Bài giảng Phục hình sứ nha khoa: Lịch sử và hiện tại Bác sĩ Hoàng Tử Hùng

PHỤC HÌNH SỨ NHA KHOA:
LỊCH SỬ VÀ HIỆN TẠI
Hồ Chí Minh-Cần thơ-Hà nội
23 – 25 Tháng Tám 2011
NGND, GS BS Hoàng Tử Hùng

www.hoangtuhung.com
MỤC TIÊU
1- Sứ là gì?, Sứ trong Lịch sử phát triển của
phục hình nha khoa
2- Các loại sứ nha khoa hiện dùng
3- Cập nhật về phục hình sứ
www.hoangtuhung.com
TÌM HI
TÌM HITÌM HI
TÌM HIỂ
ỂỂ
ỂU V
U VU V
U VẬ
ẬẬ
ẬT LI
T LIT LI
T LIỆ
ỆỆ
ỆU
UU
U
SỨ & SỨ NHA KHOA
www.hoangtuhung.com
GỐM SỨ

Gốm là một trong những vật liệu được con người sử
dụng sớm nhất, từ thời kỳ đồ đá, cách nay trên 10.000
năm*, ngày nay, vẫn phổ biến và tiếp tục phát triển.
*sự xuất hiện của đồ gốm được coi là một mốc đánh dấu thời đại đá
mới.
Đĩa sứ Trung hoa
Thế kỷ 17
Ngói thời Lê
Thế kỷ 11 (Hoàng thành
Thăng long)
Gạch ống nước,
lát đường (Hoàng thành
Thăng long)
www.hoangtuhung.com
THUẬT NGỮ
• Porcelain: là các loại gốm sứ làm từ nguyên liệu
thô:
– đá trường thạch (feldspar),
– thạch anh (quartz),
– sét trắng (kaolin),
Nung đến 1.200 – 1.400°C.
- Tùy theo thành phần và độ tinh khiết của nguyên
liệu, người ta có thể thu được: sành, sứ, sứ cao
cấp, trong đó có sứ nha khoa dạng bột…
Gốm sứ vệ sinh
Gốm sứ mỹ nghệ
Gốm sứ cách điện
Gốm sứ gia dụng
Gốm sứ nha khoa
Th

ạ
ch anh
Sét trắng
Trường thạch
Nguyên li
ệ
u làm g
ố
m s
ứ
www.hoangtuhung.com
PHÂN LOẠI GỐM SỨ
Phân loại theo nhóm sản phẩm: có 3 loại chính
1-Gốm xây dựng: gạch, ngói, sứ vệ sinh…
Ngói, G
ạ
ch
ố
ng n
ướ
c, lát
đườ
ng th
ờ
i Lê
(Hoàng thành Th
ă
ng long)
PHÂN LOẠI GỐM SỨ
2- Gốm gia dụng và…

Ch
ế
tác s
ả
n ph
ẩ
m b
ằ
ng bàn xoay
Venus of Dolnie Vestonice 29,000 BC – 25,000 BC
Discovered 1925 in Moravia
Present location Moravské zemské muzeum,
Brno, Czech Republic
Etruscan,540–530 BC
…Gốm mỹ nghệ
PHÂN LOẠI GỐM SỨ
3- Gốm kỹ thuật, gồm:
a- gốm thủy tinh
b- gốm oxid
c- gốm không chứa oxi
d- gốm phức hợp (composite) [b + c]
Bột Zirconia
Bột Alumina
Cấu trúc phân tử
Oxid nhôm
BA LOẠI GỐM SỨ
G
Ố
M XÂY D
Ự

NG
G
Ố
M GIA D
Ụ
NG&M
Ỹ
NGH
Ệ
G
Ố
M K
Ỹ
THU
Ậ
T
Buổi bình minh của phục hình
Phục hình đầu tiên làm bằng 2 dây vàng trên người Ai
cập khoảng 3 nghìn năm trước công nguyên
Nguồn: H A Walter,
History of Dentistry,
Quintessence, 1981
www.hoangtuhung.com
LỊCH SỬ SỨ NHA KHOA
• Trong nha khoa*
1774, A. Duchâteau (người Pháp) đã thực hiện hàm
giả có răng sứ, công bố tại Viện hàn lâm phẫu thuật
năm 1776,
1788, N. D. de Chémant công bố luận văn “A

Dissertation on Artificial Teeth” mô tả việc thực hiện
răng porcelain từ bột dẻo khoáng chất (mineral paste).
1884, M. L. Logan (người Mỹ) được cấp bằng sáng
chế mão toàn sứ.
*W. Hoffmann-Axthelm:
History of Dentistry
, Quintessence,1981
Nicolas
Dubnois de Chémant
(1753 – 1824)
Nguồn: H A Walter,
History of Dentistry,
Quintessence, 1981
Một trang trong luận án của N D de Chémant
Nguồn: H A Walter,
History of Dentistry,
Quintessence, 1981
PHỤC HÌNH TOÀN SỨ ĐẦU TIÊN
1884: Mão có chốt toàn sứ đầu tiên được Logan M.S.
thực hiện,
1903: Land C. H.
(1847 – 1919)
gi
ớ
i thi
ệ
u
“individual
enameled
jacket crown”

Nguồn: H A Walter,
History of Dentistry,
Quintessence, 1981
Jacket sứ của Land (1903)
Nguồn: H A Walter,
History of Dentistry,
Quintessence, 1981
Tạo hình lá platinum trên die; Bột sứ được đắp&thiêu kết;
Khi gắn jacket, lá platinum được lấy đi
www.hoangtuhung.com
ĐỊNH NGHĨA
Sứ nha khoa là một sản phẩm dùng trong nha khoa
phục hồi, có bản chất là vật liệu vô cơ không kim loại,
trải qua nung ở nhiệt độ cao để đạt được đặc tính
mong muốn
(
J.M. Powers, R.L. Sakaguchi: Craig’s
Restorative Dental Materials, 2006)
PORCELAIN NHA KHOA
TRONG BA LOẠI GỐM SỨ
GỐM XÂY DỰNG
GỐM GIA DỤNG&MỸ NGHỆ
GỐM KỸ THUẬT
PORCELAIN NHA KHOA
Porcelain là sứ nha khoa
đầu tiên và còn dùng đến
nay
PHỤC HÌNH CỐ ĐỊNH TRONG
THẾ KỶ XX
Đầu thế kỷ XX: phục hình cố định đúc bằng hợp kim

vàng; phổ biến từ những năm ’30 đến ’70.
Trong những năm 30 đến 50: phát triển các loại hợp kim
quí và thường, thay thế hợp kim vàng.
Phục hình sứ-kim loại được giới thiệu từ ’50, giữa
những năm ’60, trở nên phổ biến sau nhiều thất bại
trong thời kỳ trước đó, trở thành lựa chọn thay thế cho
jacket porcelain và phục hình hợp kim rất quí
PHỤC HÌNH SỨ CUỐI TK XX
Bối cảnh:
Tiến bộ của công nghệ vật liệu:
– Ứng dụng sứ thủy tinh
– Sử dụng sứ oxyt
Tiến bộ công nghệ thông tin và điều khiển tự động
– Công nghệ thông tin / Công nghệ số
– Ứng dụng CAD/CAM
– Ứng dụng laser
SỨ NHA KHOA TRONG
BA LOẠI GỐM SỨ
GỐM XÂY DỰNG
GỐM GIA DỤNG&MỸ NGHỆ
GỐM KỸ THUẬT
PORCELAIN NHA KHOA
SỨ THỦY TINH&
SỨ OXYT NHA KHOA
www.hoangtuhung.com
Sứ thủy tinh
Glass-ceramic
Dental Porcelain
BA LOẠI SỨ NHA KHOA
Cả ba loại sứ nha khoa nêu trên đều đang có tại Việt nam

Sứ Ô Xyt
THẾ GIỚI SỨ NHA KHOA
Hiện có ở Việt nam
- Làm l
ớ
p ph
ủ
ph
ụ
c hình s
ứ
-kim lo
ạ
i
- Làm l
ớ
p ph
ủ
th
ẩ
m m
ỹ
cho toàn s
ứ
- Làm m
ặ
t dán s
ứ
PORCELAIN:
Bột sứ đắp-Thiêu kết

(tỷ lệ pha tinh thể <30%)
Đặ
c
đ
i
ể
m: Th
ẩ
m m
ỹ
, nh
ư
ng dòn,
độ
b
ề
n th
ấ
p, l
ỗ
r
ỗ
C
ấ
u trúc nhi
ề
u pha, pha tinh th
ể
không
đượ

c ki
ể
m soát v
ề
c
ấ
u trúc