bài 40 quần xã sinh vật sinh học 12

1. Các quần thể trong tự nhiên có tồn tại độc lập hay không?
2. Tại sao người ta thường nuôi nhiều loài cá khác nhau
trong cùng một ao? Trồng nhiều loài cây trồng trong một
khu rừng?
3. Thuốc trừ sâu sinh học là gì? Cơ sở sinh thái học của
việc sử dụng thuốc trừ sâu sinh học?

Quần xã sa mạc Quần xã rừng nhiệt đới
Quần xã
sinh vật
biển

I. KHÁI NIỆM
Hãy dự
đoán
trong ao
có những
quần thể
nào?
1. Ví dụ: Quần xã ao

I. KHÁI NIỆM
Hãy nhận xét các loài trong ao về:
+Thành phần loài.
+Không gian sống.
+Thời gian tồn tại.
+Các loài trong ao có quan hệ
như thế nào về thức ăn và nơi ở.
1. Ví dụ:

Quần xã ao

I. KHÁI NIỆM
Thế nào là quần
xã sinh vật?
Quần xã sinh vật là một tập hợp các quần thể
sinh vật thuộc nhiều loài khác nhau, cùng sống
trong một khoảng không gian và thời gian nhất
định. Các sinh vật trong quần xã có mối quan hệ
mật thiết với nhau như một thể thống nhất và do
vậy quần xã có cấu trúc tương đối ổn định.
2. Khái niệm
Tác động qua lại giữa
các quần thể trong
quần xã sinh vật
Tương tác giữa quần
thể với các nhân tố
sinh thái của môi
trường

I. KHÁI NIỆM
1. Ví dụ:
2. Khái niệm
Tập hợp nào sau đây là quần xã?
a. Tập hợp các quần thể hoa lan ở Đà Lạt
b. Tập hợp quần thể cọ ở Vĩnh Phú, quần thể
trâu ở Hải Phòng, quần thể sư tử ở Châu Phi
ở thế kỉ XXI.
c. Tập hợp quần thể cỏ ở thế kỉ XX, quần thể
Trâu ở thế kỉ X, quần thể hổ ở thế kỉ XV ở khu

vực Thái nguyên.
d. Tập hợp quần thể cỏ, quần thể cây chò chỉ,
quần thể vắt, quần thể rắn, quần thể chuột ở
rừng quốc gia Cúc Phương.

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
HOẠT ĐỘNG NHÓM (thời gian 3 phút)
Đặc
trưng
về
thành
phần
loài
Đặc điểm Ví dụ
Độ đa dạng
Loài ưu thế
Loài đặc
trưng
Đặc
trưng về
sự phân
bố trong
không
gian
Đặc điểm Ví dụ
Chiều thẳng
đứng

Chiều ngang
NHÓM
I
NHÓM
II

HOẠT ĐỘNG NHÓM (thời gian 3 phút)

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
HOẠT ĐỘNG NHÓM (thời gian 3 phút)
Đặc
trưng
về
thành
phần
loài
Đặc điểm Ví dụ
Độ đa dạng
Loài ưu thế
Loài đặc
trưng
NHÓM
I
Mời nhóm I trình bày.
Nhóm II nhận xét bổ sung.

I. KHÁI NIỆM

II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
- Độ đa dạng của quần xã: Thể hiện qua số lượng
loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần
xã.
Quần xã đồi trọc
ở Phú Yên
Quần xã rừng U
Minh Hạ
Em có nhận xét gì về số lượng loài và số
lượng cá thể mỗi loài của hai quần xã trên?
Theo em quần xã nào trong hai
quần xã trên tồn tại ổn định hơn?

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
Một quần xã ổn định thường có số lượng loài
lớn và số lượng cá thể của loài cao.
- Độ đa dạng của quần xã: Thể hiện qua số lượng
loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần
xã.

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ

BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
Một quần xã ổn định thường có số lượng loài
lớn và số lượng cá thể của loài cao.
- Loài ưu thế:
- Độ đa dạng của quần xã: Thể hiện qua số lượng
loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần
xã.

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
Một quần xã ổn định thường có số lượng loài
lớn và số lượng cá thể của loài cao.
-
Loài ưu thế là những loài đóng vai trò quan trong
trong quần xã do số lượng cá thể nhiều , sinh khối
lớn hoặc do hoạt động của chúng mạnh.
VD: Quần xã ruộng lúa: Loài ưu thế là Lúa
- Loài đặc trưng:
- Độ đa dạng của quần xã: Thể hiện qua số lượng
loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần
xã.


I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ

BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
Một quần xã ổn định thường có số lượng loài
lớn và số lượng cá thể của loài cao.
- Loài ưu thế là những loài đóng vai trò quan trong
trong quần xã do số lượng cá thể nhiều , sinh khối
lớn hoặc do hoạt động của chúng mạnh
- Loài đặc trưng là loài chỉ có ở một quần xã nào đó,
hoặc là loài có số lượng hơn hẳn và vai trò quan
trọng hơn loài khác.
2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không
gian của quần xã
- Độ đa dạng của quần xã: Thể hiện qua số lượng
loài và số lượng cá thể của mỗi loài trong quần
xã.

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
HOẠT ĐỘNG NHÓM (thời gian 3 phút)
Đặc
trưng về
sự phân
bố trong
không
gian
Đặc điểm Ví dụ
Chiều thẳng
đứng

Chiều ngang
NHÓM
II
Mời nhóm II trình bày.
Nhóm I nhận xét bổ sung.

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không
gian của quần xã
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:

I. KHÁI NIỆM
Chiều cao rừng
0m
10m
20m
30m
Tầng cây
nhỏ dưới
cùng
Tầng
cây gỗ
dưới
tán
Tầng tán
rừng

Tầng
vượt tán
Sự phân tầng trong rừng mưa nhiệt đới.
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không
gian của quần xã
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:
+ Quần xã rừng nhiệt đới:
Tầng gỗ lớn→ tầng gỗ nhỏ→ tầng cây bụi → tầng cỏ.

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:
Tầng mặt
Tầng giữa
Tầng đáy
Quần xã ao, hồ

I. KHÁI NIỆM

II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không
gian của quần xã
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:
+ Quần xã rừng nhiệt đới:
Tầng gỗ lớn→ tầng gỗ nhỏ→ tầng cây bụi → tầng cỏ.
+ Quần xã ao: 3 tầng:
Tầng trên: Thực vật, động vật phù du, cá mè, cá trắm.
Tầng giữa: Cá chép, cá trôi, cá quả, cá rô, …
Tầng đáy: Tôm, cua, ốc, lươn, chạch, …

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không
gian của quần xã
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:
* Phân bố theo chiều ngang:

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
* Phân bố theo chiều ngang:
Vùng xa bờ

Sự phân tầng ở đại dương.
Vùng gần bờ

I. KHÁI NIỆM
II. CÁC ĐẶC
TRƯNG CƠ
BẢN
1. Đặc trưng về thành phần loài
2. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không
gian của quần xã
* Phân bố theo chiều thẳng đứng:
* Phân bố theo chiều ngang:
- Quần xã sinh vật biển:
+ Vùng thềm lục địa gần bờ: Có
tôm, cua, cá nhỏ, san hô, sứa, …
+ Vùng triều: Cá thu, cá mực, cá
nục, …
+ Vùng ngoài khơi: Cá voi, cá heo
- Sự phân bố của các loài sinh vật trên một
ngọn núi: Đỉnh núi, sườn núi, chân
núi
Sự phân bố cá
thể trong không
gian của quần xã
có ý nghĩa gì?
Nguyên nhân
dẫn đến sự phân
bố các loài trong
không gian?