Tiết 86 thêm trạng ngữ cho câu

TRƯỜNG thcs Mỗ LAo

GIÁO ÁN NGỮ VĂN
7
Giáo viên thiết kế: nguyễn ngọc
Thảo
Kiểm tra bài cũ:

Xác định câu đặc biệt, câu rút gọn có
trong đoạn văn sau. Nêu tác dụng của
việc rút gọn câu.
Khi xuống đến cầu thang, cô nói to với
tôi:
- Đừng quên cô nhé!
Ôi! Cô giáo rất tốt của em, chẳng
bao giờ, chẳng bao giờ em lại quên cô
được!
(Ét- môn- đô
đơ A- mi- xi)
Ngữ Văn: Tiết 86: Thêm trạng ngữ cho câu
I. Đặc điểm của trạng ngữ:
1/ Ví dụ:

a/ Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân cày Việt Nam
dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng khai hoang. Tre ăn ở với người,
đời đời, kiếp kiếp.[ ]
Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ “văn
minh”, “khai hoá” của thực dân cũng không làm ra được tấc
sắt.Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. Cối xay tre nặng nề
quay, từ bao đời nay, xay nắm thóc.

b/ Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh gươm và lặn xuống
nước.
c/ Do trời quá lạnh, em không đi chơi tết.
d/ Chúng em học tập chăm ngoan, để cha mẹ vui lòng.
Xác định những trạng ngữ có trong các ví dụ sau và
cho biết các trạng ngữ ấy bổ sung cho câu nội dung
gì?
*Thảo luận nhóm:
Các trạng ngữ ở ví dụ bổ sung cho câu nội dung gì?
Từ đó rút ra nhận xét chung về mục đích của việc
thêm trạng ngữ cho câu.
a.1/ Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân
cày Việt
Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang.
TN chỉ nơi
chốn
TN chỉ thời
gian
a.2/ Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp.
TN chỉ thời
gian
a.3/ Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay,
xay nắm thóc.
TN chỉ
thờigian
b/ Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh
gươm và
lặn xuống nước .
TN chỉ cách
thức

c/ Do trời quá lạnh, em không đi chơi tết.
d/ Chúng em học tập chăm ngoan, để cha mẹ vui
lòng.
TN chỉ nguyên
nhân
TN chỉ mục đích
Trạng ngữ được thêm vào câu để xác định thời
gian,nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương
tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu.
2/ Nhận xét 1:
c/ Do trời quá lạnh, em không đi chơi tết.
a.1/ Dưới bóng tre xanh, đã từ lâu đời, người dân
cày Việt
Nam dựng nhà, dựng cửa, vỡ ruộng, khai hoang.
TN chỉ thơi
gian
TN chỉ nơi
chốn
a.2/ Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp.
TN chỉ thời gian
a.3/ Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay,xay
nắm thóc.
TN chỉ
thờigian
b/ Nhanh như cắt, rùa há miệng đớp lấy thanh
gươm và
lặn xuống nước .
TN chỉ cách
thức
TN chỉ nguyên

nhân
3/ Nhận xét 2:
- Trạng ngữ có thể đứng đầu câu, cuối câu hay giữa câu.
- Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ thường có quãng nghỉ
khi nói hoặc dấu phẩy khi viết.
Thảo luận nhóm:
+ Thử đổi vị trí các trạng ngữ trong các câu sau và rút ra
nhận xét.
+ Có thể dùng dấu hiệu gì để phân biệt giữa trạng ngữ
với chủ ngữ và vị ngữ?
Ghi nhớ:
* Về ý nghĩa: Trạng ngữ là thành phần phụ
được thêm vào câu để xác định thời gian,
nơi chốn, nguyên nhân, mục đích, phương
tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong
câu.
* Về hình thức:
- Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối
câu hay giữa câu.
- Giữa trạng ngữ với chủ ngữ và vị ngữ
thường có một quãng nghỉ khi nói hoặc dấu
phẩy khi viết.
iii.LuyÖn tËp
Bµi tËp 2:
Hãy xác định trạng ngữ trong các câu sau, trường hợp nào
đặt trạng ngữ ở vị trí không thích hợp? Vì sao? Từ đó
em cần lưu ý điều gì khi thêm trạng ngữ vào câu?
a/Chiều, bạn Lan đi chơi công viên với mẹ.
b/ Bạn Lan,chiều đi chơi công viên với mẹ.
c/ Bạn Lan đi chơi công viên với mẹ,chiều.

Câu (c) trạng ngữ ở cuối câu không thích hợp,vì làm cho
người đọc, người nghe hiểu sai ý cần diễn đạt trong
câu.
*Lưu ý:Trong một số trường hợp cụ thể, trạng
ngữ không thể đứng ở cuối câu, nhất là trạng
ngữ có cấu tạo chỉ gồm một từ.
012345678910
Bài tập 2: Hoạt động nhóm.
+ Các nhóm 1,2,3,4 làm câu (a). + Các nhóm 5,6
làm câu (b).
+ Các nhóm 7,8 làm câu (c) + các nhóm 9,10
làm câu (d)
Trong các câu sau đây, câu nào có cụm từ mùa xuân làm
trạng ngữ? Những câu còn lại cụm từ mùa xuân đóng vai trò
gì?
a/ Mùa xuân của tôi- mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà
Nội- là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng
nhạn kêu trong đêm xanh. (Vũ Bằng)
b/ Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít.
(Vũ Tú Nam)
c/ Tự nhiên như thế ai cũng chuộng mùa xuân.
(Vũ Bằng)
d/ Mùa xuân! Mỗi khi hoạ mi tung ra những tiếng hót vang
lừng, mọi vật như có sự đổi thay kì diệu.
(Võ Quảng)
a/ Mùa xuân của tôi- mùa xuân Bắc Việt, mùa
xuân của
Hà Nội- là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành
lạnh, có tiếng
nhạn kêu trong đêm xanh.

b/ Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim
ríu rít.
c/ Tự nhiên như thế ai cũng chuộng mùa xuân.
d/ Mùa xuân! Mỗi khi hoạ mi tung ra những
tiếng hót
vang lừng, mọi vật như có sự đổi thay kì
diệu.
Câu (b) cụm từ mùa xuân làm Trạng ngữ
Bài tập2: Đáp án
1 2 3
4
+Cụm từ mùa xuân ở vị trí (2) và (3) thuộc bộ phận
phụ chú cho
chủ ngữ.
+ cụm từ mùa
xuân ở vị trí(4) làm
vị ngữ.
+ Cụm từ mùa xuân ở vị trí (1)
làm chủ ngữ.
Câu(a)
:
Câu(c) Cụm từ mùa xuân làm phụ ngữ cho cụm động
từ.
Câu (d) cụm từ mùa xuân là câu đặc biệt.
Bài tập3: Phiếu bài tập- Thực hiện theo nhóm
Gạch dưới các trạng ngữ có trong các đoạn tríchvà cho biết ý
nghĩa của các trạng ngữ đó.
a/ Cơn gió mùa hạ lướt qua vừng sen trên hồ, như
báo trước
mùa về của một thức quà thanh nhã và tinh

khiết.Các bạn có
ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng xanh, mà
hạt thóc nếp
đầu tiên làm trĩu thân lúa còn tươi, ngửi thấy mùi
thơm của
bông lúa non không?
(Thạch Lam)

b/ Chúng ta có thể khẳng định rằng: cấu tạo của
tiếng Việt, với khả năng thích ứng với hoàn cảnh
lịch sử như chúng ta
nói trên đây, là một chứng cớ khá rõ về sức sống
của nó.

(Đặng Thai Mai)

TN cách
thức
TN thời
gian
TN cách thức
TN cách
thức
Bài tập 4: Hoạt động cá nhân
Thêm trạng ngữ chỉ thời gian, nơi
chốn, cách thức, mục đích cho câu sau.
Các bạn học sinh không xả rác bừa
bãi.
Có thể thêm các trạng ngữ cho câu trên như sau.
Trong năm học này, để bảo vệ môi trường sạch

đẹp,
với ý thức tự giác, các bạn học sinh, ở trường
Chu Văn An, không xả rác bừa bãi.
TN chỉ thời gian TN chỉ mục đích
TN chỉ cách thức TN chỉ nơi
chốn
CÙNG CHƠI TRÒ CHƠI
CÂU 1
CÂU 3
CÂU 4
CÂU 2
CÂU 5
1/ Đặt câu có trạng ngữ chỉ nơi chốn, phù hợp với
ảnh dưới:
2/ Thêm trạng ngữ thích hợp vào dấu
( ) ở câu sau:
Cảnh sông Hương, ,mới đẹp
làm sao!
3/ Thêm trạng ngữ chỉ phương
tiện cho câu sau đây:
Hôm nay, ba mình đi Hà nội.
4/ Xác định trạng ngữ của câu sau
và cho biết ý nghĩa của nó.
Mỗi ngày cố gắng thuộc mười từ
tiếng Anh và bây giờ, tôi đã có
vốn tiếng Anh kha khá.
Câu 5: Tìm trong đoạn văn sau:câu rút gọn, câu đặc
biệt,
câu có trạng ngữ.
Ồ, đẹp quá! Cảnh bình minh thật tuyệt vời. Mặt trời, từ từ, nhú lên

khỏi
mặt biển. Tròn trĩnh như một quả trứng hồng.
Câu đặc biệt
Câu có TN
Câu rút gọn chủ ngữ
Bài tập về nhà:
Viết đoạn văn (5 đến 7 câu) có sử dụng câu có
trạng ngữ và các dạng câu đã học.
Chủ đề: Tả quê hương khi mùa xuân về.