Các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường...

Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I/ Lí do chọn đề tài :
Ngày nay cuộc sống của chúng ta đang đứng trước sự đe doạ của các
hiểm hoạ do môi trường gây ra. Từ nạn lũ lụt, động đất, xoáy, lốc, bão, …
đang làm cho trái đất đang ngày càng nóng lên đã ảnh hưởng trực tiếp đến
đời sống của loài người và gây ra những thiệt hại lớn cho con người cũng
như những sinh vật sống trên trái đất. Môi trường sống đang ngày càng ô
nhiễm bởi chất thải công nghiệp, chất thải sinh hoạt, chất thải nông nghiệp,
do tác động của không khí trong các khu công nghiệp, đô thị. Do đó bảo vệ
môi trường là một vấn đề bức thiết, có ý nghĩa sống còn đối với hiện tại và
tương lai. Bảo vệ môi trường, sử dụng hợp lí tài nguyên chính là để phát
triển kinh tế, xã hội của mọi quốc gia. Riêng đối với Việt Nam, hiện tại
nguy cơ mất rừng và tài nguyên rừng đang đe doạ cả nước. Trên thực tế, tai
hoạ mất rừng và cạn kiệt rừng đã xảy ra ở nhiều vùng. Sự suy giảm nhanh
chất lượng, diện tích đất canh tác theo đầu người, việc sử dụng tài nguyên
đất vẫn tiếp diễn. Tài nguyên biển, đặc biệt là tài nguyên sinh vật ở vùng
ven bờ bị suy giảm đáng kể mỗi ngày, bắt đầu bị ô nhiễm, trước hết là do
dầu hoả. Tài nguyên, tài nguyên sinh vật, các hệ sinh thái đang bị sử dụng
không hợp lí, dẫn đến sự cạn kiệt và nghèo dần đi tài nguyên thiên nhiên.
Môi trường có tầm quan trọng đặt biệt đối với đời sống của con người, sinh
vật và sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của đất nước, dân tộc và nhân
loại. Vì vậy bảo vệ môi trường chính là bảo vệ sức khoẻ của nhân dân, đảm
bảo quyền được sống trong môi trường trong sạch, đảm bảo cân bằng sinh
thái, khai thác sử dụng hợp lí và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, phục vụ
sự phát triển lâu bền của đất nước, góp phần bảo vệ môi trường khu vực và
toàn cầu. Việc phòng chống suy thoái, ô nhiễm môi trường là trách nhiệm
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 1 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
của toàn Đảng, toàn dân, của Nhà nước ở tất cả các cấp, các ngành. Đây

không chỉ là nghĩa vụ pháp lí của mọi người mà còn là yếu tố mới của đạo
đức, là trách nhiệm cuả những người đang sống đối với thế hệ mai sau.
Thực tế là cần phải giáo dục ý thức cho tất cả mọi thành phần, mọi người
trong xã hội, nhưng giai đoạn đầu tiên là tập trung vào học sinh ở nhà
trường phổ thông, vì giáo dục môi trường cho học sinh phổ thông không
những có kết quả trước mắt mà còn đạt được những lợi ích lâu dài. Đây là
đối tượng phù hợp nhất để tác động vì học sinh đang ở trong quá trình phát
triển các nhận thức hiểu biết, thái độ và hành vi. Giáo dục môi trường trong
nhà trường phổ thông còn nhằm đạt đến mục đích cuối cùng là : mỗi đứa trẻ
được trang bị ý thức trách nhiệm đối với sự phát triển bền vững của trái đất,
một khả năng biết đánh giá vẻ đẹp của thiên nhiên, một giá trị nhân cách
khắc sâu bởi một nền tảng đạo lí về môi trường. Quá trình giáo dục môi
trường nhằm cung cấp tri thức hiểu biết về môi trường, làm cơ sở cho năng
lực suy xét xử lí thông tin. Từ đó phát triển hệ thống kĩ năng hiểu được các
vấn đề môi trường, biết giải quyết nó, thúc đẩy những thay đổi trong hành
vi sống.
Bậc tiểu học là bậc học nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân. Học
sinh tiểu học ở độ tuổi đang phát triển và định hướng dần về nhân cách, vì
vậy những hiểu biết cơ bản của các em được bồi dưỡng qua giáo dục môi
trường sẽ để lại dấu ấn sâu sắc không thể phai mờ trong toàn bộ cuộc đời
sau này của các em. Trong những năm học gần đây, ở bậc tiểu học nói
chung và ở trường tiểu học Trần Bình Trọng nói riêng, nội dung giáo dục
môi trường đã được đưa vào các môn học nhưng chỉ dạy lồng ghép ở các
tiết học có thể lồng ghép để giáo dục, nên học sinh mới chỉ biết thoáng về
nội dung này chứ chưa cung cấp nhiều kiến thức về môi trường và cũng
chưa hình thành cho các em kĩ năng và thói quen giữ vệ sinh môi trường.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 2 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
Trong nhà trường hiện nay tình trạng học sinh vứt rác bừa bãi, bẻ cành, phá

cây vẫn còn, ý thức bảo vệ môi trường của các em còn hạn chế. Vì vậy làm
thế nào để nâng cao hiệu quả giáo dục môi trường ở bậc tiểu học, làm thế
nào để hình thành cho học sinh tiểu học những tri thức về môi trường là vấn
đề đáng quan tâm hiện nay. Kết quả của những việc thực hiện mục tiêu giáo
dục môi trường là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa giáo dục lí thuyết và thực
hành, giáo dục trong giờ lên lớp ở các tiết dạy và ngoài giờ lên lớp. Giáo
dục môi trường cho học sinh tiểu học phải thực hiện bằng nhiều con đường :
chính quy, phi chính quy, chính khoá, ngoại khoa,…Từ đó làm cho các em
có thái độ, hành vi đúng đắn trong việc bảo vệ môi trường.
Vì lí do trên nên tôi chọn đề tài “Các biện pháp giáo dục bảo vệ môi
trường cho học sinh lớp 4/3 trường Tiểu học Trần Bình Trọng qua môn
Khoa học và phân môn Địa lý.
II/ Mục đích nghiên cứu :
Tìm ra những biện pháp giáo dục có hiệu quả nhằm giúp cho học sinh
có thái độ, hành vi đúng đối với môi trường.Đồng thời, cung cấp cho giáo
viên những cơ sở lí luận và thực tiễn về giaó dục môi trường, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh tiểu học hiện nay.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 3 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Thực trạng dạy và học chương trình giáo dục môi trường của học
sinh lớp Bốn và yêu cầu lồng ghép nội dung giáo dục môi trường qua
môn khoa học và phân môn địa lí.
- Do yêu cầu mục đích giáo dục môi trường cho học sinh lớp Bốn thì
rộng nhưng nội dung chương trình đối với các em còn hạn chế.
-Yêu cầu kiến thức của giáo viên về môi trường cũng chưa đáp ứng
được nhu cầu của cuộc sống hiện nay.
-Học sinh được học qua một bài lồng ghép quá ít nội dung về giáo dục
môi trường nên nếu không thường xuyên nhắc nhở thì học sinh mau chóng

quên ngay vì nhận thức của học sinh còn hạn chế.
Từ những thực trạng đã nêu trên tôi nhận thấy giáo dục môi trường
thông qua các môn học nói chung, môn khoa học và phân môn địa lí nói
riêng là yêu cầu cấp thiết cần phải thực hiện trong giai đoạn hiện nay.
Muốn đạt được mục đích dạy lồng ghép giáo dục môi trường vào trong các
tiết dạy ở môn khoa học và phân môn địa lí có hiệu quả, khâu chuẩn bị của
giáo viên hết sức quan trọng.
II. Yêu cầu đối với giáo viên trong khâu chuẩn bị soạn thiết kế môn
khoa học và phân môn địa lí :
- Đảm bảo nội dung kiến thức bài học.
- Bảo đảm tính vừa sức không làm nặng nề thêm nội dung bài dạy.
- Lựa chọn những kiến thức về môi trường phù hợp, sát với thực tế bài học
và địa phương.
- Có sự lựa chọn kĩ cần giáo dục nội dung giáo dục môi trường lồng ghép
vào những tiết học nào cho phù hợp và đem lại hiệu quả cao trong tiết dạy.
- Biết chọn lọc những nội dung liên quan đến vấn đề môi trường có ý nghĩa
giáo dục.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 4 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
- Lồng ghép một cách nhẹ nhàng, trình bày đơn giản, dễ hiểu và sinh động
để kích thích tính chủ động, ham thích và say mê học tập của học sinh.
●Một số bài dạy lồng ghép nội dung giáo dục môi trường vào tiết dạy :
Môn khoa học bài :
+ Trao đổi chất ở người.
+ Phòng một số bệnh lây qua đường tiêu hoá.
+ Nước cần cko sự sống.
+ Nước bị ô nhiễm.
+ Nguyên nhân làm nước bị ô nhiễm.
+ Bảo vệ nguồn nước.

+ Tiết kiệm nước.
+ Không khí cần cho sự sống.
+ Không khí gồm những thành phần nào?
+ Không khí bị ô nhiễm.
+ Bảo vệ bầu không khí trong sạch.
+Gió nhẹ,gió mạnh.Phòng chống bão.
+ Động vật cần gì để sống?
+ Động vật ăn gì để sống ?
+ Trao đổi chất ở động vật.
+ Các nguồn nhiệt.
Phân môn địa lí bài :
+ Hoạt động sản xuất của người dân ở Hoàng Liên Sơn.
+ Hoạt động sản xuất của người dân ở Tây Nguyên.
+ Thành phố Đà Lạt.
+ Hoạt động sản xuất của người dân ở đồng bằng Bắc Bộ.
+ Thủ đô Hà Nội.
+ Hoạt động sản xuất của người dân đồng bằng Nam Bộ.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 5 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
+ Thành phố Hồ Chí Minh.
+ Thành phố Cần Thơ.
+ Người dân và hoạt động sản xuất ở đồng bằng duyên hải miền Trung.
+ Thành phố Huế.
+ Thành phố Đà Nẵng.
+ Biển, đảo và quần đảo.
+ Khai thác khoáng sản và hải sản ở vùng biển Việt Nam.
III. Các biện pháp góp phần giáo dục bảo vệ môi trường cho học
sinh lớp 4/3 qua môn khoa học và phân môn địa lí :
1. Giáo dục môi trường bằng những vấn đề cụ thể trong những bài

học cụ thể :
- Khi nghiên cứu nội dung giáo dục môi trường lồng ghép vào trong nội
dung bài học, giáo viên cần phân ra từng mức độ từ mức độ thấp đến mức
độ cao. Trước hết, các em cần hiểu về những vấn đề các em thường gặp
hằng ngày mà các em ít để ý đến. Tuỳ từng bài học cụ thể mà giáo viên có
thể lồng ghép nội dung giáo dục môi trường vào bài học cho phù hợp.
Không nên đưa những kiến thức quá khó so với lứa tuổi các em làm các em
khó hiểu dẫn đến nhàm chán, tiết học sẽ không đạt hiệu quả.
Ví dụ 1 : Cho học sinh quan sát môi trường xung quanh và nhận xét về môi
trường ở đó như thế nào,ý thức của người dân ra sao để từ đó hướng dẫn các
em không nên vứt rác bừa bãi mà phải có ý thức nhặt rác bỏ vào sọt đúng
nơi quy định để giữ vệ sinh chung. Mức độ kiến thức sẽ nâng cao dần lên
sau từng nội dung đã được học.
Ví dụ 2: Khi dạy môn khoa học với bài học: "Không khí bị ô nhiễm ":
Giáo viên yêu cầu học sinh : Em hãy quan sát hình 1 & 2:
-Mô tả những hình ảnh thể hiện bầu không khí trong sạch.
-Mô tả những hình ảnh thể hiện bầu không khí bị ô nhiễm.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 6 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
Ngoài những hình ảnh trong SGK, học sinh có thể sưu tầm thêm một số
tranh ảnh về hai nội dung trên.
Bài : " Bảo vệ bầu không khí trong sạch"giáo viên cần lồng kiến thức bảo
vệ môi trường vào tiết dạy như :
- Học sinh hiểu được nguyên nhân gây ô nhiễm bầu không khí.
- Tác hại của việc " ô nhiễm không khí "
- Làm gì để bảo vệ bầu không khí troná sạch.
Qua đó giáo dục ý thức bảo vệ bầu không khí bằng cách trồng cây xanh, giữ
sạch môi trường, hạn chế việc thải bụi khói vào không khí do con người gây
ra

2. Giáo dục môi trường qua những trò chơi :
Để tiết dạy đạt hiệu quả cao và gây sự hứng thú cho học sinh ham
thích học tập, giáo viên có thể cho các em tìm hiểu về môi trường thông qua
các trò chơi hoặc đưa các tình huống để các em tập ứng xử, sắm vai. Từ đó
các em nhận thức được hành động nào đúng, hành động nào sai để các em
hiểu được những việc gì nên làm, những việc gì các em nên tránh.
Ví dụ :
Trò chơi " Đúng, sai " :
Giáo viên nêu một số câu hỏi có chủ đề về môi trường. Học
sinh đưa thẻ đúng, sai.
-Nhặt rác bỏ vào thùng.
-Vẽ bậy lên tường.
-Đi tiêu, đi tiểu đúng nơi quy định.
-Bẻ cành, hái hoa, phá hỏng cây non.
-Trồng và chăm sóc sây.
-Dọn vệ sinh xung quanh nơi em ở.
-Ăn xong vứt rác bừa bãi ra sân trường.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 7 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
Trò chơi " Sắm vai "
-Học sinh các nhóm hoặc tổ tự xây dựng một tiểu phẩm ngắn có nội
dung về môi trường. Qua tiểu phẩm của mình học sinh nêu được những
cách ứng xử khi gặp phải những trường hợp có liên quan đến vấn đề về môi
trường và rút ra bài học hoặc việc làm cụ thể.
Trò chơi : " Thi giải quyết tình huống "
-Khi dạy bài có liên quan đến nội dung về rừng ở phân môn địa lí lớp
Bốn như bài 8 ( Hoạt động sản xuất của người dân ở Tây Nguyên) ở hoạt
động 2, bài 10 (Ôn tập ) ở hoạt động 4 ôn về vùng trung du Bắc Bộ. Ngoài
việc cung cấp kiến thức của bài học theo nội dung chương trình đã quy

định, các em hiểu được đặc điểm của rừng nhiệt đới, hiểu được vì sao chúng
ta cần phải bảo vệ rừng và trồng rừng. Giáo viên cần mở rộng thêm cho các
em hiểu : Hiện nay nguy cơ mất rừng và tài nguyên rừng đang đe doạ trong
cả nước, tai hoạ mất rừng và cạn kiệt tài nguyên rừng đang xảy ra ở nhiều
nơi. Nguyên nhân do người dân chưa có ý thức bảo vệ rừng, họ chặt phá
rừng bừa bãi, đốt rừng để làm nương rẫy, khai thác rừng lấy gỗ khi cây
chưa đến tuổi khai thác. Do đó hiện nay Đảng và nhà nước ta đang có chính
sách động viên bà con trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi trọc. Với nội dung
này giáo viên có thể đưa ra một số tình huống dưới dạng phiếu bài tập cho
các em thực hiện.
-Tình huống 1 : Hai bạn tranh luận với nhau sau giờ học. Một bạn cho
rằng việc chặt cây lấy gỗ, đốt rừng lấy đất làm nương rẫy là đúng. Vì
như vậy người dân mới có gỗ làm nhà, cùng các vật dụng gia đình
khác đồng thời mới có đất để trồng trọt, sinh sống. Một bạn cho rằng
việc làm như vậy là không đúng, còn bản thân em có suy nghĩ gì ?
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 8 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
-Tình huống 2 : Trong giờ học, khi nêu về ích lợi của rừng. Bạn Nga
cho rằng rừng cho ta nhiều gỗ và các loại lâm sản quý hiếm khác.
Còn bạn Hoà thì cho rằng : Rừng giúp ta ngăn chặn lũ lụt, chống xói
mòn, che phủ đất trống đồi núi trọc và nó còn giúp cho môi trường
trong lành. Theo em ý kiến của bạn nào đúng ? Vì sao ?
3. Giáo dục môi trường qua những hoạt động cụ thể phù hợp với lứa
tuổi của các em :
-Sau khi trang bị cho các em học sinh những kiến thức về môi trường,
giáo viên cần tổ chức cho các em tham gia những hoạt động ngoại khoá như
: “Ngày chủ nhật xanh - sạch - đẹp ", hưởng ứng ngày môi trường thế giới
bằng cách đi cổ động, tổ chức trồng cây xanh ở lớp, ở trường ,ở nhà, tổ
chức những buổi lao động làm sạch sân trường, khu vực trước và sau lớp

học. Với các hoạt động như đã nêu trên đòi hỏi người giáo viên cần có kế
hoạch cụ thể, giám sát, động viên nhắc nhở các em thực hiện một cách có
hiệu quả bằng những việc làm cụ thể của học sinh. Từ đó giáo viên định
hướng cho mình những biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường nhằm
đem lại hiệu quả giáo dục cao.
4. Giáo dục môi trường thông qua việc sưu tầm các tranh ảnh và các
mẫu tin:
Giáo viên cần tìm những mẫu tin về ô nhiễm môi trường, về tác hại của
thiên tai hoặc những tấm gương về bảo vệ môi trường, hay tổ chức những
hành động vì môi truờng nhằm tác động vào ý thức của các em. Từ những
tác hại do môi trường gây ra, các em sẽ có ý thức bảo vệ môi truờng để hạn
chế sự tác động xấu của môi trường đến đời sống và sức khoẻ của con
người.
Ví dụ : Khi dạy bài " Phòng một số bệnh lây qua đường tiêu hoá " của môn
khoa học lớp Bốn :
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 9 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
- Giáo viên tiến hành dạy theo nội dung chương trình đã quy định.
- Giáo viên lồng ghép nội dung liên quan đến môi trường vào nội dung bài
dạy.
- Giáo viên sưu tầm các tư liệu về môi trường và đọc cho học sinh nghe
một số thông tin về ô nhiễm môi trường, nơi ở không sạch sẽ thoáng mát sẽ
gây ra các dịch bệnh ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người.
- Giáo viên sưu tầm tranh ảnh và cho học sinh quan sát, thảo luận, nhận xét
và rút ra kết luận về môi trường sống trong lành, sạch sẽ. liên hệ đến môi
trường hiện nay em đang ở, đồng thời giáo viên cho học sinh về sưu tầm
thêm tranh ảnh có liên quan đến nội dung đã nêu trên. Giáo viên hướng dẫn
cho học sinh cách làm sạch nhà ở, sân vườn, ăn ở hợp vệ sinh để bảo vệ
sức khoẻ cho bản thân các em và gia đình .

- Còn đối với phân môn địa lý có một số bài cần cho học sinh sưu tầm
thêm nhiều tư liệu như tranh ảnh, số liệu về môi trường : như bài 21 ( Thành
phố Hồ Chí Minh)ở hoạt động 2 nói về trung tâm kinh tế - văn hoá - khoa
học có ngành công nghiệp phát triển mạnh nên dẫn đến việc ô nhiễm môi
trường (học sinh và giáo viên sưu tầm ), bài 28 ( Thành phố Đà Nẵng ) ở
hoạt động 2 nói về thành phố công nghiệp ( liên hệ ngành hải sản khai thác,
nuôi tôm, cá ), nhiều nhà máy mọc lên đã dẫn đến môi trường bị ô nhiễm
trầm trọng như ở khu công nghiệp Hoà Khánh, Bài 30 ( Khai thác khoáng
sản và hải sản ở vùng biển Việt Nam ) ở hoạt động 2 ( học sinh sưu tầm
thêm tranh ảnh ),
5. Thường xuyên quan tâm giáo dục môi trường cho học sinh :
Đối với học sinh lớp Bốn việc giáo dục môi trường cho các em phải
thường xuyên. Có như vậy mới hình thành cho các em ý thức và thói quen
bảo vệ môi trường. Giáo viên kiểm tra kiến thức của các em bằng nhiều
hình thức như bài tập trắc nghiệm, phiếu bài tập, bài viết có nội dung liên
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 10 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
quan đến môi trường. Từ những bài tập của học sinh giáo viên mới thu
được thông tin phản hồi từ phiá học sinh, qua đó mới tuyên dương những
em hiểu và thực hiện tốt và đồng thời nhắc nhở, uốn nắn những em chưa có
biểu hiện tốt.
Ví dụ : Bài tập trắc nghiệm :
Bài 1 : Đánh dấu X vào ô em cho là đúng :
Để giữ môi trường xung quanh em ở luôn luôn sạch đẹp, em cần phải :
Trồng cây xanh và chăm sóc cây xanh.
Đi tiêu, đi tiểu không đúng nơi quy định.
Thường xuyên quét dọn sạch sẽ khu vực xung quanh lớp học.
Vẽ bậy lên tường, bàn ghế.
Tham gia lao động làm sạch môi trường do Đội phát động.

Bài 2 : Ghi chữ Đ vào trước câu em cho là đúng :
Tiết kiệm nước trong sinh hoạt.
Lãng phí nước.
Bảo quản nước ăn uống, nguồn nước.
Dùng nước ở ao hồ để uống, nấu ăn.
Bài 3 : Khoanh tròn vào chữ cái trước câu trả lời em cho là đúng :
A. Không nên khai thác rừng bừa bãi.
B. Trồng rừng và bảo vệ rừng.
C. Rừng bảo vệ đất chống lũ, chống xói mòn.
D. Đốt rừng làm nương rẫy, trồng trọt.
E. Có thể săn bắn thú rừng tuỳ thích.
F. Tham gia trồng cây ở trường ,ở địa phương.
H. Hái hoa ,bẻ cành trong công viên,nơi công cộng.

Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 11 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
6. Giáo dục môi trường bằng cách hướng dẫn cụ thể :
Khi trang bị cho các em kiến thức cơ bản về nội dung môi trường, giáo
viên cần hướng dẫn các em thực hành bài học.
Ví dụ : Khi giáo dục cho các em ý thức về môi trường nơi em ở, giáo viên
hướng dẫn học sinh xử lý rác thải trong gia đình như sau :
-Gom rác tập trung về nơi quy định, phân loại rác → xử lý : Tái sử dụng,
đốt, chôn.
-Mỗi gia đình cần có một thùng rác có nắp đậy.
-Về nước thải thì xử lý bằng cách cho nước chảy vào cống đúng quy định.
-Tránh đổ nước ra đường và khu vực dân cư đang ở.
IV.Kết quả đạt được:
Sau quá trình tổ chức dạy lồng ghép nội dung giáo dục môi trường vào
trong các tiết dạy, tôi nhận thấy học sinh có nhiều biểu hiện tiến bộ :

1.Vệ sinh lớp :
So với đầu năm đến nay, học sinh đã có ý thức giữ vệ sinh lớp học luôn
luôn sạch sẽ. Các em đã biết quét dọn phòng học, lau cửa kính, sắp xếp bàn
ghế gọn gàng ngay ngắn, không vứt rác bừa bãi ra lớp học và sân trường.
Điểm vệ sinh hằng tuần của lớp tôi chủ nhiệm đã nâng cao dần lên.
2. Ý thức giữ vệ sinh chung :
Rất nhiều em tiến bộ rõ rệt, các em có ý thức trong việc giữ vệ simh
chung ở mọi nơi, mọi lúc. Học sinh có ý thức tự giác nhặt rác bỏ vào thùng,
các em biết đi tiêu đi tiểu đúng nơi quy định. Các em đã biết trồng cây và
chăm sóc cây xanh, không còn tình trạng bẻ cành, hái hoa, phá hỏng cây
non. Học sinh tham gia tích cực các buổi lao động do nhà trường cũng như
liên đội phát động(học sinh của lớp tham gia 100% và có chất lượng) Các
em đã biết giữ vệ sinh nơi công cộng, … việc giáo dục môi trường đã hình
thành cho các em nếp sống khoa học, văn minh.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 12 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
3.Tổ chức kiểm tra thực nghiệm :
3.1. Vẽ tranh về môi trường :
Nhà trường tổ chức vẽ tranh về đề tài " Xanh - sạch - đẹp " trường học,
lớp học. Các em đã hình dung và vẽ theo những gì các em suy nghĩ và đã
hành động. Đa số bài vẽ rất tốt thể hiện được ước mơ của các em về một
môi trường xanh - sạch - đẹp. Một số bài vẽ tuy chưa đẹp nhưng các em đã
đưa kiến thức về môi trường vào bài vẽ của các em một cách rất hồn nhiên
và thực tế.
3.2. Bài tập trắc nghiệm :
Sau khi dạy xong , tôi đã cho học sinh làm một số bài kiểm tra bằng
hình thức trắc nghiệm. Qua đó tôi nắm được khả năng tiếp thu kiến thức về
nội dung môi trường mà các em đã được học để có sự điều chỉnh, uốn nắn
kịp thời.Điều này chứng tỏ qua việc dạy lồng ghép về nội dung giáo dục

môi trường thì học sinh đã có những tiến bộ rõ rệt trong nhận thức cũng
như trong hành động cụ thể của các em.Dưới đây là bảng thống kê kết quả
ở các lần kiểm tra:
KQ
khảo
sát
TSHS
Giỏi Khá Trung bình Yếu
SL TL SL TL SL TL SL TL
Lần
1 29 10 34,5 10 34,5 6 20,7 3 10,3
Lần
2 29 13 44,8 11 37,9 3 10,3 2 6,9
Lần
3 29 19 65,5 8 27,6 2 6,9 / /
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 13 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
Qua việc thống kê các bài tập cho thấy số lượng học sinh đạt điểm khá
giỏi tăng dần và điểm dưới trung bình giảm đi đáng kể.
3.3. Phân loại rác thải :
Giáo viên chuẩn bị một số đồ dùng đã sử dụng, học sinh tập phân loại rác
thải :
+ Rác thải không phân huỷ : bao ni lông, sắt, kim loại,…
+ Rác thải phân huỷ: thịt , rau, hộp sữa bằng giấy,…
+ Rác thải có thể tái sử dụng : giấy, cạc tông, thuỷ tinh, nhựa,…
Đa số các em biết phân biệt được từng loại rác theo mục đích xử lý như đã
nêu trên.
4. Ở khâu soạn bài và tiết dạy :
4.1.Ở khâu soạn bài :

Giáo viên chọn nội dung giáo dục phù hợp với từng lứa tuổi.
Ví dụ : Trong bài : "Phòng một số bệnh lây qua đường tiêu hoá" ở môn
khoa học :
Học sinh hiểu được nguyên nhân gây ra bệnh là do ăn uống không
hợp vệ sinh, do vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường kém.
Giáo viên cho các em tìm hiểu về cách phòng bệnh :
+ Thực hiện ăn sạch, uống sạch.
+ Thực hiện vệ sinh cá nhân.
+ Thực hiện vệ sinh môi trường.
Giáo viên cần lồng ghép giáo dục ý thức giữ vệ sinh môi trường bằng cách
liên hệ thực tế đến vệ sinh nhà ở của các em cũng như vệ sinh lớp học.
Giáo viên hướng dẫn các em cách dọn vệ sinh khu vực hố xí, vệ sinh nhà
của nơi em ở, sân trường, không vứt rác hay xác các con vật làm ô nhiễm
vệ sinh môi trường.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 14 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
4.2 .Trong tiết dạy :
Đảm bảo kiến thức, kĩ năng, phương châm đặc trung của bộ môn. Chỉ thực
hiện dạy lồng ghép vào lúc.
+ Học sinh làm bài tập.
+ Những ví dụ của giáo viên trong tiết dạy.
+ Phần liên hệ củng cố hoặc trò chơi .

Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 15 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
C. PHẦN KẾT LUẬN
Sau khi áp dụng một số biện pháp giáo dục môi trường qua môn khoa
học và phân môn địa lí đối với học sinh lớp Bốn. Tôi đã rút ra bài học kinh

nghiệm :
- Việc tổ chức dạy lồng ghép nội dung môi trường vào môn khoa học và
phân môn địa lí được đồng nghiệp trong tổ cũng như các thành viên trong
hội đồng sư phạm trường ủng hộ. Về phía học sinh thông qua những tiết
học có nội dung giáo dục môi trường, đã được giáo viên tổ chức các hoạt
động thực hành như : Lao động dọn vệ sinh lớp học, sân trường, trồng cây
xanh, chăm sóc cây xanh, lao động dọn sạch khu phố, đường phố nơi em ở,
…Qua đó các em đã có ý thức bảo vệ môi trường nơi các em ở bằng hành
động và việc làm cụ thể của các em.
- Là giáo viên chủ nhiệm nên tôi có điều kiện gần gũi với học sinh, có thời
gian theo dõi kĩ diễn biến của các em về mặt ý thức lẫn hành động cụ thể
của các em, đồng thời động viên, uốn nắn các em kịp thời để giúp các em
mau chóng tiến bộ.
- Đồng thời tôi cũng nhận được sự ủng hộ từ phía phụ huynh, sự kết hợp
giáo dục môi trường giữa nhà trường và gia đình chặt chẽ. Giáo viên gặp
gỡ trao đổi với phụ huynh để giúp đỡ thêm cho các em ở nhà, có như vậy
mới đem hiệu quả cao.
- Giáo viên cần thực hiện lồng ghép một cách linh hoạt, hiệu quả. Có
những vấn đề giáo viên cần để cho học sinh tự phát hiện thì các em mới
khắc sâu bài học, dễ nhớ và khó quên.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã áp dụng vào việc dạy học,
nhưng bước đầu tôi cũng thấy được lợi ích của việc dạy lồng ghép nội dung
môi trường vào môn khoa học và phân môn địa lí, nhưng sẽ còn nhiều thiếu
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 16 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
sót. Nên kính mong hội đồng khoa học các cấp góp ý bổ sung cho tôi ngày
một tiến bộ hơn trong lĩnh vực chuyên môn. Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hoà Hiệp Bắc,ngày 20 tháng 12 năm 2008
Người thực hiện

Lê Thị Thuỳ Dương

Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 17 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
D.KIẾN NGHỊ ,ĐỀ NGHỊ
-Đối với nhà trường:Tuyên truyền dưới cờ cho học sinh vào thứ hai hằng
tuần về ý thức bảo vệ môi trường :giữ vệ sinh trường lớp,đi tiểu tiện , bỏ
rác… đúng nơi qui định.
-Đối với Phòng -Sở: Mở lớp tập huấn về giáo dục môi trường cho tất cả
giáo viên.
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 18 -
Sáng kiến kinh nghiệm Trường Tiểu học Trần Bình Trọng
Người thực hiện:Lê thị Thuỳ Dương.
- 19 -