Luận văn : Công tác quản lý tài tính Bảo hiểm Xã hội Việt Nam - ĐH Kinh tế Quốc dân - 8 docx

- Trước hết, chúng ta đã biết khoản chi này lấy từ lãi đầu tư để nâng cấp các
trụ sở BHXH tỉnh, huyện hay mua sắm các trang thiết bị phục vụ cho quản lí. Đối
với các khoản chi này cần lập các dự án và quyết toán để thẩm định xem xét lĩnh
vực này có thực sự cần thiết đối với hoạt động của BHXH. Phải thực hiện đầy đủ,
nghiêm túc các quy định, trình tự về công tác quản lí đầu tư, thực thi công việc
đúng thẩm quyền, trách nhiệm theo phân cấp.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát thẩm, định ở tất cả các giai đoạn từ
khâu lập dự án cho đến khâu tổ chức thi công, bàn giao công trình đưa công trình
vào sử dụng. Trong ba khâu đó cần đặc biệt chú trọng đến khâu giám sát thi công,
xem xét công trình phải được xây dựng theo đúng thiết kế dự án, đúng chủng loại
vật tư, đúng giá cả trên thị trường. Kịp thời báo cáo tiến độ của dự án, sau đó đưa
ra những biện pháp khi có những thay đổi.
- Các dự án được thông qua phải là các dự án phù hợp với công tác quản lí
của từng đìa vừa đảm bảo tính hiện đại, không bị lạc hậu ít nhất trong mười năm
tới. Và việc áp dụng các dự án phải thực sự có ích và tiết kiện chi phí tối đa. Cán
bộ quản lí của những hoạt động này cần phải học hỏi, nghiên cứu tài liệu để nâng
cao kiến thức, trình độ nghiệp vụ về lĩnh vực đầu tư xây dựng và mua sắm trang
thiết bị. Thông qua những kiến thức đó BHXH có thể tự quản lí các khoản chi đầu
tư nâng cấp xây dựng mà không lãng phí vào các công trình không có ích.
2.4. Giải pháp đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH.
Đầu tư để bảo toàn và tăng trưởng trưởng quỹ hiện nay đang là hoạt động cần thiết
giúp cho quỹ BHXH có đủ tiềm lực tài chính đáp ứng được nhu cầu chi trả cho các
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
đối tượng. Đây là lĩnh vực đáng quan tâm và cần có những giải pháp cụ thể để đẩy
mạnh hoạt động đầu tư một cách có hiệu quả. Với điều kiện kinh tế trong nước
như hiện nay hướng đầu tư tăng trưởng quỹ cần được quan tâm đúng mức và đây
cũng là giải pháp cho tương lai.
- Hiện nay tỉ lệ quỹ nhàn rỗi được đem đi đầu tư là khá cao song thực sự hiệu
quả trên đồng vốn còn thấp. Một số cho rằng nên đầu tư khoảng 80% vốn nhàn rỗi
vào các lĩnh vực an toàn mà chủ yếu là thông qua các tổ chức tài chính và tiền tệ
cuả Nhà nước. Đây cũng chính là những biện pháp bảo tồn quỹ BHXH được quy

định trong quy chế tài chính BHXH ban hành kèm Nghị quyết 2/2003 của Thủ
tướng Chính phủ. Các hoạt động đó bao gồm:
+ Mua trái phiếu, tín phiếu, kì phiếu, công trái của Kho bạc Nhà nước và các ngân
hàng thương mại của Nhà nước.
+ Cho NSNN, Quỹ hô trợ đầu tư và phát triển, các ngân hàng thương mại của Nhà
nước, ngân hàng chính sách vay.
+ Đầu tư vào một số dự án có nhu cầu về vốn do Thủ tướng Chính phủ quyết định.
20% quỹ nhàn rỗi còn lại có thể đem đầu tư vào các hình thức đầu tư khác với tỷ
lệ lợi nhuận cao hơn. Chẳng hạn như đầu tư bất động sản, đầu tư vào thị trường
chứng khoán, đầu tư trực tiếp vào các dự án sản suất kinh doanh khác,
- Với thời điểm hiện nay nền kinh tế nước ta đang tương đối ổn định, nhu cầu
về vốn đầu tư rất cao, thị trường trong nước hiện nay đang khuyến khích sự tham
gia đầu tư vốn từ nước ngoài. Việc đầu tư thị trường trong nướcc hiện nay là rất
cần thiết, vả lại đầu tư trong nước còn mang lại nhiều lợi ích về mặt xã hội khác.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Do vậy nên mở rộng danh mục đầu tư đối với quỹ nhàn rỗi của BHXH Việt Nam
hiện nay.
- Cùng với việc mở rộng danh mục đầu tư, hạn mức đầu tư chúng ta có thể
phân cấp quyết định đầu tư. Đối với các hạng mục đầu tư ít rủi ro để giám đốc
BHXH Việt Nam quyết định, Chính phủ chỉ quyết định đối với các hình thức đầu
tư khác nhiều rủi ro hơn. Như vậy BHXH sẽ chủ động và có trách nhiệm hơn trong
công tác đâu tư của mình, Chính phủ thì không phải bận tâm đến những việc
không thực sự cần thiết.
- Nhà nước cũng cần có những biện pháp khuyến khích hoạt động đầu tư quỹ
BHXH như chính sách miễn giảm thuế, ưu tiên trong những hạng mục đầu tư có
lợi nhuận cao như lĩnh vực dầu khí, điện tử viễn thông,
- Bản thân BHXH cũng nên lập ra bộ phân chuyên trách thực hiện hoạt động
đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH, tránh tình trạng kiêm nhiệm không chuyên sâu vào
lĩnh vực này. Có những cán bộ chuyên trách có trình độ và kinh nghiệm về đầu tư
và phân tích tài chính, chúng ta mới có thể có hiệu quả cao trong đầu tư tăng

trưởng quỹ.
2.5. Giải pháp về quản lí cân đối quỹ.
Hiện nay quỹ BHXH đang được quản lí tập chung thống nhất ở cơ quan cao nhất
đó là BHXH Việt Nam. Quỹ BHXH được hoạch toán cuối năm theo hình thức cân
đối thu chi, hiện nay quỹ BHXH đang trong giai đoạn đầu của quá trình thực hiện
theo cơ chế PAYGO nên số dư quỹ hàng năm còn tương đối cao. Việc đẩy mạnh
hoạt động thu, đặc biệt là thu từ đầu tư tăng trưởng quỹ và tiết kiệm chi là hợp lí.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Theo các dự báo tài chính thì BHXH Việt Năm đến khoảng 40 năm nữa, thu của
BHXH không đủ chi, quỹ BHXH sẽ bị thâm hụt. Trong những năm tới chúng ta
nên có những biện pháp khắc phục tình trạng đó trong tương lai. Sau đây là một
vài giải pháp đưa ra để khắc phục tình trạng trên:
- Tăng thu BHXH: Đây là biện pháp dễ thực hiện song với mức thu phí
BHXH như hiện nay đã là cao so với đồng lương chi trả cuộc sống của bản thân
người lao động. Nếu thực hiện biện pháp này có lẽ là không phù hợp và chắc chắn
người lao động và chủ sử dụng sẽ không đồng tình cho lắm.
- Biện pháp thứ hai có thể áp dụng là giảm chi: Theo các nghiên cứu cho biết
tỷ lệ hưởng của các chế độ đặc biệt là chế độ hưu chí hiện nay của Việt Nam là
tương đối cao, thời gian hưởng trợ cấp thai sản dài so với các nước khác trên thế
giới. Do vậy giảm tỉ lệ hưởng cũng có thể là một hướng giải quyết cần đưa ra để
nghiên cứu và xem xét.
- Hướng thứ ba là tăng thời gian đóng góp, tức là giảm tuổi nghỉ hưu đối với
các đối tượng. Trong ba hướng trên thì đây có lẽ là hướng hợp lí nhất, tăng thời
gian đóng đồng nghĩa với việc giảm thời gian hưởng. Như vậy vừa làm giảm chi
lại vừa tăng thu. Xu thế này cũng phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh thế giới hiện
nay. Thứ nhất là tình hình sức khoẻ của người lao động ngày càng tốt, tuổi thọ
trung bình của người dân ngày càng tăng. Thứ hai là xu hướng thế giới hiện nay
đang tăng độ tuổi về hưu của người lao động, đặc biệt là đối với lao động nữ.
Việc quan trọng hiên nay là nếu thực hiện các biện pháp trên thì áp dụng và triển
khai nó như thế nào? Nếu tăng tỉ lệ đóng góp, giảm tỉ lệ hưởng, tăng độ tuổi nghỉ

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
hưu thì độ tuổi ấy là bao nhiêu? Sau đây tôi xin trình bầy phương pháp triển khai
đối với hướng thứ ba, tức là tăng độ tuổi về hưu. Chúng ta nên áp dụng quy định
tăng tuổi nghỉ hưu đối với các lao động bắt đầu tham gia lao động (và tham gia
BHXH) từ ngày 1/1/2010. Như vậy 35 năm sau là lúc họ khoảng 60 tuổi là tuổi họ
sẽ về hưu, khi đó họ sẽ tiếp tục đóng góp thêm một số năm nhất định tức là BHXH
lức đó sẽ tăng thu từ khoản đóng góp thêm của họ và giảm chi đối với những
khoản chi mà lẽ ra nếu về hưu sớm họ đã được nhận. Phương thức này có thể giải
quyết được tình trạng thâm hụt quỹ BHXH trong 40 năm tới. Vấn đề thứ hai đặt ra
độ tuổi tăng thêm bao nhiêu là hợp lí? Theo tôi trước tiên chúng ta nên tăng độ
tuổi nghỉ hưu của nữ lên 58 và đối với nam là 63 (tức là tăng thêm ba năm) sau đó
trong quá trình thực hiện chúng ta có thể tiếp tục điều chỉnh.
Có những ý kiến cho răng quỹ BHXH nên thực hiện chi trả cho mọi đối tượng tại
thời điểm này vị hiện nay số dư quỹ là rất lớn. NSNN chỉ đóng vai trò hỗ trợ bù
thiếu chứ không phải chi trả cho các đối tượng nghỉ hưu trước 1995 như hiện nay.
Đây cũng là ý kiến đóng góp cần được nghiên cứu và xem xét kĩ lại vì trong điều
kiện như hiện này thì quỹ BHXH đang có số dư rất lớn. Hoạt động đầu tư quỹ
chưa thực sự hiệu quả, điều kiện kinh tế không ổn định lạm phát cao dễ dẫn đến
những thay đổi trong quy định mức hưởng. Như vậy sẽ gây ra gánh nặng lớn cho
quỹ BHXH trong tương lai.
3. Một số kiến nghị.
3.1. Kiến nghị về phía Nhà nước.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
- Sớm hoàn thiện hành lang pháp lí cho việc thực hiện BHXH, tạo điều kiện
cho BHXH được thực hiện rộng rãi, mở rộng đối tượng và tiến tới dần hoàn thiện
các chế độ theo quy định của ILO. Cần thay đổi các quy định về các thủ tục hành
chính sao cho thuận tiện cho cả người lao động và quá trình xét duyệt của cán bộ
BHXH. Đề nghị Chính phủ mở rộng danh mục đầu tư, hạn mức đầu tư, mở rộng
hoạt động đầu tư tăng trưởng để tăng thu cho quỹ BHXH Việt Nam. Bên cạnh đó
Nhà nước cũng nên có các hình thức khuyến khích và ưu đãi cho hoạt động đầu tư

của ngành, các chính sách ưu đãi về thuế.
- Cần đưa ra những quy định sử phạt nghiêm khắc đối với những sai phạm
của đối tượng trốn tham gia, trốn đóng hay nợ đọng. Có những biện pháp xử phạt
nghiêm minh đối với các trường hợp vi phạm làm giả giấy tờ để hưởng các chế độ
BHXH nhằm trục lợi cho bản thân.
- Đưa ra những quy định phân rõ quyền hạn và trách nhiệm của cơ quan quản
lí Nhà nước, cơ quan quản lí sự nghiệp BHXH để phù hợp và tiện trong quá trình
thực hiện các chế độ và các hoạt động khác.
3.2. Kiến nghị về phía BHXH.
- Xây dựng bộ máy quản lí với các cán bộ có năng lực và trình độ chuyên
môn. Phân cấp chức năng quản lí theo các cấp cụ thể đối với mỗi đơn vị cấp quản
lí. Tích cực thức hiện việc đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ trong ngành,
thường xuyên thực hiện việc đánh giá lại đội ngũ cán bộ, viên chức của nganh.
- Cần đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát kịp thời phát hiện những sai trái
để có hình thức sử phạt hoặc báo cáo lên các ban ngành có liên quan. Bên cạnh đó
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
cần có những hình thức kỉ luật nghiêm khắc đối với cán bộ của ngành có những sai
phạm nghiêm trọng. Nên xây dựng phong trào thi đua, khen thưởng để kịp thời
động viên các cán bộ có những thành tích trong công tác.
- Đẩy mạnh công tác nghiên cứu cũng như trang bị các máy móc hiện đại
giúp cho công việc vừa nhanh chóng vừa tiết kiệm được chi phí. Thực hiện công
tác tuyên truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân. Nội dung tuyên truyền phải
thể hiện được các chính sách mới, hình thức tuyên truyền phải sâu rộng và dễ hiểu,
phù hợp với các loại đối tượng.
- Cần phối hợp với các ban ngành chức năng có liên quan đến BHXH để kết
hợp thực hiện công tác có hiệu quả. Đặc biệt với một số ban ngành sau: Liên đoàn
lao động Việt Nam để đảm bảo quyền lợi tham gia BHXH của người lao động;
Ngành thuế để phối hợp kiểm tra quỹ lương của doanh nghiệp cũng như sự tham
gia BHXH cho người lao động của các doanh nghiệp đó; Hệ thống ngân hàng để
truy thu BHXH từ tài khoản của các đơn vị có tài khoản tại các ngân hàng; Với

các trường đại học trong vấn đề đào tạo cán bộ.
- Xây dựng những báo cáo tài chính BHXH hàng năm và các dự toán tài
chính trong những năm tiếp theo. Đồng thời phải dự tính được các thông số thông
qua thống kê về số lượng, cơ cấu, độ tuổi, Từ đó phải dự toán được quá trình
hưởng, khoản hưởng, mức hưởng, thời gian hưởng để triển khai thực hiện điều
chỉnh các mức đóng góp, tỉ lệ hưởng cho từng giai đoạn sao cho phù hợp. Đây
cũng là căn cứ để BHXH đề nghị thay đổi chính sách cho phù hợp với điều kiện
kinh tế xã hội trong thời gian tới.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Kết luận:
Cùng với sự đổi mới nền kinh tế, BHXH cũng được thực hiện đổi mới từ năm
1995. Với sự đổi mới trong quản lí BHXH cũng lập ra cơ chế tài chính mới với
quỹ BHXH có thu và được quản lí độc lập với NSNN. Quỹ này do chính người lao
động và người sử dụng lao động đóng góp tạo nên dùng chủ yếu để chi trả cho các
chế độ nhằm bù đắp cho những rủi ro mà người lao động gặp phải. Để tạo lập và
quản lí hợp lí quỹ BHXH, đảm bảo khả năng chi trả, BHXH cần có hoạt động
quản lí tài chính của mình sao cho hợp lí. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt
động này tôi đã chọn đề tài:
“ Công tác quản lí tài chính BHXH Việt Nam thực trạng và giải pháp”
Trong chuyên đề thực tập của mình tôi muốn làm rõ vai trò, nội dung chính và
những yếu tố tác động đế công tác quản lí tài chính của nước ta. Nghiên cứu thực
trạng của công tác này đang được thực hiện tại BHXH Việt Nam và những kinh
nghiệm quản tổ chức quản lí tài chính BHXH ở một số nước trên thế giới. Trên cơ
sở phân tích các nội dung chính của hoạt động quản lí tài chính BHXH ở Việt
Nam: hoạt động quản lí thu, chi, đầu tư tăng trưởng quỹ và cân đối quỹ. Với việc
phân tích, tổng hợp đánh giá thông qua các số liệu của BHXH Việt Nam giai đoạn
1995- 2004 để từ đó đưa ra những kết quả đạt được, những tồn tại cần khắc phục
và rút ra những bài học kinh nghiệm. Trên cơ sở phân tích đó có đưa ra những giải
pháp và một số kiến nghị để khắc phục tình trạng tồn tại của BHXH Việt Nam
trong thời gian tới.

Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -
Trong quá trình thực hiện đề tài tôi nhận được rất nhiều sự giúp đỡ, những ý kiến
đóng góp từ giáo viên hướng dẫn Tiến sĩ Phạm Thị Định và anh chị thuộc phòng
Hành chính- Tổng hợp của BHXH Việt Nam. Tôi xin chân thành cảm ơn sự giúp
đỡ đặc biệt nay.
Cuối cùng mong nhân được sự đóng góp từ các ban độc giả cho đề tài này.
Tài liệu tham khảo
1. Hệ thống các văn bản quy định hiện hành về chính sách BHXH- Nhà xuất
bản lao động xã hội, Hà nội 2003.
2. Giáo trình kinh tế bảo hiểm- Nhà xuất bản thống kê năm 2000.
3. Báo cáo tổng kết 5 năm hoạt động của BHXH Việt Nam (1995- 2000).
4. Báo cáo tổng kết năm 2001, 2002, 2003, 2004 của BHXH Việt Nam.
5. Tạp chí BHXH Việt Nam số 02/ 2004, số 2/2003, số 3/2003, số 9/2002, số
12/2002.
6. Tạp chí BHYT Việt Nam số 4/2002.
7. Luận văn K41- Khoa Bảo hiểm - Trường đại học Kinh tế quốc dân.
8. Đổi mới chính sách BHXH đối với người lao động, Ts Mạc Văn Tiến- Trần
Quang Hùng- Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà nội 1994.
9. Góp phần đổi mới và hoàn thiện chính sách đảm bảo xã hội ở nước ta hiện
nay, PGS- Ts Đỗ Minh Cương, PGS Mạc Văn Tiến- Nhà xuất bản Chính trị quốc
gia, Hà nội 1996.
Simpo PDF Merge and Split Unregistered Version -