mo dau ve hoa hoc huu co

Phạm Lâm Duy
Hà giang, ngày 19 tháng 11 năm 2009
GV: PHẠM LÂM DUY
Phạm Lâm Duy
MỞ ĐẦU
VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
ĐẠI CƯƠNG VỀ
HOÁ HỌC HỮU CƠ
Chương
4
Bài
20
(Tiết 28)
N¨m häc: 2009 2010.–
Phạm Lâm Duy
MỘT SỐ HỢP CHẤT HỮU CƠ
MÀ TA THƯỜNG GẶP Ở
NGOÀI ĐỜI SỐNG
Phạm Lâm Duy
Đường saccarozơ được làm từ mía.
Phạm Lâm Duy
Xăng, Dầu, Ga
Phạm Lâm Duy
Ancol etylic (C
2
H
5
OH).
Phạm Lâm Duy
Các sản phẩm làm từ PE và PVC.
Phạm Lâm Duy

VD: Cho các hợp chất sau:
CH
4
, CO
2
, C
2
H
4
, CO, CH
3
COOH, C
2
H
5
OH, CaCO
3
,
C
6
H
6
, CaC
2
, C
6
H
12
O
6

…
Hãy xác định
đâu là HCVC,
đâu là HCHC ?
I. KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
- Hợp chất hữu cơ: Là hợp chất của Cacbon (trừ CO, CO
2
,
muối Cacbonat, xianua, cac bua…).
Thành phần HCHC: Nhất thiết phải có C, hay gặp H, O,
N, halogen, S,…
- Hóa học hữu cơ: Là ngành hóa học nghiên cứu các hợp
chất hữu cơ.
Hoá học hữu
cơ là gì?
VD: Cho các hợp chất sau:
CH
4
, CO
2
, C
2
H
4
, CO, CH
3
COOH, C
2
H

5
OH, CaCO
3
,
C
6
H
6
, CaC
2
, C
6
H
12
O
6
…
Phạm Lâm Duy
HỢP CHẤT HỮU CƠ
DẪN XUẤT CỦA HIĐROCACBON
Phân tử có nguyên tử nguyên tố khác thay thế
nguyên tử hiđro của hiđrocacbon
HIĐROCACBON
Phân tử chỉ chứa các
nguyên tử cacbon và hiđro
Hiđrocacbon
no
Hiđrocacbon
không no
Hiđrocacbon

thơm
Dẫn
Xuất
halogen
Axit,
este
Ancol,
Phenol,
ete
Anđehit,
xeton
Hợp
chất
Tạp
chức.,
polime
Amin,
nitro
CH
4
C
2
H
4
C
2
H
2
CH
3

Cl C
2
H
5
OH
HCHO
CH
3
NH
2
HCOOH
PVC
II.PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ
II.PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
Cơ sở phân loại
hợp chất hữu cơ?
* Phân loại dựa vào thành phần nguyên tố.
C
6
H
6
Phạm Lâm Duy
II.PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ
II.PHÂN LOẠI HỢP CHẤT HỮU CƠ
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
Cơ sở phân loại
hợp chất hữu cơ.
* Phân loại dựa vào thành phần nguyên tố.
* Phân loại dựa theo mạch cacbon.

+ Hợp chất hữu cơ mạch vòng.
+ Hợp chất hữu cơ không vòng (mạch hở).
Phạm Lâm Duy
III. ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA HỢP CHẤT HỮU CƠ
1. Đặc điểm cấu tạo
Cấu tạo chủ yếu từ các nguyên tố phi kim Liên kết
hoá học trong phân tử chủ yếu là liên kết cộng hoá trị.
2. Tính chất vật lý
- Có nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi thấp (dễ bay hơi).
- Phần lớn không tan trong nước, nhưng tan nhiều trong
các dung môi hữu cơ.
3. Tính chất hoá học
- Thường kém bền với nhiệt và dễ cháy.
- Phản ứng hoá học thường xảy ra chậm và theo nhiều
hướng khác nhau trong cùng một điều kiện, nên tạo ra hỗn hợp
sản phẩm.
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
Liên hệ những tính
chất vật lí của xăng,
dầu từ đó cho biết
tính chất vật lí tiêu
biểu của HCHC?
⇒
Phạm Lâm Duy
IV. SƠ LƯỢC VỀ PHÂN TÍCH NGUYÊN TỐ
1. Phân tích định tính
a) Mục đích:
Xác định nguyên tố nào có trong thành phần phân tử
hợp chất hữu cơ.
b) Nguyên tắc:

Chuyển các nguyên tố trong hợp chất hữu cơ thành
các chất vô cơ đơn giản rồi nhận biết chúng bằng các phản
ứng đặc trưng.
c) Phương pháp tiến hành:
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
Hãy cho biết có
những phương pháp
phân tích nguyên tố
nào?
Phạm Lâm Duy
Hỗn hợp C
6
H
12
O
6

và CuO
Màu trắng của CuSO
4
khan chuyển thành màu
xanh của muối ngậm nước CuSO
4
.5H
2
O, xác
nhận có H trong hợp chất nghiên cứu
Bông trộn
CuSO
4

khan
Sự tạo thành kết
tủa trắng của
CaCO
3
xác nhận có
C trong hợp chất
nghiên cứu
Dd
Ca(OH)
2
Thí nghiệm xác định định tính C, H có trong Glucozơ
Phạm Lâm Duy
IV.SƠ LƯỢC VỀ PHÂN TÍCH NGUYÊN TỐ
2. Phân tích định lượng
a) Mục đích:
Xác định thành phần phần trăm về khối lượng các
nguyên tố trong phân tử hợp chất hữu cơ.
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
- Cân một khối lượng chính xác hợp chất hữu cơ,
sau đó chuyển nguyên tố C thành CO
2
; nguyên tố H thành
H
2
O; nguyên tố N thành N
2
,…
- Xác định chính xác khối lượng hoặc thể tích của
các chất CO

2
, H
2
O, N
2
,…tạo thành, từ đó tính thành phần
phần trăm khối lượng của các nguyên tố.
b) Nguyên tắc:
Phạm Lâm Duy
c) Phương pháp tiến hành:
a(gam) HCHC CO
2
+ H
2
O + N
2
(C, H, N, O)
Hấp thụ qua 2 bình Đo V(đktc)
+ Bình 1(dd H
2
SO
4
đ):
+ Bình 2(dd KOH):
hấp thụ H
2
O
hấp thụ CO
2
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ

0
CuO, t
→
2
1 H O
m = m
∆
2
2 CO
m = m
∆
Phạm Lâm Duy
d) Biểu thức tính:
2 2 2
co H O N
c H N
m .12,0 m .2,0 V .28,0
m = (g);m = (g);m = (g)
44,0 18,0 22,4
c
H N
m .100%
m .100% V .100%
%C = ;%H = ;%N = ;
a a a
%O = 100% - %C - %H - %N
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
Phạm Lâm Duy
Oxi hoá hoàn toàn 0,6 gam hợp chất hữu cơ A thu
được 1,32 gam CO

2
và 0,72 gam H
2
O. Tính thành
phần phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong
phân tử chất A.
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
BÀI TẬP VẬN DỤNG
BÀI TẬP VẬN DỤNG
Biểu thức tính:
2 2
co H O
c H
m .12,0 m .2,0
m = (g); m = (g);
44,0 18,0
c
H
m .100%
m .100%
%C = ;%H = ;
a a
%O = 100% - %C - %H
Phạm Lâm Duy

1. Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào chính xác:
1. Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào chính xác:
A. Hợp chất không có C không phải là HCHC.
B. Hầu hết các nguyên tố trong bảng HTTH đều có thể
tạo thành HCHC.

C. HCHC phải có H và O.
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
A
CÂU HỎI VẬN DỤNG
CÂU HỎI VẬN DỤNG
Phạm Lâm Duy
2. Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào
2. Trong các mệnh đề sau, mệnh đề nào
không
không
chính xác:
chính xác:
A. LKHH trong HCHC là liên kết CHT.
B. HCHC thường dễ bay hơi, dễ cháy.
C. Trong HCHC mỗi CTPT chỉ tương ứng 1 CTCT.
D. Các phản ứng hữu cơ thường xảy ra chậm, không theo
một hướng nhất định.
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
C
CÂU HỎI VẬN DỤNG
CÂU HỎI VẬN DỤNG
Phạm Lâm Duy
BTVN
BTVN
-
Bài tập: 2,3/Trang 91-SGK
-
Bài tập: 4.4, 4.5, 4.6, 4.7/Trang 28- SBT
- Chuẩn bị bài:
“Thành phần nguyên tố và CTPT”

Phạm Lâm Duy
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC
Kính chúc thầy cô và
các em mạnh khoẻ !
Hà giang, ngày 19/11/2009
Phạm Lâm Duy
TÍNH CHÂT CỦA MỘT SỐ HỢP CHÂT HỮU CƠ TIÊU BIỂU
TÍNH CHÂT CỦA MỘT SỐ HỢP CHÂT HỮU CƠ TIÊU BIỂU
Metan Etilen Axetilen Benzen
Công
thức
TCVL
Pứ
cháy
TCHH
CH
4
CH
2
=CH
2
CH≡CH
Khí Lỏng
Tạo ra CO
2
, H
2
O và tỏa nhiệt
Pứ thế Pứ cộng Pứ cộng
Pứ thế

BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
CH
4
+ Cl
2
→
CH
3
Cl + HCl
as
C
2
H
4
+Br
2
→
BrCH
2
−CH
2
Br
nước
C
2
H
2
+2Br
2
→

Br
2
CH−CHBr
2
nước
C
6
H
6
+Br
2
→
C
6
H
5
Br+HBr
Fe
Phạm Lâm Duy
Ancol etylic Axit axetic Glucozơ
Công
thức
TCVL
Pứ
cháy
TCHH
CH
3
−CH
2

−OH CH
3
−COOH
C
6
H
12
O
6
Tạo ra CO
2
, H
2
O và tỏa nhiệt
Lỏng, cay Lỏng, chua rắn, ngọt
2C
2
H
5
OH+2Na→
2C
2
H
5
ONa + H
2
↑
C
6
H

12
O
6
Ag
2
O/NH
3
2Ag
BÀI 20: MỞ ĐẦU VỀ HOÁ HỌC HỮU CƠ
TÍNH CHÂT CỦA MỘT SỐ HỢP CHÂT HỮU CƠ TIÊU BIỂU
TÍNH CHÂT CỦA MỘT SỐ HỢP CHÂT HỮU CƠ TIÊU BIỂU
CH
3
COOH +C
2
H
5
OH
CH
3
COOC
2
H
5
+ H
2
O
2 4
0
H SO

t
  →