Đặc điểm quá trình hình thành và phát triển của VACO.DOC

Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Lời mở đầu
Học đi đôi với hành. Lý thuyết phải gắn liền, bổ sung và chứng minh bằng
thực tiễn. Là một sinh viên chuyên ngành Kiểm toán khoa Kế toán, Trờng Đại học
Kinh tế quốc dân, việc nắm bắt thực tế, vận dụng những kiến thức đã học vào thực
tế, từ đó củng cố và tăng cờng lý luận cho bản thân trở nên vô cùng quan trọng
không chỉ bởi vì, đó là một điều tất yếu mà còn bởi vì Ngành Kiểm toán đang còn
là một lĩnh vực hết sức mới mẻ cần nhiều sức trẻ và tài năng khám phá.
Với ý nghĩa đó, trong giai đoạn thực tập tổng hợp tại Công ty Kiểm toán
Việt Nam (VACO), mục tiêu cần hớng tới là đạt đợc những nhận định tổng quan
về Công ty, nghiên cứu chức năng và nhiệm vụ của Công ty cũng nh từng phòng,
ban và mối quan hệ giữa các phòng, ban trong mối liên hệ với kiểm toán và quản
lý.
Hớng tới mục tiêu đề ra, Báo cáo thực tập tổng hợp của em, ngoài Lời mở
đầu và Kết luận, đợc hoàn thành gồm 3 phần:
Phần I : Đặc điểm quá trình hình thành và phát triển của VACO
Phần II : Đặc điểm quy trình hoạt động của VACO
Phần III:Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý và bộ máy kế toán của VACO.
Để bài viết hoàn chỉnh, dễ hiểu và thiết thực, em đã sử dụng các phơng pháp
chung nh mối quan hệ biện chứng, với một số phơng pháp riêng nh mô tả, bảng
biểu,sơ đồ và phân tích.
Do phạm vi nghiên cứu trên bình diện tổng quát nhất, Báo cáo thực tập tổng
hợp của em đã đa ra khái quát sơ lợc về Công ty, tạo cơ sở cho thời gian thực tập
chuyên đề sau này.
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 1
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Nội dung
Phần I: Đặc điểm quá trình hình thành và phát triển của VACO
Công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO) là công ty kiểm toán đầu tiên và lớn
nhất ở Việt Nam cung cấp dịch vụ chuyên ngành cho một lợng khách hàng lớn
nhất trong các công ty kiểm toán đang hoạt động tại Việt Nam với một chất lợng

cao. Quá trình hình thành và phát triển của VACO gắn liền với những thành tựu
đổi mới của ngành Tài chính nói riêng và của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
hoá của đất nớc nói chung.
Công ty Kiểm toán Việt Nam đã ra đời trong bối cảnh của thời kỳ đất nớc
chuyển đổi từ nền kinh tế tập trung quan liêu bao cấp sang nền kinh tế vận hành
theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của Nhà nớc theo định hớng xã hôị chủ nghĩa.
Ngày 13/5/1991, theo Giấy phép số 957/PPLT của Thủ tớng Chính phủ, Bộ trởng
Bộ Tài chính đã ký Quyết định số 165-TC/QĐ/TCCB thành lập Công ty Kiểm toán
Việt Nam. Sự ra đời của Công ty Kiểm toán Việt Nam không chỉ đánh dấu mốc
cho sự xuất hiện chính thức của Kiểm toán độc lập ở Việt Nam mà còn tạo tiền đề
cho sự hội nhập quốc tế của Ngành Kiểm toán Việt Nam.
Là một Doanh nghiệp Nhà nớc trực thuộc Bộ Tài chính hoạt động kinh
doanh dịch vụ trong lĩnh vực kiểm toán và t vấn tài chính kế toán, Công ty Kiểm
toán Việt Nam có tên gọi giao dịch quốc tế là VIệTNAM AUDITING COMPANY
(gọi tắt là VACO). Trụ sở chính của Công ty đặt tại số 8 đờng Phạm Ngọc Thạch,
quận Đống Đa, Hà Nội. Hai Chi nhánh của VACO đợc đặt tại thành phố Hồ Chí
Minh và thành phố Hải Phòng. Sự có mặt của VACO ở các thành phố lớn trong cả
nớc là một lợi thế rất lớn cho bản thân Công ty trong việc hoàn thành chức năng và
nhiệm vụ của mình.
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 2
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Chức năng và nhiệm vụ của VACO gắn liền với mục tiêu hoạt động của
mình. Mục tiêu hoạt động của Công ty là kiểm tra, đa ra ý kiến xác nhận tính
khách quan, đúng đắn, trung thực và hợp lý của số liệu, tài liệu kế toán và báo cáo
quyết toán của đơn vị đợc kiểm toán; t vấn và hớng dẫn cho khách hàng thực hiện
các quy định của Nhà nớc về tài chính, kế toán, thuế để giúp đơn vị đ ợc kiểm
toán và t vấn điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả, đúng pháp luật
và đáp ứng yêu cầu quản lý của các cơ quan Nhà nớc, của các tổ chức, cá nhân có
quan hệ và quan tâm đến hoạt động của đơn vị. Điều này đợc quy định tại Điều 2
Quyết định 555/1998/QĐ-BTC của Bộ trởng Bộ Tài chính ban hành về Điều lệ và

tổ chức hoạt động của Công ty Kiểm toán Việt Nam. Đồng thời, Công ty chịu sự
quản lý của Bộ Tài chính, chịu sự kiểm tra và thanh tra của các cơ quan chức năng
khác. Công ty cũng có nhiệm vụ chịu trách nhiệm trớc pháp luật về tính trung thực,
đúng đắn của những nhận xét và các số liệu, tài liệu do Công ty cung cấp hoặc
kiểm tra, xác nhận. ý thức đợc chức năng, nhiệm vụ của mình, Công ty Kiểm toán
Việt Nam đã đang từng bớc khẳng định vị trí của mình trên thị trờng trong nớc,
khu vực và thế giới.
Có thể nói, sự ra đời của Công ty Kiểm toán Việt Nam chính là sự mở đờng
cho một loạt các công ty kiểm toán khác ở Việt Nam ra đời. Điều đó không chỉ đáp
ứng lòng mong mỏi của những ngời quan tâm mà còn tăng thêm niềm tin cho bên
thứ ba đối với tính trung thực và hợp lý của báo cáo tài chính đợc lập ra. Để đạt tới
điều này, tập thể cán bộ, nhân viên VACO đã phải trải qua rất nhiều gian truân, vất
vả đa VACO tiến những bớc vững chắc trên hành trình phát triển của mình.
Từ khi thành lập cho đến nay, Công ty Kiểm toán Việt Nam đã tròn 10 năm
tuổi. Tuy không phải là một chặng đờng dài nhng 10 năm thành lập và phát triển là
cả chuỗi ngày tập thể lãnh đạo và nhân viên VACO vợt qua biết bao khó khăn nh-
ng rất đỗi tự hào với nhiều kỷ niệm đáng nhớ.
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 3
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Ngời ta thờng nói: Vạn sự khởi đầu nan. Hai thành viên đầu tiên của Công
ty là Giám đốc và Kế toán trởng đã dốc hết tâm huyết của mình để ký đợc Hợp
đồng đầu tiên là giám định 4 phiếu chi của Công ty Xuất-Nhập khẩu Thuỷ sản Côn
Đảo-Chi nhánh Hà Nội với mức phí 1 triệu đồng, và Hợp đồng kiểm toán Công ty
Liên doanh Câu lạc bộ quốc tế Hà Nội 7.500 USD. Điều này đã giúp VACO xin
miễn cấp kinh phí sự nghiệp (bình quân 2 triệu đồng /tháng) chuyển sang tự hạch
toán kinh doanh. Và VACO đã chính thức khai trơng bằng hợp đồng kiểm toán Dự
án EC của World Bank Cho ngời vay hồi hơng với mức phí là 25.000 USD.
Cứ thế, VACO có nhiều bớc tiến dài. Công ty đã tổ chức nhiều hoạt động
chuyên ngành nh: cùng SGV Philippin phối hợp tổ chức hội thảo đầu tiên về Kiểm
toán tại Hà Nội; cùng Price Waterhouse tổ chức khoá học Kiểm toán đầu tiên ở

Việt Nam; cùng KPMG ký hợp đồng hợp tác kinh doanh đầu tiên về kiểm toán;
v.v Đặc biệt, sau khi đ ợc Bộ Tài chính phê duyệt, một bộ phận của VACO đã
tách ra để liên doanh với Hãng Deloitte Touche Tomatsu (DTT)-một trong năm
hãng Kiểm toán lớn nhất thế giới- thành lập Công ty Liên doanh Kiểm toán Việt
Nam Deloitte Touche Tomatsu (VACO-DTT). Vì vậy, Quyết định số 1187/GP
ngày 04/04/1995 của UBNN về HTĐT về việc thành lập Công ty VACO-DTT đã
đợc ban hành.
DTT cung cấp rất nhiều loại dịch vụ t vấn tài chính, kế toán, kiểm toán và
công nghệ thông tin cho các công ty và tập đoàn thế giới, đặc biệt là các tập đoàn
đa quốc gia lớn. Ngay sau khi thành lập Liên doanh, trong thời gian từ năm 1994
đến năm 1997, DTT đã tăng cờng đào tạo và chuyển giao kỹ thuật kiểm toán và
công nghệ tiên tiến cho nhân viên VACO, phát triển cung cấp các dịch vụ cho
doanh nghiệp hoạt động tại Việt Nam do DTT trên các nớc giới thiệu. Mặc dù ý t-
ởng liên doanh đợc khơi dậy từ một câu nói đùa của một ông chủ phần hùn Công
ty Price Waterhouse rằng: VACO nhỏ bé quá hợp tác sao đây? nhng đó vẫn là
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 4
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
một cơ hội tốt cho Công ty Kiểm toán Việt Nam, tạo tiền đề cho bớc phát triển vợt
bậc trong lịch sử Ngành Kiểm toán Việt Nam.
Từ đó, VACO đã định hớng cho mình con đờng đi riêng phù hợp với điều
kiện thực tế của Công ty và tiến trình hội nhập quốc tế.
Thời gian đầu liên doanh, Công ty gặp rất nhiều khó khăn. Trong bài phát
biểu của Giám đốc Chi nhánh VACO thành phố Hồ Chí Minh tại Hội nghị Đại
biểu Chiến sỹ Thi đua Toàn quốc Ngành Tài chính năm 2000 có nói: đó là
những khó khăn trong việc tìm thị trờng, trong việc quản lý liên doanh của Ban
Giám đốc vừa có ngời Việt Nam vừa có ngời nớc ngoài, trong việc tuân thủ các
quy định và chuẩn mực nghề nghiệp quốc tế của DTT, đáp ứng đòi hỏi cao của
khách hàng và của chính Hãng DTT. Tuy nhiên, có lẽ với những khó khăn đó đã
thúc đẩy VACO quyết tâm mua lại phần vốn góp của DTT trong Liên doanh
VACO-DTT dới sự cho phép của Bộ Tài chính thông qua Quyết định số 697A-

TC/QĐ/TCCB ngày 01/10/1997. Và từ ngày 01/10/1997, VACO với sự đại diện
của Phòng Dịch vụ Quốc tế (ISD) đã chính thức đợc công nhận là thành viên của
Hãng DTT, và là đại diện hợp pháp duy nhất của DTT tại Việt Nam.
Sự kiện trở thành thành viên chính thức của một Hãng Kiểm toán lớn trên
thế giới đã tạo cho VACO những điều kiện thuận lợi để đạt đợc những thành tích
vợt bậc, trởng thành nhanh chóng trong hoạt động dịch vụ kiểm toán, kế toán.
Công ty đã thể hiện đợc vai trò và năng lực của mình trong các hoạt động trong n-
ớc, trên lĩnh vực đối ngoại và trong nét văn hoá VACO.
Đối với hoạt động trong nớc, VACO luôn là tấm gơng về sự năng động,
sáng tạo, tinh thần đoàn kết trong việc không ngừng nâng cao chất lợng dịch vụ.
Với quyết tâm đi đầu trong công tác đào tạo, ý thức chăm lo đời sống cán bộ nhân
viên và thái độ với khách hàng, cho nên số lợng khách hàng đến với VACO ngày
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 5
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
một ổn định và đa dạng. Nhờ đó, hoạt động kinh doanh của Công ty liên tục tăng
trởng trong suốt thời gian qua.
Trên lĩnh vực đối ngoại, Công ty đã nắm bắt thời cơ tiếp cận kiểm toán quốc
tế. Thời cơ này tạo ra cho Công ty những cơ hội và thách thức mới. Hội nhập quốc
tế một mặt đem lại cho VACO những cơ hội mới về khách hàng, đối tác nớc ngoài,
về chuyển giao công nghệ cũng nh học hỏi kinh nghiệm. Mặt khác, đây cũng là
thời điểm thách thức đối với VACO trong việc cạnh tranh với các doanh nghiệp
không chỉ trong nớc mà còn trong khu vực và trên thế giới.
Hơn hết thảy, hình ảnh của VACO trong tâm trí mỗi ngời là một hình ảnh
với phong cách sống và làm việc của riêng VACO - đó là Làm việc hết mình, học
tập hết mình và vui chơi hết mình. Đó cũng chính là phơng châm hoạt động của
Công ty ngay từ buổi đầu thành lập cho đến nay.
Với tinh thần làm việc hết mình, mỗi thành viên trong Ngôi nhà chung
VACO đã cung cấp cho khách hàng những dịch vụ có chất lợng cao nhất. Chỉ ở
tuổi đời bình quân 25-30 tuổi, những con ngời đó đã làm việc với tất cả niềm đam
mê nghề nghiệp (có thời điểm bình quân 14-15 giờ/ngày với mỗi nhân viên) trong

không khí làm việc rất chuyên nghiệp mà vẫn sôi nổi, gần gũi.
Đến với VACO, mỗi ngời đều cảm nhận đợc tinh thần học tập của những
ngời trong Công ty. Bên cạnh việc hoàn thành nhiệm vụ, nhân viên VACO không
ngừng học hỏi, miệt mài đọc sách để bổ sung kiến thức, luôn luôn hớng tới sự
chia xẻ kinh nghiệm và hiểu biết.
Bên cạnh đó, quá trình phát triển của VACO gắn liền với những hoạt động
văn hoá, văn nghệ, thể thao. Những chơng trình giao lu, giải trí, sinh hoạt ngoại
khóa đem lại cho tập thể nhân viên VACO những giây phút nghỉ ngơi thoải mái mà
vẫn đầy bổ ích. Điều này làm tăng thêm giá trị văn hoá đặc sắc của VACO bởi sự
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 6
Biểu đồ 1
: Doanh thu- lợi nhuận qua các năm
0.46
4.43
18.34
21
29.8
24.75
0
5
10
15
20
25
30
35
1991 1995 1998 1999 2000 2001
Năm
Tỷ đồng
Doanh thu

Lợi nhuận
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
đam mê hết mình, sự đam mê đã làm nên những thành công to lớn trong thời gian
qua.
Nhìn chung, Công ty Kiểm toán Việt Nam đã, đang và sẽ luôn khằng định
và giữ vị trí là công ty kiểm toán đầu tiên và lớn nhất của Việt Nam trên tất cả ph-
ơng diện. Quá trình hình thành và phát triển của VACO không dừng lại ở những
nhận định, đánh giá tổng quan mà còn đi sâu phản ánh trong từng con số, hình ảnh,
sự kiện cụ thể. Những thành tựu mà VACO đã đạt đợc trong 10 năm qua đợc thể
hiện qua kết quả kinh doanh, qua cơ cấu loại hình dịch vụ, qua mạng lới khách
hàng và nhất là trình độ đội ngũ nhân viên Công ty.
Đề cập đến kết quả kinh doanh, chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận là hai chỉ
tiêu quan trọng hàng đầu phản ánh sự tăng trởng của Công ty (Biểu đồ 1).
Qua biểu đồ 1, có thể nhận thấy tốc độ tăng trởng về doanh thu và lợi nhuận
đã tăng lên rõ rệt. Nếu nh năm 1991, năm mới bắt đầu thành lập, với số lợng chỉ
vẻn vẹn 6 hợp đồng, doanh thu của VACO đạt 0,46 tỷ đồng và lợi nhuận khoảng
0,212 tỷ đồng thì đến năm 1995, sau khi thành lập Liên doanh, doanh thu của
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 7
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Công ty đã tăng đến 4,43 tỷ, tức tăng gấp 9,6 lần, tơng ứng mức lợi nhuận là 2,04
tỷ đồng với số lợng hợp đồng rất cao (235 hợp đồng). Cứ thế, đến năm 1998, với
400 hợp đồng đợc ký kết, doanh thu là 18,34 tỷ đồng; lợi nhuận là 6,312 tỷ đồng.
Năm 2000, doanh thu của Công ty là trên 24,75 tỷ, tăng gần 20% so với năm 1999
với gần 500 hợp đồng dịch vụ. Sự tăng mạnh về doanh thu và lợi nhuận đã khiến
năm 2000 đợc đánh giá là năm thành công nhất trong 10 năm hoạt động của
VACO trên mọi phơng diện (cha tính đến năm 2001 vừa qua). Với tốc độ tăng tr-
ởng 40%/năm, năm 2001 là năm Công ty đã hy vọng một sự tăng trởng với việc
hoàn thành mức doanh thu dự kiến là trên 30 tỷ đồng, số lợng hợp đồng là 540 và
lợi nhuận 7,44 tỷ.
Để đạt đợc mức doanh thu tăng hàng năm, Công ty luôn duy trì tổng vốn

kinh doanh bình quân mỗi năm là 7,9 tỷ trong đó vốn ngân sách nhà nớc cấp là 3,6
tỷ, còn lại là vốn tự có và vốn khác. Nhờ đó, nộp Ngân sách Nhà nớc của Công ty
cũng tăng từ 0,46 tỷ năm 1991 lên 0,96 tỷ năm 1995 và 2,97 tỷ năm 1998. Năm
2000 là năm VACO trích nộp Ngân sách Nhà nớc 3,26 tỷ. Công ty cũng dự định
hoàn thành kế hoạch nộp Ngân sách 3,5 tỷ cho năm 2001 vừa qua.
Với những con số cụ thể nêu trên, VACO ngày càng lớn mạnh, khẳng định
vị trí của mình trong hoạt động dịch vụ kế toán, kiểm toán ở Việt Nam, không chỉ
chủ động trong hoạt động kinh doanh mà còn độc lập, tự chủ về tài chính.
Có thể nói, sự thông hiểu môi trờng kinh doanh và pháp luật tại Việt Nam
kết hợp với kỹ thuật tiên tiến của hãng kiểm toán hàng đầu thế giới đã giúp VACO
không chỉ đạt chỉ tiêu về lợi nhuận, doanh thu mà còn đẩy mạnh các loại hình dịch
vụ và chất lợng của mỗi loại hình dịch vụ đó.
Hiện nay, cùng với sự lớn mạnh của mình, VACO đang tiếp tục phát triển và
mở rộng năm loại hình dịch vụ cơ bản. Đó là: dịch vụ kiểm toán; dịch vụ kế toán;
dịch vụ t vấn thuế; dịch vụ t vấn kinh doanh- t vấn đầu t và dịch vụ đào tạo.
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 8
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Trong dịch vụ kiểm toán, VACO cung cấp dịch vụ kiểm toán báo cáo tài
chính hàng năm. Bên cạnh đó, cung cấp dịch vụ thực hiện soát xét khả năng sáp
nhập và mua bán doanh nghiệp hay cung cấp dịch vụ t vấn trong lĩnh vực cho vay
hoặc tài trợ vốn quốc tế. Đặc biệt, VACO cũng tiến hành hợp nhất báo cáo tài
chính trong tập đoàn quốc tế.
Các dịch vụ kế toán bao gồm việc ghi chép, giữ sổ, lập báo thuế, lập báo cáo
tài chính cho đơn vị có nhu cầu đợc thực hiện bởi những chuyên gia giỏi, có nhiều
năm kinh nghiệm của Công ty. Ngoài ra, Công ty cũng trợ giúp các doanh nghiệp
Nhà nớc chuyển đổi báo cáo tài chính đợc lập theo chế độ kế toán Việt Nam sang
hình thức phù hợp với các nguyên tắc kế toán đợc thừa nhận chung theo yêu cầu cụ
thể của tập đoàn.
Chuyên gia t vấn thuế của VACO trợ giúp khách hàng lập kế hoạch và tính
toán các sắc thuế; giảm thiểu ảnh hởng về thuế trong giao dịch kinh doanh và trợ

giúp khách hàng khiếu nại thuế lên cơ quan cấp cao. Đây là một dịch vụ luôn
mang lại hiệu quả cao cho khách hàng.
Bên cạnh t vấn thuế, Công ty cũng không ngừng đẩy mạnh dịch vụ cung cấp
các thông tin và t vấn về việc thành lập, thuê văn phòng làm việc v.v nhất là đối
với các nhà đầu t nớc ngoài vào Việt Nam.
Với mục tiêu: luôn sẵn sàng trợ giúp khách hàng đạt đợc mục tiêu của
mình, dịch vụ đào tạo của Công ty về kế toán, kiểm toán và quản trị kinh doanh
đã đem lại cho doanh nghiệp rất nhiều thông tin hữu ích.
Sự đa dạng hoá về các loại hình dịch vụ của Công ty là một trong những
nguyên nhân cơ bản dẫn đến những thành công to lớn trên con đờng 10 năm phát
triển. Sự lớn mạnh đó đợc chứng thực qua cơ cấu doanh thu theo loại hình dịch vụ
năm 2000 (Biểu đồ 2).
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 9
Báo cáo thực tập tổng hợp Lê Ngọc Dung
Nhìn chung, dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính đóng vai trò chủ đạo, tạo ra
phần lớn doanh thu cho Công ty (72%). Đặc biệt, các dịch vụ t vấn về thuế, tài
chính ngày càng đợc chú trọng (19,5%). Các loại hình dịch vụ t vấn do VACO
cung cấp ngày càng đợc khách hàng đánh giá cao thông qua chất lợng dịch vụ.
Chất lợng dịch vụ đợc nâng cao còn đợc phản ảnh qua số lợng khách hàng
ngày càng nhiều. Ngoài các Doanh nghiệp Nhà nớc với những khách hàng thờng
niên nh: Tổng Công ty Hàng không Dân dụng Việt Nam; Tổng Công ty
Điện lực Việt Nam; Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam; v.v VACO còn mở rộng
dịch vụ đối với các hợp đồng hợp tác kinh doanh (BCC) nh: MCC, PPCC, ; cácdự
án quốc tế nh UNDP, IMF, Hiện nay, nhiều doanh nghiệp có vốn đầu t nớc
ngoài đã trở thành khách hàng chủ yếu của VACO, trong đó có Khách sạn Thống
Trờng Đại học Kinh tế quốc dân 10
Biểu đồ 3
: Cơ cấu doanh thu theo loại hình khách hàng
năm 2000
52%

32%
13.5%
2.5%
Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
Doanh nghiệp Nhà nước
Các dự án quốc tế
Các khách hàng thuộc khu vực hành chính sự nghiệp, Công ty cổ phần
Biểu đồ 2
: Cơ cấu doanh thu theo loại hình dịch vụ năm 2000
72%
19.5%
5%
3.5%
Kiểm toán báo cáo tài chính
Tư vấn thuế, tài chính
Dịch vụ kiểm toán XDCB
Các dịch vụ khác