HỌC tập THEO NHÓM TRONG SINH VIÊN KHOA QUẢN lý THỰC TRẠNG và GIẢI PHÁP

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
CỦA VIỆC TỔ CHỨC HỌC TẬP THEO NHÓM TRONG SINH VIÊN
1.1. Một số khái niệm liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
1.1.1. Phương pháp.
Theo Lexicon der Padagogik: “Phương pháp giúp để trình bày có lý lẽ
vững vàng một chân lý đã xác định rồi hoặc để vạch ra một con đường tìm tòi
một chân lý mới”.
Theo Hegel: “Phương pháp là ý thức về hình thức của sự vận động bên
trong của nội dung”.
Như vậy có thể hiểu: Phương pháp là cách thức, con đường, phương tiện
để đạt tới mục đích nhất định trong nhận thức và trong thực tiễn.
1.1.2. Học tập.
Theo GS Nguyễn Ngọc Quang, nghiên cứu dạy học theo quan điểm quá
trình: “Học là quá trình tự điều khiển tối ưu sự chiếm lĩnh khái niệm khoa
học, bằng cách đó hình thành cấu trúc tâm lý mới, phát triển nhân cách toàn
diện. Vai trò tự điều khiển của quá trình học thể hiện ở sự tự giác, tích cực, tự
lực và sáng tạo dưới sự điều khiển của thầy, nhằm chiếm lĩnh khái niệm khoa
học. Học có 2 chức năng kép là lĩnh hội và tự điều khiển”.
Theo từ điển Tiếng Việt của Viện khoa học xã hội Việt Nam - Viện ngôn
ngữ học: “Học tập là học và luyện tập để hiểu biết và có kỹ năng”.
Như vậy: Học tập là một loại hình hoạt động được thực hiện trong mối
quan hệ chặt chẽ với hoạt động dạy, giúp người học lĩnh hội tri thức, kỹ
năng, kỹ xảo, những phương thức hành vi nhằm phát triển nhân cách toàn
diện.
1.1.3. Nhóm.
Theo từ điển Tiếng Việt: Nhóm là tập hợp một số ít người hoặc sự vật
được hình thành theo những nguyên tắc nhất định.
Theo chúng tôi, nhóm là tập hợp những người có tổ chức, hoạt động theo
những nguyên tắc nhất định, nhằm đạt tới mục tiêu và lợi ích chung .
1.1.4. Học tập theo nhóm.
Học tập theo nhóm là một phương pháp học tập trong đó các thành viên

cùng phối hợp chặt chẽ với nhau để giải quyết một vấn đề học tập cụ thể
nhằm hướng đến một mục tiêu chung; sản phẩm của nhóm là sản phẩm của
trí tuệ tập thể.
1.2. Đặc điểm học tập của sinh viên Khoa Quản lý
Học viện Quản lý giáo dục là cơ sở giáo dục Đại học trực thuộc Bộ GD
& ĐT, được thành lập theo quyết định số 501/QĐ-TTg ngày 03 tháng 4 năm
2006 của Thủ tướng Chính phủ trên cơ sở Trường Cán bộ quản lý giáo dục
và đào tạo.
Sau hơn 33 năm xây dựng và phát triển, Học viện Quản lý giáo dục đã
góp phần xây dựng và phát triển hệ thống lý luận về khoa học QLGD Việt
Nam; tham mưu tư vấn và triển khai ứng dụng khoa học QLGD cho hệ
thống các trường, khoa làm công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ QLGD trong
toàn quốc; nghiên cứu đánh giá tác động của các chủ trương, chính sách và
các giải pháp đổi mới QLGD đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước.
Bắt đầu tuyển sinh đào tạo trình độ Đại học từ năm học 2007 – 2008,
đến nay số lượng sinh viên của Học viện khoảng hơn 1700 sinh viên, thuộc
ba Khoa: Quản lý (chuyên ngành Quản lý giáo dục), Giáo dục (chuyên
ngành Tâm lý – giáo dục học), Công nghệ thông tin (chuyên ngành Tin học
ứng dụng). Tuy vậy, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường còn nhiều thiếu
thốn, chưa đáp ứng tốt và đầy đủ nhu cầu đào tạo cũng như như cầu học tập
của sinh viên. Với diện tích phòng học khoảng 2500 m
2
(Diện tích phòng
học/ Sinh viên = 1,2 m
2
), sinh viên vẫn phải chia ra học theo hai ca: sáng –
chiều.
Trong đó, với Khoa Quản lý, năm học 2009 – 2010 cũng là năm thứ ba
thực hiện nhiệm vụ tuyển sinh, đào tạo Cử nhân quản lý giáo dục. Đến nay,
số lượng sinh viên trong khoa vào khoảng trên 800 sinh viên với chất lượng

đầu vào từ cả 3 khối A, C, D tương đối cao. Với nội dung chương trình tập
trung nghiên cứu những vấn đề cơ bản của quản lý và quản lý giáo dục nên
không tránh khỏi mang nặng tính lý luận, lý thuyết, hàn lâm. Do đó, càng
đòi hỏi sinh viên trong khoa có thái độ tích cực, chăm chỉ, tâm huyết, tự học,
tự nghiên cứu để chiếm lĩnh tri thức. Tuy vậy, nhiều sinh viên trong khoa
còn chưa yên tâm với ngành học của mình, chưa có định hướng rõ ràng về
nghề nghiệp trong tương lai nên còn gây ảnh hưởng không nhỏ tới ý thức,
thái độ cũng như năng lực học tập của mỗi sinh viên. Song không vì thế mà
chất lượng học tập của sinh viên Khoa Quản lý kém đi, mà vượt lên những
khó khăn đó, sinh viên trong khoa luôn được đánh giá là có chất lượng học
tập và rèn luyện khá cao (đặc biệt là sinh viên QLGD khóa 1).
Để mỗi sinh viên trong khoa có được một phương pháp học tập đúng đắn
và hiệu quả nhất thì cần có sự tác động, hỗ trợ của rất nhiều yếu tố. Hiện nay,
quan điểm dạy học đang hướng tới việc lấy người học làm trung tâm, coi
người học là chủ thể của quá trình dạy và học. Giảng viên chỉ dạy những kiến
thức cơ bản, đóng vai trò hướng dẫn, chỉ đạo và kiểm tra quá trình học,
không làm thay người học. Người học phải tự điều chỉnh quá trình tiếp thu
kiến thức, tham khảo mở rộng kiến thức theo các tài liệu sách báo dưới sự
điều khiển sư phạm của giảng viên. Giảng viên nêu ra vấn đề, sinh viên tập
giải quyết vấn đề. Có sự đối thoại giữa giảng viên và sinh viên, giữa sinh
viên với sinh viên. Việc dạy ở đại học là dạy cho sinh viên cách thức đi tới sự
hiểu biết, coi trọng sự khám phá và khai phá trong học thuật; giúp sinh viên
có kỹ năng thực hành và thái độ thực tiễn trong nghề nghiệp; rèn cho sinh
viên phong cách độc lập, sáng tạo, linh hoạt trong nhận thức và hành động,
biết mềm hoá tư duy và tùy cơ ứng biến; dạy phương pháp nghiên cứu đi từ
phân tích đối tượng và môi trường để tìm giải pháp đồng bộ giải quyết những
tình huống đa chiều.
Với khối lượng kiến thức giảng dạy đồ sộ như vậy, cùng với những
phương pháp giảng dạy và môi trường học tập riêng biệt tại Học viện, các
bạn sinh viên trong toàn khoa cần phải có phương pháp học tập thích hợp để

tiếp thu có hiệu quả khối lượng kiến thức đó, đạt mục tiêu đào tạo đề ra. Và
một trong những phương pháp ấy là phương pháp học tập theo nhóm - với sự
tương tác, trao đổi giữa giảng viên với sinh viên cũng như là giữa các sinh
viên với nhau trong việc giúp các bạn sinh viên chiếm lĩnh được các tri thức
khoa học.
1.3. Những vấn đề cơ bản về học tập theo nhóm
Chúng ta không phủ nhận các cách học truyền thống cũng như hình thức
thảo luận theo sự hướng dẫn của giáo viên ở các trường đại học. Nhưng hiện
nay với yêu cầu đổi mới phương pháp học theo hướng tăng cường tính chủ
động, tích cực, tự làm việc, tự tìm tòi, khám phá chân lý khoa học của người
học nhằm phát triển tri thức và các kĩ năng thiết thực cho người học thì
phương pháp học tập theo nhóm chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng. Học
tập theo nhóm trong và ngoài giờ học sẽ là một phần bổ sung quan trọng cho
các bài giảng, giúp sinh viên nắm vững các khái niệm và áp dụng vào các
tình huống cần đến các kỹ năng đào sâu suy nghĩ.
Học tập theo nhóm không những đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp
học tập mà còn rất có ý nghĩa đối với việc tự học của mỗi người. Các nhà
nghiên cứu đã từng tuyên bố rằng, “cho dù nội dung môn học như thế nào thì
sinh viên làm việc theo từng nhóm nhỏ cũng có khuynh hướng học được
nhiều hơn những gì được dạy và nhớ lâu hơn so với các hình thức dạy học
khác’’ (Theo Barbara Gross Davis, Tools for Teaching)
1.3.1 Đặc điểm của học tập theo nhóm
Học tập theo nhóm là một cách học đòi hỏi mỗi thành viên trong nhóm
cùng thực hiện một cam kết làm việc nhất định không có sự hướng dẫn trực
tiếp của giảng viên mà dựa trên sự hợp tác và phân công công việc hợp lý
trong nhóm.
Học tập theo nhóm được biểu hiện:
+ Mọi thành viên trong nhóm đều hướng đến mục tiêu chung nhất định
+ Có sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các thành viên
+ Có trách nhiệm, lợi ích liên đới trong sản phẩm nhóm.

Nếu học tập theo nhóm được tổ chức và điều khiển một cách khoa học
và hợp lý sẽ đem lại rất nhiều lợi ích. Cụ thể:
+ Làm việc theo nhóm sẽ góp phần xây dựng tinh thần đồng đội, mối
quan hệ tương hỗ giữa các thành viên trong nhóm đồng thời tạo nên sự gắn
kết trong một cộng đồng nhằm hướng đến một mục tiêu chung. Trong quá
trình làm việc nhóm, các mâu thuẫn sẽ nảy sinh đòi hỏi sự cố gắng của mỗi
cá nhân cùng trí tuệ tập thể để giải quyết vấn đề.
+ Học tập theo nhóm sẽ đáp ứng nhu cầu học tập cá nhân, phù hợp với
việc học hướng tới người học; khuyến khích tính độc lập tự chủ trong học
tập. Nếu trong phương pháp thuyết trình cơ hội cho người học trao đổi với
nhau rất ít thì học tập theo nhóm mọi thành viên được tự do phát biểu quan
điểm của mình về chủ đề thảo luận, từ đó phát triển tư duy độc lập và trao đổi
lẫn nhau trong nhóm.
+ Học tập theo nhóm luôn có sự bàn bạc, tranh luận để tìm ra chân lý
dựa trên những nguồn thông tin mà mọi thành viên trong nhóm tìm hiểu. Vì
vậy sản phẩm của nhóm là sản phẩm của trí tuệ tập thể, tập hợp sự sáng tạo
của nhiều người nên sẽ rất phong phú, đa dạng và giàu tính sáng tạo. Từ đó
giúp các thành viên hiểu và nhớ kiến thức lâu hơn.
+ Học tập theo nhóm sẽ tăng khả năng hòa nhập, có thêm tinh thần học
hỏi, biết lắng nghe người khác cũng như khả năng phản biện thông qua phần
trình bày của mình và sự phản hồi của những người xung quanh.
+ Học tập theo nhóm sẽ tạo cơ hội cho mọi thành viên rèn luyện các kỹ
năng như: kỹ năng thuyết trình trước đám đông, kỹ năng giao tiếp, kỹ năng
tổ chức…Đây là những kỹ năng rất quan trọng, cần thiết cho quá trình làm
việc sau này, vì vậy đây sẽ là tiền đề để ta biết cách làm việc trong môi
trường tập thể.
Tuy nhiên, nếu sử dụng phương pháp học tập theo nhóm không đúng
cách, không phù hợp với nội dung và thiếu kỹ năng thực hiện thì có thể chỉ
mang tính hình thức, gây mất nhiều thời gian, sản phẩm không mang tính tập
thể, các cá nhân thiếu tích cực sẽ đùn đẩy cho những người năng nổ, nhiệt

tình
Chính vì vậy để học tập nhóm thực sự đem lại kết quả cao mỗi thành
viên trong nhóm cần nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình, cùng rèn
luyện kỹ năng làm việc nhóm thật hiệu quả.
Có rất nhiều cách tiếp cận trong phân chia hình thức học tập nhóm
như: theo số lượng người trong cùng một nhóm, như theo tính chất công
việc Tuy nhiên trong phạm vi đề tài này chúng tôi chỉ xin tiếp cận hình
thức học tập nhóm theo tính chất công việc. Dựa trên tính chất công việc có
thể chia nhóm học tập theo ba hình thức, gồm:
- Nhóm ngang: Là nhóm sau khi nhận yêu cầu làm bài người nhóm trưởng sẽ
lập đề cương rồi phân chia từng phần công việc cho các thành viên, sau đó
tổng hợp và hoàn thiện bài tập của nhóm.
+ Ưu điểm:
. Thành viên thích vì làm ít, không mất nhiều công sức
. Phát huy nhiều khả năng của các thành viên, mỗi người đều được rèn
luyện kỹ năng tìm tài liệu, xử lý tài liệu, viết bài
+ Nhược điểm:
. Làm hổng kiến thức của sinh viên (người làm phần 1 sẽ không hiểu đến
các phần 2, 3)
. Thiếu thông tin từ các phần khác nên khả năng chồng chéo lên nhau là
rất cao.
- Nhóm dọc: Nhóm trưởng hiểu rõ năng lực các thành viên trong nhóm.
Nhóm trưởng nhận đề tài sau đó phân chia cụ thể: ai viết đề cương, ai tìm tài
liệu, ai xử lý tài liệu, ai viết bài, ai phản biện lại bài viết của nhóm, ai chuẩn
bị câu hỏi phản biện lại nhóm khác, ai là thư ký
+ Ưu điểm:
. Mỗi thành viên đều nắm rõ chủ đề thảo luận
. Phát huy được thế mạnh mỗi thành viên
. Rèn luyện thêm một số kỹ năng mềm như: lập kế hoạch nhóm, phân
công công việc hợp lý

+ Nhược điểm:
. Đòi hỏi nhóm trưởng phải thực sự có năng lực
. Đòi hỏi năng lực và sự phối hợp chặt chẽ giữa các thành viên trong
nhóm.
- Nhóm kết hợp: Tất cả các thành viên trong nhóm đều phải làm tất cả các
công việc.
+ Ưu điểm:
. Thành viên biết hết kiến thức.
. Sử dụng tối đa thời gian.
+ Nhược điểm: Mất nhiều thời gian, công sức, dễ gây tình trạng chép bài của
nhau.
Như vậy mỗi hình thức nhóm làm việc đều có ưu và nhược điểm riêng. Vì
vậy, khi áp dụng các hình thức trên, các nhóm cần phải lựa chọn linh hoạt để
đem lại hiệu quả cao nhất.
1.3.2. Nguyên tắc học tập theo nhóm
Để hoạt động nhóm đạt hiệu quả cần đảm bảo các nguyên tắc sau:
+ Tạo sự đồng thuận: Các buổi họp là cách thức hiệu quả để bồi đắp tinh
thần đồng đội và thói quen làm việc theo nhóm ngay từ lúc đầu mới thành lập
nhóm. Các buổi họp giúp các thành viên làm quen với nhau, hiểu biết về
nhau, gắn bó với nhau, tạo sự nhất trí về các mục tiêu cũng như cơ cấu tổ
chức nhóm. Để tạo sự đồng thuận mọi vấn đề của nhóm đều cần đem ra bàn
bạc và đi đến thống nhất dựa trên sự nhất trí của các thành viên.
+ Chia sẻ và hợp tác với tinh thần đồng đội: Đây là một nguyên tắc quan
trọng trong học tập nhóm. Vì học tập theo nhóm là sự tham gia của nhiều
thành viên nhằm hướng đạt mục tiêu chung trong học tập nên sự hợp tác và
chia sẻ là không thể thiếu. Hơn nữa nếu làm việc đơn lẻ sẽ khó thực hiện tốt
nhiệm vụ chung vì mỗi người chỉ mạnh về một khía cạnh nào đó của công việc
chung. Vì thế sự hợp tác và chung sức sẽ tạo ra sức mạnh tập thể.
+ Tôn trọng: Tôn trọng là một nguyên tắc rất quan trọng trong học tập
nhóm. Bởi vì nhóm là một tập thể chỉ khi tập thể đó tồn tại sự tôn trọng lẫn

nhau giữa các thành viên, tôn trọng nội quy của nhóm mới có thể xây dựng
một bầu không khí cởi mở, thân thiện trong nhóm. Sự tôn trọng thể hiện ở sự
chấp hành nội quy nhóm, đúng giờ, chú y lắng nghe khi người khác phát biểu
ý kiến, tạo cơ hội - khuyến khích mọi người chia sẻ, ghi nhận - đánh giá đúng
sự đóng góp của các thành viên
+ Phát huy tốt vai trò của trưởng nhóm: Mỗi nhóm đều cần một nhóm
trưởng giữ vai trò là người tổ chức và điều hành hoạt động của nhóm, là “cầu
nối” giữa nhóm và phần còn lại của tổ chức, là người phát ngôn cho nhóm.
Trưởng nhóm là người duy trì sự thực hiện mục tiêu và giữ cho mọi người đi
đúng hướng, đem nguồn lực về cho nhóm khi cần thiết, khuyến khích mọi
người và gỡ rối cho nhóm khi gặp vấn đề nan giải.
+ Phân công nhiệm vụ rõ ràng, hợp lý: Phân công nhiệm vụ là một việc
làm không thể thiếu khi học tập theo nhóm. Khi phân công phải chú trọng
phân công phù hợp với năng lực của từng thành viên vì mỗi cá nhân sẽ cống
hiến hết mình nếu họ được đánh giá đúng năng lực, sử dụng đúng và được tin
tưởng. Sự phân công rõ ràng trách nhiệm của từng thành viên sẽ là yếu tố
quan trọng tạo nên thành công cho nhóm.
1.3.3 Các yếu tố ảnh hưởng tích cực tới học tập theo nhóm.
Lí luận và thực tiễn đã chứng minh rằng trong hoạt động học tập theo
nhóm có nhiều yếu tố ảnh hưởng, có thể theo hai chiều hướng: tích cực hoặc
tiêu cực. Nếu xét theo chiều hướng tích cực, chúng tôi nhận thấy các yếu tố
sau đây sẽ làm hoạt động nhóm đạt hiệu quả cao.
1.3.3.1 Quan niệm đúng đắn về học tập theo nhóm.
Để hoạt động học tập theo nhóm đạt kết quả, trước hết mọi thành viên
trong nhóm cần phải hiểu rõ thế nào là học tập theo nhóm, có những nhận
thức đúng đắn về những ưu thế của học tập theo nhóm, từ đó mới thấy được
trách nhiệm của bản thân và có định hướng hoạt động nhóm đạt hiệu quả.
Nếu các thành viên quan niệm lệch lạc về học tập theo nhóm thì chắc chắn
hoạt động học tập nhóm đó sẽ không thể có hiệu quả.
1.3.3.2 Cơ cấu tổ chức chặt chẽ, hợp lý.

Một nhóm muốn hoạt động hiệu quả cần phải có cơ cấu tổ chức chặt
chẽ. Cơ cấu của nhóm gồm:
- Một nhóm trưởng có trách nhiệm tổ chức, điều hành mọi hoạt động của
nhóm, nhóm trưởng có thể do các thành viên trong nhóm bầu lên hoặc do
giảng viên chỉ định.
- Một nhóm phó (nếu quy mô nhóm lớn) để thay thế, hỗ trợ nhóm trưởng
khi nhóm trưởng vắng mặt;
- Một thư ký để ghi chép nội dung, diễn biến các cuộc họp, thảo luận của
nhóm, thư ký có thể được thay đổi theo từng cuộc họp nhóm hoặc cố định từ
đầu đến cuối.
Nhóm phải quy định rõ trách nhiệm cụ thể của từng vị trí trong nhóm, xây
dựng mối quan hệ gắn kết giữa các thành viên trong nhóm.
1.3.3.3 Người trưởng nhóm có năng lực, nhiệt tình và có uy tín
Trong hoạt động của một nhóm, người trưởng nhóm đóng vai trò vô
cùng quan trọng, là người chịu trách nhiệm trước thầy cô, tập thể lớp về hoạt
động của nhóm, là người điều hành và tổ chức công việc của nhóm, đảm bảo
cho nhóm đi đúng hướng, là người động viên thôi thúc mọi người và tháo gỡ
khó khăn khi cần thiết Chính vì vậy, người trưởng nhóm sẽ góp phần
quyết định thành công của một nhóm học tập. Nếu một nhóm có người
trưởng nhóm có năng lực về học tập và quản lý (kỹ năng điều hành nhóm),
có lòng nhiệt tình và được các thành viên tin tưởng, yêu mến thì chắc chắn
nhóm đó sẽ hoạt động có chất lượng.
1.3.3.4 Có các kỹ năng học tập theo nhóm
Để học tập theo nhóm đạt chất lượng cần đảm bảo nhiều kỹ năng. Cụ thể:
- Kỹ năng lập kế hoạch hoạt động nhóm: Có kỹ năng xây dựng một kế
hoạch hoạt động cho nhóm một cách cụ thể, hợp lý, bao gồm: thứ tự công
việc, nội dung công việc, thời gian, người chịu trách nhiệm sẽ đảm bảo
cho mỗi thành viên chủ động và có định hướng trong công việc của mình và
của cả nhóm.
- Kỹ năng xây dựng nội quy nhóm: Đã thành lập một nhóm học tập (hay

làm việc) dù lớn dù nhỏ đều cần thiết lập những nội quy, những nguyên tắc
chung trong hoạt động để mọi thành viên trong nhóm dựa vào đó mà thực
hiện, đảm bảo sự quy củ, nghiêm túc trong hoạt động của nhóm.
- Kỹ năng phân công nhiệm vụ rõ ràng, hợp lý: (Điều này phụ thuộc vào
vai trò và khả năng chỉ đạo của nhóm trưởng). Khi công việc được phân
công rõ ràng, phù hợp với năng lực và khả năng của mỗi thành viên họ sẽ ý
thức được vai trò của mình, có trách nhiệm hoàn thành công việc. Ngược lại,
nếu phân công công việc không rõ ràng, không hợp lý, người thì phải đảm
nhiệm quá nhiều việc, người lại không có việc để làm, kết quả là sự bất hợp
tác sẽ tác động lớn đến chất lượng của hoạt động nhóm và sản phẩm của
nhóm.
- Kỹ năng thảo luận, trao đổi: Điểm đặc trưng nổi bật nhất của học tập
theo nhóm là sự hợp tác nhằm xây dựng một sản phẩm trí tuệ tập thể bằng
việc thống nhất các ý kiến thông qua sự thảo luận, trao đổi giữa các thành
viên trong nhóm. Vì vậy đây là một kỹ năng có vị trí rất quan trọng trong
hoạt động nhóm. Thảo luận, trao đổi là hoạt động đòi hỏi các thành viên phải
tư duy và có tinh thần xây dựng ý kiến hết mình cho nhóm. Để thảo luận,
trao đổi có hiệu quả các thành viên trong nhóm cần có khả năng thuyết trình,
diễn giải vấn đề sao cho mạch lạc, thuyết phục người nghe; khả năng đặt câu
hỏi chất vấn; khả năng phản biện cũng như khả năng lắng nghe và tiếp thu ý
kiến góp ý của các thành viên khác. Thông qua thảo luận, trao đổi chúng ta
có thể nhận biết được cách tiếp cận vấn đề, quan niệm riêng của từng thành
viên, mức độ tác động lẫn nhau giữa các thành viên. Kỹ năng này không chỉ
giúp ta thống nhất được ý kiến mà còn giúp mỗi thành viên học hỏi lẫn nhau,
giúp nhau cùng phát triển.
- Kỹ năng nghiên cứu tài liệu: Nghiên cứu tài liệu là một kỹ năng cần
thiết trong học tập theo nhóm vì các bài tập nhóm thường là những vấn đề
rộng đòi hỏi sinh viên tự tìm tòi, nghiên cứu qua các tài liệu. Muốn nghiên
cứu tài liệu hiệu quả cần biết cách tìm kiếm tài liệu, biết đánh giá, chọn lọc,
phân tích, tổng hợp các tài liệu theo những vấn đề mình cần tìm Có kỹ

năng nghiên cứu tài liệu sẽ giúp mọi thành viên trong nhóm tìm kiếm được
nhiều thông tin làm phong phú hơn bài tập của nhóm.
- Kỹ năng chia sẻ trách nhiệm: Để cho hoạt động của nhóm đạt chất
lượng và không khí làm việc trong nhóm vui vẻ, đoàn kết mọi thành viên
cần phải chia sẻ trách nhiệm với nhau. Biết chia sẻ hợp lý trách nhiệm giữa
các thành viên sẽ tạo động lực giúp hoạt động nhóm đạt hiệu quả cao hơn.
- Kỹ năng lắng nghe một cách chủ động, tích cực: Lắng nghe một cách
hiệu quả giúp tiết kiệm thời gian, hạn chế rắc rối, thắt chặt hơn các mối quan
hệ. Trong học tập theo nhóm, kỹ năng lắng nghe là rất cần thiết vì lắng nghe
là phương pháp cơ bản để tập hợp thông tin. Mục tiêu của lắng nghe là để
hiểu, học hỏi, thưởng thức, giúp đỡ, hỗ trợ.
- Kỹ năng chia sẻ thông tin: Làm việc nhóm nghĩa là hợp tác trên cơ sở
chia sẻ kiến thức và thông tin từ nhiều người để hoàn thiện bài tập chung
một cách tốt nhất. Vì vậy, kỹ năng chia sẻ thông tin là rất cần thiết. Trong
nhóm có nhiều người chia sẻ thông tin, lượng thông tin càng nhiều, càng
phong phú, là một điều kiện để sản phẩm nhóm đạt chất lượng cao.
- Kỹ năng giải quyết xung đột: Trong một nhóm tồn tại quá nhiều cái tôi
cá nhân nên không thể tránh khỏi những xung đột gây ra sự bất hòa trong
nhóm. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động nhóm. Tất nhiên mâu
thuẫn là động lực cho sự phát triển nhưng khi mâu thuẫn quá mức thì sẽ
không tốt cho sự hợp tác trong nhóm. Vì vậy, kỹ năng giải quyết xung đột là
rất quan trọng đối với hoạt động nhóm, đặc biệt là với người nhóm trưởng
(vì nhóm trưởng là người chịu trách nhiệm điều hòa các mối quan hệ trong
nhóm mình).
- Kỹ năng tự kiểm tra - đánh giá hoạt động của nhóm: Để hoạt động
nhóm ngày càng đạt hiệu quả thì nhóm cần phải thường xuyên tự kiểm tra -
đánh giá hoạt động của mình để tự điều chỉnh kịp thời (nếu thấy cần thiết).
Đồng thời, tự kiểm tra - đánh giá cũng là cách để phát hiện, biểu dương các
thành viên tích cực, phê bình những thành viên còn thiếu ý thức nhằm tạo
thêm động lực cho các thành viên trong nhóm nhiệt tình hơn với hoạt động

chung. Sự công bằng trong đánh giá phải đặc biệt được coi trọng bởi nó là
nguyên nhân chính thúc đẩy hay kìm hãm động lực làm việc của các thành
viên. Tự kiểm tra - đánh giá ở đây gồm 2 nội dung:
+ Tự kiểm tra - đánh giá sự tham gia hoạt động nhóm của các
thành viên trong nhóm.
+ Tự kiểm tra - đánh giá hoạt động của nhóm (mặt tốt, mặt hạn
chế nhằm có biện pháp khắc phục).
1.3.3.5 Các thành viên có ý thức, tích cực trong hoạt động học tập nhóm.
Học tập theo nhóm nên sự hợp tác là rất quan trọng, đòi hỏi các thành
viên trong nhóm phải có tinh thần tự giác, tích cực vì công việc tập thể cũng
chính là việc của mình. Mỗi thành viên phải ý thức được trách nhiệm của
mình đối với nhóm, phải hiểu rằng mình là một mắt xích trong “cỗ máy”
nhóm, một mắt xích không đảm bảo thì ảnh hưởng đến sự vận hành của cả
cỗ máy. Vì vậy, mỗi thành viên phải có thái độ làm việc nghiêm túc, tích cực
cùng cả nhóm thực hiện mục tiêu chung một cách hiệu quả nhất.
1.3.3.6 Phương pháp tiến hành hoạt động nhóm phù hợp:
Chất lượng của một nhóm học tập phụ thuộc rất nhiều vào phương
pháp mà nhóm đó sử dụng. Phương pháp ở đây chính là cách thức tiến hành
hoạt động nhóm mà nhóm sử dụng nhằm đạt mục tiêu mà nhóm đặt ra. Có
phương pháp làm việc khoa học và phù hợp với điều kiện của nhóm, phù
hợp với từng nội dung bài tập chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả cho hoạt động
nhóm.
1.3.3.6 Một số các điều kiện khác:
- Chủ đề thích hợp: Chủ đề phải phù hợp cho làm việc nhóm (thể hiện sự
cần thiết phải làm việc theo nhóm), sinh viên có đủ những kiến thức cơ sở để
thực hiện chủ đề làm việc. Yếu tố này cũng tác động không nhỏ đến chất
lượng hoạt động nhóm.
- Đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện để thực hiện hoạt
động nhóm như: bàn ghế, tài liệu, máy tính, mạng internet, không gian, thời
gian

- Sự hướng dẫn của giảng viên: tất nhiên học ở đại học chủ yếu là tự học,
tự nghiên cứu nhưng nếu khi giao bài tập nhóm cho sinh viên, giảng viên có
hướng dẫn về cách làm việc nhóm nhằm định hướng hoạt động cho sinh
viên thì chắc chắn sẽ làm cho hiệu quả hoạt động nhóm được nâng cao hơn,
đặc biệt là với những khóa sinh viên mới vào trường.
- Sự đánh giá và kết luận của giảng viên cũng tác động không nhỏ đến
chất lượng làm việc nhóm. Sau khi các nhóm làm việc cho ra các sản phẩm,
nếu giáo viên đánh giá chi tiết mặt tốt, chưa tốt của sản phẩm, so sánh các
sản phẩm của các nhóm với nhau để sinh viên nhận ra được những ưu,
khuyết của mình, sau đó giảng viên nêu lên kết luận (đưa ra chân lý khoa
học) thì sinh viên sẽ hiểu sâu sắc và nắm vững vấn đề; đồng thời sinh viên sẽ
quyết tâm hơn trong lần làm bài tiếp theo. Ngược lại, nếu giảng viên không
đánh giá sản phẩm và sự làm việc của sinh viên sẽ khiến sinh viên mất đi
hứng thú và động lực làm việc và như vậy hoạt động nhóm sẽ không thể có
hiệu quả.
- Độ lớn của nhóm cũng được coi là một yếu tố ảnh hưởng đến chất
lượng làm việc nhóm. Số lượng phù hợp cho một nhóm là từ 3 đến 7 người,
nếu quá ít hoặc quá nhiều người trong một nhóm đều khó phát huy được sự
hợp tác của các thành viên trong giải quyết các nhiệm vụ của nhóm.
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HỌC TẬP THEO NHÓM TRONG
SINH VIÊN KHOA QUẢN LÝ – HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC.
2.1 Khái quát về các phương pháp học tập được sử dụng trong sinh viên
Khoa Quản lý – Học viện Quản lý giáo dục.
Với khối lượng kiến thức được phân bổ qua các năm học, các học kì và
từng học phần cụ thể, đa số sinh viên cảm thấy áp lực và khó khăn trong việc
lĩnh hội tri thức đầy đủ và đạt hiệu quả cao. Do vậy, việc học tập như thế
nào, phương pháp học ra sao thì phù hợp là một vấn đề quan trọng đối với
sinh viên nói chung, sinh viên khoa Quản lý - Học viện Quản lý Giáo dục
nói riêng.
Trong môi trường Học viện, để đạt được hiệu quả trong việc tiếp thu,

lĩnh hội tri thức thì yêu cầu quan trọng là mỗi sinh viên phải tìm tòi và trang
bị cho mình những phương pháp học tập phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý
của bản thân và kiến thức của từng môn học. Phương pháp học tập tích cực
chính là chìa khóa giúp sinh viên có kết quả cao, hình thành cách tư duy hệ
thống và cách giải quyết vấn đề thực tiễn một cách khoa học nhất.
Qua quá trình quan sát, nghiên cứu và phân tích, chúng ta nhận thấy có
nhiều phương pháp được sinh viên khoa Quản lý vận dụng vào việc học tập,
các phương pháp đó đã mang lại những kết quả nhất định. Tuy nhiên, không
có phương pháp học tập nào là vạn năng khi để lĩnh hội được tri thức còn
phụ thuộc vào rất nhiều yếu tốt khác nhau. Có thể tổng quát lại thành hai
phương pháp học tập cơ bản mà sinh viên khoa quản lý đã và đang sử dụng
chủ yếu là phương pháp tự học và phương pháp học tập theo nhóm.
Phương pháp tự học là phương pháp phổ biến và được sử dụng thường
xuyên trong học tập. hầu hết sinh viên khoa Quản lý từ năm thứ nhất đến
năm thứ ba đều xem phương pháp này là phương pháp kích thích tư duy độc
lập trên cơ sở tự tìm kiếm tài liệu liên quan, đọc sách, giáo trình và nghe bài
giảng của giảng viên khi đến lớp. Trên thực tế đây là phương pháp chịu ảnh
hưởng nhiều từ phương pháp dạy học của giảng viên khi phần lớn giảng viên
vẫn thường xuyên sử dụng các phương pháp dạy học truyền thống để truyền
tải kiến thức cho học sinh. Để lĩnh hội tri thức một cách chủ động và tích
cức, sinh viên phải dựa vào quá trình nghiên cứu tài liệu để tìm kiếm thông
tin và giải quyết các vấn đề trong học tập.
Trong môi trường học viện, sinh viên được học các chuyên ngành khoa
học, mỗi môn học đều có phương pháo logic đặc trưng. Đó là các phương
pháp nhận thức theo lô gic khoa học. Đối với các môn như: toán cao cấp,
thống kê trong giáo dục, xác suất thống kê thì phương pháp học phải hoàn
toàn khác với phương pháp học các môn học liên quan đến khoa học quản
lý, giáo dục học, triết học hay các môn học khác mang tính lý thuyết, hàn
lâm cao. Việc lựa chọn phương pháp tự học như thế nào cho phù hợp là điều
mà sinh viên khoa Quản lý không phải ai cũng làm được. Nếu không phù

hợp với từng bộ môn, sinh viên không thể nhận thức được các kiến thức, kỹ
năng cơ bản của bộ môn đó.
Phương pháp tự học, trong đó cốt lõi của phương pháp là việc độc lập tư
duy đối với mỗi sinh viên. Sinh viên quản lý thường tiếp thu nguồn kiến
thức qua lời nói, bài giảng, sách giáo khoa, giáo trình, tạp chí, báo cáo khoa
học, các đề tài nghiên cứu, luận văn, luận án, mạng internet đó là quá trình
sưu tầm, tìm hiểu và đào sâu tri thức để thu nhận kiến thức bài học. Trước
một bài học, những sinh viên tích cực thường đọc trước giáo trình, tìm tài
liệu liên quan, nắm vững các nội dung cơ bản và khi gặp vấn đề khó khăn sẽ
trao đổi trực tiếp với giảng viên. Số sinh viên còn lại thường tỏ ra bị động
đón nhận kiến thức mới, lúng túng trong các vấn đề giảng viên đưa ra, thiếu
tâm thế sẵn sàng.
Như vậy, phương pháp tự học đã mang lại những hiệu quả nhất định
trong sinh viên khoa Quản lý. Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp này
mang lại hiệu quả chưa đồng đều và chỉ phù hợp với một số môn học. Để
khẳng định được hiệu quả của phương pháp học tập, sinh viên phải có được
các kỹ năng cơ bản như tự tổ chức hoạt động học, thu thập và xử lý thông
tin, vận dụng bài tập và tự kiểm tra điều chỉnh kết quả học tập của từng
bài.Mặt khác, với yêu cầu của việc đổi mới phương pháp dạy học, các
phương pháp học tập cũ đang dần bộc lộ những hạn chế và gây nhiều khó
khăn trong quá trình lĩnh hội của sinh viên, bản thân phương pháp tự học cần
phải có sự kết hợp với các phương pháp học tập khác để mang lại hiệu quả
cao hơn. Một trong số các phương pháp mới được sử dụng khá phổ biến
trong sinh viên khoa quản lý là phương pháp học tập theo nhóm.
Thiết thực góp phần đổi mới phương pháp dạy học, đội ngũ giảng viên
đã chủ động sử dụng các phương pháp dạy học mới và mang lại hiệu quả
cao. Sinh viên khoa Quản lý (đặc biệt là sinh viên khóa 2, 3) đã có nhiều
thay đổi lớn trong việc sử dụng các phương pháp học tập, điển hình là
phương pháp học tập theo nhóm. Phương pháp này tạo nên sự tương tác
mạnh mẽ giữa các thành viên, phát huy trí tuệ tập thể và tạo nên những sản

phẩm có kết quả cao. Các lớp đã thành lập các nhóm theo sự tự giác và theo
sự chỉ đạo của giảng viên. Tuy nhiên, theo đánh giá của sinh viên trong
khoa, việc học tập theo nhóm chưa mang lại kết quả cao và ít nhiều còn
mang tính hình thức. Chúng ta nhận thấy việc học tập nhóm diễn ra nhiều
hơn, sinh viên cũng tích cực và chủ động hơn trong việc hợp tác và làm việc
cùng nhau. Nhưng về cơ bản, sinh viên khoa Quản lý vẫn chưa phát huy hết
những ưu thế của phương pháp học tập này.
Xin được nhấn mạnh lại một lần nữa, việc học tập trong sinh viên muốn
có kết quả cao thì trước tiên phải tìm ra phương pháp học phù hợp. Mỗi
phương pháp đều có những ưu và nhược điểm nhất định, do đó buộc chúng
ta phải lựa chọn, phải trải nghiệm và tự đánh giá hiệu quả của các phương
pháp. Trong các phương pháp đó, phương pháp học tập theo nhóm là
phương pháp hiện đại, tích cực và mang nhiều ưu điểm vượt trội, và việc
nhận thức, áp dụng khoa học và hợp lý phương pháp học tập theo nhóm là
yêu cầu cần thiết và là chìa khóa của sự thành công đối với sinh viên khoa
Quản lý nói riêng - sinh viên HV Quản lý Giáo dục nói chung.
2.2 Thực trạng học tập theo nhóm của sinh viên Khoa Quản lý - Học
viện Quản lý giáo dục.
Phương pháp học tập theo nhóm là một trong những phương pháp học
tập đã và đang được sinh viên khoa Quản lý sử dụng trong quá trình học
tập. Thực tế phương pháp này đã đạt được một số hiệu quả nhất định đối
với việc học tập của đa số sinh viên, nhiều nhóm hoạt động rất hiệu quả.
Tuy nhiên, hoạt động học tập theo nhóm nhìn chung còn ít nhiều mang tính
hình thức, hiệu quả chưa cao.
Khảo sát sự đánh giá của sinh viên về mức độ hiệu quả khi học tập
theo nhóm cho kết quả như sau: Có tới 57% ý kiến đánh giá ở mức độ bình
thường, chỉ 32% ý kiến đánh giá ở mức có hiệu quả, 5% rất hiệu quả và
6% đánh giá hoạt động nhóm không hiệu quả. Những số liệu này cho thấy,
phương pháp học tập theo nhóm chưa phát huy hết ưu thế của nó trong
sinh viên khoa Quản lý. Thực trạng này sẽ được làm rõ trong các phần cụ

thể sau:
2.2.1 Thực trạng học tập theo nhóm của sinh viên Khoa Quản lý.
Trong phần này chúng tôi sẽ đánh giá thực trạng của từng yếu tố ảnh
hưởng đến chất lượng học tập nhóm, cụ thể:
- Thực trạng mức độ nhận thức, quan niệm về hoạt động học tập theo
nhóm;
- Thực trạng cơ cấu tổ chức nhóm;
- Thực trạng đội ngũ nhóm trưởng của các nhóm học tập;
- Thực trạng kỹ năng làm việc nhóm;
- Thực trạng ý thức thành viên của các nhóm học tập;
- Thực trạng phương pháp tiến hành hoạt động nhóm;
- Thực trạng các điều kiện khác: chủ đề làm việc nhóm, điều kiện cơ sở vật
chất, phương tiện học tập nhóm, sự hướng dẫn, đánh giá của GV
2.2.1.1 Thực trạng mức độ nhận thức, quan niệm của sinh viên Khoa
Quản lý - HV QLGD về hoạt động học tập theo nhóm.
Nhận thức đúng đắn về học tập theo nhóm có vai trò rất quan trọng, nó là
tiền đề để hoạt động nhóm đạt được hiệu quả. Bởi vì nếu nhận thức sai thì
chắc chắn sẽ không thể thực hiện hoạt động nhóm đúng được.
Trên thực tế, thông qua điều tra quan niệm của các bạn sinh viên Khoa
Quản lý về học tập theo nhóm, có tới 42% các sinh viên cho rằng học tập
theo nhóm là sự đóng góp ý kiến để giải quyết công việc chung. Có 85% sinh
viên phát biểu học tập theo nhóm là một phương pháp học tập hay, mang lại
nhiều lợi ích cho các thành viên như: học hỏi lẫn nhau, phát huy tinh thần -
trí tuệ tập thể, rèn luyện nhiều kỹ năng mềm Các bạn đều cho rằng đây là
phương pháp học tập rất cần thiết cho sinh viên đại học, nên cần được tăng
cường sử dụng và phát huy trong học tập của sinh viên. Điều này cho thấy
phần lớn các bạn sinh viên Khoa Quản lý đã có quan niệm khá đúng đắn về
hoạt động học tập theo nhóm và đã nhận thức được vai trò của phương pháp
học tập nhóm đối với việc học tập của sinh viên.
Tuy nhiên, vẫn còn một số sinh viên (đặc biệt là sinh viên Khóa 3) vẫn

còn suy nghĩ mơ hồ về phương pháp học tập theo nhóm. Các bạn cho rằng,
học tập theo nhóm là chia bài tập giảng viên giao thành những phần nhỏ rồi
chia cho mỗi thành viên một phần về nhà làm, kết quả là sự chắp nối các
phần đó lại với nhau; hay học tập theo nhóm là giao bài tập nhóm cho một
vài thành viên xuất sắc trong nhóm thực hiện và coi là sản phẩm của tập
thể Đây là những quan niệm chưa đúng về học tập theo nhóm đang tồn tại
trong một bộ phận sinh viên Khoa Quản lý.
2.2.1.2 Thực trạng về cơ cấu tổ chức nhóm
Thông qua quan sát, phỏng vấn chúng tôi nhận thấy rằng, trong thực
tế hầu hết các nhóm học tập của sinh viên Khoa Quản lý đều có cơ cấu tổ
chức nhóm khá rõ ràng với một nhóm trưởng (thường được cố định trong
suốt thời gian nhóm tồn tại), một thư ký (thường được thay đổi theo từng
cuộc họp); phần lớn các nhóm đều xây dựng nội quy, quy định của nhóm,
quy định trách nhiệm, vai trò của từng vị trí trong nhóm.
Tuy nhiên, các nhóm chưa chú trọng đúng mức tới việc xây dựng mối
quan hệ giữa các thành viên trong nhóm. Điều này đã ảnh hưởng tới chất
lượng hoạt động của nhóm.
2.2.1.3 Thực trạng đội ngũ nhóm trưởng
Nhóm trưởng là người có vị trí, vai trò vô cùng quan trọng trong quá
trình hoạt động của nhóm. 74% ý kiến nhất trí rằng nhiệm vụ lớn nhất của
người trưởng nhóm là điều hành và tổ chức công việc cho cả nhóm. Và để
thực hiện được nhiệm vụ này người nhóm trưởng cần rất nhiều kỹ năng.
Thông qua quan sát và lấy ý kiến tại hội thảo, chúng tôi được biết thực
tế các bạn nhóm trưởng của các nhóm học tập trong Khoa Quản lý đều là
những người có năng lực về học tập, linh hoạt và có trách nhiệm, hầu hết
trưởng nhóm được các bạn trong nhóm tín nhiệm bầu lên nên nhận được sự
ủng hộ của các thành viên. Đây là những điều kiện rất thuận lợi để nhóm
trưởng thực hiện tốt các nhiệm vụ của mình.
Bên cạnh những mặt mạnh thì đội ngũ nhóm trưởng các nhóm học tập
trong Khoa Quản lý còn có một số hạn chế nhất định như: Tổ chức và điều

hành nhóm còn thiếu khoa học, thiếu kế hoạch; phân công nhiệm vụ chưa
phù hợp; ít lắng nghe và tạo cơ hội cho người khác phát biểu ý kiến; ôm
đồm công việc; chưa giải quyết được các tình huống xung đột xảy ra trong
nhóm Đặc biệt nhóm trưởng hầu hết luôn được cố định một bạn nào đó
trong suốt thời gian tồn tại của nhóm mà không có sự thay đổi, gây ra sự
nhàm chán và không tạo cơ hội thử sức với vai trò nhóm trưởng cho các
thành viên khác.
Thực tế có nhiều nhóm trưởng chưa thực hiện hết trách nhiệm của
mình, các bạn không vạch ra kế hoạch hoạt động cụ thể cho nhóm và điều
hành nhóm thực hiện các mục tiêu mà chỉ làm cho có, được chăng hay chớ,
không lôi cuốn, thu hút được sự tham gia hiệu quả của các thành viên. Có
những nhóm trưởng không quyết đoán để cho ý kiến thành viên chi phối nên
hiệu quả hoạt động nhóm không cao. Đồng thời cũng có không ít nhóm
trưởng quá nhiệt tình, ôm đồm nhiều công việc, phân chia không hợp lý
khiến thành viên ít có cơ hội phát huy khả năng của mình.
2.2.1.4 Thực trạng kỹ năng làm việc nhóm
Kết quả khảo sát mức độ thực hiện các kỹ năng học tập theo nhóm trong
sinh viên Khoa Quản lý cho thấy các kỹ năng này là một trong những hạn
chế của các bạn sinh viên Khoa Quản lý - HV QLGD hiện nay.
Tổng hợp kết quả khảo sát được minh họa qua bảng sau:
Bảng 1. Bảng tổng hợp đánh giá mức độ thực hiện các kỹ năng của sinh
viên khoa Quản lý- HVQLGD. (Đơn vị: %)
S
Mức độ thực hiện các kỹ năng
Thành
Tương
đối
Chưa
thành
Không

thành
thạo
TT
thạo
thạo
1 Lập kế hoạch hoạt động nhóm 10 40 36 14
2 Xây dựng nội quy hoạt động nhóm 7 30 42 21
3 Phân công nhiệm vụ rõ ràng, hợp
lý
15 54 29 2
4 Thảo luận, trao đổi 20 60 17 3
5 Nghiên cứu tài liệu 19 50 25 8
6 Chia sẻ trách nhiệm 14 32 49 5
7 Lắng nghe một cách chủ động,
tích cực
17 37 40 6
8 Chia sẻ thông tin 18 50 30 2
9 Giải quyết xung đột 3 25 52 20
10 Tự kiểm tra - đánh giá hoạt động
của nhóm
5 38 42 15
Từ bảng tổng hợp kết quả điều tra ở trên, cho thấy thực trạng mức độ thực
hiện các kỹ năng học tập theo nhóm ở sinh viên khoa Quản lý, cụ thể như
sau:
- Về kỹ năng lập kế hoạch hoạt động nhóm :
Có 77% ý kiến đánh giá đây là một kỹ năng rất cần thiết trong hoạt động
học tập theo nhóm, tuy nhiên mức độ thực hiện thì chỉ có 10% là thành thạo,
40% tương đối thành thạo, còn chưa thành thạo và không thành thạo lên
đến 50%. Qua những số liệu này cho thấy mặc dù lập kế hoach hoạt động
nhóm là một kỹ năng vô cùng quan trọng, tác động mạnh tới kết quả hoạt

động nhóm nhưng các bạn sinh viên lại chưa thành thạo kỹ năng này. Trong
thực tế hầu hết các nhóm đều không vạch kế hoạch cụ thể trước khi thực
hiện một bài tập nào đó, hoặc có lập nhưng không hợp lý, vì thế nhiều khi
không chủ động được thời gian, không phân công nhiệm vụ kịp thời nên sự
đầu tư cho bài tập còn hạn chế dẫn đến kết quả hoạt động nhóm không cao.
- Về kỹ năng xây dựng nội quy hoạt động nhóm :
Khi điều tra mức độ cần thiết của các kỹ năng có 37% ý kiến đánh giá kỹ
năng xây dựng nội quy nhóm là rất cần thiết, 25% đánh giá khá cần thiết,
37% đánh giá cần thiết, chỉ 1% đánh giá không cần thiết. Như vậy đa số các
bạn sinh viên nhận thấy sự cần thiết của kỹ năng xây dựng nội quy nhóm,
nhưng trong thực tế tỷ lệ xây dựng nội quy khi hoạt động nhóm chỉ có 48%
(trong đó 85,4 % thực hiện tốt nội quy còn 14,6 % không thực hiện tốt), phần
lớn các nhóm vẫn chưa xây dựng nội quy chiếm tỉ lệ 52%.
Mức độ thành thạo khi thực hiện kỹ năng này được đánh giá rất thấp, chỉ
có 7% đánh giá ở mức thành thạo, 30% tương đối thành thạo, trong khi đó
mức chưa thành thạo là 42% và không thành thạo là 21%. Điều này cho
thấy khả năng sử dụng kỹ năng này còn rất hạn chế trong sinh viên Khoa
Quản lý.
Trong thực tế phần lớn các nhóm không xây dựng nội quy hoạt động cụ
thể cho nhóm, nhóm không có các quy định rõ ràng (về thời gian, trách
nhiệm, quyền lợi ) để các thành viên thực hiện nên hiệu quả và sự nghiêm
túc trong hoạt động nhóm còn thấp (thành viên đi muộn, về sớm, không
đóng góp ý kiến, không thực hiện nhiệm vụ được giao ). Có những nhóm
xây dựng nội quy nhưng lại không thực hiện tốt nội quy.
- Về kỹ năng phân công nhiệm vụ rõ ràng, hợp lý
Kỹ năng này được thực hiện thường xuyên trong hoạt động nhóm nhưng
thực tế lại chưa hiệu quả, sự phân công nhiệm vụ còn chưa phù hợp với năng
lực, điều kiện, khả năng của từng thành viên trong nhóm, bạn quá nhiều việc
bạn lại không có việc để làm nên hiệu quả thực hiện nhiệm vụ chưa cao.
Thông qua điều tra cách phân công nhiệm vụ trong nhóm có 40% ý kiến

chọn phương án “trải đều cho các thành viên”, 32% chọn “mỗi người một
việc rồi tập hợp lại” và 16% chọn “tập trung vào cá nhân xuất sắc”, có 12%
ý kiến khác cho rằng phân công nhiệm vụ dựa trên năng lực của thành viên.
Các số liệu này cho thấy các nhóm học tập trong Khoa Quản lý có rất nhiều
cách phân chia nhiệm vụ, trong đó hầu hết các nhóm chia nhiệm vụ theo
cách trải đều cho mọi thành viên chứ chưa chú ý đến năng lực, sở trường của
thành viên. Cách phân chia này có thể sẽ đảm bảo công bằng cho các thành
viên nhưng lại không phát huy được năng lực của mỗi thành viên nhằm nâng
cao hứng thú cho các thành viên và chất lượng sản phẩm nhóm.
Về mức độ thành thạo, kỹ năng này được đánh giá tương đối cao với
15% thành thạo, 54% tương đối thành thạo, chỉ có 29% chưa thành thạo và
2% không thành thạo.
- Về kỹ năng thảo luận, trao đổi
Đây là kỹ năng được các bạn sinh viên Khoa Quản lý đánh giá là rất cần
thiết (chiếm 62%) đối với hoạt động học tập theo nhóm.
Trên thực tế, kỹ năng này đã được các bạn sinh viên sử dụng khá thành
thạo trong hoạt động học tập nhóm. Đa số các nhóm chia đều bài tập cho các
thành viên rồi tổ chức thảo luận, trao đổi, bàn bạc với nhau để đi đến thống
nhất, hoàn thiện bài làm. Có rất nhiều nhóm thực hiện thảo luận giữa các
thành viên rất sôi nổi, có đặt ra các câu hỏi chất vấn, có sự phản biện, khả
năng thuyết trình vấn đề, cách nêu ý kiến cũng rất thuyết phục làm cho các
thành viên nắm vững kiến thức hơn.
Tuy nhiên, còn rất nhiều nhóm không thực hiện thành thạo kỹ năng này,
các nhóm có khi không tiến hành thảo luận, trao đổi, sản phẩm của nhóm sẽ
được một thành viên tổng hợp lại từ phần bài của mỗi thành viên chứ không
có sự tranh luận với nhau. Hoặc có sự thảo luận nhưng lại không mấy chất
lượng, mà còn làm mất thời gian do có quá nhiều ý kiến trái chiều nhóm
không thể thống nhất được, hoặc thành viên không chịu phát biểu ý kiến,
phát biểu không đúng nội dung