SKKN- Một số kỹ năng sử dụng kênh hình..

Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
PHÒNG GIÁO DỤC LONG THÀNH
TRƯỜNG THCS LONG PHƯỚC

GIÁO VIÊN: NGUYỄN THỊ LONG
MÔN DẠY: SINH VẬT
TỔ: TỰ NHIÊN
NĂM HỌC : 2006 -2007
ĐỀ TÀI: MỘT SỐ KỸ NĂNG SỬ DỤNG KÊNH HÌNH TRONG SOẠN GIÁO ÁN ĐIỆN
TỬ MÔN SINH VẬT LỚP 7
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:1
SÁNG
KIẾN
KINH
NGHIỆM
SÁNG
KIẾN
KINH
NGHIỆM
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
A. MỞ ĐẦU:
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Nhân loại đang đứng trước thời kỳ hòang kim của khoa học kỹ thuật hiện đại. Hàng
loạt phát minh trên mọi lónh vực ra đời đã đưa con người ra khỏi tầm vóc hành tinh. Hòa cùng
xu thế phát triển chung của nhân loại, Việt Nam-đất nước chúng ta cũng đã và đang chuyển
mình từ công cuộc đổi mới về mọi mặt trong nền kinh tế nước nhà. Để có đội ngũ tri thức đủ
năng lực và nhân cách gánh vác trọng trách trong tương lai. Mục tiêu đào tạo con người mới
được đặt ra: “ Đầu tư cho con người là đầu tư cho phát triển đất nước. Phải đầu tư tòan diện

về kiến thức, thể lực và nhân cách” (Theo thủ tướng Phan Văn Khải). Hay nói cách khác: “
Đào tạo học sinh thành những con người năng động, sáng tạo, tiếp thu những tri thức khoa
học công nghệ. Biết vận dụng và tìm ra giải pháp hợp lý cho những vấn đề trong cuộc sống
và xã hội”
Chính vì vậy người thầy trong thời đại mới phải nỗ lực hăng say tìm tòi, khám phá cái
mới của nhân loại để nâng cao trình độ chuyên môn. Tạo tiềm năng cho sự nghiệp trồng
người của mình. Đặc biệt là lónh vực công nghệ thông tin, soạn giảng bằng giáo án điện tử.
Cho nên bộ môn sinh học cũng như bộ môn khác ở trường THCS đã & đang thực hiện
đổi mới phương pháp dạy, nhiều giáo viên đã áp dụng giáo án điện tử trong tiết dạy làm tiết
dạy sôi động hơn, học sinh hiểu bài hơn nhằm hình thành cho học sinh những hiểu biết về thế
giới động vật, đặc điểm thích nghi, chiều hướng tiến hóa và các mối quan hệ giữa động vật,
giữa động vật và con người. Qua đó góp phần giáo dục tư tưởng, tình cảm yêu quý và bảo vệ
động vật có ích, quý hiếm. Rèn luyện kỹ năng nghiên cứu bộ môn: Thí nghiệm tìm tòi và
quan sát tìm tòi. Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh, giáo viên là người
trọng tài tổ chức cho học sinh tự lực, chủ động chiếm lónh tri thức khoa học. Nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học. Tuy nhiên việc soạn giáo án điện tử vẫn còn gặp nhiều khó khăn,
nhất là việc thu thập, xử lý hình ảnh để đưa vào bài dạy hoặc kết nối Internet để tìm thêm
các đoạn phim, hình ảnh động là vấn đề trăn trở của nhiều giáo viên trong soạn giảng giáo
án điện từ hiện nay.
Chính vì tất cả lý do trên tôi quyết đònh chọn đề tài nghiên cứu khoa học: “ Một số kỹ năng
sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7”
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:2
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
II. ĐỐI TƯNG
- Giáo viên giảng dạy sinh – KTNN, sinh hoá.
- Nội dung chương trình SGK sinh học lớp 7.
- Học sinh lớp 7.
III.MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA

Qua việc giảng dạy giáo án điện tử tôi nhận thấy việc cung cấp hình ảnh vào bài
giảng là vấn đề cần được quan tâm. Vì kênh hình luôn mang lại cho các em sự hấp dẫn,
muốn tìm hiểu. Đặc biệt, nếu là đoạn phim hay hình động lại càng lôi cuốn hấp dẫn sự tìm
tòi khám phá của các em. Do đó giáo viên cần trau dỗi cho mình một số kỹ năng thu thập và
xử lý hình ảnh để đưa vào phần mềm Power Point (phần mềm soạn giảng giáo án điện tử).
Nhắm tạo ra sự đa dạng, phong phú cho tiết dạy giúp các em nhớ lâu hơn, đào sâu kiến thức
hơn, nâng cao hiệu quả dạy học.
IV.PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Dựa vào tình hình thực tế soạn giảng giáo án điện tử của giáo viên, kết nối mạng
Internet để thu thập thông tin, chất lượng học tập và khả năng tiếp thu bài thông
qua việc quan sát, thu thập kênh hình của học sinh.
- Dựa vào yêu cầu đòi hỏi nâng cao trình độ kiến thức cho học sinh trong tình hình
hiện nay, theo đònh hướng đổi mới phương pháp giảng dạy và đặc trưng bộ môn,
soạn giảng bằng giáo án điện tử.
- Môn sinh học là bộ môn khoa học thực nghiệm, tri thức sinh học chủ yếu được
hình thành bằng các phương pháp đặc thù hoạt động nhóm trong:
• Quan sát tìm tòi chủ yếu dựa trên kênh hình
• Thí nghiệm tìm tòi
Kết hợp vấn đáp gợi mở, nghiên cứu thông tin
V. THUẬN LI – KHÓ KHĂN:
Qua thời gian soạn giảng và dự giờ tôi nhận thấy việc sử dụng kênh hình trong soạn
giảng giáo án điện tử có một số thuận lợi và khó khăn sau:
1. Thuận lợi:
- Đòa bàn phân bố giáo viên tương đối gần trường nên việc tìm gặp trao đổi tương
đối thuận tiện.
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:3
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
- Đa số giáo viên có trình độ chuẩn hóa kiến thức, tương đối vững vàng, truyền thụ

đầy đủ kiến thức theo yêu cầu SGK, sử dụng phù hợp phương pháp đặc trưng bộ
môn. Có tinh thần học hỏi để nâng cao nghiệp vụ tay nghề. Giáo viên đã có nhiều
cố gắng để đăng tải kênh hình trong soạn giảng giáo án điện tử.
- Một số giáo viên sử dụng thành thạo máy vi tính, sọan giáo án điện tử, sử dụng
tranh ảnh, mô hình trên máy thành thục.
- Trường đã có trang bò hệ thống máy tính tivi tương đối thuận tiện.
2. Khó khăn:
- Hệ thống máy tính còn nhiều hạn chế do cấu hình chưa đủ mạnh. Tivi dùng để
chiếu hình ảnh còn nhỏ, chưa sắc nét (29 inch).
- Máy mạng LAN ở trường chưa nối Internet nên việc truy cập còn gặp nhiều khó
khăn.
- Một số giáo viên còn lúng túng trong công việc soạn giảng giáo án điện tử, Scane
hình,chèn hình, truy cập internet để Download những tư liệu, hình ảnh.
- Với yêu cầu hiện nay giáo viên dạy phải biết sử dụng máy vi tính để soạn bài-
đưa các tranh ảnh, mẫu vật lên máy. Nhưng trên thực tế giáo viên sử dụng máy vi
tính áp dụng vào giảng dạy chưa nhiều.
B. NỘI DUNG:
Sinh học lớp 7 giới thiệu đến các em thế giới động vật đa dạng phong phú, với kênh hình hấp
dẫn, lôi cuốn. Để chất lượng giảng dạy đạt kết quả cao, các em học sinh hiểu bài ngay tại
lớp, giáo viên cần cung cấp thêm cho các em những hình ảnh sinh động những đoạn phim
động về sinh sản, dinh dưỡng, di chuyển của các loài động vật. Nhưng để chuyển tải đến các
em những hình ảnh đoạn phim đó không phải là chuyện đơn giản. Đặc biệt là trong soạn
giảng giáo án điện tử bằng phần mềm Power Point của hãng Microsoft. Tuy nhiên nếu nắm
được một số kỹ năng cơ bản trong thao tác với File hình ảnh hoặc đownload từ trên mạng thì
mọi việc sẽ đơn giản hơn. Sau đây tôi xin giới thiệu một số kỹ năng để sử dụng hình ảnh
hiệu quả trong 1 số bài ở sinh học lớp 7:
I. SỬ DỤNG HÌNH ẢNH TRONG SÁCH GIÁO KHOA SINH 7 VÀO GIÁO ÁN ĐIỆN
TỬ:
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:4

Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
Giun đũa là đại diện của ngành giun tròn. Chúng kí sinh trong ruột non của con người,
đặc biệt là trẻ em dưới 13 tuổi. Sách giáo khoa cung cấp các hình ảnh rất cụ thể. Khi soạn
điện tử bài này, giáo viên cần sử dụng máy Scaner để đưa các hình 13.1, 13.2, 13.3, 13.4 vào
thiết bò nhớ ngoài ví dụ như: Đóa mềm(A), USB, hoặc đóa quang học (CD) thông thường giáo
viên nên sử dụng thiết bò nhớ Flash USB vì chúng có dung lượng tương đối lớn, phù hợp với
dung lượng của các tập tin hình ảnh. Sau khi đã scane hình ảnh và có tập tin hình ảnh giáo
viên cần tạo hình ảnh vào một Slide riêng trong bài soạn thuộc phần mềm Power Point của
hãng Microsoft. Ví dụ cách chèn các hình 13.1 vào Power Point như sau:
• Khởi động phần mềm Power Point
• Mở trang new slide
• Chọn Insert Picture: từ thanh công cụ Drawing
• Chọn điểm chèn thường ta nên chọn dạng Slide trống.
Với cách làm như vậy giáo viên đã có được hình
ảnh cần chèn vào bài dạy.
Tuy nhiên, để có được hình ảnh rõ nét và vừa ý chúng ta cần dùng đến thanh công cụ Picture
và các chức năng cụ thể của nó. Vì một lẽ đương nhiên chúng ta Scane hình thì sẽ có một vài
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:5
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
File chưa đẹp, một số hình chưa vừa mắt hoặc còn mờ làm cho HS khó quan sát và giảm sự
hấp dẫn, lôi cuốn của hình ảnh. Giáo viên cần có thêm một số kỹ năng chỉnh sửa hình ảnh
trong thanh công cụ Picture.
Ví dụ hình 13.3 Mô tả trứng giun đũa. Cách lấy hình từ sách giáo khoa vào máy tương tự như
đối với hình 13.1 như tôi đã trình bày ở trên. Tuy nhiên ở hình này máy Scaner làm việc chưa
hiệu quả làm cho hình nhỏ và còn kèm chung với các dòng chữ không cần thiết .
Giáo viên cần phóng to lên và xóa đi dòng chữ này. Nhưng khi phóng to bằng các thao tác
kéo các biểu tượng ở xung quanh hình sẽ làm cho hình trở nên mờ và kém chất lượng. Lúc

này hẳn Giáo viên sẽ nghó đến phần mềm Paint để chỉnh sửa hình ảnh.
Nhưng sau khi sửa và cắt dán xong vừa mất thời gian vừa tốn công mà kết quả đạt được là
hình ảnh trở nên mờ hơn và khó nhìn hơn do sự chuyển đổi giữa các phần mềm. Theo tôi lúc
này chúng ta cần đến kỹ năng đơn giản nhanh chóng và dễ thao tác đó là chức năng Crop
trên thanh công cụ Picture, dùng để cắt đi phần thừa mà chúng ta không cần đến của hình
ảnh. Chỉ cần Click chọn biểu tượng Crop trên thanh Picture và rê chuột chỉnh sửa hình ảnh
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:6
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
theo ý muốn, với kỹ năng này giáo viên sẽ có 1 file hình ảnh đẹp như ý muốn, không hề
giảm chất lượng.
Hoặc hình18.3 cấu tạo trai sông trong bài 18 trai sông giáo viên cũng có thể chỉnh sửa như
vậy để được hình ảnh tốt nhất.
Đặc biệt, với kỹ năng này giáo viên có thể áp dụng với những phần mềm có chèn hình ảnh
như Microsoft Word, Excel,…
II. SỬ DỤNG HÌNH ẢNH TỪ SÁCH BÁO
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:7
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
Đối với những hình ảnh không nằm trong sách giáo khoa mà ở tài liệu khác, giáo viên cũng
có thể thao tác tương tự để chèn hình ảnh vào giáo án điện tử: Scane hình vào USB sau đó
tải qua máy rồi chèn vào giáo án điện tử như các bước đã nêu ở trên. Giáo viên nên chọn
những hình ảnh cụ thể, đẹp mẳt để hấp dẫn, lôi cuốn sự tìm hiểu, khám phá của các em.
Nâng cao sự sáng tạo, tích cực trong học tập của các em.
Ví dụ các bài 41, 43 về chim bồ câu và cấu tạo của chim bồ câu. Ngoài các hình ảnh trong
sách giáo khoa như hình 43.1 kiểu bay vỗ cánh
Hay hình: 43.3 hệ bài tiết và hệ sinh dục ở chim bồ câu
Giáo viên nên sưu tầm các hình ảnh hấp dẫn, lôi cuốn có khả năng cuốn hút sự tìm tòi, khám

phá của học sinh, thúc đầy sự sáng tạo tích cực trong thu thập kiến thức từ kênh hình. Như
hình về đa dạng của các loài chim:
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:8
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
Cách chèn hình vào giáo án điện tử cũng tương tự như trên với chức năng Insert Picture.
III. SỬ DỤNG HÌNH ẢNH TỪ MẠNG INTERNET
Lónh vực công nghệ thông tin đóng vai trò khá quan trọng trong soạn giảng giáo án
điện tử. Mạng là nguồn tài nguyên hình ảnh vô cùng phong phú của nhiều tác giả khác nhau.
Sau đây là một vài kỹ năng tải hình từ mạng internet và các trang Web tài nguyên hình ảnh.
Những đoạn phim động hoặc hình ảnh động sẽ là dẫn chứng thuyết phục nhất trong việc mô
tả hoạt động sống của thế giới động vật. Ngoài ra hệ thống hình ảnh trên mạng cũng rất
phong phú cập nhật những thông tin mới nhất cho các em học sinh. Nhất là lónh vực liên hệ
thực tiễn vai trò lợi ích, tác hại của giới động vật đối với tự nhiên và con người.
Ví dụ: thế giới biển và đại dương vô cùng
phong phú nhưng để đem cả thế giới động vật
ở đại dương vào bài học thì quả là khó. Vì vậy
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:9
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
một đoạn phim ngắn mô tả cảnh sinh sản của chúng cũng là điều rẩt lý thú và hấp dẫn đối
với các em như cảnh sinh sản của san hô và cặp mực:
Để có được các hình ảnh phong phú đa dạng giáo viên cần biết đòa chỉ cụ thể và trang Web
cụ thể trên mạng đó là trang http://www/GOOGLE.COM: với giao diện như sau:
Để tìm hình ảnh của loài nào, ta đánh từ khoá để đăng nhập sau đó nhấp chọn mục hình ảnh.
Đánh từ khoá là tiếng anh để tìm có hiệu quả hơn. (Nếu không nhớ từ tiếng anh giáo viên có
thể dùng sự trợ giúp của trang web để tra từ). Giao diện của các hình
ảnh như sau sẽ xuất hiện, dưới đây là hình ảnh của từ khoá “Tôm”:

Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:10
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
Giáo viên có thể chọn hình ảnh và “send to” đến đòa chỉ USB để tải về. Sau đó chèn vào
giáo án điện tử theo những thao tác ở trên. Đối với đoạn phim giáo viên có thể dùng
chức năng liên kết: “HyperLink”. Với những kỹ năng này giáo viên sẽ có rất nhiều tư
liệu hình ảnh để cập nhật vào bài dạy. Giúp các em học sinh hiểu bài nhanh hơn làm
tăng sự hấp dẫn đối với học sinh và chất lượng giảng dạy sẽ cao hơn.
V. KẾT LUẬN:
Thực hiện đăng tải kênh hình trong soạn giảng giáo án điện tử nhằm phát huy tính
chủ động, sáng tạo của học sinh tạo điều kiện cho học sinh tự tìm đến kiến thức.Hiện nay
các em học sinh không chỉ biết học mà còn biết áp dụng những điều đã học vào thực tế cuộc
sống hằng ngày, nhất là môn sinh học 7 là một môn khoa học gắn liền với đời sống thực tế,
những mẫu vật gần gũi các em như: giun đất, tôm, cá chép, bồ câu, thỏ,…đều có trong cuộc
sống mà các em thường gặp hằng ngày. Nhưng thực tế để có những hình ảnh sinh động,
những đoạn phim mô tả hoạt động sống, sinh trưởng, sinh sản của chúng còn rất hạn chế.
Qua những giờ dạy trên lớp giúp các em phân biệt được động vật này với động vật kia nhờ
những đặc điểm riêng của nó. Sau mỗi giờ học là thêm một hứng thú mới, một hiểu biết mới
giúp các em yêu thích môn khoa học này hơn, học tập đạt kết quả cao hơn.
Trên đây là một vài ý kiến của tôi về một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn
giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7, Phạm vi nhỏï bé của đềá tài này không thể nào đề cập hết
những tiện ích phong phú của CNTT trong dạy và học và bản thân tôi cũng còn phải học hỏi
rất nhiều. Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp và chia sẻ thông tin của BGH, đồng
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:11
Phòng Giáo Dục Long Thành Tổ Khoa Học Tự Nhiên
Trường THCS Long Phước
nghiệp để tìm ra phương pháp hay nhất trong việc Giảng Dạy Môn Sinh Vật Lớp 7 nhằm
nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn.

Long Phước, ngày09 tháng 11 năm 2006
Người thực hiện
NGUYỄN THỊ LONG
Một số kỹ năng sử dụng kênh hình trong soạn giáo án điện tử môn sinh vật lớp 7
Giáo viên: Nguyễn Thò Long Trang:12