GIÁO ÁN NV 8-Học Kỳ II - T32

Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
Tiết:125 TỔNG KẾT PHẦN VĂN
NS: 13.4
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS
- Bước đầu củng cố, hệ thống hoá kiến thức văn học qua các văn bản đẫ học trong
sách giáo khoa lớp 8 (Trừ các văn bản tự sự và nhật dụng), khắc sâu những kiến thức
cơ bản của những văn bản tiểu biểu.
- Tập trung ôn tập kó hơn cụm văn bản thơ (các bài 18, 19, 20, 21)
II. CHUẨN BỊ :
1.Giáo viên: Giáo án – tư liệu
2. Học sinh : sgk
III. PHƯƠNG PHÁP : Phát vấn -Thực hành
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.n đònh:
2.Kiểm tra: Việc chuẩn bị của học sinh
3.Bài mới:
Câu 1: Bảng thống kê các văn bản văn học Việt Nam (từ bài 15):
(Xem bảng ở dưới)
Câu 2:
*Nhận xét sự khác biệt về hình thức nghệ thuật giữa các văn bản:
+ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác, Đập đá ở Côn Lôn, Muốn làm thằng Cuội:
- Thể thơ thất ngôn bát cú, số câu, số chữ được hạn đònh, với luật bằng trắc, phép
đối, qui tắc gieo vần rất chặt chẽ.
+ Nhớ rừng, Quê hương, Ông đồ:
- Tuân thủ một số qui tắc: số chữ trong các câu bằng nhau (8 chữ, 5 chữ), có vần (vần
liền hay vần cách), nhòp điệu.
- Các qui tắc không quá chặt chẽ, hình thức thơ mới khá linh hoạt
- Số câu không hạn đònh, lời thơ tự nhiên không có tính chất ước lệ, công thức khuôn
sáo, cảm xúc chân thật.
Câu 3: Chọn câu thơ hay cảm nhận và phân tích.
Bảng hệ thống:

T
T
VĂN
BẢN
TÁC GIẢ THỂ LOẠI GIÁ TRỊ NỘI DUNG CHỦ YẾU
1 Vào nhà
ngục QĐ
cảm tác
Phan Bội
Châu
Thất ngôn
bát cú
Phong thái ung dung, đường hoàng và
khí phách kiên cường, bất khuất vượt
lên trên cảnh ngục tù khốc liệt của
tác giả
2 Đập đá ở Phan Chu Thất ngôn bát Hình tượng đẹp lẫm liệt, ngang tàng
96
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
Côn Lôn Trinh cú của người anh hùng cứu nước dù gặp
nguy nan vẫn không sờn lòng, đổi chí.
3 Muốn
làm
thằng
Cuội
Tản Đà Thất ngôn bát
cú
Tâm sự của Tản Đà, bất hoà sâu sắc
với thực tại tầm thường, xấu xa, muốn
thoát li bằng mộng tưởng lên cung

trăng để bầu bạn với chò Hằng.
4 Hai chữ
nước nhà
Trần Tuấn
Khải
Song thất lục
bát
Tâm sự yêu nước của tác giả và khích
lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước của
đồng bào
5 Nhớ
rừng
Thế Lữ Thơ tự do - Mượn lời con hổ bò nhốt ở vườn
bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán
ghét thực tại tầm thường, tù túng và
niềm khát khao tự do mãnh liệt và
khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của
người dân mất nước thû ấy.
6 Ông đồ Vũ Đình
Liên
Thơ ngũ ngôn -Tình cảnh đáng thương của ông đồ
và niềm cảm thương chân thành trước
một lớp người đang tàn tạ và nỗi tiếc
nhớ cảnh cũ người xưa
7 Quê
hương
Tế Hanh Thơ tự do -Vẻ đẹp của bức tranh tươi sáng, sinh
động về một làng quê miền biển, nổi
bật là hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức
sống của người dân chài và sinh hoạt

lao động làng chài và tình yêu quê
hương trong sáng thiết tha của nhà
thơ.
8 Khi con
tu hú
Tố Hữu Lục bát -Lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao
tự do cháy bỏng của người chiến só
cách mạng trong cảnh tù đày.
9 Tức cảnh
Pắc Bó
Hồ Chủ
Tòch
Tứ tuyệt Tinh thần lạc quan, phong thái ung
dung của bác Hồ trong cuộc sống
cánh mạng đầy gian khổ.
1
0
Ngắm
trăng
Hồ Chí
Minh
Tứ tuyệt Tình yêu thiên nhiên đến say mê và
phong thái ung dung của Bác Hồ
ngay cả trong cảnh ngục tù cực khổ
tối tăm
97
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
1
1
Đi đường Hồ Chí

Minh
Tứ tuyệt Từ việc đi đường núi đã gợi ra chân lí
đường đời: vượt qua gian lao chồng
chất sẽ tới thắng lợi vẻ vang.
1
2
Chiếu
dời đô
Lí Công
Uẩn
Nghò luận
trung đại
(Chiếu)
Khát vọng về một đất nước độc lập,
thống nhất và khí phách của dân tộc
Đại Việt đang trên đà lớn mạnh
1
3
Hòch
tướng só
Trần Quốc
Tuấn
Nghò luận
trung đại
(Hich)
Lòng căm thù giặc sâu sắc và ý chí
quyết chiến quyết thắng kẻ thù xâm
lược
1
4

Nước
Đại Việt
ta
Nguyễn
Trãi
Nghò luận
trung đại
(Cáo)
Bản tuyên ngôn độc lập nước ta là
đất nước có nền văn hiến lâu đời, có
lãnh thổ riêng, có phong tục riêng, có
chủ quyền, có truyền thống lòch sử,
kẻ xâm lược là phản nhân nghóa nhất
đònh thất bại.
1
5
Bàn luận
về phép
học
Nguyễn
Thiếp
Nghò luận
Trung đại
(Tấu)
Việc học là để làm người có đạo đức,
có tri thức, góp phần làm hưng thònh
đất nước . muốn học tốt phải có
phương pháp học, học rộng nhưng
nắm gonï, học đi đôi với hành
1

6
Thuế
máu
Nguyễn i
Quốc
Nghò luận
hiện đại
Vạch trần chính quyền thực dân đã
biến người dân nghèo khổ ở các xứ
thuộc đòa thành vật hi sinh để phục
vụ cho lợi ích của mình trong các
cuộc chiến tàn khốc
4* Củng cố:
- G nhắc lại những nội dung đã ơn tập.
5. Dặn dò:
- Bài cũ: Học thuộc nội dung bài tổng kết. Hoàn chỉnh bài cảm nhận câu thơ hay?
- Bài mới: Soạn hệ thống bài tập trong bài Ôn tập và kiểm tra phần Tiếng Việt
******************
98
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
Tiết:126 ƠN TẬP PHẦN TIẾNG VIỆT HỌC KỲ II
NS: 15.4
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS
- Nắm vững các nội dung: các kiểu câu trần thuật, các kiểu hành động nói, lựa chọn
trật từ trong câu
- Ba nội dung trên rất cần thiết cho việc sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp.
II. CHUẨN BỊ :
1.Giáo viên: Giáo án – tư liệu
2. Học sinh : sgk
III. PHƯƠNG PHÁP : Phát vấn -Thực hành

IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.n đònh:
2.Kiểm tra: Việc chuẩn bị của học sinh
3.Bài mới:
II.Các bước lên lớp:
1. Ổn đònh:
2. Kiểm tra: - Bảng thống kê?
- Phân biệt sự khác nhau về hình thức nghệ thuật giữa các văn
bản? Đọc và phân tích các câu thơ yêu thích?
3. Bài mới:
TTTC CÁC HOẠT
ĐÔNG
PHẦN GHI BẢNG
Ôn tập về ngữ pháp:
- H nhắc lại kiến thức
về các kiểu câu: trần
thuật, nghi vấn, cầu
khiến, cảm thán.
- Đọc, xác đònh yêu cầu
và lần lượt thực hiện
các bài tập 1, 2, 3, 4
trang 130, 131.
A. Ở lớp:
I. Kiểu câu: nghi vấn, cầu khiến, cảm thán, trần thuật,
phủ đinh:
Bài 1/130: Xác đònh kiểu câu:
C1:Câu trần thuật ghép, có một vế là dạng câu phủ đònh
C2: Câu trần thuật đơn.
C3: câu trần thuật ghép , vế sau có một vò ngữ phủ đònh.
Bài 2/ 131 Đặt câu nghi vấn:

- Cái bản tính tốt của người ta có thể bò những gì che lấp
mất? (Hỏi theo kiểu câu bò động)
- Những gì có thể che lấp mất cái bản tính tốt của người
ta? (Hỏi theo kiểu câu chủ động)
Bài 3/131: Đặt câu cảm thán:
*Vui: + ÔI, vui quá! *Buồn: Chao ôi buồn!
99
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
Ôn tập về hành động
nói :
H nhắc lại kiến thức
về hành động nói.
Xác đònh yêu cầu và
làm các bài tập 1, 2, 3
trang 131, 132
Trật tự từ trong câu.
Trật tự từ trong câu
có thể có những tác
dụng gì?
- H đọc yêu cầu và làm
các bài tập 1, 2, 3 trang
132, 134.
+ Vui thật! *Hay: Hay thật!
+ Vui ơi là vui! * Đẹp: Đẹp ơi là đẹp!
Bài 4/131
a. Câu trần thuật (1,3,6), câu cầu khiến (4), câu nghi vấn
(2, 5, 7)
b. Câu nghi vấn dùng để hỏi (C7)
c. Câu nghi vấn không được dùng để hỏi (C2, 5)
+ C2: biểu lộ sự ngạc nhiên về lão Hạc nói về những

chuyện chỉ có thể xảy ra trong tương lai xa, chưa thể xảy
ra trước mắt
+ C 5: dùng để giải thích cho đề nghò ở câu 4, theo
quan điểm của người nói và cũng là cái lẽ thông thường
thì không có lí do gì mà nhòn đói để dành tiền.
II. Hành động nói:
Bài 1/131: Xác đònh hành động nói:
C1: là câu thực hiện hành động kể (thuộc kiểu trình bày)
C2: Là câu thực hiện hành động bộc lộ cảm xúc .
C3: Thực hiện hành động nhận đònh (thuộc kiểu trình
bày)
C4: Là câu thực hiện hành động đề nghò (thuộc kiểu điều
khiển)
C5: Câu giải thích thêm ý cho câu 4 (thuộc kiểu trình
bày)
Bài 2/132: Bảng tổng kết (Xem bảng ở dưới)
Bài 3/132: Viết các câu theo yêu cầu:
a. Hành động cam kết:
Tôi xin cam kết từ đây không tham gia đua xe trái phép
nữa.
b. Hành động hứa hẹn:
Em xin hứa sẽ tích cực học tập, rèn luyện để đạt kết quả
tốt trong năm học tới.
III.Lựa chọn trật tự từ trong câu:
Bài 1/132:
Các trạng thái và hoạt động của sứ giả được sắp xếp theo
trình tự xuất hiện và thực hiện: Tâm trạng kinh ngạc→
mừng rỡ→ hoạt động về tâu vua.
Bài 2/132: Tác dụng của trật tự sắp xếp:
a. Nối kết câu

100
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
b. Nhấn mạnh đề tài của câu nói.
Bài 3/ 133:
Câu a có tính nhạc hơn (Vì từ “man mác” được đưa lên
trước cụm từ “khúc nhạc đồng quê” có tác dụng nhấn
mạnh sự man mác của khúc nhạc đồng quê và như khúc
nhạc đó đã vang lên rồi.)
B. Về nhà:
- Ôn lại toàn bộ kiến thức.
- Hoàn chỉnh bài tập.
4. Củng cố = luyện tập:
Bài 2/II/132:
TT Kiểu câu Hành động nói được
thực hiện
Cách dùng
(1) Câu trần thuật C1: hành động kể (thuộc
kiểu trình bày)
Trực tiếp.
(2) Câu nghi vấn C2: hành động bộc lộ cảm
xúc
Gián tiếp
(3) Câu trần thuật C3: hành động nhận đònh
(thuộc kiểu trình bày)
Trực tiếp
(4) Câu cầu khiến C4: hành động đề nghò
(thuộc kiểu điều khiển)
Trực tiếp
(5) Câu nghi vấn C5: hành động giải thích
thêm ý cho câu 4 (thuộc

kiểu trình bày)
Gián tiếp
(6) Câu trần thuật C6: hành động phủ đònh
bác bỏ (thuộc kiểu trình
bày)
Trực tiếp
(7) Câu nghi vấn C7: hành động nói. Trực tiếp
4. Củng cố:
- G nhắc lại những nội dung đã ơn tập.
5. Dặn dò
Bài cũ: Ôn lại các kiến thức đã học. Hòan chỉnh bài tập.
Bài mới: Soạn Văn bản tường trình .
Đọc kó các câu hỏi, nắm đặc điểm và cách làm văn bản tường trình.
101
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
Tiết:127 VĂN BẢN TƯỜNG TRÌNH
NS: 16.4
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS
Hiểu những trường hợp cần viết văn bản tường trình.
-Nắm được những đặc điểm của văn bản tường trình.
-Biết cách làm một văn bản tường trình đúng qui cách.
II. CHUẨN BỊ :
1.Giáo viên: Giáo án – tư liệu
2. Học sinh : sgk
III. PHƯƠNG PHÁP : Phát vấn -Thực hành
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.n đònh:
2.Kiểm tra: Việc chuẩn bị của học sinh
3.Bài mới:
Tiến trình tổ chức các hoạt động Ghi bảng

*Hoạt động1: Hình thành cho học sinh khái niệm về văn bản
tường trình.
-Hs đọc ví dụ a,b sgk/133,134.
-Hai bản tường trình được viết ra nhằm mục đích gì?
Mục đích viết tường trình:Trình bày thiệt hại hay mức độ trách
nhiệm của người tường trình trong các sự việc xảy ra gây hậu
quả cần phải xem xét( lí do không nộp bài tập làm văn , sự việc
mất xe đạp.)
-Ai là người phải viết tường trình và viết cho ai?
Người viết tường trình là người có liên quan đến sự việc.
Người nhận tường trình là cá nhân, cơ quan có quyền xem xét
-Kể một số trường hợp cần viết tường trình.
-Khi nào cần phải viết loại văn bản này?Đọc ghi nhớ mục 1/136.
-Người viết cần có thái độ như thế nào đối với sự việc tường trình?
(phải là người có liên quan đến sự việc, khách quan , trung thực
khi tường trình).
Học sinh đọc mục 2 ghi nhớ sgk/136.
*Hoạt động 2: Hình thành cho học sinh hiểu biết những tình
huống nào cần viết bản tường trình.
-Thảo luận : Trong các tình huống sau, tình huống nào có thể và
cần phải viết bản tường trình?Vì sao? Ai phải viết ? Viết cho ai?
a.Lớp em tự tổ chức đi tham quan mà không xin phép thầy
I.Bài học:
1.Đặc điểm
của văn bản
tường trình:
2.Cách làm
văn bản tường
trình:
Học ghi nhớ

sgk/136
3.Lưu ý:
Sgk/136.
102
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
cô giáo chủ nhiệm.
b.Em làm hỏng dụng cụ thí nghiệm trong giờ thực hành.
c.Một số học sinh nói chuyện riêng làm mất trật tự trong giờ
học .
d.Gia đình em bò kẻ gian đột nhập lấy trộm tài sản.
Tổng kết : Trường hợp a,b phải làm bản tường trình
Trường hợp c: không cần.
Trường hợp d : tuỳ tài sản lớn hay nhỏ mà viết tường trình
-Phân biệt tường trình với đơn từ và đề nghò ?
-Học sinh phát biểu, giáo viên bổ sung.
*Hoạt động 3: Hình thành cho học sinh cách viết văn bản tường
trình.
-Quan sát văn bản a,b.
-Một văn bản tường trình cần có những mục nào?
Thể thức trình bày.
Mục đích .
Nội dung.
-Từng phần được trình bày như thế nào?
+Nội dung: Trình bày thời gian, đòa điểm, diễn biến sự
việc,nguyên nhân, lí do, hậu quả, người chòu trách nhiệm.
+Thể thức : -Phần đầu: Quốc hiệu, tiêu ngữ.
-Đòa điểm, thời gian tường trình.
-Tên bản tường trình.
-Người nhận.
-Nội dung chính.

-Lời cảm ơn, cam đoan,kí tên.
-Viết bảng tường trình nên lưu ý điều gì?

Đọc sgk/136.

II.Luyện tập:
Chọn một
trong số hai
tình huống cần
viết tường
trình ở mục
II.1/136 để
học sinh thực
hành.
4.Củng cố - Luyện tập
5.Dặn dò:
BC: Học ghi nhớ , tập viết văn bản tường trình.
BM: Soạn “Luyện tập viết văn bản tường trình.”
-Trả lời câu hỏi lí thuyết sgk/136.
-Chuẩn bò bài tập 1,2/137. Viết một văn bản tường trình bài 3/137.

103
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
Tiết:128 LUYỆN TẬP VIẾT VĂN BẢN TƯỜNG TRÌNH
NS: 18.4
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT: Giúp HS
-Ôn laiï những lí thuyết về văn bản tường trình: mục đích, yêu cầu , cấu tạo của văn
bản tường trình.
-Nâng cao năng lực viết tường trình cho học sinh.
II. CHUẨN BỊ :

1.Giáo viên: Giáo án – tư liệu
2. Học sinh : sgk
III. PHƯƠNG PHÁP : Phát vấn -Thực hành
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
1.n đònh:
2.Kiểm tra: Thế nào là văn bản t. trình? Nêu thể thức trình bày văn bản tường trình?
3.Bài mới:
Tiến trình tổ chức các hoạt động Ghi bảng
*Hoạt động 1: Ôn lại tri thức về văn bản tường trình.
-Gv gọi 3 học sinh, mỗi em trả lời một câu.
-Mục đích của viết tường trình là gì?
Trình bày thiệt hại hay mức độ trách nhiệm của người tường
trình trong các sự việc xảy ra gây hậu quả cần phải xem xét,
giải quyết.
-Văn bản tường trình và văn bản báo cáo có gì giống và khác
nhau?
Giống : đều là kiểu văn bản hành chính công vụ.
Khác:Tường trình nhằm trình bày khách quan, chính xác sự
việc đã xảy ra để người có trách nhiệm giải quyết nắm được
bản chất sự việc để đánh giá kết luận và có phương hướng xử
lí đúng đắn.
-Nêu bố cục phổ biến của văn bản tương trình?
Thể thức mở đầu và kết thúc, mục đích, nội dung.
-Những mục nào không thể thiếu trong kiểu văn bản này?
-Phần nội dung tường trình cần như thế nào?
Phải trình bày chính xác thời gian, đòa điểm,sự việc,họ tên
những người liên quan cùng đề nghò của người viết, ghi đầy
đủ tên người nhận, ngày tháng làm tường trình.
*Hoạt động 2: Luyện tập làm văn bản tường trình.
I.Bài học:

Ôn lí thuyết về
văn bản tường
trình.
II.Luyện tập
Bài 1/137
Bài 2/137
Bài 3/137
104
Ngữ văn 8 – THCS Hải Quy Phan Văn Sơn
4.Củng co á- Luyện tập
Bài 1/137: Chỉ rachỗ sai trong việc sử dụng văn bản trong những tình huống sau.
Trong cả 3 trường hợp trên đều không viết văn bản tường trình mà phải viết các kiểu
văn bản khác như:
a.Bản tự kiểm điểm.
b.Viết báo cáo.
c.Viết báo cáo.
Bài 2/137:Những tình huống trong cuộc sống cần phải viết tường trình.
a.Em mượn sách của thư viện nhưng lhông kiểm tra, về nhà mới phát hiện sách đã bò
mất một số trang.
b.Lớp em được phân công tưới cây trong vườn trường.Đến nơi, em thấy một số cây
trồng bò ai đó chặt phá.
c.Chứng kiến một vụ va vệt xe máy, em tường trình lại cho các chú công an nắm
được sự việc để giải quyết.
5.Dặn dò:
BC: Học ôn lí thuyết về văn bản tường trình.Hoàn chỉnh bài tâp.
BM: Trả bài kiểm tra văn.
105