Giáo án nghề làm vườn lớp 12 - KỸ THUẬT TRỒNG TỎI potx

Giáo án nghề làm vườn lớp 12 - KỸ THUẬT
TRỒNG TỎI
1. Giống tỏi
Hiện nay ở nước ta trồng phổ biến là hai giống
tỏi: tỏi trắng và tỏi tía
- Tỏi trắng là giống mới nhập nội gần đây (tỏi
Vân Nam Trung Quốc). Đặc điểm nổi bật của giống
này là củ to (20 – 26g/củ) lá to có màu xanh nhạt, vỏ
bao ngoài củ tỏi có màu trắng sữa, có khi có sọc tím.
Củ tỏi trắng có ít tép nhưng tép tỏi to, dễ bóc vỏ và
phù hợp với tiêu chuẩn xuất khẩu nên được trồng để
xuất khẩu.
- Tỏi tía là giống địa phương trong nước. Đặc
điểm nổi bật của giống này là củ nhỏ (9 – 10 g/củ),
vỏ ngoài có màu tím. Lá xanh đậm, cứng, mọc thẳng.
Tỏi tía có hương vị hấp dẫn, vì vậy nó được trồng
phổ biến ở nhiều nơi đáp ứng nhu cầu trong nước.
1. Thời vụ trồng
Cây tỏi được trồng nhiều ở các tỉnh phía Bắc (vì
thời tiết khí hậu phù hợp). Thời vụ thích hợp cho
trồng tỏi ở các tỉnh miền Bắc từ 15/9 đến 15/10,
không để chậm sau tháng 10. Có như vậy mới tạo
điều kiện để tỏi xuống củ vào tháng 12, tháng 1 và
thu hoạch vào tháng 2.
2. Chuẩn bị đất và kỹ thuật
trồng tỏi
a. Đất trồng tỏi tốt là loại đất cát pha hay thịt
nhẹ,dễ thoát nước và chủ động tưới.
Sau khi cày bừa, làm nhỏ đất, lên luống rộng 1-
1,2m, rãnh luống rộng 25-30cm. Nếu thân đất ướt sau
khi cày bừa phải lên luống ngay, dùng đất bột khô rắc

lên mặt luống một lượt trước khi trồng.
Bón phân lót cho tỏi nên bón tập trung theo các
luống (rải đều lên mặt luống, dùng quốc xới trộn đều
với đất trước khi trồng).
b. Cách trồng
c. Củ tỏi làm giống thường được để trên giàn
hoặc gác bếp. Trước khi trồng một tuần, hạ tỏi xuống
xếp đều một lớp trên mặt đất (củ tỏi được tiếp xúc
với hơi đất) cho “ lại tỏi”. Trước hi trồng 1-2 ngày
đem tách từng tép (nhánh) tỏi ra khỏi củ. Loại bỏ
những củ nhỏ, những tép bị teo, “óp”, tép bị bệnh
hoặc bị xây xát. Xếp riêng những tép ở ngoài và giữa
củ để trồng riêng, như vậy tỏi mọc đều từng luống và
dễ chăm sóc.Vẩy nước cho tép tỏi ướt đều, để qua
một đêm, hôm sau trồng ngay.
Trồng tỏi theo hàng ngang trên luống. Trước khi
trồng nếu đất khô, cần tưới nhẹ cho ẩm đều rồi rạch
hàng khoảng cách trồng: hàng cách nhau 12 – 15 cm,
trên hàng đặt các tép tỏi cách nhau 10 – 12cm. Dùng
tay cắm 1/3 tép tỏi vào đất là vừa, không nên cắm
quá sâu.
Che phủ cho luống tỏi đã trồng.
Sau khi trồng, lấy rơm rạ hoặc trấu phủ kín mặt
luống rồi dùng ô doa tưới thật đẫm lên mặt luống.
Đây là khâu kỹ thuật rất quan trọng đối với trồng tỏi,
nó vừa giữ ẩm cho đất, giữ cho cây tỏi khi mọc
không bị đổ, tránh mưa to làm xô đất vùi tỏi giống…
3.Chăm sóc tỏi khi trồng
a) Bón phân cho tỏi
Cây tỏi có bộ rễ nông, yếu, vì vậy cần bón phân

đầy đủ ngay từ đầu, bón cân đối đạm, lân và kali.
1,5-2N; 1-1,5P; 1-2K
Phân chuồng phải ủ hoai, tốt nhất là trộn thêm
một phần phân bắc để bón.
Lượng phân bón cho 1 ha trung bình là: 14-20
tấn phân chuồng, 400-500kg đạm sunphat, 200-300
kg supe lân và 60-120 kg kali (phân kali rất cần cho
tỏi để chống củ bị bộp sau này). Nếu đất chua cần
bón vôi khi làm đất 1,5-2 tấn/ha.
Toàn bộ phân chuồng trộn với lân, kali bón lót.
Toàn bộ phân đạm dùng bón thúc. Bón thúc làm
3 đợt:
- Đợt 1: Khi tỏi mọc đều (sau khi mọc 15-20
ngày), lúc này cây có 2 lá. Dùng 1/4 lượng đạm hoà
nước tưới đều.
- Đợt 2: Khi tỏi đã được 25-30 ngày tuổi, bón 1/2
lượng đạm, hoà nước tưới đều.
- Đợt 3: Bón 1/4 đạm còn lại khi tỏi được 45-50
ngày.
b) Tưới nước cho tỏi
Do bộ rễ tỏi ăn nông, lá nhỏ lại trồng dày nên tỏi
cần nhiều nước, nhưng tỏi lại cũng sợ bị úng ngập.
Việc tưới nước cho tỏi kết hợp với các kỳ bón
thúc, tốt nhất là tát nước vào các rãnh luống, nước tự
chảy thấm đều vào đất. Khi đất ngả sang thẫm là
được. Nếu lúc này các rãnh còn nước phải tháo cạn.
Trời mưa to cũng phải tháo kiệt nước ở rãnh luống.
Tỏi được 80 ngày trở đi thì thôi không tưới nước và
bón thúc nữa. Thời kỳ cuối này nên để đất khô cho củ
được đanh chắc, bảo quản ít bị hao hụt.

c) Phòng trừ sâu bệnh hại tỏi
Nói chung tỏi ít bị sâu bệnh hơn những cây trồng
khác. Tuy nhiên có một vài loài sâu như: rầy xanh lá
mạ, rệp muội, bọ nhảy và bệnh sương mai hại tỏi.
Biện pháp phòng trừ chủ yếu là:
- Trồng đúng thời vụ
- Bón phân lót đầy đủ và cân đối
- Không tưới nước và bón thúc quá muộn
Có thể dùng thuốc Bi – 58 pha nồng độ 1/800 –
1/100 (trừ sâu), hoặc Boocđô 1% hay Zinep 80% pha
0,2 – 0,4% (trừ bệnh).
5. Thu hoạch, chọn giống và bảo quản
a. Tỏi trồng đựoc 120 – 130 ngày là đã đủ già,
thu hoạch được.
Chọn ngày đẹp trời, khô hanh để thu hoạch. Khi
thu hoạch, phân loại củ to củ bé để riêng. Bó thành
từng bó 50 – 100 củ, giăng trên sào hay dây phơi vài
ba nắng cho thân lá củ khô, chuyển vào nơi râm mát
trong nhà. Khi tỏi đã khô hẳn, cắt bớt lá chỉ để dọc
dài 15 – 20cm. Rễ cũng cắt ngắn nhưng không sát
củ.
b. Chọn củ giống: Chọn riêng những củ to, có 8
– 10 tép đều đặn, củ chắc, thân lá khô đều, không bị
sâu bệnh. Những củ đã chọn buộc lại như cũ rồi gác
bếp hoặc trên giàn bếp để bảo quản. Mỗi ha trồng tỏi
cần 800 – 1000kg tỏi giống (30 – 36 kg/sào Bắc Bộ)
c. Chế biến tỏi hàng hoá
Tỏi là một mặt hàng xuất khẩu có giá trị, vì vậy
cần được chế biến theo yêu cầu hàng xuất khẩu. Có 3
mặt hàng chủ yếu.

- Tỏi khô nguyên củ, đây là dạng chủ yếu và có
giá trị cao hơn cả. Sau khi thu hoạch, phân loại, phơi
khô, cất giữ được 2 – 3 tháng trở lên có thể chọn lựa
để xuất khẩu.
- Tỏi lát: người ta tận dụng những củ không đủ
tiêu chuẩn của tỏi khô nguyên củ, bóc vỏ thái thành
lát theo chiều ngang tép tỏi rồi phơi khô, đóng gói
xuất khẩu, Để đạt được yêu cầu xuất khẩu (lát cắt
không bị xơ, lát tỏi có màu vàng nâu khô) khi thái tỏi
cần lưu ý: thái tới đâu ngâm ngay lát cắt vào dung
dịch phèn chua 1% trong thời gian 20 – 30 phút. Cứ
1kg tỏi lát ngâm vào 2 lít dung dịch phèn chua. Sau
khi ngâm xong, vớt nhẹ tỏi rửa sạch rồi phơi khô
hoặc sấy.
- Tỏi bột: là sản phẩm tận dụng các loại tỏi
không đủ tiêu chuẩn hai mặt hàng trên. Cách chế biến
tỏi bột đơn giản. Dùng dao cắt ngang qua củ tỏi hay
tép tỏi, rửa sạch bỏ vỏ, để ráo nước, đem phơi nắng
cho khô và tỏi có màu vàng nâu. Sấy khô rồi nghiền
thành bột. Đóng vào túi nilon và để nơi khô ráo.





C. HOA CÚC

Hoa cúc có nguồn gốc từ Trung Quốc và Nhật
được chuyển vào Việt Nam từ lâu và được trồng ở
khắp mọi nơi. Cúc là loại hoa không đẹp về màu sắc

nhưng hình dáng rất xinh được sử dụng rất rộng rãi
để cắm lọ nhỏ, hoa cúc có cành dài, cứng, lá xanh
tươi, hoa lâu tàn. Có thể trồng trong chậu, bầy ở trong
phòng khách, dưới mái hiên, trên bao lơn, Ngoài ra
cúc còn được trồng ở vườn hoa, công viên cùng với
các loại hoa khác.
1. Đặc điểm thực vật
Cây hoa Cúc thuộc loại thân thảo, có nhiều đốt
giòn dễ gẫy, càng lớn càng cứng. Rễ chùm phát triển
theo chiều ngang. Lá xẻ thuỳ có răng, mặt dưới lá có
lông. Hoa lưỡng tính hay đơn tính thường mọc nhiều
hoa trên một cành. Cành hoa có nhiều hình dáng khác
nhau (nhọn, tròn, cuốn như tai chuột). Quả bế có 1
hạt.
2. Điều kiện sinh thái
- Nhiệt độ – ẩm độ : cây hoa cúc ưa khí hậu mát,
nhiệt độ trung bình không cao quá 32 – 35
0
C và
không thấp quá 10
0
C. Thời kỳ trổ hoa nhiệt độ trên
20
0
C. Ẩm độ thích hợp là 80%.