Hệ tiêu hóa ở người (ruột non-1) pdf

Hệ tiêu hóa ở người
(ruột non-1)




IV. TIÊU HOÁ Ở RUỘT NON
1. Cấu tạo của ruột non
- Ruột non là đoạn giữa dài nhất
ống tiêu hoá. Ruột non được chia
làm 3 đoạn chính:
+ Tá tràng là đoạn đầu của ruột
non, dài khótng 20 cm. Đoạn đầu
của tá tràng gọi là hành tá tràng do
thường xuyên chịu sự tấn công của
axit dạ dày. Tại đây nối với ống
mật và ống tuỵ.
+ Hỗng tràng chiếm khoảng 3/5
chiều dài của ruột, phân biệt với tá
tràng bởi ranh giới là dây chằng
Trietz.
+ Hồi tràng chiếm khoảng 2/5
chiều dài của ruột nhưng sự phân
chia thành 2 đoạn như trên chỉ là
quy ước và không có 1 ranh giới
giải phẫu nào phân biệt 2 đoạn hồi
tràng và hỗng tràng.
- Thành ruột non được cấu tạo bởi
2 lớp cơ: lớp cơ dọc ở ngoài và cơ

vòng ở trong. Phía trong lớp thành
là niêm mạc ruột được tăng cường
diện tích bề mặt bởi các lông nhung
và vi lông nhung. Nhờ đó mà diện
tích bề mặt tăng đến 250 - 300 m2.
Xen kẽ trong lớp lông nhung là các
tuyến tiết chất nhày và dịch ruột

- Từ thành cơ phân bố vào lông
ruột có hệ thống các dây thần kinh,
mạch máu và mạch bạch huyết.
2. Cử động cơ học của ruột non
- Cử động hình quả lắc: do lớp cơ
dọc thay nhau co dãn làm các đoạn
ruột trườn đi trườn lại. Mục đích là
xáo trộn thức ăn, tránh ứ đọng, tăng
cường tốc độ chuyển hoá.
- Cử động co thắt từng phần:
từng đoạn ruột co thắt lại làm giảm
tiết diện đoạn ruột. Mục đích là xáo
trộn thức ăn và làm ngấm đều dịch
tiêu hóa.
- Cử động nhu động: là cử động
nhịp nhàng lan truyền từ phía trên
xuống ruột già. Tác dụng là đẩy
liên tục thức ăn từ trên (dạ dày)
xuống dưới (ruột già), làm quá
trình hấp thụ thức ăn dễ dàng hơn.
Khi bị ngộ độc, cử động này tăng
mạnh có thể gây ỉa chảy.

- Cử động phản nhu động: ngược
chiều với cử động nhu động. Cử
động nhu động giúp thức ăn được
đẩy ngược lại giúp tiêu hoá và hấp
thụ triệt để hơn. Khi bị nôn, cử
động này tăng mạnh ở tất cả các
đoạn của ống tiêu hoá, tống thức ăn
ra ngoài miệng.
- Điều hoà các cử động: tăng do sự
điều khiển từ phân hệ phó giao cảm
(dây thần kinh X) và đám rối
Auerbach và 1 số hoocmon
đường tiêu hoá, axetylcolin. Ngược
lại adrenalin và phân hệ giao cảm
làm giảm các cử động này.