm.
-Tìm hiểu thế nào là sơ đồ mạng điện ? Một số sơ đồ mạng điện đơn giản.
Tiết 25 – 28 Ngày soạn
MỘT SỐ SƠ ĐỒ MẠNG ĐIỆN SINH HOẠT

A/Mục tiêu :
-Nắm được khái niệm sơ đồ điện, các loại sơ đồ điện và công dụng của nó (sơ đồ
nguyên tắc và sơ đồ lắp dựng)
-Nắm được một số kí hiệu quy ước có trong sơ đồ điện.
-Nắm và hiểu được một số sơ đồ của mạng điện sinh hoạt (sơ đồ đơn giản)
B/Chuẩn bị :
Bảng 3.7 (Một số kí hiệu quy ước trong sơ dồ điện), thước thẳng, hình 3.38 ; 3.39
(Tài liệu)
C/Hoạt động trên lớp :
I/Ổn định :
II/KTBC :
1)Trong lắp đặt mạng điện sinh hoạt có mấy kiểu lắp đặt dây dẫn ? Nêu quy trình lắp
đặt dây dẫn kiểu nổi trên puli sứ và sứ kẹp .
2)Nêu cách lắp đặt dây dẫn điện trên puli sứ và sứ kẹp :
III/Bài mới :