BÀI 4:
PHONG TRÀO CÔNG NHÂN VÀ
SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
Tiết 2
II. SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
Chuẩn bị bài giảng
o Tranh ảnh C. Mác và Anghen (SGK).
o Tài liệu về Tuyên ngôn Đảng Cộng sản.
o Sách giáo viên Sử và SGK Sử 8.
Các hoạt động dạy – học
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Bài 4 – Tiết 1
Câu hỏi:
– Trình bày phong trào đấu tranh của công nhân trong những năm 1830
– 1840?
– Kết quả – ý nghĩa của phong trào công nhân thế kỷ XIX?
Giáo viên nhận xét.
3. Giảng bài mới
Vào bài: Phong trào đấu tranh công nhân ngày càng phát triển khơng
chỉ về số lượng mà cịn về chất lượng. Vì vậy sự ra đời của chủ nghĩa xã hội
khoa học sẽ đưa phong trào của công nhân lên một bước, giải quyết những
yêu cầu của giai cấp công nhân. Tiết hơm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu
phần II.
a. Các hoạt động giảng dạy
Hoạt động 1: Nội dung
– Sự ra đời của chủ nghĩa Mác.
– Nội dung Tuyên ngôn Đảng Cộng sản.
1. Mác Và Enghen
Tiểu Sử (SGK Trang
32, 33)
– Sự ra đời của Quốc tế I
– Mác (1818 – 1883)
– Tiểu sử Mác và Anghen.
– Enghen (1820 – 1855).
Giáo viên: Đọc SGK.
Trình bày:
C. Mác 5/5/1818 ở thành phố Tơriơ
sinh trưởng trong một gia đình trí thức
gốc Do Thái 1841 ơng trình bày luận án
tiến sĩ với đề tài “Sự khác nhau giữa
triết học tự nhiên Đêmôcrit với triết học
tự nhiên Êpiquga”. Tháng 4/1842 làm
cộng tác viêiệt nam với báo Sông Ranh.
Tháng 1/1848 Mác sang Paris, ở đây
ông thường xuyên tiếp xúc với nhiều
nhà hoạt động cách mạng của phong
trào công nhân đồng thời nghiên cứu
cách mạng Pháp và các tác phẩm duy
vật Pháp và một số cuốn sách của
Phuariê, Xanh Ximông,… đặc biệt là
tác phẩm của nhà triết học Đức Lurich
Phơbách. Tháng 2/1844 ông xuất bản
tạp chí Pháp Đức niên giám và tiếp tục
tham gia phong trào cách mạng ở Pháp.
Anghen
28/11/1820
ở
thành
phố
Bácmen thuộc trung tâm công nghiệp
lớn ở Đức. Tháng 11/1842 sang Anh,
ơng tìm đọc tài liệu, báo cáo, thống kê,
nhận định của người trước về giai cấp
cơng nhân Anh, xây dựng tác phẩm
“Tình cảnh giai cấp lao động ở Anh”.
Tháng 8/1844 Enghen sang Paris gặp
Mác, cả 2 ông cùng nghiên cứu tạo ra
những tiền đề lý luận cho chủ nghĩa xã
hội khoa học.
Những điểm giống nhau nổi bật trong tư
tưởng của Mác và Enghen?
2.
Đồng
Minh
Những
(Xây dựng học thuyết CNCSKH, chỉ ra Người Cộng Sản và Tuyên
sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân, sự ngôn Đảng Cộng Sản.
phát triển của cuộc đấu tranh giai cấp xóa
bỏ chủ nghĩa tư bản, chỉ rõ bản chất bóc lột
của chủ nghĩa tư bản).
Hoạt động 2: Nội dung
– Sự ra đời Tuyên ngôn Đảng Cộng sản.
– Nội dung Tuyên ngôn.
– Ý nghĩa lịch sử.
Trình bày Giáo viên: Q trình cơng tác cỉa
2 ông trong việc nghiên cứu đã tạo ra những
tiền đề lý luận cho chủ nghĩa xã hội khoa
học. Trong khi xây dựng nền tảng đầu tiên
cho học thuyết Mác và Enghen rất chú ý đến
công tác tuyên truyền và xây dựng tổ chức
phong trào công nhân. Trong thời gian ở
Anh, Mác và Enghen đã liên hệ một tổ chức
bí mật của công nhân Châu Âu, tổ chức
“Đồng minh những người chính nghĩa” được
thành lập ở Paris 1836. Để tạo điều kiện
tuyên truyền chủ nghĩa Cộng sản và phong
trào công nhân và đặt sợi dây liên lạc giữa
những người hoạt động xã hội chủ nghĩa,
Mác và Enghen đã thành lập Ủy ban thông
tấn cộng sản.
– 2/1848 cương lĩnh của
Đầu tháng 6/1847, Đồng minh tiến hành
Đồng minh được công
đại hộ ở Luân Đôn và đổi tên là “Đồng minh
bố Tuyên ngơn
những người Cộng sản” đây chính là
Đảng Cộng sản
chính đảng độc lập đầu tiên của vô sản quốc
tế.
Đại hội thứ nhất của Đồng minh những
người Cộng sản đành dấu một bước thắng lợi
lớn về mặt tư tưởng và tổ chức. Chứng tỏ
giai cấp công nhân đã bước đầu tiếp thu học
thuyết chủ nghĩa Mácxít, thốt khỏi ảnh
Nội dung (SGK)
hưởng của chủ nghĩa xã hội tiểu tư sản
xây dựng nên một tổ chức độc lập của mình.
Ý Nghĩa
Mác và Enghen được ủy nhiệm soạn thảo
– Là văn kiện quan trọng
cương lĩnh của Đồng minh. Tháng 2/1848
của chủ nghĩa xã hội
bản tuyên ngôn Đảng Cộng sản lần đầu tiên
khoa học.
được tun bố tại Ln Đơn.
Phỏng vấn:
Hồn cảnh ra đời của tuyên ngôn Đảng Cộng
sản?
(ra đời trong điều kiện: sự phát triển của
nền sản xuất và trong xã hội phân chia thành
các giai cấp đối kháng, đấu tranh giai cấp là
động lực phát triển xã hội).
Nội dung chủ yếu của Tuyên ngôn Đảng
Cộng sản?
3. Phong trào công nhân từ
SGK trang 34
những năm 1848 đến 1870:
Em nào cho biết ý nghĩa của câu kết thúc Quốc tế thứ nhất.
Tun ngơn là gì? (nêu cao tinh thần đồn
Hồn cảnh
kết vơ sản quốc tế vơ sản).
– Phong trào công nhân
Tun ngơn Đảng Cộng sản có ý nghĩa như
thế nào?
phát triển.
– Đòi hỏi thành lập một
(Là văn kiện quan trọng của chủ nghĩa xã
tổ chức của giai cấp vô
hội khoa học, gồm những luận điểm cơ bản
sản.
về sự phát triển xã hội và cách mạng xã hội
chủ nghĩa, phản ánh quyền lợi của giai cấp
Thành lập
Ngày 28/9/1864 ở Ln
cơng nhân và là vũ khí lý luận trong cuộc Đôn – “Hội liên hiệp quốc tế
đấu tranh chống giai cấp tư sản).
của những người lao động”
Giáo viên: CNXHKH và Tuyên ngôn Đảng Quốc tế 1.
Cộng sản ra đời có ý nghĩa to lớn nhằm giác
Hoạt động
ngộ giai cấp công nhân và nhân dân lao động
– Chống tư tưởng lệch
đứng lên đấu tranh chống áp bức, bóc lột và
bất cơng, do vậy đã góp phần thúc đẩy lịch
sử phát triển nhanh chóng.
Hoạt động 3: Nội dung
– Hồn cảnh ra đời Quốc tế 1.
– Vai trò của Mác trong Quốc tế 1.
Giáo viên: Cùng với sự phát triển của nền
sản xuất công nghiệp, giai cấp công nhân
lạc phi vô sản.
– Thúc đẩy phong trào
cơng nhân quốc tế.
Vai trị của Mác
Soạn thảo các văn kiện,
hoạt động của Quốc tế I.
hình thành ở nước Anh và tăng nhanh ở các
nước khác. Mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản
ngày càng gay gắt thì cơng nhân càng đứng
dậy đấu tranh giành quyền lợi cho mình.
Hàng loạt các cuộc đấu tranh của công nhân
nổ ra chống lại giai cấp tư sản như: cuộc
khởi nghĩa của công nhân dệt thành phố Lion
(Pháp) 1831, phong trào Hiến chương ở Anh
(1836 – 1847), và cuộc khởi nghĩa của công
nhân dệt vùng Sơ-lê-đin (Đức) 1844 đánh
dấu thời kỳ đấu tranh có tính chất độc lập
của giai cấp công nhân. Các cuộc đấu tranh
của giai cấp công nhân nổ ra mạnh mẽ với
hình thức: đập phá máy móc, đốt cơng
xưởng, bãi cơng,… tuy nhiên đều bị thất bại,
nó bộc lộ những nhược điểm: chưa có đường
lối đấu tranh khoa học chính xác, chưa có
một tổ chức lãnh đạo sáng suốt của giai cấp
công nhân. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội
khoa học của Mác và Enghen đặt cơ sở lý
luận cho việc giải quyết những yêu cầu của
công nhân, trang bị cho giai cấp vơ sản vũ
khí tư tưởng trong cuộc đấu tranh chống giai
cấp tư sản, giải phóng con người lao động
thốt khỏi ách bóc lột, áp bức, giương cao
ngọn cờ xã hội chủ nghĩa và chủ nghĩa Cộng
sản.
Trước tình hình phong trào giai cấp cơng
nhân ngày một trưởng thành và phát triển.
Ngày 23/6/1848 công nhân và nhân dân lao
động Paris lại tiến hành một cuộc khởi
nghĩa.
* Tường thuật: Từ sáng sớm ngày 23/6 công
nhân bắt đầu xây dựng những ụ chiến đấu,
trên ụ chiến đấu những lá cờ đỏ tung bay với
khẩu hiệu “Sống trong lao động, chết trong
chiến đấu”, “Nền cộng hòa dân chủ và xã hội
chủ nghĩa muôn năm”. Trong 2 ngày đầu 23
và 24/06 qn khởi nghĩa tấn cơng vào Tồ
Thị chính. Đến chiều, quân chính phủ tăng
viện. Ngày 25/06 cuộc chiến diễn ra ác liệt
trên từng ụ chiến và trên từng đường phố.
Ngày 26/06 quân khởi nghĩa rút khỏi thành
phố, giai cấp tư sản điên cuồng khủng bố,
giết hết những nghĩa quân bị thương, bắt
giam 25.000 người, nhiều người bị kết án tử
hình. Cuộc khởi nghĩa bị đàn áp đẫm máu.
Phỏng vấn:
Vì sao giai cấp cơng nhân ngày càng nhận
thức rõ tầm quan trọng của sự đồn kết quốc
tế?
( Có chung một kẻ thù, đồn kết tọa ra
sức mạnh chống lại sự áp bức bóc lột của
giai cấp tư sản).
Giáo viên: 1848 ở Pháp, Đức, Anh diễn ra
phong trào đấu tranh rầm rộ của giai cấp
cơng nhân địi quyền lợi cho mình, giai cấp
tư sản tiến hành khủng bố, đàn áp giai cấp vô
sản. Tuy nhiên phong trào đấu tranh vẫn tiếp
tục phát triển. Tổ chức Quốc tế thứ nhất của
giai cấp công nhân ra đời khi phong trào
công nhân diễn ra rầm rộ, mâu thuẫn giai cấp
gay gắt. Ngày 28/9/1864 tại Luân Đôn, Hội
Liên hiệp quốc tế những người lao động –
Quốc tế I được thành lập, Mác là người đứng
đầu.
Quốc tế thứ nhất ra đời trong hoàn cảnh nào?
(phong trào công nhân diễn ra rầm rộ,
quyết liệt, mậu thuẫn giai cấp ngày càng gay
gắt nhu cầu địi hỏi cần có một tổ chức để
lãnh đạo phong trào công nhân chiến đấu
Quốc tế I ra đời đáp ứng những u cầu
trên).
Mác có vai trị như thế nào trong Quốc tế I?
(là người đứng đầu lãnh đạo, chuẩn bị về
tổ chức, soạn thảo văn kiện và các hoạt động
lãnh đạo Đại hội thành lập Quốc tế I).
Vai trị của Quốc tế I đối với phong trào
cơng nhân quốc tế như thế nào?
(đấu tranh chống tư tưởng sai lệch và tổ
chức, thúc đẩy phong trào công nhân phát
triển).
TỔNG KẾT BÀI
– Giai cấp vô sản ra đời cùng giai cấp tư sản hình thành xã hội tư bản
chủ nghĩa. Ngay từ đầu hai giai cấp này đối lập với nhau, mâu thuẫn
gay gắt. Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại sự áp bức, bóc
lột của giai cấp tư sản với các hình thức phát triển dần lên cao.
– Trong Phong trào công nhân, chủ nghĩa xã hội khoa học được hình
thành đánh dấu bằng việc ra đời Tun ngơn của Đảng Cộng sản, nêu
lên sứ mạng lịch sử và sự đồn kết quốc tế của giai cấp vơ sản để đánh
đổ chế độ tư bản, xác lập xã hội xã hội chủ nghĩa.
4. Củng cố
Làm bài tập câu 01/03 trang 36
Giáo viên nhận xét
5. Dặn dò:
– Xem lại bài + học bài
– Làm bài tập
– Đọc và trả lời các câu hỏi bài 5: “Công xã Paris 1871”.