truyện cổ tích việt nam

Nàng Ngón Út
Xưa có một nhà nọ, tuy hai vợ chồng tuổi đã ngoài bốn mươi nhưng
không con. Hai người rất lấy làm buồn phiền về sự hẩm hiu của mình.
Một hôm, hai vợ chống bàn với nhau sắm lễ vật đến tháp cầu con. Họ
khấn rằng:
- Cúi lạy thánh thần, xin ngài xuống phước cho chúng con, ban cho
một đứa con, dù là gái, xấu xí bé nhỏ cũng được, vì chúng con tuổi mỗi
ngày một già mà không có tiếng trẻ làm vui.
Sau đó mấy hôm thì người vợ quả nhiên có nghén. Bà nói cho người
chồng biết. Hai vợ chồng rất lấy làm vui mừng. Họ ngày đêm hy vọng
đứa bé sắp ra đời sẽ khôn ngoan, xinh đẹp hơn các đứa bé khác.
Nhưng lạ thay, đã mười tháng mà chưa chuyển dạ. Rồi hai năm qua,
ba năm trôi qua. Hai vợ chồng rất lo sợ, buồn phiền.
Rồi cũng đến ngày bà chuyển dạ. Bà sinh ra một bé gái chỉ bằng ngón
tay út. Hai vợ chồng nhìn con mà lòng đau như cắt. Tuy nhiên, họ
cũng hy vọng rồi đứa bé sẽ lớn dần.
Hai vợ chồng đặt tên cho con gái là Ka Điêng. Từ ngày sinh Ka Điêng,
hai vợ chồng ít đi thăm bà con hàng xóm. Họ thấy tủi hổ về đứa con
quái dị.
Thấm thoắt đã được mười sáu năm, đứa bé vẫn không lớn lên thêm
được tí nào, nhưng cũng biết nói, biết đi như người thường. Hai vợ
chồng già ngày càng buồn chán và lo sợ. Họ càng than phiền về số
phận hẩm hiu của mình.
Rồi một hôm, hai vợ chồng to nhỏ bàn với nhau tìm cách bỏ chết đứa
bé. Người chồng trước mặt vợ thì thuần tình đem đứa bé bỏ vào rừng
sâu, gửi nó cho thú dữ, nhưng khi nhìn lại đứa con ruột thịt thì không
nỡ lòng.
Đêm hôm ấy, người chồng lén sắp cơm gạo, mắm muối đủ chừng một
tháng. Sáng hôm sau ông gạt nước mắt bồng con gái vào rừng, cùng
với số lượng đồ dự trữ hồi đêm ông đã dấu ngoài bụi. Vào đến rừng
sâu, ông chặt cây làm một cái chòi nhỏ. Dựng xong chiếc chòi thì trời

đã quá trưa. Ông lấy gói cơm mở ra rồi hai cha con cùng ăn. Đang ăn.
Ka Điêng thấy cha tự dưng nước mắt chảy ròng bèn hỏi:
- Ơ kìa, tại sao cha lại khóc, hay cha sợ thú rừng?
Người cha nhìn con ngậm ngùi rằng:
- Cha không sợ thú rừng đâu con ạ! Cha khóc vì một lát nữa hai cha
con sẽ tạm xa nhau. Mẹ con từ khi sinh con đến nay đã mười sáu năm,
nhưng không lúc nào được khuây khoả, vì con không được như những
đứa con hàng xóm, mặc dù cha mẹ đã hết lòng chăm sóc con. Cha mẹ
nghĩ không nở tâm, nhưng không còn cách nào hơn. Nay cha dựng cho
con cái chòi này, cùng miếng rẫy kia, để con trồng dưa sống tạm qua
ngày. Thỉnh thoảng cha sẽ đến thăm con. Cha cầu trời phù hộ cho con
được an lành, thoát khỏi các tai hoạ.
Nàng Ka Điêng nghe cha nói vậy cũng mủi lòng. Thế rồi hai cha con
ngậm ngùi chia tay.
Từ khi đem con vào rừng sâu, thỉnh thoảng cha nàng lại ghé thăm và
chăm sóc đám dưa dùm Ka Điêng. Với ngày tháng, Ka Điêng vẫn sống
bình thường, rẫy dưa hấu ngày một tốt tươi và ra hoa kết quả.
Một hôm, có một hoàng tử dẫn đoàn quân đi săn bắn. Khi trở về, đoàn
quân đi qua đám dưa của nàng Ka Điêng. Đoàn quân lấy làm lạ không
hiểu tại sao giữa nơi rừng sâu này lại có trơ trọi mỗi rẫy dưa. Họ muốn
ghé vào hái ăn. Nhưng thấy vắng chủ, bèn đến trình hoàng tử, và xin
vào hái trái ăn đỡ khát. Nghe nói có rẫy dưa hấu tốt quả ở chốn rừng
sâu, hoàng tử đích thân vào đám dưa xem thử chủ rẫy là ai. Hoàng tử
nhìn thấy những trái dưa to thì làm lạ lắm. Nhưng chưa gặp được chủ
dưa nên chưa dám hái. Chàng hái thử một trái bổ ra ăn nếm. Mới ăn
được nửa trái, hoàng tử đã thấy no, dưa rất ngọt mà lại nhiều nước.
Nửa còn lại hoàng tử đành bỏ đấy.
Chờ cho đoàn người lạ đi khỏi, nàng Ka Điêng mới từ chỗ nấp ra thăm
dưa. Thấy nửa trái dưa bỏ dở còn đỏ tươi, nàng thấy tiếc, bèn nhặt lên
ăn nốt.

Từ khi Ka Điêng ăn nửa quả dưa thừa ấy, người nàng tự nhiên trở nên
khác thường. Nàng đã thụ thai.
Một năm sau, Ka Điêng sinh ra một bé trai mặt mày rất khôi ngô tuấn
tú. Nàng không còn quạnh hiu như lúc trước. Mặc dù không biết người
cha của đứa bé là ai nhưng nàng vẫn cảm thấy vui sướng.
Bẵng đi hơn một năm trời. Một hôm hoàng tử lại đem quân đi săn bắn.
Lúc đi ngang rẫy dưa năm trước bỗng chàng nghe có tiếng hát ru con
với giọng buồn quyến rũ, mà lại như oán than. Hoàng tử lấy làm lạ,
định vào nhưng trời sắp tối, nên chàng lưỡng lự. Tiếng hát não nề cứ
cất lên, khiến cho hoàng tử càng mê mẫn không đành rời bước. Hoàng
tử quyết ở lại để tìm xem ai mà có tiếng hát quyến rũ lòng người đến
thế.
Nàng Ka Điêng vừa trông thấy một chàng trai xinh đẹp từ xa đang
xăm xăm bước tới chỗ mình, liền liền bỏ con trên nôi mà lẫn trốn.
Hoàng tử bước vào chòi tranh thấy đứa bé đang nằm trên nôi một
mình. Nhìn đứa bé, hoàng tử tự nhiên thấy mình yêu nó lạ lùng. Không
cón do dự, chàng bèn cuối xuống bồng đứa bé lên hôn. Chàng ẵm đứa
bé đi quan chòi tìm ngóng tìm xem mẹ đứa bé ở đâu, mà mãi vẫn
không thấy. Rồi trời sập tối lúc nào không rõ. Còn về nàng Ka Điêng,
khi nhìn thấy chàng trai lạ ẵm con mình thì định ra giành lấy, nhưng lại
thôi vì sợ người lạ thấy mặt, xấu hổ. Nàng nhìn lên chàng trai thì rất
ngạc nhiên, vì thấy mặt con mình giống chàng như một. Nàng suy
nghĩ, nhưng lại cảm thấy vô lí, vì nàng chưa hề chung đụng với chàng
cũng như với bất cứ người con trai nào bao giờ.
Đang miên man suy nghĩ thì đứa bé khóc ré lên, nàng hốt hoảng bối
rối, bèn lên tiếng:
- Xin người khách hãy trả đứa bé vào nôi cho tôi. Và xin khách lạ vui
lòng đi khỏi chòi tranh xấu xí này.
Nghe có tiếng người, hoàng tử đưa mắt tìm tứ phía, nhưng vẫn chẳng
thấy ai cả. Hoàng tử bèn lên tiếng:

- Hỡi người mẹ đứa bé khôi ngô tuấn tú này, hãy vui lòng cho tôi thấy
mặt, dù chỉ một đôi chút cũng cam lòng. Nếu nàng từ chối thì tôi sẽ ở
trọn đêm nay lại đây, ngày mai tôi sẽ bắt luôn đứa bé đem về.
Nàng Ka Điêng nghe hoàng tử nói vậy bèn từ chỗ nấp bước ra. Hoàng
tử hết sức ngạc nhiên khi thấy một người đàn bà vô cùng bé nhỏ mà
lại là mẹ của một đứa bé to lớn như những đứa trẻ con khác. Mãi một
lúc sau hoàng tử mới ngẫm nghĩ và nói:
- Nói thật cùng em, ý anh đã quyết, dù có gian lao cực nhọc đến đâu
anh cũng cam lòng cùng chung sống với em và đứa trẻ khôi ngô này.
Mong em đừng từ chối, biết đâu đấy chẳng là duyên trời định.
Nàng Ka Điêng lấy làm cảm động bởi những lời lẽ chân tình của chàng,
nên bằng lòng chấp nhận cuộc kết nghĩa trăm năm. Hai người nên vợ
nên chồng từ đó.
Việc hoàng tử lấy một người vợ vô cùng nhỏ bé dần dần đã đến tai vua
cha và hoàng hậu, cùng hai người anh.
Một hôm, hai người anh vào tâu vua cha để tìm cách ly gián hoàng tử
với nàng Ka Điêng, vì cho rằng Ka Điêng là một yêu quái hiện hình,
dùng tà thuật mê hoặc em mình, biết đâu chẳng có ngày nó lại làm đổ
triều chính gia phong.
Nghe hai hoàng tử nói có lý, một hôm nhà vua cho gọi cả ba con trai
lại, rồi truyền rằng:
- Ta truyền cho các con, nội trong bảy hôm, các con hãy dẫn đến cho
ta nhìn mặt ba nàng dâu cùng với lễ vật. Mỗi người con dâu phải mang
cho ta một bộ y phục, gồm đầy đủ hia mũ, áo quần, cùng quà bánh.
Nếu lễ vật của ai vừa ý ta thì sẽ nhường ngôi, nhưng nếu ai không
tuân lệnh thì sẽ bị nghiêm trị không dung thứ.
Hoàng tử út nghe lệnh vua ban khắc khe như vậy thì rất lo sợ. Chàng
lấy làm chán nản không muốn trở lại chòi tranh, nhưng lại nhớ đến
đứa bé và người vợ, nên đành quay gót trở về.
Nàng Ka Điêng thấy chồng trở về với bộ mặt lo buồn, thì hỏi:

- Hình như chàng có điều gì sầu muộn, chẳng hay tại triều nội có việc
gì? Chàng có thể cho em biết được chăng?
Hoàng tử bèn thuật lại cho vợ nghe những điều mà vua cha vừa ban.
Nghe xong câu chuyện, nàng Ka Điêng mỉm cười với chồng:
- Xin chàng đừng buồn, em sẽ lo liệu mọi việc chu toàn. Xin chàng chớ
bận tâm về những chuyện nhỏ mọn ấy.
Hoàng tử nghe nàng nói mà lòng vẫn hồ nghi, nhưng không còn cách
nào khác, nên cũng yên lòng chờ xem.
Sắp đến ngày hẹn mà vẫn chưa thấy vợ sắm sửa được gì, hoàng tử
càng sốt ruột. Nàng Ka Điêng thấy chồng không được bình tâm chỉ
cười mà không nói gì, nên chàng càng thêm lo lắng.
Đến ngày hẹn, hoàng tử vô cùng bối rối, lo nghĩ. Chàng định nói với vợ
về những lo lắng của mình, thì bỗng trong chớp mắt hiện lên một
người con gái vô cùng xinh đẹp đứng mỉm cười trước mặt chàng. Nàng
Ka Điêng đã hiện nguyên hình. Nàng cười nói với hoàng tử:
- Chàng không nhận ra em ư? Em là Ka Điêng vợ chàng đây. Chúng ta
hãy sớm lên đường về kinh kẻo muộn, phiền đến vua cha cùng các anh
trông đợi.
Lúc bấy giờ hoàng tử vẫn chưa hế ngạc nhiên, nhưng cũng rất sung
sướng. Hai vợ chồng vội vàng sắm sửa lễ vật cùng hành trang để lên
đường về kinh. Tại triều nội, đức vua và hoàng hậu ngừ trên ngai
vàng, hai bên đủ mặt bá quan văn võ. Nhà vua cho gọi từng người con
lên dâng lễ. Đầu tiên là hai vợ chồng anh cả, rồi tiếp đến vợ chồng
hoàng tử hai. Cả hai đôi vợ chồng người anh đều dâng mũ, áo, quà
bánh, nhưng đều bị vua cha và hoàng hậu loại, vì quà bánh thì không
có gì lạ và ngon hơn những loại vua và hoàng hậu đã từng ăn, áo mũ
thì cũng không có cái nào vừa cả.
Đến lượt hoàng tử út, đức vua và hoàng hậu vừa trông thấy vợ chàng
thì tưởng như có tiên nga giáng thế. Vua cha và hoàng hậu cùng bá
quan phải trầm trồ khen ngợi vì sắc đẹp của nàng. Khi nàng Ka Điêng

dân quà bánh lên, vừa mở ra, mùi vị đã bốc lên ngào ngạt. Vua cha và
hoàng hậu dùng bánh của nàng rất ngon lành. Đến bộ cẩm bào, món
đồ quý giá toàn là trân châu, mã não, vua xỏ thử thì thứ nào cũng vừa
như in. Dùng thử xong mọi thứ đâu đấy, vua cha hỏi cô con dâu út:
- Con hãy tâu cho cha rõ tên và ý nghĩa của hai loại bánh này?
Nàng Ka Điên cúi đầu thưa:
- Muôn tâu đức phụ hoàng và mẫu hậu, bánh hình tròn màu đỏ gọi là
Sakaya làm bằng trứng gà và đường, chưng cách thuỷ, tượng trưng
cho thần thái dương hệ, ví như phụ hoàng, thuộc về dương. Còn loại
bánh làm bằng nếp hương, giữa có nhân đậu tên là Pay nung tường
trưng mặt đất, thuộc âm ví như mẫu hậu. Ý nghĩa của hai loại bánh
trên là tỏ lòng kính biếu bậc sinh thành. Kính mong phụ hoàng cùng
mẫu hậu nhận sự biết ơn chân thành của chúng con.
Nhà vua cùng hoàng hậu khi nghe vợ hoàn tử út nói vậy lấy làm cảm
động, và cùng khen nàng dâu thảo. Nhà vua phán:
- Trẫm nay tuổi già sức yếu. Xét hoàng tử út là người trung can, nghĩa
khí, một gươn tốt soi chung toàn dân. Vậy trước đông đủ các mặt các
khanh, ta truyền cho hoàn tử út được kế vị ngai vàng. Còn hai loại
bánh Sakaya và Pay nung phải truyền khắp bàn dân thiên hạ, để từ
nay mỗi khi làm lễ cầu hôn, hoặc giỗ tổ tiên, mọi người đều phải dùng
hai loại bánh này.
Truyền lệnh xong thì nhà vua bãi triều. Hôm sau triều đình tổ chức đại
lễ tôn hoàng tử út lên làm vua và nàng Ka Điêng lên làm hoàng hậu.
Bàn dân thiên hạ quanh vùng nghe tin cũng tự tổ chức ăn mừng vị tân
vương và tân hoàng hậu. Còn hai người anh và hai chị dâu từ lấy hổ
thẹn kéo nhau ra về.