sang kien kn mi thuat

Mt s phng hng phỏt trin k nng trong thng thc m thut cho HS
sáng kiến kinh nghiệm
môt số phơng hớng phát triển
khả năng thờng thức mĩ thuật cho học sinh
I.Lí DO CHN TI V T VN :
1. C s lý lun:
Con ngi sng gia thiờn nhiờn y p ngụn ng to hỡnh, ng
nột, hỡnh khi,mu sc ca c cõy, hoa lỏ, mõy tri, muụn thỳ tt c u lung
linh, p .Chỳng khụng ch cho ta vt cht sng m t cỏi p ú ó em
li cho con ngi nhng xỳc cm, tỡnh cm yờu i, yờu ngi.
Cuc sng ngy cng phỏt trin thỡ nhu cu thng thc cỏi p s
khụng ngng c nõng cao, cỏi p ó thc s tr thnh mt ng lc phỏt
trin ca xó hi, gúp phn tng trng nn kinh t quc dõn. Cm th cỏi p
sng p l mc tiờu ca giỏo dc, ly nhng cỏi p giỏo dc con
ngi, nh vy Cỏi p l cỏi c
Vi nhiu li th, mụn m thut s to iu kin cho hc sinh hc cú
hiu qu hn cỏc mụn hc khỏc, th hin kh nng quan sỏt, nhn xột, cỏch
suy ngh, tỡm tũi, sỏng to, t duy hỡnh tng v phng phỏp lm vic khoa
hc s gúp phn hỡnh thnh phm cht ca con ngi lao ng trong thi kỡ
CNH,HH t nc.
Khi ng trc mt cụng trỡnh kin trỳc c hay mt tỏc phm hi ho
p chỳng ta khụng th khụng thc mc tỏc phm ngh thut ny cú ý ngha
gỡ, c xõy dng t thi no, ai ó sỏng to nú,nht l i vi hc sinh,
nhng cõu hi ú luụn xut hin trong u cỏc em chớnh vỡ vy tụi thy rng
phõn mụn thng thc m thut l mt phõn mụn hay nhm trang b, cung cp
cho cỏc em mt s hiu bit v ngh thut to hỡnh thụng qua mt s kin thc
s lc lch s m thut Vit Nam v th gii.Qua ú gúp phn hỡnh thnh
hc sinh kh nng cm th cỏi p trong ngh thut to hỡnh c th hin
qua ng nột, hỡnh mng, hỡnh khi, m nht, khụng gian ỏnh sỏng, mu
sc, b cc. Cỏc em c lm quen vi mt s tỏc gi tỏc phm ni ting t
ú thy c giỏ tr ngh thut trong cỏc tỏc phm v kh nng sỏng to ca

tỏc gi.


Lê Xuân Minh
Mt s phng hng phỏt trin k nng trong thng thc m thut cho HS
Bờn cnh hiu bit v to hỡnh truyn thng hc sinh cũn c m rng
tm nhỡn ra th gii, cỏc em c lm quen vi cỏc tỏc phm kit tỏc ca cỏc
danh ho th gii qua cỏc thi kỡ lch s. i vi hc sinh khi 4,5 cỏc em ó
c lm quen vi phõn mụn ny t lp 2,3 nờn phn no cng d dng tip
thu hn, thờm vo ú cỏc em ó c hc vi tớnh s giỳp cỏc em cú th tỡm
hiu, su tm t liu trờn internet phc v cho vic hc tp. T ú, cỏc em
cng nhn thc rừ hn tm quan trng ca thng thc m thut i vi cuc
sng v phc v cỏc phõn mụn khỏc. Cỏc em s thy quý trng cỏc giỏ tr
truyn thng ca dõn tc. lm c iu ny ũi hi giỏo viờn phi cú
phng phỏp dy hc v phi hp vi hc sinh mt cỏch nhp nhng trong khi
lờn lp nhm giỳp hc sinh tng bc nõng cao nhn thc lm cho tõm hn
cỏc em tr nờn phong phỳ, phỏt trin ton din nhõn cỏch. T ú, bn thõn tụi
ó chn nghiờn cu ti ny.
2. C s thc tin:
Qua quan sỏt v iu tra c bn cỏc trng thuc vựng nụng thụn, c th l
trng TH Xuân Tân , cho thy:
a.V phớa nh trng:
- Trang thit b, dựng dy hc mụn m thut núi chung v phõn mụn
thng thc m thut núi riờng cũn thiu nhiu, a phn u in li t SGK,
tranh nh m thut dự cú nhng hn ch, tranh nh ho s Vit Nam v m
thut hin i Phng Tõy hu nh khụng cú cỏc em quan sỏt. Nhất là
những bài tìm hiểu về tợng
- Cỏc ti liu liờn quan n m thut Việt Nam cng nh m thut th gii
th vin khụng cú vỡ vy phn no hn ch nhng hiu bit ca cỏc em.
- Mỏy vi tớnh trng nhiu kt ni internet nhng học sinh cha có điều kiện

tìm hiểu trên mạng do ú nhng thụng tin bờn ngoi cỏc em vn cha cp nht
uc
b. V phớa hc sinh:
Qua kho sỏt tụi thy:
- a s hc sinh cú y SGK, dng c hc tp (giy, bỳt chỡ, mu v)
- 99% hc sinh thớch hc mụn m thut, 1% khụng thớch hc do khụng cú nng
khiu.
- Học sinh vùng nông thôn hầu hết không hoặc ít đợc tiếp xúc với Nghệ thuật
nói chung và Mĩ thuật nói riêng nên còn hạn chế nhất là mặt thờng thức Mĩ
thuật
II.S LIU V THC TRNG BAN U:
- Trong chng trỡnh m thut TH, thng thc m thut l mt phõn
mụn cú thi lng ớt hn cỏc phõn mụn khỏc nhng nú nhm cung cp nhng


Lê Xuân Minh
Mt s phng hng phỏt trin k nng trong thng thc m thut cho HS
hiu bit, nhn thc sơ lợc v Mĩ thuật nói riêng làm quen với tranh vẽ của hoạ
sĩ và thiếu nhi, tìm hiểu sơ qua một vài Nghệ thuật dân tộc(Nh tranh Dân gian,
tợng, phù điêu ) t ú giỏo dc hc sinh lũng t ho dõn tc, bit duy trỡ v
phỏt trin nhng thnh tu ngh thut ca cha ụng li cng nh bit yờu
thớch v m rng tm hiu bit ca cỏc em ra th gii thụng qua cỏc bi m
thut. Tuy nhiờn, do thúi quen khụng chm chỳ nghe ging thờm vo ú
dựng dy hc hn ch khin cỏc em thiu tp trung, t duy, nu cú thỡ ch c
li t SGK khụng chu tỡm tũi, suy ngh. Chớnh vỡ vy hiu qu bi hc cha
cao.
Trờn õy l nhng vn tn ti trong thc t ging dy, vỡ vy tụi ó
tỡm ra mt s phng hng nhm phỏt trin k nng trong thng thc m
thut cho hc sinh khi 5
III. GII PHP THC HIN:

A. K nng hng dn hc sinh:
1. Gii thiu bi mi:
Khi vo bi giỏo viờn khụng nờn c th l vo ngay m cú nhiu cỏch
vo hp dn nhm dn dt, lụi cun cỏc em vo bi hc.
(1) Cho hc sinh quan sỏt mt bc tranh khụng cú tỏc gi hoc tờn tỏc
phm sau ú yờu cu hc sinh oỏn tờn tỏc gi hoc tờn tranh
(2) Cú th cho cỏc nhúm t gii thiu bc tranh m nhúm mỡnh su tm
c
Sau ú giỏo viờn ng viờn, khớch l bng cỏch cho im i vi nhng
nhúm cú cõu tr li hay, sỏng to, cú tinh thn su tm ti liu phc v hc
tp
2. Hỡnh Thnh v phỏt trin cho hc sinh k nng quan sỏt, phõn
tớch, tng hp, ỏnh giỏ, ỏp dng:
- K nng quan sỏt :
Giỳp cho hc sinh bit cỏch quan sỏt khi ng trc mt tỏc phm hay
mt i tng thm m, quan sỏt t tng th n chi tit. Trờn c s quan sỏt
nhn bit tỏc phm v ni dung v hỡnh thc th hin, cỏc em bit phõn tớch
cỏi hay, cỏi p trong tỏc phm. T phõn tớch n tng hp khỏi quỏt v tỏc
phm v bit cỏch ỏnh giỏ tỏc phm ú, cỏc em rỳt ra c bi hc cú th ỏp
dng vo bi v ca mỡnh. Vớ d: Khi xem tỏc phm Ba cm ngy mựa
thng li ca ho s Nguyn Phan Chỏnh hc sinh quan sỏt tỏc phm thy
c ni dung v hỡnh thc th hin. Ni dung c phn ỏnh trong tỏc phm
ht sc n gin, gn gi vi i sng thng ngy. Mt ba cm ca mt gia
ỡnh nụng dõn cú v chng con cỏi ngi


Lê Xuân Minh
Một số phương hướng phát triển kĩ năng trong thường thức mĩ thuật cho HS
quanh một mâm cơm, người vợ đang xới
cơm cho con , người chồng và cô con gái

đang ăn. Phía sau là một đống rơm lớn.
Màu sắc trong tranh thật giản dị, bằng gam
màu nâu vẽ trên lụa. Sau khi quan sát nhận
biết những nét chính của tác phẩm học sinh
biết phân tích nội dung được thể hiện thông
qua hình thứccủa tác phẩm. Để có được sự
phân tích này, kiến thức về bố cục, đường nét,
hình mảng, màu sắc trong phân môn vẽ tranh
Bữa cơm ngày mùa thắng lợi - Nguyễn Phan Chánh
đề tài sẽ hỗ trợ để các em có thể nhận biết và
phân tích. Ví dụ: Bố cục tranh cân đối và chặt chẽ, các nhân vật được thể hiện
tự nhiên trong các tư thế khác nhau , người đang ăn, người đang gắp thức ăn,
người đang chăm sóc con, các mảng phụ phía sau làm cho bức tranh thêm
phần vững chắc . Màu sắc và bố cục, hình dáng các nhân vật cùng các chi tiết
như nổi cơm trắng và đầy, mâm cơm có nhiều món ăn, mọi người ngồi ăn
trong tư thế thư thái, đống rơm lớn, gam màu nâu ấm áp. Tất cả những yếu tố
đó toát lên nội dung chủ đề của tác phẩm “Bữa cơm ngày mùa thắng lợi”.Từ
đó học sinh khái quát được, cảm nhận được không khí gia đình thật đầm ấm ,
no đủ, hạnh phúc và thấy được giá trị nghệ thuật của tác phẩm là tính chân
thực, tính dân tộc sâu sắc. Qua phân tích tác phẩm các em có thể học tập cách
sắp xếp bố cục, cách sử dụng đường nét, đậm nhạt, màu sắc trong bài vẽ của
mình.
- Ngoài kĩ năng phân tích, tổng hợp, đánh giá và áp dụng, cần hình
thành và phát triển ở học sinh kĩ năng tự học, tự nghiên cứu SGK, sưu tầm tư
liệu, tranh ảnh.
 Để phát triển kĩ năng này cần phải yêu cầu học sinh đọc SGK, sưu
tầm tư liệu liên quan đến nội dung của bài trên báo, tạp chí,…có thể đưa ra
yêu cầu cụ thể bằng câu hỏi hoặc phiếu giao việc. Ví dụ:
+ Em hãy đọc, ghi tóm tắc nội dung giới thiệu về tác giả Trần Văn Cẩn,
Bùi Xuân Phái,…

+ Em hãy xem và cho biết ý kiến nhận xét của mình về nội dung, hình
thức, giá trị nghệ thuật của các tác phẩm “ Tát nước đồng chiêm”, những bức
tranh về phố cổ Hà Nội, …Em có thể học tập được gì trong những tác phẩm
đó?


Lª Xu©n Minh
Một số phương hướng phát triển kĩ năng trong thường thức mĩ thuật cho HS
 Hay giáo viên có thể giao cho 4 nhóm những nội dung liên quan đến
bài học, yêu cầu các em sưu tầm tranh ảnh rồi tạo thành những bài trình diễn
bằng PowerPoint sau đó trình bày trước lớp
 Với những nhiệm vụ như vậy chúng ta dần dần hình thành và phát
triển ở học sinh kĩ năng tự học, tự nghiên cứu một cách độc lập, sáng tạo. Vào
giờ học, giáo viên tổ chức các hoạt động để học sinh thảo luận trong nhóm và
trình bày những hiểu biết của mình về nội dung bài học đã chuẩn bị. Các em
có thể nêu những thắc mắc hoặc câu hỏi để giáo viên giải thích những điều mà
các em chưa rõ. Giờ học sẽ thật sôi nổi và thú vị nếu các em chuẩn bị bài chu
đáo trước khi đến lớp.
 Khi học sinh nêu nhận xét của mình về các tác phẩm có thể còn
phiến diện, chưa cụ thể hoặc chưa đúng chúng ta đừng vội đưa ra kết luận của
mình hoặc điều chỉnh ý kiến của học sinh mà nên khuyến khích các em phát
biểu ý kiến nhận xét của mình. Như vậy, giáo viên sẽ thu được ý kiến của
nhiều học sinh. Trên cơ sở đó, giáo viên có thể phân tích khả năng tự nhận
biết, kĩ năng của học sinh đến đâu và sau đó giáo viên cần cung cấp, bổ sung
thêm kiến thức phát triển kĩ năng cho học sinh.Từ đó phần nào gây được hứng
thú học tập cho học sinh đối với những bài thường thức mĩ thuật mà từ trước
đến giờ các em cho là khô khan và khó tiếp thu nhất trong bộ môn mĩ thuật
B.Những năng lực và phẩm chất:
1. - Khuyến khích động viên các em trong giờ học: §éng viªn vµ
khuyÕn khÝch các em còn ngại tham gia phát biểu.

- Gặp gỡ ngoài giờ, thăm hỏi các em, trao đổi tạo sự gần gũi
giữa thầy và trò để tìm biện pháp tốt nhất , lên lớp có hiệu quả cao.
- Quan tâm hơn nữa các em chậm, ít năng khiếu để các em tích
cực tham gia trong giờ học. Tạo nhiều cơ hội cho các em trao đổi kinh
nghiệm với bạn bè, giáo viên, từ đó các em có nhiều hứng thú hơn trong
giờ học Mĩ thuật.
2. - Phát huy trao đổi kinh nghiệm giảng dạy với đồng nghiệp để
nâng cao chất lượng dạy học
- Người giáo viên cần trau dồi cho mình vốn hiểu biết chung về
nghiệp vụ sư phạm, kĩ năng vẽ tranh, khả năng tổng hợp, tổ chức uy tín
của người giáo viên đối với học sinh.
- Bản thân trước khi lên lớp phải soạn bài, xem bài kĩ, nắm vững
nội dung bài dạy, phân bố thời gian hợp lí


Lª Xu©n Minh
Mt s phng hng phỏt trin k nng trong thng thc m thut cho HS
- p dng cỏc phng phỏp dy hc hin i: Dy hc trờn mỏy
vi tớnh, s dng internet khai thỏc cỏc thụng tin v ni dung bi hc
hoc gi ý hc sinh khai thỏc
- Cú th kt hp nhiu phng phỏp dy hc trong bi hc.
- Phi cú lũng yờu thng hc sinh, tn ty, yờu ngh khi ú
ngi giỏo viờn mi thc s truyn th cho hc sinh nhng bi ging
hay trờn lp.
IV. KT QU:
Sau khi thc hin nhng phng phỏp trờn, cht lng hc sinh cú
nhiu chuyn bin. Cỏc em cú ý thớch tỡm tũi, phõn tớch cỏc bc tranh
ca ho s Vit Nam cng nh nhng tranh vẽ thiếu nhi trên tạp chí, sách
báo
Di õy l kt qu sau khi tụi ỏp dng phng phỏp mi vo vic

dy hc mụn thng thc m thut vi vic cho cỏc em thờng thức mt
s tỏc phm ca ho s Viờt Nam và của Thiếu nhi: Lớp 5:
*Kết quả đầu năm: +Học sinh khá giỏi trả lời đợc các hình ảnh có
trong tranh
+Trả lời đợc những màu có trong bức tranh
+Cha xác định rõ nội dung bức tranh
+Cha đa ra đợc những cảm nhận của mình về bức tranh
+Cha đa ra đợc lý do mình thích tranh đó
*Kết quả học kì 2: +90% học sinh nắm đợc nội dung của từng bức
tranh
+50% học sinh đa ra đợc những cảm nhận riêng của mình về bức tranh
+98% học sinh đạt đầy đủ các chứng cứ của phân môn thờng thức
V. BI HC KINH NGHIM:
nõng cao cht lng hc tp ca hc sinh trong mụn M thut, c
bit l phõn mụn v tranh ti, ngoi kinh nghim v phng phỏp ging
dy trờn lp ũi hi giỏo viờn phi nhit tỡnh, yờu ngh chu khú v say mờ tn
tu vi cụng vic ging dy.
Tham kho gúp ý rỳt kinh nghim v tham kho cỏc ti liu liờn quan
n chuyờn mụn.
Hc sinh cú ý thc trong hc tp, bit trao i vi nhau cựng tin b,
hc sinh phi cú y dng c hc tp nht l giy v mu v.
Phi hp vi nh trng, hi ph huynh quan tõm to iu kin v c
s vt cht, dng c dy hc phc v thit thc cho b mụn ny.


Lê Xuân Minh
Một số phương hướng phát triển kĩ năng trong thường thức mĩ thuật cho HS
Trên đây là một số phương pháp của tôi trong công tác giảng dạy bộ
môn Mĩ thuật nói chung và phân môn thêng thøc MÜ thuËt nói riêng, với kinh
nghiệm nhỏ nhoi này tôi hi vọng là sẽ phần nào thúc đẩy quá trình học tập của

học sinh ngày càng tốt hơn. Rất mong sự góp ý của hội đồng khoa học đề đề
tài được hoàn chỉnh.
Xu©n Trêng , ngày 10 tháng 5 năm 2010
Người thực hiện

Lª xu©n minh

Ý kiến nhận xét, xếp loại của HĐKH nhà trường
Nhất trí xếp loại:…………
Hiệu trưởng
Chủ tịch hội đồng xét SKKN

Ý kiến nhận xét, xếp loại của HĐKH phòng giáo dục và đào tạo
Nhất trí xếp loại:………

Chủ tịch HĐKH


Lª Xu©n Minh
Một số phương hướng phát triển kĩ năng trong thường thức mĩ thuật cho HS


Lª Xu©n Minh