Phương pháp giảng dạy các mối liên hệ nhân - quả trong SGK Địa lý 10

LOGO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
KHOA ĐỊA LÝ
PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY CÁC MỐI
LIÊN HỆ NHÂN - QUẢ TRONG SGK
ĐỊA LÝ LỚP 10
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Xác định
các mối liên
hệ nhân
quả trong
SGK Địa lý
lớp 10.
MỤC ĐÍCH,
NHIỆM VỤ
Vận dụng một
số phương
pháp thích hợp
để dạy các mối
liên hệ nhân -
quả đó.
www.themegallery.
com

Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
NỘI DUNG
Khái quát về mối liên hệ nhân - quả
1
Phương pháp dạy học mối liên hệ
nhân - quả
2
Xác lập và biểu thị một số phương pháp
3
Thực nghiệm phương pháp giảng dạy
mối liên hệ nhân - quả


4
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
I. KHÁI QUÁT VỀ MỐI LIÊN HỆ NHÂN -QUẢ
I. KHÁI QUÁT VỀ MỐI LIÊN HỆ NHÂN -QUẢ
1. Khái niệm
Mối liên hệ nhân - quả là những mối liên hệ biểu
thị tương quan phụ thuộc một chiều giữa các sự
vật, hiện tượng và quá trình địa lý.
Nhân
Quả
www.themegallery.

com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
2. PHÂN LOẠI
CÁC MỐI LIÊN HỆ NHÂN - QUẢ
CÁC MỐI LIÊN HỆ NHÂN - QUẢ
CÁC MỐI LIÊN HỆ NHÂN - QUẢ
CÁC MỐI LIÊN HỆ NHÂN - QUẢ
Đơn giản - Phức tạp
Đơn giản - Phức tạp
Đơn giản - Phức tạp
Đơn giản - Phức tạp
Trực tiếp – Gián tiếp
Trực tiếp – Gián tiếp
Trực tiếp – Gián tiếp
Trực tiếp – Gián tiếp
M
M
ột
ột
nguyên
nguyên
nhân chỉ sinh
nhân chỉ sinh
ra một kết
ra một kết
quả
quả
Đơn giản

Đơn giản
Phức tạp
Phức tạp
Trực tiếp
Trực tiếp
Gián tiếp
Gián tiếp
-
M
M
ột kết quả có
ột kết quả có
thể được sinh ra
thể được sinh ra
bằng nhiều
bằng nhiều
nguyên nhân.
nguyên nhân.
-Một nguyên
-Một nguyên
nhân được tạo
nhân được tạo
nhi
nhi
ều kết quả.
ều kết quả.
-Chuỗi mối quan
-Chuỗi mối quan
hệ nhân - quả
hệ nhân - quả

Nguyên
Nguyên
nhân trực
nhân trực
tiếp sinh ra
tiếp sinh ra
kết quả.
kết quả.
Thông qua
Thông qua
các mối liên
các mối liên
hệ trung
hệ trung
gian mới
gian mới
hình thành
hình thành
mối liên hệ
mối liên hệ
nhân - quả.
nhân - quả.
Cách 1
Cách 1
Cách 2
Cách 2
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN

Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN


II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CÁC
II. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CÁC
MỐI LIÊN HỆ NHÂN-QUẢ
MỐI LIÊN HỆ NHÂN-QUẢ
1
2
3
4
5
Sử
Sử
dụng
dụng
bài tập
bài tập
nhận
nhận
thức
thức
Phương
Phương
pháp
pháp
sử
sử
dụng
dụng

kênh
kênh
hình
hình
Phương
Phương
pháp
pháp
đàm
đàm
thoại
thoại
gợi mở
gợi mở
Phương
Phương
pháp
pháp
giảng
giảng
giải
giải
Phương
Phương
pháp
pháp
dùng
dùng
sơ đồ
sơ đồ

www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
III. XÁC LẬP VÀ BIỂU THỊ MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP
GIẢNG DẠY CÁC MỐI LIÊN HỆ NHÂN - QUẢ
TRONG SGK ĐỊA LÝ 10
1. Phương pháp dùng sơ đồ

Cách 1: Sau khi trình bày xong nội dung mối
liên hệ nhân quả, GV đưa ra sơ đồ nhằm hệ
thống hóa kiến thức.

Cách 2: GV bắt đầu bài học bằng cách đưa ra
khung sơ đồ, vừa trình bày nội dung vừa hoàn
thiện sơ đồ.

Cách 3: Hướng dẫn, gợi mở HS tự tìm ra các mối
liên hệ nhân - quả và xác lập sơ đồ theo tư duy
của HS.
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
2. PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG KÊNH HÌNH
Các loại
Các loại
kênh hình

kênh hình
Bản đồ
Bản đồ
Tranh ảnh
Tranh ảnh
Video
Video
Mô hình
Mô hình
Bảng số liệu
Bảng số liệu
Kênh
Kênh
hình khác
hình khác
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
2. PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG KÊNH HÌNH

Bài 12: Sự phân bố khí áp.
Một số loại gió chính
0
1000
4000
3000
2000
m

22
0
C
22
0
C
12
0
C
7
0
C
10
0
C
16
0
C
32
0
C
Sườn Tây Sườn Đông
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
2. PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG KÊNH HÌNH
Các khu khí áp trên thế giới
Các khu khí áp trên thế giới

www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
3. PHƯƠNG PHÁP ĐÀM THOẠI GỢI MỞ

Bài 9: Tác động của ngoại lực đến bề mặt địa
hình Trái Đất

GV đặt các câu hỏi khơi gợi sự suy nghĩ của HS
như:
- Vì sao quá trình phong hóa lại diễn ra mạnh mẽ
nhất ở bề mặt Trái Đất?
- Vì sao phong hóa lý học lại diễn ra mạnh mẽ nhất
ở miền khí hậu khô nóng và miền khí hậu lạnh?
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
4.PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG BÀI TẬP
NHẬN THỨC

Yêu cầu HS hoàn thiện sơ đồ để thấy rõ mối quan hệ nhân

- quả giữa ngoại lực và địa hình Trái Đất.
Các tác nhân ngoại lực (
Các tác nhân ngoại lực (
Gồm:
Gồm:
………………………………………………
………………………………………………
…………………………
…………………………


)
)
Quá trình bóc mòn (Gồm: …
Quá trình bóc mòn (Gồm: …
…………………………
…………………………
)
)
Quá trình xâm thực
Quá trình xâm thực
( do…………………………)
( do…………………………)
Quá trình thổi mòn
Quá trình thổi mòn
( do…………………………)
( do…………………………)
Quá trình mài mòn
Quá trình mài mòn
( do………………………)

( do………………………)
Nhân
Nhân
Quả
Quả
Nhân
Nhân
Quả
Quả
……………………………
……………………………
…………………………………
…………………………………
.
.
…………………………
…………………………
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Bài tập nhận thức dạng TEST

Khoanh tròn trước đáp án em cho là chính xác nhất.
Câu 1. Địa hình xâm thực do dòng chảy thường xuyên tạo
thành là:
A. Rãnh nông. C. Thung lũng sông
B. Địa hình đất xấu. D. Tam giác châu.
Câu 2. Địa hình phi-o được tạo thành do tác nhân nào:

A. Nước chảy C. Sóng biển
B. Băng hà. D. Gió
Câu 3. Dạng địa hình nào không do quá trình bồi tụ tạo nên?
A. Thảo nguyên. C. Địa hình lũ tích.
B. Tam giác châu. D. Nấm đá.
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
B. Hãy ghép các thông tin ở cột bên phải và cột bên
trái sao cho phù hợp:
Gió mùa mùa hạ
Tính chất lạnh, khô
Hướng thổi chủ yếu
là hướng Tây Nam
Hướng thổi chủ yếu là
hướng Đông Bắc
Tính chất nóng, ẩm
Gió mùa mùa đông
Bài tập nhận thức dạng TEST
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
IV. THỰC NGHIỆM
1. Mục đích, nhiệm vụ và yêu cầu
2. Nội dung thực nghiệm
- Xây dựng bài thực nghiệm: Bài 9 và Bài 12 SGK Địa lý

10, Ban cơ bản.
- Nội dung thực nghiệm:
+ Thực nghiệm việc vận dụng một số phương pháp
giảng dạy mối liên hệ nhân quả.
+ Thực nghiệm về cách dạy HS nhận biết và tự thiết lập
các mối liên hệ nhân quả.
3. Tổ chức thực nghiệm
- Chọn lớp thực nghiệm tại trường THPT Dương Đình Nghệ,
Thiệu Hóa, Thanh Hóa.
- Tiến hành dạy thực nghiệm.
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
4. Kết quả thực nghiệm
45
45
5
5
50
50
21.7
21.7
69.9
69.9
8.7
8.7
5.3
5.3

57.9
57.9
36.8
36.8
4.5
4.5
13.6
13.6
68.2
68.2
13.7
13.7
Chú giải:
Chú giải:
(%)
(%)
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Kết luận

Kết quả 1: Đề tài đã xác lập và biểu thị
được các mối liên hệ nhân quả trong SGK
Địa lý 10.

Kết quả 2: Định hướng một số phương
pháp giảng dạy mối quan hệ nhân quả.


Kết quả 3: Qua thực nghiệm, HS tự xác
lập và biểu thị được các mối liên hệ nhân
quả trong bài học.
www.themegallery.
com
Company Logo
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
Trương Ngọc Ánh – Lê Thị Phương Loan K55 - TN
HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI

Đề tài mới chỉ dừng lại ở xác lập và biểu
thị các mối liên hệ nhân quả trong SGK
Địa lý 10 phần tự nhiên.

Quy mô và thời gian thực nghiệm còn hạn
chế.




LOGO