Bệnh học thủy sản : Bệnh do virus part 10 docx



Ả
Ả
nh
nh
hư
hư
ở
ở
ng
ng
trên
trên
ký
ký
ch
ch
ủ
ủ
: VR
: VR
c
c
ó
ó
th
th
ể
ể
gây

gây
ph
ph
á
á
h
h
ủ
ủ
y
y
c
c
ấ
ấ
u
u
tr
tr
ú
ú
c
c
gan
gan
t
t
ụ
ụ
y

y
,
,
đư
đư
ờ
ờ
ng
ng
tiêu
tiêu
h
h
ó
ó
a
a
.
.
Th
Th
ể
ể
v
v
ù
ù
i
i
l

l
ấ
ấ
p
p
đ
đ
ầ
ầ
y
y
TB
TB
gan
gan
t
t
ụ
ụ
y
y
v
v
à
à
đư
đư
ợ
ợ
c

c
đ
đ
ẩ
ẩ
y
y
v
v
à
à
o
o
ố
ố
ng
ng
sau
sau
khi
khi
đã
đã
b
b
ị
ị
ph
ph
á

á
h
h
ủ
ủ
y
y
.
.


D
D
ẫ
ẫ
n
n
đ
đ
ế
ế
n
n
ho
ho
ạ
ạ
i
i
t

t
ử
ử
v
v
à
à
b
b
ộ
ộ
i
i
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
VK.
VK.


P
P
3
3
l
l
à

à
gđ
gđ
s
s
ớ
ớ
m
m
nh
nh
ấ
ấ
t
t
đã
đã
ph
ph
á
á
t
t
hi
hi
ệ
ệ
n
n
th

th
ấ
ấ
y
y
b
b
ị
ị
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
MBV
MBV


T
T
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
nhi
nhi
ễ

ễ
m
m
MBV
MBV
cao
cao
t
t
ừ
ừ
20
20
-
-
100%.
100%.
T
T
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
ch
ch
ế
ế
t

t
b
b
ệ
ệ
nh
nh
c
c
ộ
ộ
ng
ng
d
d
ồ
ồ
n
n
tôm
tôm
s
s
ú
ú
nhi
nhi
ễ
ễ
m

m
MBV
MBV
l
l
à
à
20
20
-
-
100%
100%


Tôm
Tôm
nuôi
nuôi
v
v
ớ
ớ
i
i
m
m
ậ
ậ
t

t
đ
đ
ộ
ộ
d
d
ầ
ầ
y
y
, stress,
, stress,
t
t
ỷ
ỷ
l
l
ệ
ệ
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
v
v
à

à
ch
ch
ế
ế
t
t
b
b
ệ
ệ
nh
nh
cao
cao
.
.


CĐ
CĐ
:
:
Th
Th
ể
ể
v
v
ù

ù
i
i
đư
đư
ợ
ợ
c
c
t
t
ì
ì
m
m
th
th
ấ
ấ
y
y
th
th
ấ
ấ
y
y
trong
trong
nhu

nhu
ộ
ộ
m
m
xanh
xanh
malachite
malachite
gan
gan
t
t
ụ
ụ
y
y
.
.
L
L
á
á
t
t
c
c
ắ
ắ
t

t
mô
mô
BH
BH
th
th
ể
ể
hi
hi
ệ
ệ
n
n
s
s
ự
ự
xâm
xâm
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
TB
TB
á

á
i
i
toan
toan
,
,
nhi
nhi
ề
ề
u
u
th
th
ể
ể
v
v
ù
ù
i
i
xu
xu
ấ
ấ
t
t
hi

hi
ệ
ệ
n
n
v
v
ớ
ớ
i
i
s
s
ự
ự
tăng
tăng
sinh
sinh
nhân
nhân
mô
mô
gan
gan
t
t
ụ
ụ
y

y
.
.
Ngăn
Ngăn

ch
ch
ặ
ặ
n
n

s
s
ự
ự

nhi
nhi
ễ
ễ
m
m

vi
vi
r
r
ú

ú
t
t


Không
Không
c
c
ó
ó
đi
đi
ề
ề
u
u
tr
tr
ị
ị
b
b
ệ
ệ
nh
nh
vi
vi
r

r
ú
ú
t
t
ở
ở
tôm
tôm
,
,
c
c
á
á
nên
nên
c
c
ầ
ầ
n
n
ngăn
ngăn
ch
ch
ặ
ặ
n

n
s
s
ự
ự
xâm
xâm
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
vi
vi
r
r
ú
ú
t
t
v
v
à
à
o
o
tôm
tôm
c

c
á
á


Ngăn
Ngăn
ch
ch
ặ
ặ
n
n
s
s
ự
ự
nh
nh
ậ
ậ
p
p
gi
gi
ố
ố
ng
ng
tôm

tôm
,
,
c
c
á
á
mang
mang
m
m
ầ
ầ
m
m
b
b
ệ
ệ
nh
nh


S
S
ử
ử
d
d
ụ

ụ
ng
ng
tôm
tôm
c
c
á
á
b
b
ố
ố
m
m
ẹ
ẹ
không
không
nhi
nhi
ễ
ễ
m
m
VR
VR


R

R
ử
ử
a
a
nauplii
nauplii
b
b
ằ
ằ
ng
ng
thu
thu
ố
ố
c
c
s
s
á
á
t
t
tr
tr
ù
ù
ng

ng


R
R
ử
ử
a
a
tr
tr
ứ
ứ
ng
ng
b
b
ằ
ằ
ng
ng
nư
nư
ớ
ớ
c
c
kh
kh
ử

ử
tr
tr
ù
ù
ng
ng
ôzôn
ôzôn


Di
Di
ệ
ệ
t
t
c
c
á
á
c
c
sinh
sinh
v
v
ậ
ậ
t

t
mang
mang
m
m
ầ
ầ
m
m
b
b
ệ
ệ
nh
nh
trong
trong
ao
ao
b
b
ằ
ằ
ng
ng
chlorine
chlorine


Ngăn

Ngăn
ch
ch
ặ
ặ
n
n
s
s
ự
ự
xâm
xâm
nh
nh
ậ
ậ
p
p
VR
VR
v
v
à
à
o
o
h
h
ệ

ệ
th
th
ố
ố
ng
ng
nuôi
nuôi
b
b
ằ
ằ
ng
ng
lư
lư
ớ
ớ
i
i
l
l
ọ
ọ
c
c
250
250
μ

μ


Tr
Tr
á
á
nh
nh
th
th
ả
ả
gi
gi
ố
ố
ng
ng
trong
trong
th
th
ờ
ờ
i
i
đi
đi
ể

ể
m
m
hay
hay
x
x
ả
ả
y
y
ra
ra
d
d
ị
ị
ch
ch
b
b
ệ
ệ
nh
nh


S
S
ử

ử
d
d
ụ
ụ
ng
ng
con
con
gi
gi
ố
ố
ng
ng
không
không
mang
mang
m
m
ầ
ầ
m
m
b
b
ệ
ệ
nh

nh


Shock
Shock
tôm
tôm
gi
gi
ố
ố
ng
ng
b
b
ằ
ằ
ng
ng
formaline
formaline
100ppm 30
100ppm 30
ph
ph
ú
ú
t
t



Gi
Gi
ả
ả
m
m
c
c
á
á
c
c
ĐK
ĐK
gây
gây
stress
stress
trong
trong
khi
khi
nuôi
nuôi


T
T
ạ

ạ
o
o
c
c
á
á
c
c
ĐK
ĐK
t
t
ố
ố
t
t
trong
trong
QT
QT
nuôi
nuôi


Th
Th
ự
ự
c

c
hi
hi
ệ
ệ
n
n
nghiêm
nghiêm
ng
ng
ặ
ặ
t
t
đk
đk
v
v
ệ
ệ
sinh
sinh


Tr
Tr
á
á
nh

nh
d
d
ù
ù
ng
ng
th
th
ứ
ứ
c
c
ăn
ăn
tươi
tươi
s
s
ố
ố
ng
ng
không
không
rõ
rõ
ngu
ngu
ồ

ồ
n
n
g
g
ố
ố
c
c
,
,
c
c
ầ
ầ
n
n
x
x
ử
ử
lý
lý
th
th
ứ
ứ
c
c
ăn

ăn
trư
trư
ớ
ớ
c
c
khi
khi
d
d
ù
ù
ng
ng
(
(
h
h
ấ
ấ
p
p
pasteur
pasteur
60
60
o
o
trong

trong
15
15
ph
ph
ú
ú
t
t
)
)


Ch
Ch
ỉ
ỉ
d
d
ù
ù
ng
ng
th
th
ứ
ứ
c
c
ăn

ăn
khô
khô
c
c
ó
ó
h
h
à
à
m
m
lư
lư
ợ
ợ
ng
ng
D
D
2
2
th
th
í
í
ch
ch
h

h
ợ
ợ
p
p


D
D
ù
ù
ng
ng
th
th
ứ
ứ
c
c
ăn
ăn
c
c
ó
ó
b
b
ổ
ổ
sung VTM C 100

sung VTM C 100
ppm
ppm
(1gVTMC/10 kg
(1gVTMC/10 kg
th
th
ứ
ứ
c
c
ăn
ăn
).
).
Thư
Thư
ờ
ờ
ng
ng
VTMC
VTMC
trên
trên
th
th
ị
ị
trư

trư
ờ
ờ
ng
ng
10%
10%
v
v
ậ
ậ
y
y
c
c
ầ
ầ
n
n
tr
tr
ộ
ộ
n
n
1g/1kg
1g/1kg
th
th
ứ

ứ
c
c
ăn
ăn


S
S
ử
ử
d
d
ụ
ụ
ng
ng
ch
ch
ấ
ấ
t
t
KTMD
KTMD
tr
tr
ộ
ộ
n

n
th
th
ứ
ứ
c
c
ăn
ăn
như
như
peptidoglycan
peptidoglycan
0,2mg/kg
0,2mg/kg
tr
tr
ọ
ọ
ng
ng
lư
lư
ợ
ợ
ng/ng
ng/ng
à
à
y

y
trong
trong
2
2
-
-
3
3
th
th
á
á
ng
ng
hay
hay
Fucoidan
Fucoidan
50
50
-
-
100 mg/kg
100 mg/kg
tôm/ng
tôm/ng
à
à
y

y
trong
trong
15
15
ng
ng
à
à
y
y


Theo
Theo
dõi
dõi
v
v
à
à
ph
ph
á
á
t
t
hi
hi
ệ

ệ
n
n
b
b
ệ
ệ
nh
nh
s
s
ớ
ớ
m
m
v
v
à
à
kh
kh
ố
ố
ng
ng
ch
ch
ế
ế
c

c
á
á
c
c
y
y
ế
ế
u
u
t
t
ố
ố
stress do MT
stress do MT


Thư
Thư
ờ
ờ
ng
ng
xuyên
xuyên
ki
ki
ể

ể
m
m
tra
tra
t
t
ì
ì
nh
nh
tr
tr
ạ
ạ
ng
ng
s
s
ứ
ứ
c
c
kh
kh
ỏ
ỏ
e
e
ĐV

ĐV
nuôi
nuôi
v
v
à
à
c
c
á
á
c
c
y
y
ế
ế
u
u
t
t
ố
ố
MT
MT


Ki
Ki
ể

ể
m
m
so
so
á
á
t
t
s
s
ự
ự
lan
lan
truy
truy
ề
ề
n
n
b
b
ệ
ệ
nh
nh
trong
trong
trang

trang
tr
tr
ạ
ạ
i
i


Không
Không
th
th
ả
ả
i
i
c
c
á
á
c
c
ch
ch
ấ
ấ
t
t
c

c
ó
ó
ch
ch
ứ
ứ
a
a
m
m
ầ
ầ
m
m
b
b
ệ
ệ
nh
nh
ra
ra
ngo
ngo
à
à
i
i
MT

MT


Di
Di
chuy
chuy
ể
ể
n
n
ngay
ngay
c
c
á
á
tôm
tôm
ch
ch
ế
ế
t
t
ra
ra
kh
kh
ỏ

ỏ
i
i
h
h
ệ
ệ
th
th
ố
ố
ng
ng
nuôi
nuôi


Sau
Sau
m
m
ỗ
ỗ
i
i
l
l
ứ
ứ
a

a
nuôi
nuôi
ph
ph
ả
ả
i
i
l
l
à
à
m
m
nghiêm
nghiêm
công
công
t
t
á
á
c
c
kh
kh
ử
ử
tr

tr
ù
ù
ng
ng
h
h
ệ
ệ
th
th
ố
ố
ng
ng
nuôi
nuôi
T
T


i
i
li
li
ệ
ệ
u
u

tham
tham

kh
kh
ả
ả
o
o


FAO & NACA, 2001. Asia Diagnostic Guide to Aquatic
FAO & NACA, 2001. Asia Diagnostic Guide to Aquatic
Animal Diseases. PP 178
Animal Diseases. PP 178
-
-
182.
182.


Lightner
Lightner
, D.V. 1996. A hand book of Shrimp Pathology
, D.V. 1996. A hand book of Shrimp Pathology
and Diagnostic Procedures for Disease of Cultured
and Diagnostic Procedures for Disease of Cultured
Penaeid
Penaeid
Shrimp. World Aquaculture Society, Baton

Shrimp. World Aquaculture Society, Baton
Rouge, LA. 304p.
Rouge, LA. 304p.


Qu
Qu
ả
ả
n
n
lý
lý
s
s
ứ
ứ
c
c
kho
kho
ẻ
ẻ
ao
ao
nu
nu
ô
ô
i

i
t
t
ô
ô
m,
m,
Khoa
Khoa
thu
thu
ỷ
ỷ
s
s
ả
ả
n
n
tr
tr


ờng
ờng
Đ
Đ
H
H
c

c
ầ
ầ
n
n
c
c
ơ
ơ
dịch
dịch
.
.










Httt://
Httt://
www.seafdec.org.ph
www.seafdec.org.ph


Bonami

Bonami
, J.R., K.W.
, J.R., K.W.
Hasson
Hasson
, J. Mari, B. T.
, J. Mari, B. T.
poulos
poulos
, and D.V.
, and D.V.
Lightner
Lightner
. 1997.
. 1997.
Taura
Taura
Syndrome of marine
Syndrome of marine
penaeid
penaeid
shrimp:
shrimp:
Characterisation
Characterisation
of the viral agent. J. gen.
of the viral agent. J. gen.
Virol
Virol
. 78 92): 313

. 78 92): 313
-
-
319.
319.


Hasson
Hasson
, K.W., D.V.
, K.W., D.V.
Lightner
Lightner
, B.T.
, B.T.
Poulos
Poulos
, R.M. Redman,
, R.M. Redman,
B.L. White, J.A. Brock, and J.R.
B.L. White, J.A. Brock, and J.R.
Bonami
Bonami
. 1995
. 1995
Taura
Taura
Syndrome in P.
Syndrome in P.
vanamei

vanamei
: Demonstration of a viral etiology.
: Demonstration of a viral etiology.
Dis.
Dis.
Aquat
Aquat
. Org. 23(2):115
. Org. 23(2):115
-
-
126.
126.


Lighner
Lighner
, D.V. 1996. A Handbook of Shrimp Pathology and
, D.V. 1996. A Handbook of Shrimp Pathology and
Diagnostic Procedures for Disease of Cultured
Diagnostic Procedures for Disease of Cultured
Penaeid
Penaeid
Shrimp. World Aquaculture Society,
Shrimp. World Aquaculture Society,
Bton
Bton
Rouge, LA. 304p.
Rouge, LA. 304p.



OIE. 1999 Regional Aquatic Animal Disease Yearbook 1999
OIE. 1999 Regional Aquatic Animal Disease Yearbook 1999
(Asian and Pacific Region). OIE Representation for Asia and
(Asian and Pacific Region). OIE Representation for Asia and
the Pacific. Tokyo, Japan. 35p.
the Pacific. Tokyo, Japan. 35p.


OIE. 200a. Diagnostic Manual for Aquatic Animal Disease,
OIE. 200a. Diagnostic Manual for Aquatic Animal Disease,
Third Edition, 2000. Office International des Epizooties, Paris,
Third Edition, 2000. Office International des Epizooties, Paris,
France. 237p.
France. 237p.


OIE. 2000b. Regional Aquatic Animal Disease Yearbook 1999
OIE. 2000b. Regional Aquatic Animal Disease Yearbook 1999
(Asian and Pacific Region). OIE Representation for Asia and
(Asian and Pacific Region). OIE Representation for Asia and
the Pacific. Tokyo, Japan. 40p.
the Pacific. Tokyo, Japan. 40p.
Ôn
Ôn

t
t
ậ
ậ

p
p
1.
1.
K
K
ể
ể

tên
tên

4
4
b
b
ệ
ệ
nh
nh

c
c
á
á

do
do
Iridovirus
Iridovirus

gây
gây

ra
ra
2.
2.
K
K
ể
ể

tên
tên

3
3
b
b
ệ
ệ
nh
nh

ở
ở

c
c

á
á

song do
song do
Iridovirus
Iridovirus

gây
gây

ra
ra
3.
3.
B
B
ệ
ệ
nh
nh

Vi
Vi
r
r
ú
ú
t
t

TC
TC
đ
đ
ặ
ặ
c
c

th
th
ù
ù


Lymphocystis
Lymphocystis
Iridovirus
Iridovirus
Kh
Kh
ố
ố
i
i
u
u



WSSV
WSSV
Baculovirus
Baculovirus
Đ
Đ
ố
ố
m
m
tr
tr
ắ
ắ
ng
ng
v
v
ỏ
ỏ


VNN
VNN
Nodavirus
Nodavirus
Không
Không
b
b

à
à
o
o


EUS
EUS
Rhabdovirus
Rhabdovirus
V
V
ế
ế
t
t
lo
lo
é
é
t
t