Chẩn đoán bằng hình ảnh : Siêu âm bụng part 4 docx

Giun ®êng mËtGiun ®êng mËt
Giun đờng mật:
- Hai đờng đậm âm song
song trong đờng mật,
không bóng cản.
- Đmật giãn nhiều hay ít,
có thể có hơi.
- Khi giun chết lâu -> đứt
thành từng đoạn -> lắng
đọng vôi có bóng cản nh
sỏi
Giun đờng mật:
- Hai đờng đậm âm song
song trong đờng mật,
không bóng cản.
- Đmật giãn nhiều hay ít,
có thể có hơi.
- Khi giun chết lâu -> đứt
thành từng đoạn -> lắng
đọng vôi có bóng cản nh
sỏi
BN đau HSP và
thượng vị từng cơn,
không sốt
CấP CứU BụNG KHÔNG CHấN THƯƠNGCấP CứU BụNG KHÔNG CHấN THƯƠNG
không SốTkhông SốT
Giun chui ống mật chủ: GCOMGiun chui ống mật chủ: GCOM
Viêm tuỵ cấpViêm tuỵ cấp
Lồng ruộtLồng ruột
Bệnh lý truỵ mạch mất máuBệnh lý truỵ mạch mất máu
+ GEU+ GEU

+ Ph+ Phìình mạchnh mạch
+ U vỡ chảy máu+ U vỡ chảy máu
Viªm tuþ cÊpViªm tuþ cÊp
Viªm cÊp tÝnh: Víi nhiÒu tViªm cÊp tÝnh: Víi nhiÒu t××nh nh
huèng l©m sµng kh¸c nhauhuèng l©m sµng kh¸c nhau
Hai thÓ l©m sµngHai thÓ l©m sµng
 Viªm tuþ cÊp thÓ phï nÒViªm tuþ cÊp thÓ phï nÒ
 Viªm tuþ cÊp ho¹i töViªm tuþ cÊp ho¹i tö
TØ lÖ tö vong chung 5TØ lÖ tö vong chung 5 6% vµ víi thÓ 6% vµ víi thÓ
nÆng tö vong 10nÆng tö vong 10 20%20%
Viªm tuþ cÊpViªm tuþ cÊp
TriÖu chøng l©m sµngTriÖu chøng l©m sµng
 §§au bông 95%au bông 95%
 N«nN«n buån n«n 80%buån n«n 80%
 Sèt 75%Sèt 75%
 Chíng bôngChíng bông ph¶n øng thµnh bông 70%ph¶n øng thµnh bông 70%
 Vµng da 30%Vµng da 30%
 Sèc 15%Sèc 15%
 Lipase m¸u >3NLipase m¸u >3N
Nguyên nhân VTCNguyên nhân VTC
ĐĐờng mật: sỏi đờng mật 50ờng mật: sỏi đờng mật 50 60%60%
Rợu 40Rợu 40 50%50%
Nguyên nhân khác: 10Nguyên nhân khác: 10 20%20%
+ Sau phẫu thuật, chấn thơng+ Sau phẫu thuật, chấn thơng
+ Chuyển hoá, nhiễm độc+ Chuyển hoá, nhiễm độc
+ Thuốc+ Thuốc
+ Virus+ Virus
+ Bệnh tự miễn hoặc viêm+ Bệnh tự miễn hoặc viêm
+ Tắc ống tuỵ và chấn thơng+ Tắc ống tuỵ và chấn thơng
+ Sau ERCP+ Sau ERCP

+ Gien (Viêm tuỵ cấp)+ Gien (Viêm tuỵ cấp)
PA phá huỷ nhu mô tuỵ do chính enzyme tuỵ:
+ enzymes tiêu Protein
+ Trypsine và Chymotrypsine: phù nề, hoại
tử, chảy máu do tổn thơng thành mạch.
+ Phospholipase: phá huỷ màng tế bào
+ Lipase: hoại tử mỡ.
+ Bradykinine và kallidine: đau, phù nề và
viêm.
Sinh lý bệnh PA
2 giả thuyết giải phóng men tuỵ:
- Tăng áp lực trong ống tụy do trào ngợc
dịch mật hoặc do alcoolisme (cơ chế trực
tiếp),
- Tổn thơng nội mạc thành mạch và tế
bào nang tuỵ do các nguyên nhân khác
nhau : viêm nhiễm, nhiễm độc, miễn
dịch (Cơ chế gián tiếp).
+ Tng Amylase máu sau vài giờ và mất đi
sau vài ngày:
Phân biệt: loét thủng, nhồi máu mạc treo, tắc
ruột, bệnh lý đờng mật, GEU.
+ Tăng Amylase niệu.
+ định lợng lipase máu khá đặc hiệu.
+ Tăng đờng máu và đờng niệu, hạ Canxi
máu (tiên lợng nặng vì gợi ý nhiều ổ hoại
tử).
Chẩn đoán sinh hoá
Yếu tố Tiên lợngYếu tố Tiên lợng
Lan rộng quá trLan rộng quá trìình hoại tử xung quanh nh hoại tử xung quanh

tuỵtuỵ
Mức độ hoại tử nhu mô tuỵMức độ hoại tử nhu mô tuỵ
Chảy máu và bào mòn mạch máuChảy máu và bào mòn mạch máu
Nhiễm trùng kết hợp phần tuỵ viêm hoại Nhiễm trùng kết hợp phần tuỵ viêm hoại
tửtử
Tiên lợngTiên lợng
Ranson: Sinh hoáRanson: Sinh hoá
Balthazar: CT-Scanner
+ Độ A : Tuỵ bình thờng
+ Độ B : Tăng lan toả hay khu trú nhu mô tuỵ và/
hoặc bờ không đều.
+ Độ C : Mờ lớp mỡ quanh tụy, tăng kích thớc lan
toả nhu mô tuỵ
+ Độ D : Viêm tấy hoặc tụ dịch quanh tuỵ
+ Độ E : Viêm tấy hoặc tụ dịch nhiều ổ và/hoặc xuất
hiện khí quanh tuỵ
Chẩn đoán hChẩn đoán hìình ảnhnh ảnh
Mục đíchMục đích
Chẩn đoán xác địnhChẩn đoán xác định
ĐĐánh giá chính xác mức độ tổn thơngánh giá chính xác mức độ tổn thơng > Tiên > Tiên
lợnglợng
TTììm nguyên nhânm nguyên nhân
Theo dõi tiến triển và biến chứngTheo dõi tiến triển và biến chứng
Hớng dẫn can thiệpHớng dẫn can thiệp
ChÈn ®o¸n hChÈn ®o¸n h××nh ¶nhnh ¶nh
C¸c ph¬ng ph¸pC¸c ph¬ng ph¸p
 XQ bông kh«ng chuÈn bÞXQ bông kh«ng chuÈn bÞ
 SASA
 CTCT ScannerScanner
 MRIMRI

 Chôp m¹chChôp m¹ch
Vai trß SA chÈn ®o¸n VTCVai trß SA chÈn ®o¸n VTC
 ChÈn ®o¸n x¸c ®ÞnhChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh
 ChÈn ®o¸n nguyªn nh©n: BÖnh lý ®êng mËtChÈn ®o¸n nguyªn nh©n: BÖnh lý ®êng mËt
 ChÈn ®o¸n ph©n biÖt: Viªm tói mËt, ¸p xe gan, ChÈn ®o¸n ph©n biÖt: Viªm tói mËt, ¸p xe gan,
t¾c ruétt¾c ruét
 SA Doppler tSA Doppler t××m biÕn chøng m¹ch m¸um biÕn chøng m¹ch m¸u
 Theo dâiTheo dâi
Vai trò SA trong Vai trò SA trong
chẩn đoán VTCchẩn đoán VTC
Quan sát đợc nhu mô tuỵ chỉ trong 40% trờng hợpQuan sát đợc nhu mô tuỵ chỉ trong 40% trờng hợp
HHìình ảnh SA có thể:nh ảnh SA có thể:
+ B+ Bìình thờngnh thờng
+ Tuỵ phù nề: T+ Tuỵ phù nề: Tăăng kích thớc và giảm âmng kích thớc và giảm âm
+ Hoại tử tụy+ Hoại tử tụy chảy máu: Cấu trúc âm không đồng nhất: chảy máu: Cấu trúc âm không đồng nhất:
ổ tổ tăăngng giảm âmgiảm âm
+ Tràn dịch: Quanh tuỵ, khoang Morrison, khoang + Tràn dịch: Quanh tuỵ, khoang Morrison, khoang
trớc thận trái, rãnh cạnh đại tràng, Douglastrớc thận trái, rãnh cạnh đại tràng, Douglas
CTCT Scanner> SA trong chẩn đoán nhScanner> SA trong chẩn đoán nhữững giờ đầu và ng giờ đầu và
đánh giá mức độ nặng trong 72h (lan rộng hoại tử và đánh giá mức độ nặng trong 72h (lan rộng hoại tử và
tràn dịch)tràn dịch)
CTCT Scanner là cần thiếtScanner là cần thiết
1
2
3
4
5
6
7
8

9
10
đờng lan dịch tuỵ
1 : Khoang cạnh thận
phía trớc
2 : Khoang hậu cung
mạc nối
3 : Mạc treo đại tràng
ngang
4 : Mạc treo ruột
5 : Dạ dày
6 : Tá tràng
7 : Tuỵ
8 : đại tràng ngang
9 : Quai ruột
10 : Thận trái