09 - chẩn đoán hình ảnh x quang xương

1
X QUANG XƯƠNG
X QUANG XƯƠNG
BM BM ChChẩẩnn ĐĐoáoánn HìHìnhnh ẢẢNhNh
TrưTrườờngng ĐHYD ĐHYD CCầầnn ThơThơ
MỤ
MỤ
C TIÊU
C TIÊU
1.1.
GiGiảảii phphẫẫuu X X quangquang xươngxương ddààii
2.2.
GiGiảảii phphẫẫuu X X quangquang xươngxương, , khkhớớpp ccáácc vvùùngng
vaivai, , vvùùngng hônghông, chi , chi trêntrên vvàà chi chi dưdướớii
3.3.
TriTriệệuu chchứứngng X X quangquang xươngxương
4.4.
TrìTrìnhnh tưtư  phânphân títíchch phimphim X X quangquang xươngxương
5.5.
HHììnhnh ảảnhnh X X quangquang bbệệnhnh lýlý gãygãy xươngxương, ,
trtrậậtt khkhớớpp, , viêmviêm xươngxương ttủủyy xươngxương vvàà u u
xươngxương
2
N
N
Ộ
Ộ
I DUNG
I DUNG
••
ĐĐạạii cươngcương

••
CCấấuu tạtạoo xươngxương
••
TriTriệệuu chchứứngng họhọcc X X QuangQuang
••
GiảGiảii phphẫẫuu X X quangquang
••
BBệệnhnh lylý ́ xươngxương
N
N
Ộ
Ộ
I DUNG
I DUNG
••
ĐĐạạii cươngcương
••
CCấấuu tạtạoo xươngxương
••
TriTriệệuu chchứứngng họhọcc X X QuangQuang
••
GiảGiảii phphẫẫuu X X quangquang
••
BBệệnhnh lylý ́ xươngxương
3
Đ
Đ
Ạ
Ạ
I CƯƠNG

I CƯƠNG
••
CCóó nhinhiềềuu phươngphương phpháápp khkhảảoo ssáátt hhệệ
xươngxương
–– X X quangquang qui qui ưướớcc
–– CCắắtt llớớpp vi vi ttíínhnh (CT).(CT).
–– CCộộngng hưhưởởngng ttừừ (MRI).(MRI).
–– XXạạ hhììnhnh xươngxương
Đ
Đ
Ạ
Ạ
I CƯƠNG
I CƯƠNG
4
N
N
Ộ
Ộ
I DUNG
I DUNG
••
ĐĐạạii cươngcương
••
CCấấuu tạtạoo xươngxương
••
TriTriệệuu chchứứngng họhọcc X X QuangQuang
••
GiảGiảii phphẩẩuu X X quangquang
••

BBệệnhnh lylý ́ xươngxương
C
C
Ấ
Ấ
U T
U T
Ạ
Ạ
O XƯƠNG
O XƯƠNG
••
MôMô xươngxương
–– ChChấấtt căncăn bbảảnn: : MucopolysaccharideMucopolysaccharide
–– TTếế bbààoo xươngxương: : ttạạoo ccốốtt bbààoo vvàà hhủủyy ccốốtt
bbààoo
–– SSợợii collagen.collagen.
–– ChChấấtt khokhoáángng: : CaCa, P, Mg, P, Mg……
••
CCáácc loloạạii xươngxương
–– XươngXương ddààii, , xươngxương ngngắắnn, , xươngxương ddẹẹtt, ,
xươngxương vvừừngng
5
Cấu trúc xương dài
C
C
Ấ
Ấ
U T
U T

Ạ
Ạ
O XƯƠNG
O XƯƠNG
C
C
Ấ
Ấ
U T
U T
Ạ
Ạ
O XƯƠNG
O XƯƠNG
6
N
N
Ộ
Ộ
I DUNG
I DUNG
••
ĐĐạạii cươngcương
••
CCấấuu tạtạoo xươngxương
••
TriTriệệuu chchứứngng họhọcc X X QuangQuang
••
GiảGiảii phphẫẫuu X X quangquang
••

BBệệnhnh lylý ́ xươngxương
TRITRIỆỆU CHU CHỨỨNG HNG HỌỌC C
X QUANG XƯƠNGX QUANG XƯƠNG

BBấấtt thưthườờngng vvềề đđậậmm đđộộ

BBấấtt thưthườờngng vvềề ccấấuu trtrúúcc

BBấấtt thưthườờngng vvềề hhììnhnh ddạạngng
7
TRITRIỆỆU CHU CHỨỨNG HNG HỌỌC C
X QUANG XƯƠNGX QUANG XƯƠNG

BBấấtt thưthườờngng vvềề đđậậmm đđộộ

BBấấtt thưthườờngng vvềề ccấấuu trtrúúcc

BBấấtt thưthườờngng vvềề hhììnhnh ddạạngng
B
B
Ấ
Ấ
T THƯ
T THƯ
Ờ
Ờ
NG V
NG V
Ề
Ề

Đ
Đ
Ậ
Ậ
M Đ
M Đ
Ộ
Ộ
a.a.GiảGiảmm đđậậmm đôđô: : CanxiCanxi gigiảảmm > 30%.> 30%.
–– GiGiảảmm đđậậmm đđộộ totoàànn ththểể::
••
LoãngLoãng xươngxương
••
NhuyNhuyễễnn xươngxương
••
CưCườờngng ccậậnn gigiáápp, , đađa u u ttủủyy, , didi căncăn
–– GiGiảảmm đđậậmm đđộộ khukhu trtrúú::
••
Do u, Do u, phphảảnn ứứngng viêmviêm, , bbấấtt đđộộngng khukhu trtrúú
8
9
B
B
Ấ
Ấ
T THƯ
T THƯ
Ờ
Ờ
NG V

NG V
Ề
Ề
Đ
Đ
Ậ
Ậ
M Đ
M Đ
Ộ
Ộ
b.b.ĐĐậậmm đđộộ tăngtăng
–– TăngTăng đđậậmm đđộộ totoàànn ththểể::
••
RRốốii loloạạnn chuychuyểểnn hhóóaa, , thithiếếuu mmááuu, , bbệệnhnh
xươngxương đđáá, , didi căncăn
–– TăngTăng đđậậmm đđộộ khukhu trtrúú::
••
ĐĐảảoo xươngxương, , nhnhồồii mmááuu xươngxương ccũũ, , ssựự llàànhnh
xươngxương, u , u llàànhnh, u , u áácc
10
.
(Osteopetrosis)
Tăng đậm độ
xương lan tỏa.
NHỒI MÁU XƯƠNG
DI CĂN XƯƠNG
TĂNG ĐẬM ĐỘ KHU TRÚ
11
TRITRIỆỆU CHU CHỨỨNG HNG HỌỌC C

X QUANG XƯƠNGX QUANG XƯƠNG

BBấấtt thưthườờngng vvềề đđậậmm đđộộ

BBấấtt thưthườờngng vvềề ccấấuu trtrúúcc

BBấấtt thưthườờngng vvềề hhììnhnh ddạạngng
BBẤẤT THƯT THƯỜỜNG VNG VỀ Ề CCẤẤU TRU TRÚÚCC
aa
QuQuáá trtrììnhnh hhủủyy xươngxương
••
TTạạoo hhììnhnh khuykhuyếếtt vvùùngng ththấấuu quangquang do do
nhinhiềềuu nguyênnguyên nhânnhân khkháácc nhaunhau nhưnhư
u,viêmu,viêm, , đđèè nnéénn……
••
BiBiểểuu hihiệệnn chchấấtt ttổổnn thươngthương: : ĐơnĐơn đđộộcc
hay hay nhinhiềềuu ổổ, , bbờờ ccóó viviềềnn xơxơ hay hay
khôngkhông, , vvịị trtríí hhủủyy xươngxương, , titiếếnn tritriểểnn
12
Hủy bờ xơ
Osteoblastoma
13
BBẤẤT THƯT THƯỜỜNG VNG VỀỀ CCẤẤU TRU TRÚÚCC
b.b.
QuQuáá trtrììnhnh ttạạoo xươngxương
–– TTừừ xươngxương:T:Tạạoo ttừừ ccáácc bbèè xươngxương
–– PhPhảảnn ứứngng mmààngng xươngxương:: > > ttạạoo xươngxương
ttừừ mmặặtt trongtrong mmààngng xươngxương
••
DDạạngng titiếếnn tritriểểnn chchậậmm: : LiênLiên ttụụcc, , mmộộtt llớớpp

ddààyy, , đđồồngng nhnhấấtt: U : U llàànhnh, , v iêmviêm, , gãygãy xươngxương……
••
DDạạngng titiếếnn tritriểểnn nhanhnhanh: : KhôngKhông liênliên
ttụục,nhic,nhiềềuu llớớpp, , hhììnhnh ttủủaa gaigai: : ViêmViêm, u , u áácc
c.c.
QuQuáá trtrììnhnh hhỗỗnn hhợợpp
CCÁÁC LOC LOẠẠI PHI PHẢẢN N ỨỨNG MNG MÀÀNG XƯƠNGNG XƯƠNG
“Tia nắng” “Bàn chải” Nhiều lớp
Tam giác CodmanMột lớp
14
osteoid osteoma Brodie's abscess Ewing's sarcoma
TRITRIỆỆU CHU CHỨỨNG HNG HỌỌC C
X QUANG XƯƠNGX QUANG XƯƠNG

BBấấtt thưthườờngng vvềề đđậậmm đđộộ

BBấấtt thưthườờngng vvềề ccấấuu trtrúúcc

BBấấtt thưthườờngng vvềề hhììnhnh ddạạngng
15
BBẤẤT THƯT THƯỜỜNG VNG VỀ Ề HÌNH DHÌNH DẠẠNGNG
••
CCáácc thaythay đđổổii hhììnhnh ddạạngng xươngxương bibiểểuu
hihiệệnn ttùùyy bbệệnhnh căncăn: : gãygãy xươngxương, , viêmviêm
xươngxương, u , u xươngxương, , didi truytruyềềnn
N
N
Ộ
Ộ
I DUNG

I DUNG
••
ĐĐạạii cươngcương
••
CCấấuu tạtạoo xươngxương
••
TriTriệệuu chchứứngng họhọcc X X QuangQuang
••
GiảGiảii phphẫẫuu X X quangquang
••
BBệệnhnh lylý ́ xươngxương
16
GI
GI
Ả
Ả
I PH
I PH
Ẫ
Ẫ
U
U
X QUANG XƯƠNG
X QUANG XƯƠNG
GI
GI
Ả
Ả
I PH
I PH

Ẫ
Ẫ
U
U
X QUANG XƯƠNG
X QUANG XƯƠNG
17
GI
GI
Ả
Ả
I PH
I PH
Ẫ
Ẫ
U
U
X QUANG XƯƠNG
X QUANG XƯƠNG
N
N
Ộ
Ộ
I DUNG
I DUNG
••
ĐĐạạii cươngcương
••
CCấấuu tạtạoo xươngxương
••

TriTriệệuu chchứứngng họhọcc X X QuangQuang
••
GiảGiảii phphẫẫuu X X quangquang
••
BBệệnhnh lylý ́ xươngxương
18
B
B
Ệ
Ệ
NH L
NH L
Ý
Ý
XƯƠNG
XƯƠNG
1.1.
GãGãyy xươngxương
2.2.
TrTrậậtt khkhớớpp
3.3.
ViêmViêm xươngxương
4.4.
U U xươngxương
B
B
Ệ
Ệ
NH L
NH L

Ý
Ý
XƯƠNG
XƯƠNG
1.1.
GãGãyy xươngxương
2.2.
TrTrậậtt khkhớớpp
3.3.
ViêmViêm xươngxương
4.4.
U U xươngxương
19
GÃ
GÃ
Y XƯƠNG
Y XƯƠNG
••
XươngXương đđòònn
••
XươngXương chi chi trêntrên
–– CáCánhnh taytay
–– CCẳẳngng taytay
–– BàBànn taytay
••
XươngXương chi chi ddướướii
–– XươngXương đđùùii
–– CCẳẳngng chânchân
–– GãGãyy xươngxương bábánhnh chechè̀
–– BàBànn chânchân

••
KhungKhung chchậậuu
GÃY XƯƠNG
GÃY XƯƠNG
••
X X quangquang: : ccầầnn chchụụpp trêntrên haihai bbììnhnh didiệệnn
••
CCáácc vvấấnn đđềề ccầầnn đđáánhnh gigiáá thươngthương ttổổnn
gãygãy xươngxương trêntrên phimphim X X quangquang
–– Vị trí Vị trí gãgãyy
–– ĐưĐườờngng gãygãy
–– DiDi llệệchch
–– CCấấuu trtrúúcc xươngxương
–– TTổổnn thươngthương phphầầnn mmềềmm, , khkhớớpp, , didi  vvậậtt
20
ĐƯỜ
ĐƯỜ
NG G
NG G
Ã
Ã
Y
Y
ĐƯỜ
ĐƯỜ
NG G
NG G
Ã
Ã
Y

Y
21
DI L
DI L
Ệ
Ệ
CH
CH
C
C
Ấ
Ấ
U T
U T
RÚ
RÚ
C XƯƠNG
C XƯƠNG
U XÖÔNG
22
••
MôMô mmềềmm::
–– SưngSưng, , ddậậpp, , tutu  dịdịchch, , tutu  mámáuu cơcơ
–– MạMạchch mámáuu, , ththầầnn kinhkinh
••
DiDi  vvậậtt (+++).(+++).
••
KhKhớớpp::
–– BìBìnhnh ththườườngng
–– PhạPhạmm khkhớớpp

–– TrTrậậtt khkhớớpp
MÔ M
MÔ M
Ề
Ề
M +
M +
KH
KH
Ớ
Ớ
P
P
Mô mềm khó đánh giá trên X quang qui ước
GÃ
GÃ
Y XƯƠNG Đ
Y XƯƠNG Đ
Ò
Ò
N
N
••
ThưThườờngng gãygãy đođoạạnn 1/3 1/3 gigiữữaa
••
KhKhớớpp ccùùngng đònđòn íítt bbịị ảảnhnh hưhưởởngng
23
••
GãGãyy đđầầuu trêntrên xươngxương cácánhnh taytay
–– GãGãyy côcô  giảgiảii phphẫẫuu

–– GãGãyy côcô  phphẫẫuu thuthuậậtt
–– GãGãyy mmấấuu đđộộngng
••
GãGãyy thânthân xươngxương cácánhnh taytay
••
GãyGãy đđầầuu dưdướớii xươngxương ccáánhnh taytay
GÃ
GÃ
Y XƯƠNG
Y XƯƠNG
CÁ
CÁ
NH TAY
NH TAY
GÃ
GÃ
Y Đ
Y Đ
Ầ
Ầ
U TRÊN XƯƠNG
U TRÊN XƯƠNG
CÁ
CÁ
NH TAY
NH TAY
••
ThưThườờngng ggặặpp ởở ngưngườờii gigiàà
••
GãyGãy ccổổ phphẫẫuu thuthuậậtt 60%.60%.

••
GiGiảả trtrậậtt khkhớớpp
••
X X quangquang::
–– ThThếế ththẳẳngng
–– ThThếế nghiêngnghiêng: : chchụụpp trongtrong tưtư ththếế ccáánhnh
taytay đđểể ddạạngng vvàà tiatia ttừừ hhỏỏmm nnááchch lênlên
24
GÃ
GÃ
Y Đ
Y Đ
Ầ
Ầ
U TRÊN XƯƠNG
U TRÊN XƯƠNG
CÁ
CÁ
NH TAY
NH TAY
GÃ
GÃ
Y Đ
Y Đ
Ầ
Ầ
U TRÊN XƯƠNG
U TRÊN XƯƠNG
CÁ
CÁ

NH TAY
NH TAY
25
GÃ
GÃ
Y Đ
Y Đ
Ầ
Ầ
U TRÊN XƯƠNG
U TRÊN XƯƠNG
CÁ
CÁ
NH TAY
NH TAY
Gãy cổ ph ẫu thuật
60%
GÃ
GÃ
Y Đ
Y Đ
Ầ
Ầ
U TRÊN XƯƠNG
U TRÊN XƯƠNG
CÁ
CÁ
NH TAY
NH TAY