CHI LĂNG - XƯƠNG GIANG 1427: TRẬN QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƯỢC TRONG CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN docx

CHI LĂNG - XƯƠNG GIANG 1427:
TRẬN QUYẾT CHIẾN CHIẾN
LƯỢC TRONG CUỘC KHỞI NGHĨA
LAM SƠN




Một trận đồ vây thành diệt viện trên quy mô chiến lược



Lược đồ diễn biến trận Chi Lăng - Xương Giang năm 1427
Cuối năm 1427, cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi - Nguyễn Trãi lãnh
đạo chống quân Minh xâm lược bước sang năm thứ 10 và đã đứng trước
cửa ngõ thắng lợi hoàn toàn. Tuyệt đại bộ phận đất nước được giải
phóng, địch chỉ còn co về chiếm giữ thành Đông Quan (Hà Nội) và một
số thành luỹ khác. Trước nguy cơ hoàn toàn thất bại và để cứu đạo quân
Vương Thông đang bị vây hãm ở Đông Quan, giặc Minh đã quyết định
phái sang nước ta một đạo viện binh lớn do Liễu Thăng chỉ huy. Đạo
quân này được tổ chức thành hai cánh tiến quân: cánh thứ nhất gồm
100.000 tên, dưới sự chỉ huy trực tiếp của Liễu Thăng, tiến theo ngả
Quảng Tây vào Lạng Sơn, Xương Giang. Cánh thứ hai gồm 50.000 tên
do Mộc Thạch chỉ huy, tiến theo ngả Vân Nam vào Lào Cai, Việt Trì.
Hai cánh này sẽ hợp vây tiêu diệt khối chủ lực chủ yếu của quân Lam
Sơn đứng chân ở Đông Bắc Đông Quan, giải tỏa Đông Quan tạo bàn đạp
tiến về phía Nam.

Chủ trương của ta là tập trung chủ lực tiêu diệt cánh quân Liễu Thăng
trước, kiềm chế, ngăn chặn cánh quân Mộc Thạch bằng lực lượng thứ
yếu để tạo điều kiện tiêu diệt ở bước tiếp theo. Đồng thời, ta dùng một

lực lượng tiếp tục vây hãm Vương Thông, không cho chúng hợp quân
với các cánh viện binh.

Trong bước chuẩn bị, ngày 28-9-1427, ta hạ thành Xương Giang, xoá sổ
dinh luỹ cuối cùng của địch ở phía Bắc Đông Quan, làm chủ hoàn toàn
chiến trường dự kiến tác chiến trên hướng chủ yếu.

Ngày 8-10, cánh quân Liễu Thăng tiến vào nước ta. Ngày 10-10, đội tiền
quân do chính Liễu Thăng dẫn đầu chủ quan khinh địch, rơi vào trận địa
phục kích của Lê Sát ở cửa ải Chi Lăng. Toàn bộ 10.000 tên của đội
quân này cùng với chủ tướng Liễu Thăng bị diệt dưới chân Mã Yên -
Chi Lăng.

Ngày 15-10, tướng Lương Minh vừa lên thay Liễu Thăng cùng hàng vạn
quân nữa bị đạo quân Lê Lý tập kích tiêu diệt ở Cần Trạm. Ngày 18-10,
thêm 10.000 tên địch nữa bỏ mạng trong trận phục binh của ta ở Phố
Cát. Lực lượng còn lại, dưới sự chỉ huy của Thôi Tụ - Hoàng Phúc tiến
đến gần thành Xương Giang mới biết thành đã bị thất thủ. Địch buộc
phải hạ trại trú quân trên cánh đồng Xương Giang, nơi ta đã bố trí sẵn
một lực lượng vây hãm từ các hướng.

Ngày 3/11, ta tổng công kích vào cụm quân địch phòng ngự dă ngoại ở
khu vực này. Sau một ngày chiến đấu, ta đă giành được thắng lợi giòn
giã: diệt và bắt hơn 60.000 địch, bao gồm toàn bộ tướng chỉ huy của
chúng. Đạo quân viện binh chủ yếu của nhà Minh bị tiêu diệt hoàn toàn.

Trong khi đó ở phía Tây, nhận được tin thất bại của đạo quân Liễu
Thăng, Mộc Thạch vội vàng cho quân rút chạy. Quân ta dưới sự chỉ huy
của Phạm Văn Xào, Trịnh Khả đă truy kích tiêu diệt hàng vạn tên, làm
tan rã hoàn toàn cánh quân này.

Đạo quân viện bị tiêu diệt, Vương Thông bị vây ở thành Đông Quan
phải đầu hàng và buộc nhà Minh phải chấp nhận rút các lực lượng còn
lại về nước, thừa nhận nền độc lập của nước ta.

Những phát triển của nghệ thuật quân sự

Chủ trương vây hãm Đông Quan và tập trung lực lượng tiêu diệt quân
viện, tạo nên một trận đồ vây thành diệt viện ở quy mô chiến lược, là kế
sách hay và là điểm đặc sắc của nghệ thuật quân sự của nghĩa quân Lam
Sơn. Trước so sánh lực lượng có lợi cho địch, một mặt ta vận dụng các
hình thức tác chiến thích hợp, mặt khác dùng mưu kế kích thích thói
ngạo mạn của kẻ xâm lược, /ừa chúng vào nơi hiểm, ngay từ đầu liên
tiếp tấn công vào đội hình của chúng, tạo nên những thắng lợi vang dội
khiến địch hoang mang, rối loạn. Việc kết hợp tiến công quân sự với
nghi binh, địch vận, kết hợp và vận dụng thành công các hình thức chiến
thuật: phục kích, tập kích, truy kích, công thành, tác chiến trận địa
trong trận Chi Lăng Xương Giang đă đánh dấu bước trưởng thành vượt
bậc trong nghệ thuật quân sự của nghĩa quân Lam Sơn.