skkn một số kinh nghiệm hướng dẫn tự học môn bơi lội cho học sinh trường thcs lý tự trọng

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC MÔN
BƠI LỘI CHO HỌC SINH
TRƯỜNG THCS LÝ TỰ TRỌNG


I/ Tên đề tài:
MỘT SỐ KINH NGHIỆM HƯỚNG DẪN TỰ
HỌC MÔN BƠI LỘI CHO HỌC SINH TRƯỜNG
THCS LÝ TỰ TRỌNG
II/ Đặt vấn đề:

Qua nhiều năm làm công tác trực tiếp giảng dạy môn bơi lội ở Trung tâm
TTN Miền Trung và dạy bơi cho học sinh khối 6 của trường tôi thường
khuyên nhủ học trò: Bơi lội là môn thể thao, muốn tập bơi lội, em chỉ cần
nhìn động tác người ta bơi làm theo là được, bao nhiêu người biết bơi mà
đâu cần thầy dạy. Mặt khác tôi thường nói với học sinh là: Em biết bơi phải
có trách nhiệm tập cho em chưa biết bơi, việc làm trên ngoài việc giúp đỡ
bạn mà còn mang tính nhân văn cao cả, mà mỗi chúng ta cần phải phát huy.
Nhằm nhấn mạnh, đề cao cho học sinh việc tự tìm hiểu để học tập vươn lên
theo chủ đề năm học. Học sinh phải xác định được mục tiêu, thái độ học tập

“ Học để biết, học để vận dụng trong cuộc sống ” Đối với môn bơi lội càng
có ý nghĩa thiết thực rõ nét hơn
Vì vậy công tác phổ cập kiến thức và kỹ năng bơi lội thực dụng cho trẻ là
việc làm cấp bách trước mắt và lâu dài của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ trẻ
em ở nước ta. Đó là trách nhiệm của Nhà nước, của các tổ chức xã hội, gia
đình, nhà trường. Đối với cán bộ Thể dục thể thao, giáo viên Giáo dục thể
chất ( GDTC) trong trường học, đó vừa là trách nhiệm nghề nghiệp vừa là
tình cảm yêu thương bảo vệ trẻ em, vừa có tính nhân văn cao cả.
Ai cũng biết Bơi lội là môn thể thao không chỉ có tác dụng rèn luyện sức
khoẻ, nâng cao thể chất, ý chí cho người tham gia tập luyện mà còn góp phần
rèn luyện những kỹ năng quan trọng giúp cho con người chủ động phòng
chống tai nạn đuối nước có hiệu quả.
Nhưng đối với học sinh trường THCS Lý Tự Trọng, từ năm học 2011-
2012 đến năm học 2014 - 2015 đang triển khai đề án giảng dạy và phổ cập
Bơi lội cho học sinh toàn trường. Đến năm 2015 học sinh trường Lý Tự
trọng, có trên 95% học sinh biết bơi, theo đề án giảng dạy từng khối, từng
năm; đến nay đã giảng dạy được 2 khối 6 và 7.
Ngoài ra số học sinh ở các khối khác của trường chưa được học Bơi, cũng
như nhu cầu tự học bơi của học sinh khác, của những người không có điều
kiện học bơi ở các lớp có giáo viên hướng dẫn giảng dạy
Bản thân tôi năm học 2011 – 2012 đã xây dựng kế hoạch giảng dạy và đề
án phổ cập bơi cho học sinh trường THCS Lý Tự Trọng, nhằm từng bước
tiến tới phổ cập bơi cho tất cả học sinh trường THCS Lý Tự Trọng đến năm
2015.( Với đề tài SKKN “ Một số phương pháp giảng dạy và phổ cập bơi
cho học sinh trường THCS Lý Tự Trọng đến năm 2015” ). Đã giảng dạy và
phổ cập được 2 khối lớp 6 và 7 của trường với 609 em
Trong năm học này với chủ đề chính cần phát huy trong học sinh là “Nâng
cao tính chủ động tự học của học sinh ở tất cả các môn học”.Với nội dung,

yêu cầu trên, với môn Thể dục tôi muốn đưa ra một số phương pháp tự học
trong bộ môn Bơi lội, nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu tự học môn bơi lội mà
không cần giáo viên hướng dẫn trực tiếp.
Qua nhiều năm làm công tác giảng dạy bộ môn bơi lội cho học sinh ở
trường và giảng dạy tại Trung tâm thanh thiếu niên Miền Trung ở các kỳ
nghỉ hè. Bằng những phương pháp giảng dạy và các kỹ thuật bơi đơn giản,
gần gủi, thực dụng, theo qui trình tự học bơi để các em nhanh tiếp thu,
nhanh biết bơi nhất. Cũng qua đây giúp cho đồng nghiệp, những người
muốn học Bơi rút ra những kinh nghiệm cho việc tự học Bơi bơi của chính
mình và hướng dẫn giảng dạy bơi cho học sinh, những người khác chưa biết
bơi nhằm mục đích tiến đến phổ biến cho nhiều người biết bơi lội, làm giảm
tỷ lệ đuối nước trong những năm đến, đặc biệt cho học sinh toàn Thành phố
trong thời gian sắp đến.
Mục đích cuối cùng nhằm tạo cho nhiều học sinh muốn tự học bơi và biết
bơi nhanh nhất; sâu xa hơn nhiều học sinh biết bơi sẽ đáp ứng được tốt công
tác phòng chống đuối nước trong học sinh cho những năm đến.
II/ Cơ sở lý luận:
1/ Khái niệm về bơi lội và người biết bơi:
Trên cơ sở mục tiêu của việc học hiên nay “ Học để biết, học để vận dụng
trong cuộc sống, học để làm người, học để làm việc”. Đối với việc tự học
bơi hiện nay, chúng ta cần quan tâm hơn cho mục tiêu là học để biết và học
để vận dụng cuộc sống, học bơi để nâng cao kỹ năng sống của mỗi chúng ta.
Mặt khác hướng dẫn cho học sinh tự học bơi là đáp ứng chuyên đề dạy học
hiện nay “ Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh”, ứng phó tốt với môi
trường hiện nay là “ phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ em trong đó có
đuối nước”
Bơi lội là môn thể thao dưới nước, do tác động của sự vận động toàn thân,
đặc biệt là quạt tay, đạp chân trong nước mà trên cạn chúng ta chưa bao giờ
thực hiện. Con người bơi được trong nước, trước tiên nhờ các tính chất cơ
bản của nước như lực đẩy từ dưới lên, lực cản của nước, cũng như khả năng

điều khiển hoạt động của cơ thể trong môi trường nước.Vì vậy hoạt động
bơi lội khác hoạt động trên cạn.
Theo quan niệm hiện nay, người biết bơi là người biết vận động để thở và
không thể chìm trong thời gian 5 phút. Biết bơi, tức là biết khắc phục hiện
tượng sợ nước, ức chế dần những phản xạ bảo vệ tự nhiên khi tiếp xúc với
nước như: Nhắm mắt, sặc nước, sợ chìm, co cứng cơ bắp, vận động thiếu ý
thức; Người biết bơi là người biết thở, biết làm động tác nổi và di chuyển
trên mặt nước bằng bất cứ kiểu bơi nào.
2/ Lợi ích của tập luyện bơi lội:
Hoạt động bơi lội đem lại nhièu lợi ích cho con người và đời sống xã hội.
Tập luyện bơi lội trước hết có lợi cho viềc rèn luyện ý chí của con người. Vì
khi tập bơi con người phải cố gắng rất lớn để khắc phục những khó khăn ban
đầu như: Sợ nước, sợ lạnh, sợ chết đuối và tiêu tốn sức rất lớn.


Tập luyện bơi lội có lợi ích cho việc củng cố, nâng cao sức khoẻ, cải thiện
vóc dáng, thể trạng cũng như hình thành nhân cách con người
Khi hoạt động bơi lội, hầu hết các nhóm cơ trên cơ thể đều tham gia hoạt
động. Do đó hoạt động bơi lội làm cho cơ thể phát triển cân đối, toàn diện.
Tập luyện bơi lội là phương tiện để tôi luyện cơ thể, tạo khả năng thích
nghi với môi trường và khí hậu thay đổi, nhờ đó ngăn ngừa được những
bệnh cảm lạnh.
Bơi lội là phương tiện chữa một số bệnh về thể hình cho trẻ em như: cong
vẹo cột sống, co cứng khớp, béo phì
Luyện tập bơi lội có tác dụng tốt đối với hệ thống thần kinh trung ương,
hưng phấn và ức chế thăng bằng.
Hoạt động bơi lội có ảnh hưởng cải thiện chức năng tuần hoàn. Người tập
luyện bơi lội thường xuyên tim co bóp mạnh hơn người bình thường, số lần
đập của tim lúc bình thường giảm từ 60 lần/ phút xuống 45 lần/ phút
Tập luyện bơi lội có tác dụng làm tăng hoạt động của hệ huyết quản, do áp

lực của nước vào da, mà máu tỉnh mạch về tim thuận lợi hơn.
Tập luyện bơi lội có tác dụng làm phát triển hệ hô hấp, dung tích sống của
vận động viên bơi lội đạt tới 6-7 lít, trong khi người bình thường chỉ đạt 3-4
lít đối với nam.
Tập luyện thường xuyên bơi lội sẽ phát triển tốt các tố chất vận động như:
Sức nhanh, sức mạnh, sức bền, độ dẻo dai, từ đó làm cho năng lực vận động
của con người được nâng cao.
Bơi lội là môn thể thao thi đấu, vì thông qua thi đấu, vận động viên có thể
đem về nhiều bộ huy chương cho đất nước.Vì các lí do trên, mà bơi lội được
xem như là một môn thể thao cơ sở và cơ bản của phong trào TDTT nước ta
và phong trào thể thao Olympic thế giới.
Bơi lội là môn thể thao có ý nghĩa thực dụng rất lớn trong đời sống con
người. Hàng năm có rất nhiều người chết đuối vì không biết bơi hoặc biết
bơi nhưng do chủ quan. Rất nhiều lợi ích mà bơi lội đem lại cho các bạn như
đã nói ở trên; biết bơi là kỹ năng sống rất quan trọng nhằm đối phó với môi
trường hiện nay; biết bơi tạo cho con người tự tin, lạc quang hơn trong cuộc
sống
IV/ Cơ sở thực tiễn:
Nước ta là nước nằm ở vùng nhiệt đới gió mùa, có bờ biển dài, có nhiều
sông hồ, lũ lụt lại xảy ra thường xuyên hằng năm, do vậy không một người
dân nào mà đời người lại không một lần tiếp xúc với các nhân tố trên.
Nhưng thực tế hiện nay số người dân biết bơi đang giảm dần, đặc biệt là ở
lứa tuổi học sinh, sinh viên. Bởi một lý do các sông hồ ở nước ta hiện nay bị
ô nhiểm, nên việc tắm và học bơi trên sông hầu như không còn nữa.
Như ở phần đặt vấn đề đã nhấn mạnh, công tác phổ cập kiến thức và kỹ
năng bơi lội thực dụng cho trẻ em là việc làm cấp bách trước mắt và lâu dài
của sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ trẻ em ở nước ta.
Hiện nay, bơi lội là nhu cầu cần thiết, thiết thực của mọi người, đặc biệt
của lứa tuổi thanh thiếu niên và nhi đồng. Nhưng việc hướng dẫn gảng dạy,

tài liệu, băng hình, nơi học tập rèn luyện vui chơi của người có nhu cầu rất
hạn chế; giáo viên thể dục chưa mạnh dạng đứng ra hướng dẫn tập luyện cho
các em
Học bơi lội là nhu cầu rất lớn của phụ huynh, học sinh trên địa bàn TP
Tam Kỳ nói chung và học sinh trường THCS Lý Tự Trọng nói riêng.
Học bơi lội và biết bơi sẽ tạo cho các em tự tin hơn trong cuộc sống, ngoài
việc rèn luyện sức khoẻ, bơi lội sẽ giúp cho các em giải toả được những
strees trong cuộc sống hiện đại ngày nay, là nơi vui chơi giải trí lành mạnh
cho học sinh sau các giờ học căng thẳng
Trong nội dung chương trình dạy học thể dục ở các cấp Tiểu học, THCS,
THPT đều có nội dung dạy học bơi lội, nhưng mới là môn thể thao tự chọn,
nên nhiều trường, nhiều giáo viên chưa đưa vào giảng dạy thành môn chính
khoá.
Theo công văn liên tịch năm 2005 giữa các ngành GD&DT, UBTDTT, UB
chăm sóc và bảo vệ trẻ em.V/v phổ cập bơi lội cho trẻ em chu kỳ 2005 -
2015, đã được triển khai trên phạm vi toàn quốc năm 2006, 2007, 2008 và
các văn bản chỉ đạo của sở GD&ĐT số 2330 ngày 31 tháng 8 năm 2011, cảu
phòng GD&ĐT Tam Kỳ v/v phổ biến giảng dạy và tiến tới phổ cập bơi lội
cho học sinh từ năm học 2007 - 2008.
Hướng dẫn giảng dạy bơi lội và tự học bơi cho học sinh, cũng là thực hiện
tốt chủ trương của Bộ GD&ĐT “ Xây trường học thân thiện, học sinh tích
cực”, và “rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh” một cách thiết thực nhất
- Đối với học sinh trên địa bàn TP Tam Kỳ nói chung và trường THCS Lý
Tự Trọng nói riêng có một ưu thế là gần hồ bơi Trung tâm thanh thiếu niên
miềm Trung, nhưng việc tổ chức dạy bơi cho học sinh hầu như chưa có
trường nào triển khai dạy; trường THCS Lý Tự Trọng chỉ mới đưa vào dạy
đại trà bắt buột ở 2 khối 6 và 7, khối 8 và 9 vẫn chưa được học, các em tự
tập là chính.
Mặt khác phần lớn học sinh hiện nay biết bơi chính là do các em tự tập là

chính, nên việc hoàn thiện động tác của các em rất lâu và sai rất nhiều về kỹ
thuật động tác, làm cho các em không bơi nhanh, bơi xa được, làm mất sức
rất nhiều, trong quá trình bơi có nhiều động tác thừa tạo ra phản lực rất lớn.
- Đối với bản thân là giáo viên thể dục có kỹ năng bơi lội, có nhiều kinh
nghiệm trong việc dạy bơi, được dạy học gần hồ bơi Trung tâm Thanh Thiếu
niên Miền Trung, đã nhiều năm giảng dạy môn bơi lội tại đây, bản thân
được cử đi học lớp tập huấn bơi lội toàn quốc về phổ cập bơi lội và cứu đuối
cho trẻ em tại Quảng Bình 2007 và Quảng Nam hè năm 2011. Tôi muốn tạo
ra một tài liệu hướng dẫn cho học sinh cách tự học bơi để các em biết bơi
nhanh hơn và hiệu quả hơn.
Với những nhu cầu cần thiết hiện nay của phần lớn học sinh muốn tự học
để biết bơi. Tôi đưa ra đây một qui trình để tự học bơi và những phương
pháp, bài tập đơn giản nhất để các em tham khảo và tự mình tập để biết bơi,
tin tưởng rằng dựa theo tài liệu này thì em nào cũng có thể tự học và biết
bơi.




V/ Nội dung nghiên cứu:
Với mục tiêu cơ bản của bộ môn, đặc biệt là môn bơi lội là học để biết,
học để vận dụng trong cuộc sống, đáp ứng với môi trường sống hiện nay và
nâng cao kỹ năng sống cho mỗi bản thân học sinh.
Trước khi vào quá trình tự tập bơi cho mình, để các em có cái nhìn tổng
quát về học bơi, để các em biết “ học bơi dễ hay khó”, trước hết chúng ta
cùng tìm hiểu và giải thích một số câu hỏi thắt mắt sau đây:
Câu 1: Vì sao người biết bơi xuống nước thì nổi ? Người không biết bơi
xuống nước thì chìm ?
Câu 2: Vì sao khi tắm ở biển thì người mình dễ nổi hơn khi tắm ở hồ ?
Câu 3: Vì sao thường người béo xuống nước dễ nổi hơn người gầy ?

Câu 4: Vì sao người bị đuối nước, sau đó lại chìm sâu xuống đáy mà
không nổi lên ? cho dù người đó béo hay gầy
Câu 5: Vì sao trẻ em tập dễ biết bơi hơn người lớn
Câu 6: Vì sao tập để biết bơi, có người cho là dễ, có người cho là khó?
Thống kê số học sinh không biết bơi của khố 6 hai năm học vừa qua cho thấy
số học sinh không biết bơi hiện nay rất lớn

PHIẾU ĐIỀU TRA TRƯỚC KHI HỌC BƠI NĂM HỌC 2011 – 2012
LỚP T
ỔNG
SỐ H.S

SỐ H S BIẾT BƠI SỐ H S BIẾT
BƠI
SỐ H S
KHÔNG
BIẾT BƠI
NAM NỮ
Số lượng 148/294 31/146 9/148 40/294 254/294
Tỷ lệ
50,3% 21% 6% 13% 87 %

PHIẾU ĐIỀU TRA TRƯỚC KHI HỌC BƠI NĂM HỌC 2012 – 2013
T
ỔNG
SỐ H.S

SỐ H S BIẾT BƠI SỐ H S BIẾT
BƠI
SỐ H S

KHÔNG
BIẾT BƠI
NAM NỮ
Số lượng 179/309 23/130 16/179 39/309 270/309
Tỷ lệ
58% 17% 9% 12% 88%


Các biện pháp chính cần thực hiện trong nội dung này
là:
Trong phần chính của SKKN này, với kinh nghiệm của mình tôi đưa ra
một số biện pháp nhằm giúp học sinh tự học bơi, để bơi bơi nhanh và an
toàn; giúp đồng nghiệp có cơ sở hướng dẫn học sinh tự học bơi để biết bơi
cụ thể theo các bước sau:
1/ Dụng cụ chuẩn bị cho học bơi:
- Trang phục bơi lội:


+ Áo, quần chúng ta nên sử dụng trang phục gọn, không vướng, ít cản
nước, dễ bơi, tốt nhất là trang phục bơi hiện có bán tại các cửa hàng dụng
cụ TDTT trên điạ bàn Tam Kỳ
- Nên có kính bơi để bảo vệ mắt ( hiện có bán trên thị trường)
- Phao để hỗ trợ cho tập kỹ thuật động tác tay, chân ( phao trái tim)
2/ Qui trình dạy bơi cũng như tự học để biết bơi:
Cho dù là dạy bơi hay tự học bơi, tất cả đều phải tuân thủ theo một qui
trình chung; cái nào tập trước, cái nào tập sau không thể đảo lộn được cụ
thể:
- Làm quen với nước - Tập hít vào và thở ra trong nước
- Tập nổi trong nước - Tập lướt nước
- Tập quạt chân - Tập quạt tay

- Tập phối hợp quạt tay chân - Tập phối hợp quạt tay chân với thở
- Tập xuất phát -Tập quay vòng
Ví dụ: - Chưa tập nổi được, thì không thể tập được các động tác khác được.
- Chưa nín thở úp mặt xuống nước được, thì chưa thể làm được gì cả
3/ Các điều không nên trong khi tự học bơi:
Chú ý tránh những thói quen không tốt trong bơi lội, đó là:
- Bơi khi đói, bơi ngay sau khi ăn no, vận động quá sức sau đó bơi ngay ,
bơi sau khi uống rượu, hút thuốc trước khi bơi, Không khởi động trước
khi bơi
- Tập bơi với trang phục không phù hợp
- Tâp bơi trong lúc người bị cảm lạnh
- Tập bơi ở nước qúa sâu
- Tập bơi ở vùng nước chảy xiết
- Tập bơi ở sông, hồ, biển chỉ có một mình
- Trong quá trình tập bơi không nên mặt áo phao để hỗ trợ nổi, vì khi bỏ
phao ra thì người không nổi được, mà tự mình phải làm nổi trước khi học
các động tác kỹ thuật khác
- Khi đi tắm sông, hồ, không đi một mình, không đến những nơi nước sâu
nguy hiểm
4/ Những nguyên tắc trong dạy bơi và tự học bơi:
- Học sinh phải tuyệt đối tuân thủ theo sự hướng dẫn của giáo viên, không
tỳ tiện ra khỏi khu vực quản lý của giáo viên.
- Phải đảm bảo tốt những qui định của hồ bơi
- Phải khởi động và tập trên cạn thật kỹ mới xuống nước.
- Khi đi tắm sông, hồ, không đi một mình, không đến những nơi nước sâu
nguy hiểm
5/ Các biện pháp đã làm để truyền đạt, hướng dẫn kinh nghiệm này:
Tổ chức hướng dẫn đến các giáo viên dạy thể dục của trường, sau đó giáo
viên sẽ hướng dẫ lại cho các em ở trong các giờ dạy thể dục của mình. Tổ
chức ngoại khóa hướng dẫn cho học sinh toàn trường về cách thức tự học

bơi cho mình ( tổ chức dưới cờ, ngoại khóa nhìn động tác thị phạm tại hồ
bơi mà chưa cần xuống nước). Đưa tài liệu lên trang web của tổ, của trường


để các em truy cập và tự học tại nhà, kết hợp với các đoạn băng hình kỹ
thuật bơi
6/ Các động tác cần tập luyện trước khi học kỹ thuật bơi:
a/ Những động tác khởi động và bài tập bổ trợ trên cạn:
+ Bài tập khởi động chung như làm căng các nhóm cơ vận động, làm linh
hoạt các khớp
+ Bài tập khởi động chuyên môn:
Như quạt chân bơi trườn sấp, hoặc đạp chân bơi ếch, quạt tây bơi trườn
sấp, quạt tay bơi ếch
+ Các động tác bổ trợ kỹ thuật bơi
- Các bài tập ép dẻo, làm căng cơ để tránh bị chuột rút trong lúc bơi
+ Tư thế thân người khi bơi:
Tư thế thân người thẳng, tạo như hình thoi để ít cản nước
+ Cách hít vào, thở ra khi bơi ( hít vào bằng miệng, thở ra bằng miệng và
mũi
b/ Các giai đoạn làm quen và bổ trợ trước qúa trình tập kỹ thuật bơi:
Như chúng ta đã biết “ người biết bơi xuống nước bao giờ cũng nổi, người
không biết bơi xuống nước bao giờ cũng chìm”. “Người biết bơi không cử
động tay chân nằm trên nước vẫn nổi, người không biết bơi cử động tay
chân rất mạnh nhưng người vẫn chìm”. Cho nên để người bơi không sợ
nước và nhanh biết bơi, khi dạy bơi hay tự mình học bơi phải tập theo trình
tự, không đốt cháy giai đoạn, cái gì tập, cái gì tập sau, cho dù kiểu kỹ thuật
bơi nào đi nữa chúng ta cũng phải tuần tự đi qua các bước sau:
* Tập làm quen với nước:
Đây là bước rất quan trọng, giúp cho người tập bơi không sợ nước,
không sặc nước và ổ định cơ thể trong nước. Gồm các động tác và bài tập

sau:
+ Tập lên, xuống hồ, tập đứng lên, ngồi xuống trong nước
+ Tập nín thở úp mặt trong nước, tay chân thả lỏng ( tập lặp lại nhiều lần
)
+ Tập hít hơi vào trên không, thở ra bằng miệng trong nước, sau đó cả
bằng miệng và bằng mũi trong nước





Tập thở ra trong nước bằng miệng





* Tập nổi trong nước:
Đây là giai đoạn có tính quyết định trong quá trình học bơi. Nếu người
nào tập nổi tốt trong nước là coi như đã biết bơi 50%, nếu người nào nổi
trong nước kém thì tập bơi rất khó khăn. Cho nên trước khi tập bơi phải
tập nổi trong nước cho tốt, với các động tác và bài tập sau:
+ Tỳ 2 tay vào thành hồ và tập nổi người trong nước:
Hít thật sâu tạo cho lượng không khí vào phổi nhiều, sau đó từ từ úp
mặt xuống nước, cơ thể tạo thành một mặt phẳng nổi trên nước, đặc biệt
cơ thể thả lỏng, lúc này 2 tay không bám thành hồ nữa, cơ thể nổi bồng
bền trên mặt nước.
Để thành công ta nên thực hiện lặp lại nhiều lần, tập ở hồ nước cạn
trước sau đó tập ở hồ nước sâu hơn
+ Tập nổi hình phao câu cá.

Tập ở hồ lớn. Đây là động tác bổ trợ rất tốt cho tập nổi, đặc biệt đối với
những người ít nổi.
Cách thực hiện như sau: Người ở tư thế đứng thẳng hít thật sâu, sau đó
từ từ ngồi xuống, 2 tay ôm bó gối và đạp chân xuống đáy hồ để cơ thể từ
từ nổi lên, người giữ thăng bằng. Tư thế người nổi lên như một phao câu
cá, xem hình bên.










Học sinh lớp 6 học bơi NH 2012-2013 đang làm động tác nổi hình phao câu
cá và hình sao




+ Tập nổi hình phao câu cá, sau đó nằm nổi dang tay chân:
Động tác này làm gống như hình bên, nhưng sau đó dang 2 tay, 2 chân
dang ngang, để cơ thể tiếp tục nổi trên mặt nước
+ Tập nổi hình sao trên mặt nước ba bốn người trở lên:
Đây là động tác bổ trợ tốt cho tập nổi và kết hợp với làm động tác quạt
chân trườn sấp, đây cũng là động tác thả lỏng ở cuối mỗi tiết học bơi đấy.

Tập thêm tư thế nổi ngữa ( Ảnh sưu tầm)

* Tập lướt nước:
Đây là giai đoạn tập làm quen với cơ thể di chuyển trong nước và giữ
thăng bằng trong nước, được thực hiện bởi các động tác và bài tập sau:
+ Tập lướt nước hình cá kiếm
Đây là động tác rất quan trọng, thực hiện được động tác này thì việc học
bơi và biết bơi thật dễ dàng và nắm chắc thành công

( Ảnh sưu tầm)



Tư thế người khi lướt nước

Em Tiên Lớp 6/2 đang làm đông tác lướt nước

+ Cách thực hiện động tác lướt nước:
Thực hiện với mực nước ở ngang bụng hay ngực.
- Đứng tựa lưng vào thành bể, hít vào thật sâu, nín thở


- Hai tay duỗi thẳng về trước, 2 bàn tay kẹp vào nhau
- Hai tay khép sát bên tai, thân người và tay tạo thành hình con cá kiến (
mũi nhọn)
- Mặt úp xuống nước, người hơi nghiên về phía trước
- Mông đưa lên cao, co 2 chân lên cao đạp vào thành bể lap người về phia

trước, hai chân duỗi thẳng . Lúc này thân người nằm thẳng và lướt nhẹ
nhàn trên mặt nước
- Mời xem hình vẽ mô phỏng động tác dưới đây:











+ Tập lướt nước có sử dụng phao:
Thực hiện động tác như cũ nhưng 2 tay tỳ lên phao trái tim để thực hiện
động tác lướt nước :
+ Tập lướt nước hình cá kiếm, có người giúp đở:
Thực hiện động tác như cũ nhưng có người bạn hỗ trợ từ phía sau:
9/ Giảng dạy nội dung và kỹ thuật bơi trườn sấp:
- Đặc điểm của bơi trườn sấp là kiểu bơi có lịch sử lâu đời nhất, có tốc độ
bơi nhanh nhất, người học dễ tiếp thu và nhanh biết bơi nhất Là kiểu
bơi thể thao có trong chương trình thi đấu Hội khỏe phù đổng và các đại
hội Thể dục thể thao các cấp


- Kỹ thuật bơi:
9.1/ Vị trí thân người: Khi bơi trườn sấp thân người nằm ngang bằng trên
mặt nước, có hình dáng thoi nhọn, lực cản của nước ít nhất so với các kiểu
bơi khác.

( Ảnh sưu tầm)

9.2/ Động tác chân:
Động tác chân của người bơi trườn sấp có mục đích:
 Giữ thăng bằng cho cơ thể trên mặt nước
 Tạo thêm một phần lực đẩy cơ thể tiến về phía trước
 Chân chuyển động co duỗi các khớp hông, đầu gối, cổ chân theo
hướng ra sau trên xuống.
a Tập chân trên can:
Ngồi trên thành hồ, duỗi thẳng 2 chân và 2 bàn chân, nâng lên đập xuống
liên tục cho thật nhuyễn, đầu gối thẳng, Khi quạt chân không được co
khớp gối






b-Tập chân trong nước:
Nằm dài trên mặt nước, 2 tay bám vào thành hồ , 2 chân thật thẳng, đập
chân liên tục như trên cạn


- Thực hiện động tác quạt chân có phao hổ trợ


Học sinh lớp 6/1 đang làm động tác quạt chân trườn sấp

9.3/ Động tác tay:

Một chu kỳ động tay có thể chia làm 2 phần: Phần động tác chuẩn bị và
phần động tác hiệu lực.
* Phần hiệu lực gồm: - Gai đoạn vào nước
- Gai đoạn tỳ và bám nước
- Gai đoạn quạt nước hiệu lực
- Gai đoạn rút tay khỏi nước




 Phần chuẩn bị là giai đoạn tay chuyển động trên không đưa về phía
trước.
( Ảnh sưu tầm)





9.4/ Động tác thở:
Bơi trườn sấp có thể thở hai bên hoặc một bên. Mỗi chu kỳ tay, thực hiện
một lần thở ra và một lần hít vào; hít vào trên không, thở ra dưới nước


(Ảnh sưu tầm)


9.5/ Động tác phối hợp giữa tay, chân và thở:
Khi bơi trườn sấp có hai cách phối hợp động tác tay, chân và thở

Cách 1: Mỗi chu kỳ bơi 6 lần đập chân - hai lần quạt tay và một lần hít
vào, thở ra gọi là phối hợp 6-2-1
Cách 2: Là phối hợp 4-2-1 như trên nhưng giảm đi hai lần đập chân (
thường vận dụng khi bơi cự ly dài).


Động tác tay dưới nước ( Ảnh sưu tầm)




10/ Giảng dạy nội dung và kỹ thuật bơi ếch:
Đặc điểm của bơi ếch: Bơi ếch là kiểu bơi có lâu đời trên thế giới, là kiểu
bơi thể thao có trong chương trình thi đấu. Bơi ếch là kiểu bơi bắt chước
động tác bơi của con ếch. Khi bơi thân người nằm sấp ngang trên mặt nước,
đầu hơi ngẩng động tác tay và chân cân đối. Kiểu bơi mô phỏng giốn con
ếch
Kỹ thuật bơi:
10.1 Vi trí thân người:
Khi bơi thân người nằm ngang trên mặt nước, trục dọc cơ thể tạo với mặt
nước một góc từ 5 - 10 độ







10.2/ Động tác chân:

Hai chân là động lực chủ yếu đẩy cơ thể tiến về trước. Trong bơi ếch động
tác chân có hai tác dụng
 Một là tạo ra lực đẩy cơ thể tiến về trước
 Hai là giữ cơ thể ở tư thế nằm ngang bằng trên mặt nước
Kỹ thuật động tác chân gồm 4 giai đoạn:
 Giai đoạn thư nhất: Là co chân, mục đích của động tác co chân là
tạo vị trí thuận lợi nhất cho động tác đạp nước. Chú ý khi co, chân
phải hướng lòng bàn chân vào bên trong, Khi co chân không nên dùng
sức mạnh vì như vậy sẽ tốn sức đồng thời lại làm tăng lực cản, khi co
chân nên cố gắng đưa gót chân sát mông, kết hợp với kéo đùi về trước,
đùi và thân người tạo một góc khoảng 100 độ. Nếu đùi co ít sẽ làm
cho cẳng chân nổi mặt nước và mông chìm sâu xuống, do đó làm giảm
hiệu lực động tác đạp nước. Kỹ thuật co chân tốt nhất phải đạt những
yêu cầu sau:
- Co chân với đường ngắn nhất
- Tốc độ co chân thích hợp
* Giai đoạn thư hai: Bẻ bàn chân sang hai bên, bẻ bàn chân sang hai
bên là giai đoạn chuyển tiếp giữa động tác co chân và đạp chân, được tiến
hành lúc sắp kết thúc động tác co chân. Hiệu quả của động tác đạp nước tốt
hay xấu là do động tác bẻ bàn chân quyết định.
* Giai đoạn thứ ba: Đạp chân, Hiệu quả của động tác đạp chân được
quyêt định bởi những yếu tố sau:
- Phương hướng và biên độ động tác đạp chân hợp lý
- Mặt tiếp xúc với nước khi đạp chân lớn
- Tốc độ đạp khép nhanh
* Giai đoạn thứ tư: Khép chân, đến khoản 2/3 đường di chuyển của động
tác đạp chân thì đạp chiếm ưu thế hơn khép, do đó chân chuyển động về
phía sau nhanh hơn. Sắp kết thúc độg tác đạp thì dùng sức khép chân lại
Khi đạp khép kết thúc, hai chân duỗi thẳng và song song, nằm trong hình
chiếu của thân, tạo thành hình thoi để lướt nước.

10.3 Động tác tay:
Động tác tay trong bơi ếch hiện đại có tác dụng:
- Tạo ra lực tiến cho cơ thể về trước ( động tác tay chiếm 25 - 30% lực
tiến)
- Phối hợp với động tác chân làm cho tốc độ chuyển động đều hơn
- Tạo ra lực nổi cho cơ thể






10.4/ Động tác thở và phối hợp động tác tay, chân với thở:
Phối hợp trong bơi ếch rất quan trọng, phối hợp tốt hay xấu ảnh hưởng
trực tiếp đến tốc độ và hiệu lực động tác. Các động tác trong phối hợp sẽ
diễn ra theo thứ tự sau:
Tay Tỳ nước Quạt nước Thu tay Duỗi tay
Chân
Chân thẳng Co chân Đạp chân

Thở Hít vào Nín thở Thở ra Thở ra

Tư thế động tác tay, chân, thân người nhìn từ dưới lên


Trong kỹ thuật bơi ếch hiện đại yêu cầu tần số cao và tốc độ đều trong một
chu kỳ động tác.

















VI/ Kết quả nghiên cứu:
Học bơi lội đáp ứng tốt chủ đề năm học “ xây dựng và rèn luyện tốt kỹ
năng sống cho học sinh”, “ xây dựng trường học thân thiện học sinh tích
cực”.

Theo thống kê của 2 khối 6 như trên số học sinh hiện nay không biết bơi
quá lớn gần 90%, nhưng bản thân một số em đã từng đi tắm hồ mà không biết
cách tự tập bơi.
Do vậy trong năm học này tôi đầu tư viết và truyền đạt những kinh nghiệm
tự học bơi đến với học sinh, đây là những kinh nghiệm được rút ra từ nhiều
năm trực tiếp giảng dạy môn học này. Kinh nghiệm này đã được triển khai
đến học sinh toàn trường qua các kênh thông tin như đã trình bày ở trên.
Qua thăm dò và kiểm tra số học sinh đã nhiều lần đi tắm tại hồ bơi mà chưa
biết bơi, tôi nhận thấy: Số em tham gia tắm và tự học bơi tại hồ bơi Miền
Trung theo hướng dẫn của giáo viên nhiều hơn, số học sinh có khả năng biết
bơi trong mùa hè này nhiều hơn. Theo hướng dẫn như tài liệu này học sinh đi
tắm và học bơi tự tin hơn, biết phương pháp tự tập và biết bơi hanh hơn
Tự học để biết bơi là yếu tố đóng vai trò quan trọng trong quá trình tập
luyện động tác thể thao, trong cuộc sống bơi lội từ trước đến nay con người,
ai cũng nhìn người khác bơi rồi tự mình tập để biết bơi là chính, điều này các
em được phát huy cao qua hướng dẫn.
Chính vì vậy có thêm một tài liệu, một số phương pháp, một số hình ảnh,
để các em có cơ sở tư duy động tác, cách tập mà nhanh biết bơi, đó là điều
rất cần và em nào cũng muốn.
Được học bơi, tự học bơi là là niềm vui, niềm phấn khởi của hầu hết học
sinh, các em rất ham thích và say sưa tập luyện, muốn nhanh chóng được
biết bơi, đó làm tâm lý của hầu hết học sinh
Tự học bơi sẽ tạo ra một phong trào học sinh tham gia bơi lội tại hồ bơi
Miền Trung trong dịp hè rất lớn, nhằm mục đích giải trí, rèn luyện sức khỏe,
rèn luyện kỹ năng sống, đó là việc làm đầy ý nghĩa, đáng biểu dương,
khuyến khích.
Tạo cho các em học sinh có một môn thể thao rèn luyện rất hiệu quả và
thiết thực cho cuộc sống. Tạo cho các em một sân chơi rất bổ ích, vui tươi
lành mạnh sau các giờ học căng thẳng.
Tạo cho các em không tham gia vào các trò chơi vô bổ trong dịp hè này,

tránh xa các tệ nan xã hội đang len lỏi vào các em.
Đã tạo cho các em có thêm một kỹ năng sống rất thiết thực, nhằm đối
phó tốt vơi môi trường hiện nay, tạo cho các em có niềm tin hơn trong cuộc
sống.
Qua đây cũng xem như tài liệu cho tất cả học sinh, đồng nghiệp và những
người chưa biết bơi vận dụng để tự tập bơi cho bản thân mình.
Sau khi tiếp thu từ giáo viên hướng dẫn và từ tài liệu này, năm nay số học
sinh tham gia bơi và tự học bơi tại hồ bơi nhiều hơn ( Qua theo dõi những
ngày hồ bơi Miền Trung khai trương)


Có phong trào bơi lội, thì sẽ có nhân tài bơi lội cho trường, cho Tam Kỳ
trong những năm học sau

Kết quả học sinh của trường tham gia thi giải Bơi lội Hội khỏe phù đổng
cấp Thành phố năm học 2012 – 2013, đạt giả khá cao:
Đạt 8 giải cá nhân và NHẤT TOÀN ĐOÀN

TT

HỌ VÀ TÊN LỚP NỘI DUNG THI

ĐẠT GIẢI
1 Hồ Quang Khánh 9/2 100m TD Nhất
2 Trần Trịnh Tùng 7/8 50m Ếch Nhất
3 Nguyễn Dương Đức Anh 8/4 100m Ếch Nhất
4 Trần Thị Thùy Nhung 9/6 50m TD Nhì
5 Hồ Thị Ngọc Tuyền 9/4 100m Ếch Ba
6 Nguyễn Thị Thanh Chuyên 8/3 100m TD Ba
7 Phạm Minh Trí 7/7 50m TD KK

8 Hồ Thị Ngọc Tuyền 9/4 50m Ếch KK


VII/ Kết luận:
Sáng kiến kinh nghiệm là đúc kết một quá trình làm việc cụ thể, mà việc
làm đó đã đem lại những lợi ích cụ thể thiết thực, giúp cho các em có niềm
vui, niềm lạc quan tự tin trong cuộc sống, trang bị cho các em một kỹ năng
sống cụ thể thực dụng
Qua môn học Thể dục mà dạy cho các em tự học để biết bơi là điều đáng
quí, đáng trân trọng, giúp cho các em phòng chống đuối nước một cách hiệu
quả nhất, việc làm này theo tôi cần được tiếp tục và nhân rộng cho những
năm học sau
Những việc làm đạt được trên là quá trình tìm tòi học hỏi, là sự mạnh dạng,
tự tin phấn đấu, làm cho bằng được của cá nhân, “ tất cả vì học sinh thân yêu”
Việc làm trên thực tế hiện nay chưa có giáo viên nào trên địa bàn TP Tam
Kỳ triển khai hướng dẫn cho học sinh.Vì:
- Chưa có đủ điều kiện để hướng dẫn bơi cho học sinh
- Lãnh đạo một số trường chưa thật sự ủng hộ cho việc làm này
- Phần lớn giáo viên thể dục chưa mạnh dạn trong việc hướng dẫn dạy bơi
và tự học bơi cho học sinh, vì sợ ở môi trường nước, học sinh sẽ có nhiều
rủi ro xảy ra.
Đối với bản thân, tôi nghỉ rằng việc giảng dạy và tự học bơi cho học sinh,
là việc làm cần thiết, đơn giản, dễ làm, giáo viên Thể dục nào cũng có thể
làm được, trường nào cũng nên tổ chức hướng dẫn môn học này cho học
sinh.
Sáng kiến kinh nghiệm này, coi như một tài liệu cho giáo viên tham khảo
để hướng dẫn cho học sinh trong các giờ thể dục, để các em có cơ sở tự tập
bơi cho mình. Ngoài ra nó là tài liệu tự học bơi cho mọi người cần học để
biết bơi