Glaucoma, hay là Bệnh Căng Áp Suất Mắt pptx

Glaucoma, hay là Bệnh
Căng Áp Suất Mắt

Thế nào là căng áp suất mắt?
Ở đằng trước và đằng sau con ngươi, có một chất lỏng thông thương
với nhau.
Ở trước con ngươi, gọi là phòng ngoài (anterior chamber), sau con
ngươi gọi là phòng trong (posterior chamber). Chất lỏng tiết ra ở phòng
trong, chảy qua con ngươi đi ra phòng ngoài, rồi từ đó thoát ra ngoài bằng
những ống thoát rất nhỏ. Nếu vì cớ gì sự luân lưu bị nghẽn lại, thì áp suất
của chất lỏng sẽ tăng lên. Nguyên do thông thường nhất, là vì chất lỏng
không thoát từ phòng ngoài được, nên ứ dội ngược lại, kết qủa là áp suất
trong mắt bị căng lên, làm hư hại giây thần kinh mắt, thị lực bị ảnh hưởng,
nếu nặng có thể mù được.
Có hai loại glaucoma. Nếu những ống thoát từ phòng ngoài vẫn thông
thương được, không bị tắc nghẽn, nghĩa là vẫn " mở", thì người ta gọi là"
bệnh mở "(open-angle glaucoma).
Nếu những ống thoát đó bị các thớ thịt của tròng đen bóp nghẹt, nghĩa
là bị đóng lại, thì gọi là "bệnh đóng" (closed-angle glaucoma).
Thường thì không biết nguyên nhân gây ra sự luân lưu bất thường như
vậy. Có thể có yếu tố di truyền, vì người ta nhận thấy có nhiềøu bệnh nhân
có liên hệ huyết thống với nhau.
Khám mắt
Có thể đo áp suất bên trong mắt (intraocular pressure), bằng cách đo
cái sức ép ở phòng ngoài. Ngày xưa còn cổ lỗ, thì có cái đo nhỏ cầm tay, đặt
nhẹ vào giữa con ngươi rồi đọc số do cái kim chỉ. Cái cách đo thô sơ này,
nay được thay thế bằng máy tự động vừa nhẹ nhàng vừa chính xác hơn. Con
số 20 trở lên kể như là áp suất trong mắt bị cao.
Cũng như đo áp suất máu, nếu nghi là cao thì phải đo đi đo lại nhiều
lần trước khi quyết định. Ngoài việc đo áp suất, người ta cũng dùng ống soi
mắt để coi võng mạc phía bên trong con mắt, xem giây thần kinh thị giác có

bị hư hại không. Có ống kính đặc biệt để quan sát trực tiếp những ống thoát,
nhưng khó khăn hơn nên ít dùng.
Người bình thường nhìn thấy một khoảng lớn trước mắt, tất cả các
điểm trong đó đều thấy. Người thị lực bị giảm vì căng áp suất mắt thì phần
ven biên và lỗ chỗ ở vùng trước mặt có nhiều điểm không nhìn thấy, gọi là
những "điểm mù" (blind spots).
Người ta thử thị lực vùng biên và tìm xem có điểm mù hay không,
bằng cách bảo bệnh nhân nhìn thẳng trước mắt, rồi hoặc là cầm một cây que
chỉ nhiều điểm khác nhau, hoặc dùng một máy tự động đốm lên những đốm
sáng để thử coi có còn thấy đủ không.
Bênh căng áp suất mắt, loại mở
Tuy rằng các ống thoát vẫn mở, nhưng chất lỏng từ phòng ngoài thoát
ra rất chậm làm cho sức ép tăng lên vì vậy mà hại đến giây thần kinh thị
giác. Thường là bị cả hai bên mắt.
Mắt nhìn thấy kém, bắt đầu là bị ở vùng ven biên. Nếu để lâu không
chữa thì sẽ lan rộng ra dần và cuối cùng thì mù hẳn.
Bệnh mở thường gặp hơn là bệnh đóng, thường phát bệnh sau tuổi 35,
nhưng một đôi khi con nít cũng bị. Bệnh có vẻ có tính di truyền, và thường
thấy ở người bị tiểu đường và người cận thị nặng.
Bệnh nhân có thể thấy nhức đầu, nhìn chỉ thấy rõ ở vùng ngay trước
mặt, vùng biên không thấy rõ, có khi thấy như có hào quang quanh bóng
đèn. Dần dần cái vùng nhìn thấy trước mặt càng ngay càng hẹp lại và khi đi
vào chỗ nào không sáng lắm thì nhìn rất kém.
Có nhiều khi bệnh đã phát và gây hại cho mắt rồi mà bệnh nhân
không thấy triệu chứng gì cả. Vì vậy việc đo áp suất mắt định kỳ cho người
bình thường rất cần thiết.
Chữa trị bệnh căng áp suất mắt, loại mở. Bệnh cần chữa trị sớm.
Khi thị lực đã bị giảm, thì có chữa cũng là giữ không cho bị nặng thêm, chứ
phần đã mất không lấy lại được.
Thường thì chữa bằng thuốc nhỏ mắt. Thuốc thông dụng nhất là thuộc

nhóm gọi là beta blockers (cũng cùng loại như những thuốc uống chữa cao
huyết áp) như là timolol, betaxolol, Những thuốc này giảm bớt sự sản xuất
chất lỏng trong mắt. Thuốc pilocarpine nhỏ mắt đã dùng từ xưa cũng có hiệu
quả vì nó làm cho con ngươi co lại, kéo theo lòng đen làm hở thêm lối thoát,
do đó gia tăng tốc độ chất lỏng từ phòng ngoài thoát đi.
Ngoài ra cũng có thuốc uống như Diamox làm cho chất lỏng giảm
bớt.
Nếu thuốc nhỏ và thuốc uống trị không được, thì cần phải giải phẫu,
theo kỹ thuật thông thường hoặc là dùng tia laser.
Bệnh căng áp suất mắt, loại đóng
Ai cũng biết là con mắt có lòng trắng và lòng đen. Phần lớn người
Việt nam mắt nâu đậm (tương phản với lòng trắng, thì nâu đậm cũng tựa như
đen) hoặc là đen tuyền (đôi mắt huyền mơ) vì vậy ta gọi lòng đen là "lòng
đen".
Lòng đen kiểm soát cho ánh sáng lọt vô mắt nhiều hay ít tùy theo ánh
sáng bên ngoài ít hay nhiều, bằng cách co giãn vòng thớ thịt quanh con
ngươi cho mở lớn hay nhỏ, tựa như cái màn bên trong ống kính máy ảnh
vậy. Cái khoảng giữa lòng đen và giác mạc là chỗ mà chất lỏng từ phòng
ngoài của mắt chảy thoát đi.
Những người bị bệnh căng áp suất mắt loại đóng, thì cái khoảng giữa
giác mạc và lòng đen hẹp hơn người ta. Nay vì một cớ gì mà con ngươi mở
lớn ra, thì lòng đen ép vào giác mạc làm cho chất lỏng thoát ra không được,
thành ra áp suất mắt bị tăng lên bất thình lình
Đây là một bệnh cấp tính, thường bị một bên mắt. Các nguyên do làm
con ngươi mở lớn thì nhiều, thí dụ như đi vào chỗ tối, nhỏ thuốc để soi đáy
mắt, hay là hiệu quả phụ của một số thuốc uống hay thuốc nhỏ mắt.
Triệu chứng tới bất thình lình. Bệnh nhân chợt cảm thấy mờ mắt, nhìn
đèn thấy có vùng hào quang và nhức đầu, nhức mắt. Các triệu chứng như
vậy kéo dài mấy tiếng đồng hồ rồi bớt, trước khi bị cơn bệnh thực sự; bỗng
nhiên bị mù không nhìn được gì, mắt nhức giựt giựt dữ dội, sưng đỏ, chảy

nước mắt, đầu cũng nhức như búa bổ Có nhiều người mắc ói, nôn mửa.
Cơn bệnh như vậy chữa rồi có thể tái phát. Mỗi lần phát cơn thì thị lực lại
giảm dần đi cho tới khi mù hẳn.
Chữa trị bệnh căng áp suất mắt, loại đóng. Cơn bệnh cần được
chữa trị cấp thời. Có thể chữa bằng thuốc uống và thuốc nhỏ mắt. Đơn giản
nhất là uống nước pha với glycerine.
Cũng có khi bác sĩ cho uống Diamox, nếu uống sớm thì chặn được
cơn bệnh. Thuốc nhỏ mắt pilocarpine làm cho con ngươi co lại, do đó kéo
theo lòng đen làm cho cái khoảng chỗ chất lỏng thoát ra đỡ bị ép. Sau khi
cơn bệnh hết, thì bác sĩ thường cho thuốc uống cùng với thuốc nhỏ mắt dùng
tiếp theo. Nếu cần, thì phải tạo một cái lỗ ở lòng đen cho chất lỏng thoát ra
thêm cho khỏi bị căng áp suất mắt, như vậy bệnh có thể chữa dứt.
Dùng tia laser thì nhẹ nhàng hơn nhưng nếu không xong thì phải dùng
phẫu thuật thông thường
(Bài này chỉ nhằm cung cấp những thông tin cơ bản về sức khỏe và y
tế. Nếu cần chữa bệnh, xin liên lạc trực tiếp với bác sĩ của bạn).
bác sĩ Vũ Quí Đài