ÔN TẬP VẬT LÝ 10 PHẦN ĐỘNG HỌC doc

ÔN TẬP VẬT LÝ 10 PHẦN ĐỘNG HỌC

CÁC DẠNG BÀI TẬP
1/Chủ đề 1: Chuyển động thẳng đều
* Độ dời:
x

= x
2
-x
1
. Vật chuyển động theo 1 chiều thì s = x ( đường đi bằng độ dời )
* V
tb
=
t
x


( độ dời chia cho thời gian thực hiện độ dời). TĐ
tb
=
t
s
( tốc độ trung bình bằng quãng đường
đi chia cho khoảng thừi gian đi ). V
tb
= TĐ
tb
khi vật chỉ chuyển động theo chiều dương.
* Viết phương trình chuyển động : x = x

0
+ v(t-t
0
)
- Chọn trục toạ độ ox , chọn gốc thời gian , xác định (x
0
,v) là giá trị đại số, t
0
= thời điểm khảo sát – thời
điểm gốc
- Xác định thời điểm và vị trí lúc 2 chất điểm gặp nhau : Giải phương trình x
1
= x
2
.
* Giải bài toán bằng đồ thị:
-Nếu v>0 đồ thị hướng lên , v<0 đồ thị hướng xuống .Đồ thị qua điểm khảo sát có toạ độ ( t
0
, x
0
)
-Đồ thị hợp với trục ot góc

, với tan
t
v


, lấy t=1. Toạ độ giao điểm cho biết vị trí và thời điểm gặp
nhau.

* Khoảng cách giữa 2 chất điểm
x

=
12
xx 
2/Chủ đề 2: Chuyển động thẳng biến đổi đều
* Viết phương trình chuyển động : x = x
0
+ v
0
(t-t
0
) +
2
1
a(t-t
0
)
2
- Chọn trục toạ độ ox , chọn gốc thời gian , t
0
= thời điểm khảo sát – thời điểm gốc
- Xác định giá trị đại số của x
0
, v
0
, a dựa vào hình: các véc tơ vừa nêu cùng chiều dương thì có giá trị
dương và ngược lại.
- Xác định thời điểm và vị trí lúc 2 chất điểm gặp nhau : Giải phương trình x

1
= x
2
.
- Khoảng cách giữa 2 chất điểm
x

=
12
xx  ( Biện luận trường hợp chuyển động chậm dần đều dựa
vào v = 0, để có nghiệm thích hợp)
* Vận dụng các công thức:
- Cần phải lưu ý các giá trị x
0
, v
0
, a , v là các giá trị đại số (các véc tơ tương ứng cùng chiều dương hay
chiều âm)
- Chọn trục toạ độ, gốc thời gian để xác định đúng x
0
, v
0
, a , v( NDĐ thì
a
cùng chiều chuyển động .
CDĐ thì
a
ngược chiều chuyển động )
- Đường đi được tính từ s =
0

xx  ( Không nên nhầm lẫn x = x
0
+ v
0
(t-t
0
) +
2
1
a(t-t
0
)
2

là toạ độ)
-Trong chuyển động thẳng NDĐ , quãng đường đi được (không đổi chiều) trong những khoảng thời gian

bằng nhau liên tiếp tỉ lệ với các số lẽ liên tiếp ( vận dụng cho bài toán các giọt nước mưa rơi)
Ta có : s
n
– s
n-1
= a.

2
( cho cả trường hợp có vận tốc đầu hoặc không )
- Trong chuyển động thẳng CDĐ , quãng đường đi được (không đổi chiều) trong những khoảng thời gian

bằng nhau liên tiếp tỉ lệ với các số lẽ liên tiếp
Ta có : s

n-1
- s
n
= - a.

2

- Quãng đường đi được trong giây thứ n :
1

nnn
sss = v
0
+
2
1
a(2n-1)
- Quãng đường đi được trong n giây cuối :
cn
s
/
 = v
0
n +
2
1
a(2t-n)n
* Đồ thị:
- Gia tốc theo thời gian : là đường thẳng song song trục ot
- Toạ độ theo thời gian : là parabol

- Vận tốc theo thời gian: + Qua điểm ( t
0,
v
0
) + a>0 đồ thị hướng lên, a<0 đồ thị hướng xuống , a=0 đồ
thị nằm ngang + Đồ thị là đường thẳng có tan

=
t
a
, lấy t = 1.
- Quãng đường tính bằng diện tích hình phẳng giới hạn bởi đồ thị (v,t) và các trục tương ứng
* Xác định tính chất chuyển động: a.v>0 :NDĐ , a.v<0 : CDĐ , Nếu v
0
= 0 : NDĐ
3/ Chủ đề 3: Rơi tự do
* Lưu ý: Nên chọn gốc thời gian lúc vật rơi, chiều dương từ trên xuống(để g>0), gốc toạ độ tại vị trí rơi.
Ta có thể


giải các bài toán về rơi tự do như chuyển động thẳng biến đổi đều với: v
0
= 0, a = g
* Chuyển động ném thẳng có vận tốc đầu

v
0 ,
tuỳ theo chiều của trục toạ độ xác định đúng giá trị đại số
của g và v
0

.
- Quãng đường vật rơi trong n giây:
n
s =
2
1
gn
2

- Quãng đường vật rơi trong giây thứ n :
1

nnn
sss =
2
1
g(2n-1)
- Quãng đường đi được trong n giây cuối :
cn
s
/
 =
2
1
g(2t-n)n
* Bài toán giọt nước mưa rơi: Giọt 1 chạm đất, giọt n bắt đầu rơi. Gọi t
0
là thời gian để giọt nước mưa
tách ra khỏi mái nhà .Thời gian : - giọt 1 rơi là (n-1)t
0

- giọt 2 rơi là (n-2)t
0

- giọt (n-1) rơi là t
0

- Quãng đường các giọt nước mưa rơi tỉ lệ với các số nguyên lẽ liên tiếp( 1,3,5,7,…)
4/ Chủ đề 4: Chuyển động tròn đều
1.Lý Thuyết:
-Đặc điểm : Tốc độ góc, tốc độ dài , độ lớn gia tốc hướng tâm, chu kỳ quay, tần số là những đại lượng
không đổi
-Véc tơ gia tốc hướng tâm đặc trưng cho sự thay đổi phương của vận tốc
2.Dạng Bài tập:
* Vận dụng các công thức:
+ Liên hệ giữa toạ độ cong và toạ độ góc : s = R

+ Vận tốc dài v =
t
s


= const
+ Vận tốc góc
t


 + Liên hệ : v = R


+ Chu kỳ quay T =
n
12



, n : số vòng quay/giây + Tần số f = n
T

1
+
n


2


+ Gia tốc hướng tâm a
ht
= constR
R
v

2
2


* Lưu ý : Khi 1 vật vừa quay tròn đều vừa tịnh tiến , cần chú ý:
+ Khi vật có hình tròn lăn không trượt, độ dài cung quay của 1 điểm trên vành bằng quãng đường đi.Khi
xe chuyển động thẳng đều , bánh xe không trượt thì vận tốc của xe bằng tốc độ dài : v =

R


+ Vận tốc của 1 điểm đối với mặt đất được xác định bằng công thức cộng vận tốc
* Vận tốc dài và gia tốc hướng tâm của 1 điểm trên trái đất có vĩ độ

:
Trái đất quay đều quanh trục đi qua các địa cực nên các điểm trên mặt đất sẽ chuyển động tròn đều cùng
vận tốc góc

, trên các đường tròn có tâm nằm trên trục trái đất
+ v =


cosR + a
ht
=

22
cosR , với srad /
3600
.
12



+ Quãng đường bay thực của máy bay là :
R
hR
s

s


,
, s
,
chiều dài đường bay trên mặt đất, h là độ cao,
R là bán kính trái đất
+ Xích làm cho ổ đĩa và ổ líp có vành quay cùng quãng đường :
- Ổ đĩa quay n
đ
vòng thì quãng đường vành của nó quay được là s
đ
= 2

r
đ
n
đ

- Số vòng quay của ổ líp là n
l
=
l
đ
l
đ
r
r
r

s


2
, ( n
l
cũng là số vòng quay của bánh sau)
+ Hai kim giờ, phút lúc t = 0 lệch nhau góc

, thời điểm lệch nhau góc

lần thứ n được xác định bởi:
t
n
(

ph
-

h
) =


n2


5/ Chủ đề 5 : Công thức cộng vận tốc
- Các thuật ngữ : Cho vận tốc của xe ( nghĩa là vận tốc của xe so với đất), vận tốc của thuyền ( nghĩa là
cho vận tốc của thuyền so với bờ)

- Đề bài hỏi tìm vận tốc nào thì đặt vận tốc đó là v
13
, tìm hệ quy chiếu 2 chèn vào theo công thức:
231213
vvv 
- Xác định phương chiều độ lớn của 2 véc tơ v
12
và v
23
, sử dụng qui tắc hình bình hành (hay qui tắc đa
giác) để tìm v
13
*
v
xd
=
bnnc
x
vv
t
s
//
 ( vận tốc ca nô khi xuôi dòng) , t
x
là thời gian xuôi dòng
*
bnnc
n
vd
vv

t
s
v
//
 ( vận tốc ca nô khi ngược dòng) , t
n
là thời gian ngược dòng
* Giọt mưa rơi hợp với phương thẳng đứng 1 góc

, với tan

=
đm
đx
v
v
/
/
, v
x/đ
vận tốc của xe so với đất, v
m/đ
vận tốc của mưa so với đất (
đm
v
/
có hướng thẳng đứng xuống dưới ),
XĐĐMXM
VVV
///


* Khi đứng trong hệ 1 chuyển động quan sát chuyển động của hệ 2 : ta sử dụng hệ quy chiếu là hệ 1. Để
biết tính chất chuyển động của vật 2, ta xét :
1221 ĐĐ
aaa  và
1221 ĐĐ
vvv 