KHÁI QUÁT ĐỊA LÝ TỈNH CAO BẰNG pps

KHÁI QUÁT ĐỊA LÝ TỈNH CAO BẰNG

Diện tích : 6.690,7 km2 (năm 2003)
Dân số : 514,6 nghìn người (năm 2005)
Tỉnh lị : thị xã Cao Bằng
Mã điện thoại : 026
Biển số xe : 11

Vị trí địa lý: Cao Bằng là tỉnh nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, cách
Hà Nội 286 km về phía Bắc. Hai mặt Bắc và Đông Bắc giáp với tỉnh
Quảng Tây (Trung Quốc), với đường biên giới dài 311 km. Phía Tây
giáp tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang. Phía Nam giáp tỉnh Bắc Kạn và
Lạng Sơn.
Cao Bằng có diện tích đất tự nhiên 6.690,7 km2 (theo số liệu năm
2003), dân số năm 2005 là 514,6 nghìn người, mật độ 77
người/km2.

Đơn vị hành chính: Cao Bằng có 13 huyện, thị xã với 189 xã,
phường, thị trấn. Thị xã Cao Bằng là trung tâm chính trị, kinh tế, văn
hóa xã hội của tỉnh. Các huyện bao gồm: Hòa An, Quảng Uyên, Phục
Hòa, Trà Lĩnh, Thạch An, Nguyên Bình, Bảo Lạc, Bảo Lâm, Trùng
Khánh, Hạ Lang, Thông Nông, Hà Quảng.

Địa hình: Cao Bằng là cao nguyên đã vôi xen lẫn núi đất, có độ cao
trung bình trên 200m, vùng sát biên có độ cao từ 600 – 1.300 m so
với mặt nước biển. Núi non trùng điệp. Rừng núi chiếm hơn 90%
diện tích toàn tỉnh. Từ đó hình thành nên 3 vùng rõ rệt: miền đông
có núi đá, miền tây núi đất xen núi đá, miền tây nam phần lớn là núi
đất có nhiều rừng rậm.

Khí hậu Cao Bằng mang tính nhiệt đới gió mùa lục địa núi cao và có

đặc trưng riêng so với các tỉnh miền núi khác thuộc vùng Đông Bắc.
Có tiểu vùng có khí hậu á nhiệt đới. Đặc điểm này đã tạo cho Cao
Bằng những lợi thế để hình thành các vùng sản xuất cây, còn phong
phú đa dạng, trong đó có những cây đặc sản như dẻ hạt, hồng không
hạt, đậu tương có hàm lượng đạm cao, thuốc lá, chè đắng… mà nhiều
nơi khác không có điều kiện phát triển.

Tài nguyên thiên nhiên:

Tài nguyên khoáng sản: Cao Bằng có nguồn tài nguyên khoáng sản
rất đa dạng và phong phú, thuận lợi cho các ngành công nghiệp phát
triển, đi đầu là ngành khai thác và chế biến khoáng sản.Cao Bằng có
142 mỏ và điểm quặng với 22 loại khoáng sản khác nhau. Trong đó
quặng sắt có trữ lượng 50 – 60 triệu tấn, mangan có 6 – 7 triệu tấn,
bauxit (nhôm) khoảng 200 triệu tấn, ngoài ra còn có vàng, thiếc,
vonfram, chì, kẽm, uran, antimon và các loại nguyên vật liệu phục vụ
cho các ngành phân bón, gốm, sứ, vật liệu xây dựng…

Tài nguyên rừng: Cao Bằng có 291.340,22 ha rừng và đất rừng với độ
che phủ trên 60%,có nhiều chủng loại cây quý hiếm của rừng nhiệt
đới như: ngũ gia bì gai, mã đầu linh, đinh, lát, nghiến, re hương, đẳng
sâm…; và 58 loài động vật rừng, trong đó có 44 loài động vật quý
hiếm, nhiều loài đã có tên trong sách đỏ Việt Nam: vượn đen, hổ,
gấu, nai, sơn dương, hương xạ, gà lôi, trĩ đỏ, kỳ đà…

* Điều kiện tự nhiên:

Cao Bằng là tỉnh nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam. Hai mặt Bắc và
Đông Bắc giáp với tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), với đường biên giới
dài 311 km. Cao Bằng có diện tích đất tự nhiên 6.690,72 km2, là cao

nguyên đá vôi xen lẫn núi đất, có độ cao trung bình trên 200 m, vùng
sát biên có độ cao từ 600 - 1.300 m so với mặt nước biển. Núi non
trùng điệp. Rừng núi chiếm hơn 90% diện tích toàn tỉnh. Từ đó hình
thành nên 3 vùng rõ rệt: Miền đông có nhiều núi đá, miền tây núi đất
xen núi đá, miền tây nam phần lớn là núi đất có nhiều rừng rậm.

Cao Bằng có 13 huyện, thị với 189 xã, phường, thị trấn:
 Thị xã Cao Bằng:


Thị Xã Cao Bằng là trung tâm chính trị, kinh tế, VHXH của tỉnh, có:
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 44,04 km2
* Đất nông nghiệp: 1.078 ha
* Đất Lâm nghiệp: 2.640 ha
* Thị xã có 4 đơn vị phường : Hợp Giang; Tân Giang; Sông Bằng; Sông
Hiến
* Thị xã có 4 đơn vị xã: Hoà Chung; Ngọc xuân; Duyệt Chung, Đề
Thám
* Dân số: 52.436 người
 Huyện Hòa An
Là huyện nằm bao quanh thị xã Cao Bằng, có:
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 667,67 km2
* Đất nông nghiệp: 8.023 ha
* Đất Lâm Nghiệp: 40.103,8 ha
* Hoà An có Thị trấn Nước Hai và 24 xã
* Dân số: 65256 người

* Hoà An là vựa lúa, Thuốc lá của tỉnh. Là nơi có nhiều điểm di tích
lịch sử cách mạng gắn liền với phong trào cách mạng của tỉnh và cả
nước.

 Huyện Quảng Uyên
* Nằm ở phía Ðông Bắc tỉnh Cao Bằng, cách thị xã Cao Bằng 37km
theo đường số 3
* Tổng diện tích đất tự nhiên : 250.1 km2
* Dân số 42.874 người.
* Các đơn vị hành chính cấp xã : Có thị trấn Quảng Uyên và 16 xã.
 Huyện Phục Hòa

* Nằm về hướng Ðông bắc của tỉnh Cao Bằng, là huyện có cửa khẩu
quốc gia Tà lùng là cửa khẩu lớn nhất của tỉnh Cao Bằng.
* Tổng diện tích tự nhiên : 383.31 km2.
* Dân số : 22.589 người.
* Các đơn vị hành chính cấp xã : Gồm thị trấn Tà Lùng và 8 xã.
* Là huyện có vùng nguyên liệu mía ,cung cấp cho nhà máy đường
Phục Hoà


 Huyện Trà Lĩnh
* Huyện nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Cao Bằng, cách Thị xã Cao Bằng
40km.
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 256,98 km2
* Gồm có thị trấn Hùng Quốc và 9 đơn vị hành chính cấp xã
* Dân số: 21655 người.
* Là huyện có đường biên giới dài 32km, với cửa khẩu Hùng Quốc
thông sang Trung Quốc. Có điểm du lịch sinh thái Hồ Thăng Hen,
nước luôn trong xanh biếc. Là huyện có nhiều mỏ và điểm quặng.
 Huyện Thạch An
* Nằm ở phía Đông Nam tỉnh Cao Bằng cách Thị xã Cao Bằng khoảng
45km theo đường số 4,.
* Diện tích tự nhiên 683,03 km2

* Có 12 đơn vị hành chính cấp xã và Thị trấn Đông Khê.
* Dân số: 31.777 người.
* Huyện có khu tưởng niệm Bác Hồ với chiến thắng chiến dịch biên
giới năm 1950. Đây là vùng nguyên liệu Chè đắng Cao Bằng.
 Huyện Nguyên Bình
* Huyện miền núi vùng cao phía Tây tỉnh Cao Bằng cách thị xã Cao
Bằng 45 km.
* Diện tích tự nhiên 2.638 ha.
* Huyện có 18 đơn vị hành chính và 2 thị trấn là Nguyên Bình và
Tĩnh Túc.
* Dân số: 38490 người.
* Huyện có: Khu di tích lịch sử rừng Trần Hưng Đạo, nơi thành lập
đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, tiền thân của Quân đội
nhân dân Việt Nam
 Huyện Bảo Lạc
* Huyện miền núi vùng cao phía Tây tỉnh Cao Bằng cách thị xã Cao
Bằng 140 km.
* Diện tích tự nhiên 918.81 km2.
* Có 16 đơn vị hành chính xã và thị trấn Bảo Lạc.
* Dân số: 47486 người.
* Huyện có tiềm năng phát triển chăn nuôi đại gia súc và gia cầm,
thuỷ sản.
 Huyện Bảo Lâm
* Diện tích đất tự nhiên: 90.294 ha.
* Có 10 đơn vị hành chính xã .
* Là huyện được thành lập ngày 25 tháng 9 năm 2000.
* Dân số: 47998 người.
* Huyện có tiềm năng phát triển chăn nuôi đại gia súc, gia cầm.

 Huyện Trùng Khánh
* Huyện nằm ở phía Đông bắc tỉnh Cao Bằng, cách trung tâm thị xã
Cao Bằng 62 km theo đường tỉnh lộ 206.
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 469,15 km2
* Có 18 đơn vị hành chinh cấp xã và Thị trấn Trùng Khánh.
* Dân số: 50098 người.
* Là huyện có sản phẩm hạt Dẻ, loại quả đặc sản quý của tỉnh. Huyện
có Thác Bản Giốc, Động Ngườm Ngao là những điểm du lịch nổi tiếng
của tỉnh Cao Bằng.
 Huyện Hạ Lang
* Huyện nằm ở phía Đông tỉnh Cao Bằng, cách trung tâm thị xã Cao
Bằng 70 km theo đường tỉnh lộ 207.
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 463,35 km2
* Có 14 đơn vị hành chinh cấp xã.
* Dân số: 26.247 người .
 Huyện Thông Nông
* Huyện nằm ở phía Tây Bắc tỉnh Cao Bằng cách trung tâm thị xã Cao
Bằng 50 km theo đường tỉnh lộ 204.
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 360,49 km2
* Có 9 đơn vị hành chinh cấp xã và 1 thị trấn Thông Nông.
* Dân số: 23.204 người
* Là huyện nổi tiếng với sản phẩm rượu Táp Ná, Chè dây


 Huyện Hà Quảng
* Huyện miền núi nằm ở phía Bắc tỉnh Cao Bằng cách trung tâm thị
xã Cao Bằng 54 km theo đường tỉnh lộ 203.
* Tổng diện tích đất tự nhiên: 453,67 km2
* Có 18 đơn vị hành chinh cấp xã.
* Dân số: 34.131 người

* Là huyện có khu di tích cách mạng Pác Bó, nơi in dấu nhiều điểm di
tích gắn liền với quá trình sống, hoạt động cách mạng của Chủ tịch
Hồ Chí Minh trong những năm 1941-1945 đang được giữ gìn và tôn
tạo.Có khu tưởng niệm Anh hùng Liệt sỹ Kim Đồng, khu di tích Nà
Sác cũng đang được tôn tạo, nâng cấp, giữ gìn và phát huy và có cửa
khẩu Sóc Giang.
* Địa hình Cao Bằng
Địa hình của tỉnh Cao Bằng là loại địa hình phức tạp, được thể hiện
trên 3 miền địa hình chủ yếu Miền địa hình Karstơ


Chiếm diện tích ở hầu hết các huyện miền đông của tỉnh: Trà Lĩnh,
Trùng Khánh, Quảng Hoà, Hà Quảng, Thông Nông Địa hình miền
này rất phức tạp, gồm các hệ thống dãy núi đá vôi phân cách mãnh
liệt với các đỉnh nhọn dạng tai mèo, gồ ghề lởm chởm cao thấp khác
nhau, hang hốc tự nhiên nhiều. Có phương kéo dài chung theo
hướng tây bắc - đông nam. Xen kẽ các dãy núi là thung lũng hẹp với
nhiều hình, nhiều vẻ khác nhau.

Miền địa hình núi cao
Chủ yếu phân bố ở các huyện miền tây tỉnh (Nguyên Bình, Bảo Lạc,
Thạch An)và một phần diện tích phía nam Hoà An. Đáng chú ý nhất
là:

* Hệ thống núi cao Bảo Lạc - Nguyên Bình:
Bao gồm nhiều dãy núi cao kéo dài từ phía tây nam huyện Bảo Lạc
qua phần diện tích phía tây nam huyện Nguyên Bình, Với các đỉnh
cao tiêu biểu: Phja dạ (Bảo Lạc) 1.980 m so với mặt nước biển; Phja
đén (Nguyên Bình) 1.428 m; Phja Oắc (Nguyên Bình) 1.931 m. Cấu
tạo nên hệ thống núi cao này là trầm tích của điệp sông Hiến và các

đá macma xâm nhập axit - Grannit.

* Hệ thống núi cao Ngân Sơn - Thạch An:
Bao gồm các hệ thống núi xếp theo dãy, kéo dài tà phía bắc - tây bắc
huyện Ngân Sơn (Bắc Cạn) qua thị trấn Ngân Sơn, Bằng Khẩu, qua
phần diện tích phía tây - tây bắc huyện Thạch An rồi vượt sang phía
tây - tây nam tỉnh Lạng Sơn.Với các đỉnh cao tiêu biểu: Pù Tang Lam
1.639 m so với mặt nước biển; Khau Pàu: 1.188m. Cấu tạo định hình
này chủ yêú là các đá trầm tích điệp sông Hiến và một phần không
đáng kể của trần tích Paleozoi sớm giữa (Pt1 và Pt2).
Nhìn chung cả hai hệ thống này đều có phương phát triển theo
hướng tây bắc - đông nam với hệ thống đường phân thuỷ nhiều vẻ
khác nhau, song vẫn mang sắc thái phát triển của toàn vùng.

Miền địa hình núi thấp thung lũng

Xen kẽ các hệ thống núi cao là các thung lũng, núi thấp sông suối với
những kích thước lớn, lớn nhỏ hình thái nhiều vẻ khác nhau.


Các thung lũng lớn như: Hoà An, Nguyên Bình, Thạch An, thung lũng
sông Bắc Vọng Trong đó, đáng chú ý hơn là thung lũng Hoà An -
vựa lúa của tỉnh, nằm trùng với phần phía bắc của lòng máng Cao
Lạng, dài gần 30 km. Điểm bắt đầu từ Mỏ Sắt (Dân Chủ - Hoà An) kéo
dài hết xã Chu Trinh (Hoà An), chạy dọc theo đường đứt gãy Cao
Bằng - Lạng Sơn, bao gồm những cánh đồng phì nhiêu, tương đối
bằng phẳng, xen giữa các cánh đồng là đồi núi thấp sắp xếp không
liên tục theo kiểu bát úp. Trong phạm vi thung lũng này xuất hiện
các mỏ khoáng sản: Sắt, fosphorit tập trung với trữ lượng và chất
lượng rất cao dễ tìm kiếm và khai thác. Ngoài ra các thung lũng khác

còn chứa nhiều khoáng sản quý