TỶ LỆ THÀNH CÔNG MUA BÁN DOANH NGHIỆP doc

TỶ LỆ THÀNH CÔNG MUA BÁN
DOANH NGHIỆP CHỈ ĐẠT 35%

Nhận thức về mua bán, sáp nhập doanh nghiệp
(M&A) của chính các doanh nghiệp chưa cao,
cộng thêm với những khoảng trống pháp lý là
nguyên nhân khiến tỷ lệ thành công của các vụ
M&A trong nước rất thấp, chỉ đạt tỷ lệ khoảng 35%.
Khoảng trống pháp lý
Hiện nay các doanh nghiệp Việt Nam khi thực hiện M&A chỉ dựa trên
khung pháp lý dành cho cổ phần hoá, phát hành và niêm yết chứng khoán:
Luật Doanh nghiệp 2005, Luật đầu tư 2005, Luật cạnh tranh 2004 và Luật
chứng khoán 2006, chưa có sự chuyên biệt.
Do vậy, ngay từ định nghĩa về M&A vẫn còn là rất mới mẻ với thị trường
Việt Nam, doanh nghiệp chưa thực sự hiểu sâu về khái niệm này và vô
hình chung M&A được hiểu theo nghĩa thông dụng “gộp hai hay nhiều
doanh nghiệp lại tức là đã tiến hành M&A”, TS. Phan Đăng Tuất, Viện
trưởng Viện nghiên cứu chiến lược và chính sách Công nghiệp Bộ Công
thương cho biết.


Ngoài ra những khoảng trống trong pháp lý thể hiện ở việc chồng chéo
trong các văn bản pháp lý về M&A như chưa có nghị định về M&A, chưa
có văn bản hướng dẫn các thủ tục, quy trình M&A rõ ràng cụ thể còn làm
cho việc hợp nhất doanh nghiệp gặp khó khăn trong xác lập các giao dịch,
địa vị mỗi bên mua – bán, hậu quả quản lý sau mua…
Một thống kê gần đây trên thị trường mua bán, sáp nhập doanh nghiệp cho
thấy, tỷ lệ thành công của các vụ M&A trong nước rất thấp, chỉ đạt tỷ lệ
khoảng 35%. Sở dĩ con đường đi đến hợp nhất doanh nghiệp rất khó khăn,
bởi doanh nghiệp bên mua gặp rất nhiều khó khăn về định giá đối tác của

mình.
“Bản chất việc soát xét doanh nghiệp giống như tìm hiểu một cô gái trước
khi quyết định tiến tới hôn nhân. Bên mua cần phân tích, định lượng, đánh
giá cơ hội, rủi ro, khả năng tài chính, các vấn đề thuế và vị thế của DN
mục tiêu trên thị trường”- bà Mai Thu Giang, Giám đốc bộ phận tư vấn
Công ty cổ phần đầu tư và Tư vấn Tài chính Dầu khí (PVFC Invest) nhận
định.
Điều đáng nói là việc định giá đối với các chỉ tiêu tài chính lại dễ dàng hơn
rất nhiều so với định lượng các giá trị vô hình như yếu tố con người, tầm
nhìn, mục tiêu và giá trị…
Đây cũng là vướng mắc lớn nhất của các DN đang có tham vọng thực hiện
M&A ở Việt Nam hiện nay. Theo TS. Nguyễn Minh Tuấn, Viện Phó Viện


phát triển DN: “đánh giá giá trị (định giá) của công ty bị mua là yếu tố
quyết định dẫn tới thành công của một vụ M&A”.
Minh bạch trong các báo cáo tài chính
Theo đánh giá của TS. Nguyễn Minh Tuấn, Viện Phó Viện phát triển
Doanh nghiệp, con đường đi đến hợp nhất doanh nghiệp rất khó khăn, nhất
là tại Việt Nam khi mà tính minh bạch trong các báo cáo tài chính, kể cả
các báo cáo đã được kiểm toán còn chưa cao.
Với ba phương pháp định giá chính được sử dụng với thị trường M&A
Việt Nam là định giá theo tài sản (NAV), định giá theo dòng tiền chiết
khấu (DCF) và định giá so sánh tương quan (Compare), doanh nghiệp tiến
hành M&A không gặp thuận lợi ở bất kỳ phương pháp nào do kiến thức về
M&A của các doanh nghiệp này còn khá sơ sài.
Theo lý giải của Hà Minh Kiên, giám đốc Tư vấn tài chính DN (Công ty
chứng khoán APEC), thường việc định giá đối với doanh nghiệp khi thực
hiện M&A trở lên khó khăn là do kỳ vọng của người mua - người bán
không tương thích. Nhưng thực tế có những “thoả thuận” ngầm về giá ước

tính trong một giao dịch M&A.
Chẳng hạn, một doanh nghiệp sản xuất A có doanh thu 50 tỷ đồng, lợi
nhuận 10 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trên 20%/năm đã được
định giá trong khoảng 130-170 tỷ đồng. Con số này được đưa ra dựa trên 3
lần doanh thu hay 15 lần lợi nhuận. Nhưng cũng với mức lợi nhuận tương


đương, một doanh nghiệp trong lĩnh vực khác có thể lại bị định giá thấp
hơn nhiều lần.
“Giá trị một vụ M&A tăng hay giảm phụ thuộc rất nhiều vào các tài sản vô
hình như chiến lược, tầm nhìn, đội ngũ nhân sự, thương hiệu, sản phẩm
độc quyền, tình trạng niêm yết…”, ông Kiên cho biết.
Theo ông Kiên, với một thị trường mới sơ khai như Việt Nam, để các
doanh nghiệp nội tránh “bị hớ” khi tiến hành M&A với nhà đầu tư nước
ngoài thì chỉ còn cách là các doanh nghiệp nội cần “tự nâng cấp rất nhiều
về kiến thức M&A, xây dựng được đội ngũ chuyên gia tư vấn chuyên
nghiệp. Nhà nước cũng nên góp tay cho doanh nghiệp bằng cách xây dựng
khung pháp lý hoàn chỉnh cũng như tạo thông tin minh bạch cho thị
trường”.
(Theo vtc.vn)