Sang kien KN 0708

Sáng Kiến Kinh Nghiệm Năm học 2007 2008
a . đặt vấn đề
- Nhân loại đang bớc vào những năm đầu của thế kỉ mới, một thời kỳ có những
biến đổi to lớn trong mọi mặt hoạt động của con ngời và xã hội. Trong thời kỳ đố,
đòi hỏi phải có cách nhìn mới đối đối với hoạt động giáo dục.
- Giáo dục và đào tạo Việt Nam trong những năm qua đã kịp tiếp cận với xu thế
chung của thời đại. Nghị quyết Trung ơng II đã chỉ rõ: "Đổi mới mạnh mẽ phơng
pháp giáo dục đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn thành nếp t duy sáng
tạo của ngời học, từng bớc áp dụng các phơng pháp tiên tiến và phơng tiện hiện đại
vào quá trình dạy học, đảm bảo thời gian tự học cho học sinh , sinh viên..."
Bởi vậy đổi mới phơng pháp dạy học nói chung và đổi mới phơng pháp dạy học
môn toán cấp THCS nói riêng là yêu cầu khách quan và là vấn đề cấp bách của quá
trình phát triển giáo dục và đào tạo. Nhằm đáp ứng yêu cầu đào tạo ra những con
ngời Việtm Nam xã hội chủ nghĩa có tri thức, đạo đức, có kỹ năng, năng đọng sáng
tạo, thích ứng với mọi sự phát triển đa dạng với tốc độ nhanh của xã hội , những con
ngời " vừa hồng vừa chuyên"
- Tuy rằng trong những năm gần đây, ngành Giáo dục - Đào tạo đã triển khai
thực hiện đổi mới phơng pháp dạy học môn toán nói riêng và các môn học khác nói
chung , nhng chất lợng dạy học môn toán vẫn còn thấp và đang là một vấn đề cần
quan tâm hiện nay và những năm tiếp theo.
- Để nâng cao chất lợng dạy học môn toán, nhiều giáo viên đã giành công sức tìm
tòi, thử ngiệm để tìm ra phơng pháp giảng dạy môn toán sao cho tốt hơn, có hiệu
quả hơn. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán ở trờng THCS là
một câu hỏi đặt ra đối với nhiều giáo viên bộ môn toán ở các trờng THCS.
Đối với tôi, đây là mộit vấn đề mà tôi đang tập trung nghiên cứu và thử nghiệm
trong quá trình giảng dạy. Với tinh thần mạnh dạn trao đổi để học hỏi lẫn nhau, tôi
xin nêu vài suy nghĩ của mình về vấn đề " Làm thế nào để nâng cao hiệu quả giờ
luyện tập môn toán lớp 8 ở trờng THCS "
=======================================================
Nguyến Sỹ Hiệp THCS Phù Ninh Năm học 2007 - 2008
1

Sáng Kiến Kinh Nghiệm Năm học 2007 2008
B. các cơ sở của vấn đề
1. Cơ sở thực tiễn:
Thực trạng việc dạy học môn toán ở các trờng THCS nói chung hiện nay có
chất lợng cha cao. Nguyên nhân thì có nhiều nhng nguyên nhân chính là cách dạy
của thầy và cách học của trò cha phù hợp cha có hiệu quả cao, nhiều học sinh không
nắm vững kiến thức cơ bản, kỹ năng vận dụng kiến thức vào giải toán còn yếu . Học
sinh cha nắm đợc phơng pháp học tập, cha có những hoạt động đích thực của bản
thân để chủ động chiếm lĩnh kiến thức, nhiều học sinh còn lời học, lời t duy trong
quá trình học tập .
Trong những năm qua, các trờng THCS đã có những chuyển biến tích cực trong
việc đổi mới phơng pháp dạy học, tuy nhiên việc thực hiện còn chậm và hiệu quả
cha cao. Nguyên nhân là do sự nhận thức về đổi mới phơng pháp dạy học của một
bộ giáo viên cha cao, nhiều giáo viên có tuổi nghề cao đã quá quen với giảng dạy
theo phơng pháp truyền thống cha tiếp cận ngay với phơng pháp mới đợc, bên cạnh
đó giáo viên có tuổi nghề ít thì cha mạnh dạn học hỏi, thực hiện đổi mới phơng
pháp, giáo viên ít chú ý rèn luyện khả năng độc lập t duy, khả năng tìm tòi sáng tạo,
tự học, tự nghiên cứu của học sinh. Do đó học sinh vẫn thụ động trong học tập, ít có
cơ hội đợc làm việc hoặc làm việc nhng không mấy hiệu quả.
2. Cơ sở lí luận :
Nghị quyết Trung ơng lần IV về tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo
đã chỉ rõ. "Đổi mới phơng pháp dạy và học ở tất cả các cấp học, bậc học........ áp
dụng những phơng pháp giáo dục hiện đại để bồi dỡng cho học sinh năng lực t
duy sáng tạo, năng lực giải quyyết vấn đề "
Đặc điểm của lứa tuổi thiếu niên là đang có xu hớng vơn lên làm ngời lớn, mong
muốn tự khẳng định mình, muốn tự tìm hiểu, tự khám phá trong quá trình nhận
thức.... ở lứa tổi học sinh THCS các em có điều kiện thuận lợi cho khả năng tự điều
chỉnh hoạt đọng học tập , tự sẵn sàng tham gia vào các hoạt động khác, sẵn sàng với
mọi hoạt động làm cho mình trở thành ngời lớn. Tuy nhiên các em cha biết cách
thực hiện nguyện vọng của mình, cha nắm đợc phơng pháp thực hiện các hình thức

=======================================================
Nguyến Sỹ Hiệp THCS Phù Ninh Năm học 2007 - 2008
2
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Năm học 2007 2008
học tập mới. Vì vậy trong quá trình học tập học sinh cần có sự hớng dẫn, tổ chức,
điều hành một cách khoa học và nghệ thuật của thầy cô giáo.
Dạy học toán thông qua kiến thức là phải dạy học sinh khả năng t duy: phân tích,
tổng hợp , trừu tợng hoá , cụ thể hoá, khái quát hoá , ..... Trong đó phân tích tổng
hợp có vai trò trung tâm. Phải dạy học sinh khả năng tự tìm tòi, tự phát hiện và phát
biểu vấn đề, dự đoán đợc các kết quả, tìm đợc hớng giải quyết một bài toán, hớng
chứng minh một định lí....

3. Cơ sở nhận thức :
Dạy toán không chỉ đơn thuần là dạy cho học sinh nắm đợc những định nghĩa,
định lí, khái niệm, quy tắc..... mà điều quan trọng hơn cả là dạy cho học sinh có
năng lực trí tuệ, có kỹ năng thực hành, có khả năng vận dụng kiến thức để giải toán
và đa toán học vào ứng dụng thực tế.
Năng lực trí tuệ sẽ đợc hình thành và phát triển trong quá trình hoạt đọng nhận
thức. Năng lực toán học sẽ đợc phát triển khi học sinh đợc tham gia vào việc suy
nghĩ tìm tòi cách chứng minh định lí, giải bài tập toán, làm các bài thực hành........
Bởi vậy để có hiệu quả ngời thầy phải tổ chức tốt giờ dạy, tạo điều kiện để học sinh
đợc làm việc nhiều, phát huy tính tích cực, chủ động trong quá trình lĩnh hội kiến
thức.
Để dạy học môn toán có hiệu quả thì ngời giáo viên phải thực hiện tốt các giờ
dạy trên lớp : Lí thuyết , luyện tập , ôn tập , thực hành . Trong đó giờ luyện tập có vị
trí rất vai quan trọng vì giờ dạy luyện tập giúp học sinh củng cố kiến thức , hoàn
thiện kỹ năng, kỹ xảo cho học sinh mà kỹ năng làm toán của học sinh là một vấn
đề quan trọng hàng đầu của việc học toán .
Căn cứ vào những cơ sở nêu trên, kết hợp với những hiểu biết về yêu cầu của đổi
mới phơng pháp dạy học, tôi đã tiến hành một số giải pháp nhằm mục đích : nâng

cao hiệu quả giờ luyện tập môn toán ở trờng trung học cơ sở nh sau.

C. Giải pháp thực hiện
=======================================================
Nguyến Sỹ Hiệp THCS Phù Ninh Năm học 2007 - 2008
3
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Năm học 2007 2008
I/ thực hiện tốt khâu soạn bài
Cần quan niệm rằng: '' Một giờ dạy tốt phải là kết quả của một quá trình
chuẩn bị tốt''. Muốn chuẩn bị tốt một giờ luyện tập môn toán giáo viên phải thực
hiện các yêu cầu sau :
1. Nắm vững đặc trng của giờ luyện tập là giờ học củng cố kiến thức, hoàn thiện
kỹ năng, kỹ xảo, có thể nói rằng Tiết luyện tập là tiết dạy cách giải bài tập chứ
không phải là tiết chữa bài tập. Xác định nội dung kiến thức, kỹ năng cần hoàn
thiện , phơng pháp giảng dạy của bài , của từng nội dung. Những dự kiến xử lý các
tình huống trớc học sinh.
2. Khi soạn bài giáo viên phải xác định vai trò của chủ thể nhận thức của học sinh
trong giờ học. Bởi vì chiến lợc của nâng cao chất lợng giáo dục đào tạo hiện nay là
phải quạn tâm đến học sinh, coi học sinh là trung tâm là chủ thể nhận thức trong giờ
học . Do vậy khi thiết kế bài dạy giáo viên phải luôn tính đến sự lao động sáng tạo
của học sinh trong giờ học, tạo điều kiên để học sinh đợc làm việc , đợc t duy, chủ
động phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức.
3. Khi soạn bài giáo viên phải xác định vai trò của mình là ngời hớng dẫn tổ chức
quá trình tiếp nhận chiếm lĩnh kiến thức của học sinh. Không phải khi học sinh trở
thành trung tâm của giờ học thì vai trò của giáo viên bị mờ đi nh một số ngời ngộ
nhận, mà thực tế giảng dạy cho thấy vai trò của ngời giáo viên trên lớp vẫn là ngời
quyết định sự thành bại của giờ dạy. Không những thế giáo viên còn vất vả hơn vì
đòi hỏi phải có sự làm việc nghiêm túc, phải có sự đầu t nhiều về thời gian để học,
tìm hiểu, thiết kế bài dạy cho tốt.
- Nhiệm vụ của giáo viên trong giờ luyện tập là tổ chức cho học sinh biết vận

dụng kiến thức đã học vào việc giải các bài tập qua đó hình thành kĩ năng, kĩ xảo
cho học sinh.
- Trong khi thiết kế bài dạy giáo viên cần chú ý đến sự cân đối, nhịp nhàng, ăn
khớp giữa hoạt động của thầy với hoạt động của trò một cách cơ hữu, có thể nói
rằng: "Giáo viên có vai trò một nhạc trởng điều khiển mọi nhạc công, học sinh là
những nhạc công sử dụng hài hoà những nhạc cụ của mình, nhạc trởng không
biến mình thành nhạc công ".
=======================================================
Nguyến Sỹ Hiệp THCS Phù Ninh Năm học 2007 - 2008
4
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Năm học 2007 2008
Nói chung giáo viên vận dụng phơng pháp nào, biện pháp nào cũng cần phải
quan tâm xem nó có tạo ra đợc sự hoạt động và sự phát triển trong nhận thức của
học sinh hay không? Xác dịnh đúng đắn vai trò của ngời giáo viên là ngời tổ chức,
hớng dẫn quá trình phát hiện, chiếm lĩnh kiến thức của học sinh chính là khẳng định
vai trò: Thầy chủ đạo trò chủ động.
II. tổ chức tốt giờ học trên lớp.
Với sự chuẩn bị chu đáo ở phần bài soạn, khi lên lớp nếu giáo viên thực hiện tốt
các yêu cầu sau thi hiệu quả giờ dạy có nhiều khả năng đạt kết quả cao.
1. Tạo một không khí tốt cho giờ học .
Để tạo một không khí tốt cho giờ học, giáo viên cần chú ý đúng mức tới khâu
ổn định tổ chức lớp, làm sao để ngay từ phút đầu tiên khi giáo viên bớc vào lớp, học
sinh đã trật tự , nghiêm túc chuẩn bị đày đủ về tinh thần cũng nh đồ dùng học tập
sẵn sàng bớc vào giờ học.
2. Thực hiện tốt các bớc của khâu lên lớp: Ôn - luyện - củng cố
a) Ôn ( kiểm tra bài cũ ).
- Trong bớc này giáo viên cần phải tiến hành làm sao đảm bảo tốt việc kiểm tra
kết quả học bài, chuẩn bị bài học của học sinh phải đảm bảo hệ thống lại các kiến
thức cơ bản của giờ học trớc phục vụ cho giờ luyện tập và chữa đợc bài tập giao về
nhà ở cuối giờ học trớc. Việc chữa bài tập có tác dụng rèn luyện kỹ năng giải toán

của học sinh đồng thời củng cố đợc baì học trớc.
- Giáo viên cần chú ý điến yêu cầu s phạm khi kiểm tra phải phù hợp với từng đối
tợng học sinh phải khéo léo nhất là dối với học sinh học bài cha tốt, giáo viên nên
nhẹ nhàng gợi ý tránh hiện tợng nổi nóng mắng các em, nh vậy sẽ tạo không khí giờ
học nặng nề, học sinh không hào hứng, sôi nổi trong giờ học.
- Khi kiểm tra bài cũ giáo viên nên cố gắng, bố trí kiểm tra đợc nhiều học sinh
càng tốt để tận dụng thời gian và nâng cao hiệu quả kiểm tra bằng cách: Những bài
tập cần sử dụng bảng thì cho các em chữa trên bảng ( có thể chia bảng để 2 học sinh
lên cùng một lúc ). Những bài tập không cần sử dụng bảng thì cho học sinh trả lời
=======================================================
Nguyến Sỹ Hiệp THCS Phù Ninh Năm học 2007 - 2008
5