Tiểu luận triết học: Mối quan hệ giữa cái riêng và cái chung và vận dụng cho sự phát triển KTTT ở nước ta ppt

Tiểu luận triết học


Đề tài: Mối quan hệ giữa cái riêng và cái
chung và vận dụng cho sự phát triển KTTT
ở nước ta



1

LỜI NÓI ĐẦU

BƯỚC LÊN TỪ NỀN KINH TẾ PHONG KIẾN LẠC HẬU, TRÌ TRỆ,
LẠI PHẢI TRẢI QUA HAI CUỘC CHIẾN TRANH GIỮ NƯỚC KHỐC LIỆT,
NỀN KINH TẾ NƯỚC TA VỐN ĐÃ LẠC HẬU LẠI CÀNG THÊM KIỆT
QUỆ BỞI CHIẾN TRANH. VÀO THỜI BÌNH, BẮT ĐẦU TỪ CƠ SỞ KINH
TẾ LẠC HẬU, TRÌ TRỆ ĐÓ, NƯỚC TA XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ KẾ
HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG QUAN LIÊU BAO CẤP, KHIẾN CHO ĐẤT
NƯỚC LÂM VÀO TÌNH TRẠNG KHỦNG HOẢNG KINH TẾ NGHIÊM
TRỌNG. TRONG KHI ĐÓ, NHỜ SỬ DỤNG TRIỆT ĐỂ KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG MÀ CNTB ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG THÀNH TỰU VỀ KINH TẾ-
XÃ HỘI, PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, NÂNG CAO NĂNG
SUẤT LAO ĐỘNG. CŨNG NHỜ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, QUẢN LÝ XÃ
HỘI ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG THÀNH QUẢ VỀ VĂN MINH HÀNH CHÍNH,
VĂN MINH CÔNG CỘNG; CON NGƯỜI NHẠY CẢM, TINH TẾ, VỚI KHẢ
NĂNG SÁNG TẠO, SỰ THÁCH THỨC ĐUA TRANH PHÁT TRIỂN.
TRƯỚC TÌNH HÌNH ĐÓ, TRONG ĐẠI HỘI ĐẢNG VI, ĐẢNG TA KỊP
THỜI NHẬN RA SAI LẦM VÀ TIẾN HÀNH SỬA ĐỔI, CHUYỂN SANG
XÂY DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN, KÍCH
THÍCH SẢN XUẤT, PHÁT TRIỂN KINH TẾ NHẰM MỤC TIÊU DÂN GIÀU
NƯỚC MẠNH XÃ HỘI CÔNG BẰNG VĂN MINH.
MỚI CHẬP CHỮNG BƯỚC VÀO NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐẦY
GIAN KHÓ, PHỨC TẠP, NỀN KINH TẾ VIỆT NAM ĐÒI HỎI SỰ HỌC
TẬP, TIẾP THU KINH NGHIỆM CỦA NHÂN LOẠI TRÊN CƠ SỞ CÂN
NHẮC, CHỌN LỰA CHO PHÙ HỢP VỚI HOÀN CẢNH VÀ ĐIỀU KIỆN
CỦA VIỆT NAM. TRONG QUÁ TRÌNH HỌC HỎI ĐÓ, TRIẾT HỌC MÁC-
LÊNIN, ĐẶC BIỆT LÀ PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC CÁI CHUNG VÀ CÁI
RIÊNG CÓ VAI TRÒ LÀ KIM CHỈ NAM CHO MỌI HOẠT ĐỘNG NHẬN
THỨC VỀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG.


2

ĐỂ GÓP THÊM MỘT TIẾNG NÓI ỦNG HỘ ĐƯỜNG LỐI PHÁT
TRIỂN KINH TẾ MÀ ĐẢNG VÀ NHÀ NƯỚC TA ĐANG XÂY DỰNG, TÔI
CHỌN VẤN ĐỀ "MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁI RIÊNG VÀ CÁI CHUNG VÀ
VẬN DỤNG TRONG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở
NƯỚC TA" LÀM CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA MÌNH.
HOÀN THÀNH TIỂU LUẬN NÀY, TÔI HI VỌNG CÓ THỂ GÓP MỘT
PHẦN NHỎ CỦA MÌNH TRONG VIỆC LÀM RÕ, CỦNG CỐ LÒNG TIN
CỦA MỌI NGƯỜI VÀO CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA NHÀ NƯỚC TA, VÀ
GIÚP MỌI NGƯỜI QUEN THUỘC HƠN VỚI MỘT NỀN KINH TẾ MỚI
ĐƯỢC ÁP DỤNG Ở VIỆT NAM- NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN TRONG ĐIỀU KIỆN THẾ GIỚI HIỆN NAY.


3

CHƯƠNG 1
CÁI RIÊNG VÀ CÁI CHUNG DƯỚI CÁI NHÌN
CỦA TRIẾT HỌC MACXIT
1.1. CÁC KHÁI NIỆM:
TRONG CUỘC SỐNG HẰNG NGÀY, CHÚNG TA THƯỜNG TIẾP
XÚC VỚI MỘT SỐ SỰ VẬT HIỆN TUỢNG QUÁ TRÌNH KHÁC
NHAU.MỖI SỰ VẬT HIỆN TUỢNG ĐÓ ĐƯỢC GỌI LÀ MỘT CÁI RIÊNG
,ĐỒNG THỜI CHÚNG TA CŨNG THẤY GIỮA CHUNG LẠI CÓ MẶT
GIỐNG NHAU TƯC LÀ TỒN TẠI CÁI CHUNG GIỮA CHÚNG .
CÁI RIÊNG LÀ PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ MỘT SỰ VẬT,
MỘT HIỆN TƯỢNG, MỘT QUÁ TRÌNH RIÊNG LẺ NHẤT ĐỊNH TRONG
THẾ GIỚI KHÁCH QUAN.
VÍ DỤ: MỘT HÀNH TINH NÀO ĐẤY HAY MỘT THỰC VẬT, ĐỘNG
VẬT NÀO ĐẤY LÀ CÁI ĐƠN NHẤT TRONG GIỚI TỰ NHIÊN. CÁI

RIÊNG TRONG LỊCH SỬ XÃ HỘI LÀ MỘT SỰ KIỆN RIÊNG LẺ NÀO ĐÓ,
NHƯ LÀ CUỘC CÁCH MẠNG THÁNG TÁM CỦA VIỆT NAM CHẲNG
HẠN. MỘT CON NGƯỜI NÀO ĐÓ: HUỆ, TRANG, CŨNG LÀ CÁI
RIÊNG. CÁI RIÊNG CÒN CÓ THỂ HIỂU LÀ MỘT NHÓM SỰ VẬT GIA
NHẬP VÀO MỘT NHÓM CÁC SỰ VẬT RỘNG HƠN, PHỔ BIẾN HƠN. SỰ
TỒN TẠI CÁ BIỆT ĐÓ CỦA CÁI RIÊNG CHO THẤY NÓ CHỨA ĐỰNG
TRONG BẢN THÂN NHỮNG THUỘC TÍNH KHÔNG LẶP LẠI Ở NHỮNG
CẤU TRÚC SỰ VẬT KHÁC. TÍNH CHẤT NÀY ĐƯỢC DIỄN ĐẠT BẰNG
KHÁI NIỆM CÁI ĐƠN NHẤT. CÁI ĐƠN NHẤT LÀ MỘT PHẠM TRÙ
TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ NHỮNG THUỘC TÍNH, NHỮNG MẶT CHỈ CÓ
Ở MỘT SỰ VẬT NHẤT ĐỊNH MÀ KHÔNG LẶP LẠI Ở NHỮNG SỰ VẬT
KHÁC. VÍ DỤ CHIỀU CAO, CÂN NẶNG, VÓC DÁNG CỦA MỘT NGƯỜI
LÀ CÁI ĐƠN NHẤT. NÓ CHO BIẾT NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CỦA CHỈ RIÊNG
NGƯỜI ĐÓ, KHÔNG LẶP LẠI Ở MỘT NGƯỜI NÀO KHÁC. CẦN PHÂN
BIỆT “CÁI RIÊNG” VỚI CÁI “ĐƠN NHẤT”.
MẶT KHÁC, GIỮA NHỮNG CÁI RIÊNG CÓ THỂ CHUYỂN HÓA
QUA LẠI VỚI NHAU, CHỨNG TỎ GIỮA CHÚNG CÓ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM
CHUNG NÀO ĐÓ. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHUNG ĐÓ ĐƯỢC TRIẾT HỌC
KHÁI QUÁT THÀNH KHÁI NIỆM CÁI CHUNG.


4

CÁI CHUNG LÀ MỘT PHẠM TRÙ TRIẾT HỌC DÙNG ĐỂ CHỈ NHỮNG
MẶT, NHỮNG THUỘC TÍNH CHUNG KHÔNG NHỮNG CÓ Ở MỘT KẾT
CẤU VẬT CHẤT NHẤT ĐỊNH ,MÀ CÒN ĐƯỢC LẶP LẠI TRONG NHIỀU SỰ
VẬT HIỆN TƯỢNG HAY QUÁ TRÌNH RIÊNG LẺ KHÁC, NHỮNG MỐI LIÊN
HỆ GIỐNG NHAU, HAY LẶP LẠI Ở NHIỀU CÁI RIÊNG.
CÁI CHUNG THƯỜNG CHỨA ĐỰNG Ở TRONG NÓ TÍNH QUI LUẬT,
SỰ LẶP LẠI. VÍ DỤ NHƯ QUI LUẬT CUNG- CẦU, QUI LUẬT GIÁ TRỊ

THẶNG DƯ LÀ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHUNG MÀ MỌI NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG BẮT BUỘC PHẢI TUÂN THEO.


5

1.2. MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA CÁI RIÊNG VÀ CÁI
CHUNG:
TRONG LỊCH SỬ TRIẾT HỌC, MỐI LIÊN HỆ GIỮA CÁI RIÊNG VÀ CÁI
CHUNG ĐƯỢC QUAN NIỆM KHÁC NHAU. PHÁI DUY THỰC ĐỒNG
NHẤT THƯỢNG ĐẾ VỚI CÁI CHUNG VÀ CHO RẰNG CHỈ CÓ CÁI
CHUNG MỚI TỒN TẠI ĐỘC LẬP KHÁCH QUAN VÀ LÀ NGUÔNHIỀU
SẢN SINH RA CÁI RIÊNG. ĐỐI LẬP LẠI CHỦ NGHĨA DUY THỰC, CÁC
NHÀ TRIẾT HỌC DUY DANH NHƯ P. ABƠLA (1079- 1142), ĐUMXCOT
(1265- 1308) CHO RẰNG CHỈ NHỮNG SỰ VẬT, HIỆN TƯỢNG TỒN TẠI
RIÊNG BIỆT VỚI NHỮNG CHẤT LƯỢNG RIÊNG CỦA CHÚNG MỚI LÀ
CÓ THỰC CÒN KHÁI NIỆM CÁI CHUNG CHỈ LÀ SẢN PHẨM CỦA TƯ
DUY CỦA CON NGƯỜI. THẤY ĐƯỢC VÀ KHẮC PHỤC HẠN CHẾ CỦA
HAI QUAN NIỆM TRÊN, TRIẾT HỌC DUY VẬT BIỆN CHỨNG CHO
RẰNG CÁI CHUNG VÀ CÁI RIÊNG CÓ MỐI LIÊN HỆ BIỆN CHỨNG
MẬT THIẾT VỚI NHAU, VÀ CẢ HAI ĐỀU TỒN TẠI MỘT CÁCH KHÁCH
QUAN.
CÁI CHUNG TỒN TẠI BÊN TRONG CÁI RIÊNG, THÔNG QUA CÁI
RIÊNG MÀ BIỂU HIỆN SỰ TỒN TẠI. KHÔNG CÓ CÁI CHUNG TỒN TẠI
ĐỘC LẬP BÊN NGOÀI CÁI RIÊNG. VÍ DỤ QUI LUẬT BÓC LỘT GIÁ TRỊ
THẶNG DƯ CỦA NHÀ TƯ BẢN LÀ MỘT CÁI CHUNG, KHÔNG THẾ THÌ
KHÔNG PHẢI LÀ NHÀ TƯ BẢN, NHƯNG QUI LUẬT ĐÓ ĐƯỢC THỂ
HIỆN RA NGOÀI DƯỚI NHỮNG BIỂU HIỆN CỦA CÁC NHÀ TƯ BẢN
(CÁI RIÊNG).
CÁI RIÊNG CHỈ TỒN TẠI TRONG MỐI LIÊN HỆ VỚI CÁI

CHUNG. NGHĨA LÀ KHÔNG CÓ CÁI RIÊNG NÀO TỒN TẠI TUYỆT ĐỐI
ĐỘC LẬP ,THÍ DỤ:MỖI CON NGƯỜI LÀ MỘT CÁI RIÊNG NHƯNG MỖI
CON NGƯỜI KHÔNG THỂ TỒN TẠI NGOÀI MỐI LIÊN HỆ VỚI TỰ
NHIÊN VÀ XÃ HỘI. NỀN KINH TẾ NÀO CŨNG BỊ CHI PHỐI BỞI QUY
LUẬT CUNG-CẦU,QUY LUẬT QHSX PHÙ HỢP VỚI TÍNH CHẤT VÀ
TRÌNH ĐỘ CỦA LLSX,DÓ LÀ CÁI CHUNG .NHƯ VẬY SỰ VẬT HIỆN
TƯỢNG NÀO CŨNG BAO HÀM CÁI CHUNG
CÁI CHUNG LÀ BỘ PHẬN,NHƯNG SÂU SẮC HƠN CÁI RIÊNG, CÒN
CÁI RIÊNG LÀ TOÀN BỘ NHƯNG PHONG PHÚ HƠN CÁI CHUNG. CÁI


6

RIÊNG PHONG PHÚ HƠN CÁI CHUNG VÌ NGOÀI ĐẶC ĐIỂM CHUNG
,CÁI RIÊNG CÒN CÓ CÁI ĐƠN NHẤT. CÁI CHUNG SÂU SẮC HƠN CÁI
RIÊNG VÌ CÁI RIÊNG PHẢN ÁNH NHỮNG THUỘC TÍNH ,NHỮNG MỐI
LIÊN HỆ ỔN ĐỊNH,TẤT NHIÊN, LẶP LẠI Ở NHIỀU CÁI RIÊNG CÙNG
LOẠI .DO VẬY CÁI CHUNG LÀ CÁI GẮN LIỀN VỚI BẢN CHẤT,QUY
ĐỊNH PHƯƠNG HƯỚNG TỒN TẠI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁI CHUNG.
CÓ THỂ KHÁI QUÁT MỘT CÔNG THỨC NHƯ SAU:
CÁI RIÊNG = CÁI CHUNG + CÁI ĐƠN NHẤT
CÔNG THỨC TRÊN CÓ THỂ LÀ KHÔNG HOÀN TOÀN ĐÚNG MỘT
CÁCH TUYỆT ĐỐI, NHƯNG TRONG MỘT CHỪNG MỰC NÀO ĐÓ THÌ
NÓ CÓ THỂ NÓI ĐƯỢC MỘT CÁCH CHÍNH XÁC QUAN HỆ BAO TRÙM
GIỮA CÁI CHUNG VÀ CÁI RIÊNG. CÁI CHUNG CHỈ GIỮ PHẦN BẢN
CHẤT, HÌNH THÀNH NÊN CHIỀU SÂU CỦA SỰ VẬT, CÒN CÁI RIÊNG
LÀ CÁI TOÀN BỘ VÌ NÓ LÀ MỘT THỰC THỂ SỐNG ĐỘNG. TRONG
MỖI CÁI RIÊNG LUÔN TỒN TẠI ĐỒNG THỜI CẢ CÁI CHUNG VÀ CÁI
ĐƠN NHẤT. NHỜ THẾ, GIỮA NHỮNG CÁI RIÊNG VỪA CÓ SỰ TÁCH
BIỆT, VỪA CÓ THỂ TÁC ĐỘNG QUA LẠI VỚI NHAU, CHUYỂN HÓA

LẪN NHAU. SỰ " VA CHẠM" GIỮA NHỮNG CÁI RIÊNG VỪA LÀM CHO
CÁC SỰ VẬT XÍCH LẠI GẦN NHAU BỞI CÁI CHUNG, VỪA LÀM CHO
SỰ VẬT TÁCH XA NHAU BỞI CÁI ĐƠN NHẤT. CŨNG NHỜ SỰ TƯƠNG
TÁC NÀY GIỮA NHỮNG CÁI RIÊNG MÀ CÁI CHUNG CÓ THỂ ĐƯỢC
PHÁT HIỆN. VỀ ĐIỂM NÀY, LÊNIN NÓI: " CÁI RIÊNG CHỈ CÓ THỂ
TỒN TẠI TRONG MỐI LIÊN HỆ DẪN TỚI CÁI CHUNG". VÍ DỤ,
NGUYÊN TỬ CỦA MỌI NGUYÊN TỐ ĐỀU KHÁC NHAU, ĐỀU LÀ CÁI "
RIÊNG", CHÚNG CÓ TRỌNG LƯỢNG NGUYÊN TỬ CỦA MÌNH, CÓ HOÁ
TRỊ CỦA MÌNH, CÓ ĐIỆN TÍCH HẠT NHÂN CỦA MÌNH, CÓ CẤU TẠO
VỎ NGUYÊN TỬ CỦA MÌNH NHƯNG TẤT CẢ NHỮNG NGUYÊN TỬ
ĐỀU CÓ CÁI CHUNG: TRONG MỌI NGUYÊN TỬ ĐỀU CÓ HẠT NHÂN,
VỎ ĐIỆN TỬ, ĐỀU CÓ NHỮNG HẠT NGUYÊN TỐ; HẠT NHÂN CỦA
MỌI NGUYÊN TỬ ĐỀU CÓ THỂ BỊ PHÁ VỠ. CHÍNH NHỜ CÓ NHỮNG
ĐẶC TÍNH CHUNG CHO MỌI NGUYÊN TỬ MÀ KHOA HỌC MỚI CÓ
KHẢ NĂNG BIẾN NGUYÊN TỬ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ NÀY THÀNH
NGUYÊN TỬ CỦA MỘT NGUYÊN TỐ KHÁC. NGUYÊN TỬ, CŨNG NHƯ


7

BẤT CỨ HIỆN TƯỢNG NÀO KHÁC TRONG THẾ GIỚI KHÁCH QUAN,
LÀ SỰ THỐNG NHẤT CỦA CÁI KHÁC NHAU VÀ CÁI GIỐNG NHAU,
CÁI ĐƠN NHẤT VÀ CÁI PHỔ BIẾN.
TRONG NHỮNG HOÀN CẢNH KHÁC NHAU, CÁI CHUNG CÓ THỂ
CHUYỂN HOÁ THÀNH CÁI ĐƠN NHẤT VÀ NGƯỢC LẠI. VÍ DỤ:
TRƯỚC ĐẠI HỘI ĐẢNG VI THÌ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, KHOÁN SẢN
PHẨM CHỈ LÀ CÁI ĐƠN NHẤT, CÒN CÁI CHUNG LÀ CƠ CHẾ BAO
CẤP; NHƯNG TỪ SAU ĐẠI HỘI ĐẢNG VI THÌ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
LẠI DẦN TRỞ THÀNH CÁI CHUNG, CÒN KINH TẾ TẬP TRUNG BAO
CẤP THÀNH CÁI ĐƠN NHẤT, CHỈ CÒN TỒN TẠI TRONG MỘT SỐ

NGÀNH NHƯ AN NINH QUỐC PHÒNG
SỰ PHÂN BIỆT GIỮA CÁI CHUNG VÀ CÁI ĐƠN NHẤT NHIỀU
KHI CHỈ MANG TÍNH TƯƠNG ĐỐI. CÓ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM XÉT Ở
TRONG NHÓM SỰ VẬT NÀY LÀ CÁI ĐƠN NHẤT, NHƯNG NẾU XÉT Ở
TRONG NHÓM SỰ VẬT KHÁC LẠI LÀ CÁI CHUNG. VÍ DỤ NHƯ CÂY
CỐI LÀ MỘT ĐẶC ĐIỂM CHUNG KHI XÉT TẬP HỢP CÁC CÂY NHƯ
BẠCH ĐÀN, PHƯỢNG VĨ, BÀNG… NHƯNG NẾU XÉT TRONG PHẠM VI
THỰC VẬT THÌ CÂY CỐI CHỈ LÀ MỘT ĐẶC ĐIỂM ĐƠN NHẤT CHỈ CÁC
LOẠI CÂY, MÀ NGOÀI RA THỰC VẬT CÒN CÓ CỎ, BỤI RẬM, NẤM
XÉT MỘT VÍ DỤ KHÁC, QUI LUẬT CUNG- CẦU LÀ CÁI CHUNG
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, NHƯNG TRONG TOÀN BỘ CÁC
HÌNH THỨC KINH TẾ TRONG LỊCH SỬ THÌ NÓ LẠI CHỈ LÀ CÁI ĐƠN
NHẤT, ĐẶC TRƯNG CHO KINH TẾ THỊ TRƯỜNG MÀ KHÔNG THỂ LÀ
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CHO MỌI HÌNH THỨC KHÁC NHƯ KINH TẾ TỰ
CUNG TỰ CẤP CHẲNG HẠN.
TRONG MỘT SỐ TRƯỜNG HỢP TA ĐỒNG NHẤT CÁI RIÊNG VỚI
CÁI CHUNG, KHẲNG ĐỊNH CÁI RIÊNG LÀ CÁI CHUNG. VÍ DỤ NHƯ
NHỮNG CÂU SAU: “HOA HỒNG LÀ HOA”, “KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN LÀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG” NHỮNG
TRƯỜNG HỢP ĐÓ THỂ HIỆN MÂU THUẪN GIỮA CÁI RIÊNG VÀ CÁI
CHUNG. QUAN HỆ BAO TRÙM CỦA CÁI RIÊNG ĐỐI VỚI CÁI CHUNG
ĐÃ TRỞ THÀNH QUAN HỆ NGANG BẰNG. TUY NHIÊN NHỮNG ĐỊNH
NGHĨA NHƯ TRÊN CHỈ NHẰM MỤC ĐÍCH TÁCH SỰ VẬT RA KHỎI


8

NHỮNG PHẠM VI KHÔNG THUỘC SỰ VẬT ẤY, CHỨ KHÔNG DÙNG
ĐỂ CHỈ TOÀN BỘ NHỮNG ĐẶC TÍNH CỦA SỰ VẬT.
TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA SỰ VẬT HIỆN

TƯỢNG,TRONG NHỮNG ĐIỀU KIỆN NHẤT ĐỊNH “CÁI ĐƠN NHẤT” CÓ
THỂ BIẾN THÀNH “CÁI CHUNG” VÀ NGƯỢC LẠI “CÁI CHUNG” CÓ
THỂ BIẾN THÀNH “CÁI ĐƠN NHẤT” ,NÊN TRONG HOẠT ĐỘNG THỰC
TIỄN CÓ THỂ VÀ CẦN PHẢI TẠO ĐIỀU KIỆN THUẬN LỢI ĐỂ “CÁI
ĐƠN NHẤT” CÓ LỢI CHO CON NGƯỜI TRỞ THÀNH”CÁI CHUNG” VÀ
“CÁI CHUNG” BẤT LỢI TRỞ THÀNH “CÁI ĐƠN NHẤT”.
TRÊN CƠ SỞ NGUYÊN LÝ VỀ MỐI LIÊN HỆ GIỮA CÁI RIÊNG VÀ CÁI
CHUNG, TA ĐÃ ĐƯA RA MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NỀN
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CỦA VIỆT NAM MỘT CÁCH THÍCH HỢP, CỐ
GẮNG THEO KỊP TỐC ĐỘ TĂNG TRƯỞNG CỦA CÁC NƯỚC PHÁT
TRIỂN TRÊN THẾ GIỚI, TĂNG CƯỜNG CƠ SỞ VẬT CHẤT CHO CÔNG
CUỘC XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI.


9

CHƯƠNG 2:
CÁI CHUNG VÀ CÁI RIÊNG NHÌN DƯỚI VẤN ĐỀ
KINH TẾ VIỆT NAM VÀ KINH TẾ THẾ GIỚI
XÉT VỀ MỐI QUAN HỆ KINH TẾ ĐỐI NGOẠI TA THẤY NỀN KINH
TẾ NƯỚC TA ĐANG HOÀ NHẬP VỚI NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THẾ
GIỚI, SỰ GIAO LƯU VỀ HÀNG HOÁ, DỊCH VỤ VÀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP
CỦA NƯỚC NGOÀI LÀM CHO SỰ VẬN ĐỘNG CỦA NỀN KINH TẾ
NƯỚC TA GẦN GŨI HƠN VỚI NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI.
TƯƠNG QUAN GIÁ CẢ CỦA CÁC LOẠI HÀNG HOÁ TRONG NƯỚC
GẦN GŨI HƠN VỚI TƯƠNG QUAN GIÁ CẢ HÀNG HOÁ QUỐC TẾ. THỊ
TRƯỜNG TRONG NƯỚC GẮN LIỀN VỚI THỊ TRƯƠNG THẾ GIỚI . NỀN
KINH TẾ VIỆT NAM LÀ MỘT BỘ PHẬN CỦA NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI.
CHÍNH ĐIỀU NÀY TẠO NÊN MỘT CHỈNH THỂ HOÀN CHỈNH CỦA
NỀN KINH TẾ THẾ GIỚI

XU HƯỚNG CHUNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA THẾ GIỚI LÀ SỰ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA MỖI NƯỚC KHÔNG THỂ TÁCH RỜI SỰ
PHÁT TRIỂN VÀ HOÀ NHẬP QUỐC TẾ, SỰ CẠNH TRANH GIỮA CÁC
QUỐC GIA ĐÃ THAY ĐỔI HẲN VỀ CHẤT, KHÔNG CÒN LÀ DÂN SỐ
ĐÔNG, VŨ KHÍ NHIỀU, QUÂN ĐỘI MẠNH MÀ LÀ TIỀM LỰC KINH TẾ.
MỤC ĐÍCH CỦA CÁC CHÍNH SÁCH, CỦA CÁC QUỐC GIA LÀ TẠO
ĐƯỢC NHIỀU CỦA CẢI VẬT CHẤT TRONG QUỐC GIA CỦA MÌNH, LÀ
TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN KINH TẾ CAO, ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN ĐƯỢC CẢI
THIỆN, THẤT NGHIỆP THẤP. TIỀM LỰC KINH TẾ ĐÃ TRỞ THÀNH
THƯỚC ĐO CHỦ YẾU, VAI TRÒ VÀ SỨC MẠNH CỦA MỖI DÂN TỘC,
LÀ CÔNG CỤ CHỦ YẾU ĐỂ BẢO VỆ UY TÍN VÀ DUY TRÌ SỨC MẠNH
CỦA CÁC ĐẢNG CẦM QUYỀN.
NHƯ VẬY VỚI TƯ CÁCH LÀ MỘT BỘ PHẬN CỦA NỀN KINH TẾ
THẾ GIỚI THÌ VIỆC TIẾP THU NHỮNG ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN NHỮNG
NÉT CHUNG TRONG TỔNG THỂ ĐÓ ĐỂ HOÀN THIỆN NỀN KINH TẾ
VIỆT NAM LÀ TẤT YẾU . TUY NHIÊN TA KHÔNG ĐƯỢC PHÉP CHỈ
TIẾP THU MỘT CÁCH HÌNH THỨC PHẢI TIẾP THU CÓ CHỌN LỌC CHO
PHÙ HỢP VỚI ĐIÈU KIỆN ĐẤT NƯỚC .PHẢI GIỮ DƯỢC NHƯNG NÉT
ĐẶC TRƯNG RIÊNG TƯC LÀ PHẢI BẢO TỒN CÁI ĐƠN NHẤT CỦA


10

KINH TẾ VIỆT NAM TỪ ĐÓ CÒN PHẢI XÂY DỰNG MỘT NỀN KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG MỚI VỀ CHẤT, THỂ HIỆN SỰ PHÁT TRIỂN, PHỦ ĐỊNH
BIỆN CHỨNG ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TBCN.



11

CHƯƠNG 3
NHỮNG GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG Ở VIỆT
NAM TRÊN CƠ SỞ NGUYÊN LÝ VỀ CÁI CHUNG VÀ CÁI RIÊNG

3.1. CHUYỂN SANG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT TẤT YẾU
KHÁCH QUAN:
3.1.1. KHÁI NIỆM KINH TẾ THỊ TRƯỜNG:
TRÊN GÓC ĐỘ VĨ MÔ, THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT PHẠM TRÙ KINH
TẾ TỒN TẠI MỘT CÁCH KHÁCH QUAN CÙNG VỚI SỰ TỒN TẠI VÀ
PHÁT TRIỂN CỦA SẢN XUẤT HÀNG HOÁ, VÀ LƯU THÔNG HÀNG
HOÁ. Ở ĐÂU VÀ KHI NÀO CÓ SẢN XUẤT HÀNG HOÁ THÌ Ở ĐÓ VÀ
KHI ẤY CÓ THỊ TRƯỜNG. "KHI THỊ TRƯỜNG, NGHĨA LÀ LĨNH VỰC
TRAO ĐỔI MỞ RỘNG RA THÌ QUY MÔ SẢN XUẤT CŨNG TĂNG LÊN,
SỰ PHÂN CÔNG SẢN XUẤT CŨNG TRỞ NÊN SÂU SẮC HƠN" (1). THEO
DAVID BEGG, THỊ TRƯỜNG "LÀ SỰ BIỂU HIỆN THU GỌN CỦA QUÁ
TRÌNH MÀ THÔNG QUA ĐÓ CÁC QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁC GIA ĐÌNH
VỀ TIÊU DÙNG CÁC MẶT HÀNG NÀO, CÁC QUYẾT ĐỊNH CỦA CÁC
CÔNG TY VỀ SẢN XUẤT CÁI GÌ, SẢN XUẤT NHƯ THẾ NÀO VÀ CÁI
QUYẾT ĐỊNH CỦA NGƯỜI CÔNG NHÂN VỀ VIỆC LÀM BAO LÂU, CHO
AI ĐỀU ĐƯỢC DUNG HÒA BẰNG SỰ ĐIỀU CHỈNH GIÁ CẢ". TA CŨNG
CÓ THỂ ĐỊNH NGHĨA THỊ TRƯỜNG LÀ NƠI DIỄN RA HOẠT ĐỘNG
MUA BÁN HÀNG HÓA, NƠI CUNG GẶP CẦU.
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT HỆ THỐNG TỰ ĐIỀU CHỈNH NỀN
KINH TẾ, BẢO ĐẢM CÓ NĂNG SUẤT, CHẤT LƯỢNG VÀ HIỆU QUẢ
CAO; DƯ THỪA VÀ PHONG PHÚ HÀNG HOÁ; DỊCH VỤ ĐƯỢC MỞ
RỘNG VÀ COI NHƯ HÀNG HOÁ THỊ TRƯỜNG; NĂNG ĐỘNG, LUÔN
LUÔN ĐỔI
MỚI MẶT HÀNG, CÔNG NGHỆ VÀ THỊ TRƯỜNG. ĐÓ LÀ MỘT NỀN
KINH TẾ HOẠT ĐỘNG THEO CƠ CHẾ THỊ TRƯỜNG, VỚI NHỮNG ĐẶC

TRƯNG CƠ BẢN NHƯ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ HÀNG HOÁ, MỞ RỘNG
THỊ TRƯỜNG, TỰ DO KINH DOANH, TỰ DO THƯƠNG MẠI, TỰ ĐỊNH
GIÁ CẢ, ĐA DẠNG HOÁ SỞ HỮU, PHÂN PHỐI DO QUAN HỆ CUNG-
CẦU


12

3.1.2. CHUYỂN SANG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT TẤT YẾU
KHÁCH QUAN
XÉT VỀ HOÀN CẢNH LỊCH SỬ, XUẤT PHÁT ĐIỂM CỦA NỀN
KINH TẾ NƯỚC TA LÀ KINH TẾ PHONG KIẾN. NGOÀI RA NƯỚC TA
VỪA MỚI TRẢI QUA HAI CUỘC CHIẾN TRANH GIỮ NƯỚC KHỐC
LIỆT, MÀ Ở ĐÓ, CƠ SỞ VẬT CHẤT VỐN ĐÃ ÍT ỎI CÒN BỊ TÀN PHÁ
NẶNG NỀ.
SAU CHIẾN TRANH, TA TIẾP TỤC XÂY DỰNG NỀN KINH TẾ
BAO CẤP, KẾ HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG DỰA TRÊN HÌNH THỨC SỞ
HỮU CÔNG CỘNG VỀ TLSX. TRONG THỜI GIAN ĐẦU SAU CHIẾN
TRANH, VỚI SỰ NỖ LỰC CỦA NHÂN DÂN TA, CÙNG SỰ GIÚP ĐỠ CỦA
CÁC NƯỚC TRONG HỆ THỐNG XHCN MÀ MÔ HÌNH KẾ HOẠCH HOÁ
ĐÃ PHÁT HUY ĐƯỢC TÍNH ƯU VIỆT CỦA NÓ. TỪ MỘT NỀN KINH TẾ
LẠC HẬU VÀ PHÂN TÁN, BẰNG CÔNG CỤ KẾ HOẠCH HOÁ NHÀ
NƯỚC ĐÃ TẬP TRUNG VÀO TAY MÌNH MỘT LƯỢNG VẬT CHẤT
QUAN TRỌNG VỀ ĐẤT ĐAI, TÀI SẢN VÀ TIỀN BẠC ĐỂ ỔN ĐỊNH VÀ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ. NỀN KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TRONG THỜI
KỲ NÀY TỎ RA PHÙ HỢP, ĐÃ HUY ĐỘNG Ở MỨC CAO NHẤT SỨC
NGƯỜI SỨC CỦA CHO TIỀN TUYẾN.
SAU NGÀY GIẢI PHÓNG MIỀN NAM, TRÊN BỨC TRANH VỀ NỀN
KINH TẾ NƯỚC TA TỒN TẠI MỘT LÚC CẢ BA GAM MÀU: KINH TẾ TỰ
CẤP TỰ TÚC, KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG VÀ KINH TẾ

HÀNG HOÁ. DO SỰ KHÔNG HÀI HOÀ GIỮA CÁC NỀN KINH TẾ VÀ SỰ
CHỦ QUAN CỨNG NHẮC KHÔNG CÂN NHẮC TỚI SỰ PHÙ HỢP CỦA
CƠ CHẾ QUẢN LÝ MÀ CHÚNG TA ĐÃ KHÔNG TẠO RA ĐƯỢC ĐỘNG
LỰC THÚC ĐẨY NỀN KINH TẾ PHÁT TRIỂN MÀ CÒN GÂY LÃNG PHÍ
TÀI NGUYÊN, Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG LÚC NÀY, NƯỚC TA ĐỒNG
THỜI CŨNG BỊ CẮT GIẢM NGUỒN VIỆN TRỢ TỪ CÁC NƯỚC XHCN.
TẤT CẢ NHỮNG NGUYÊN NHÂN ĐÓ ĐÃ KHIẾN CHO NỀN KINH TẾ
NƯỚC TA TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẬP KỶ 80 LÂM VÀO KHỦNG
HOẢNG TRẦM TRỌNG, ĐỜI SỐNG NHÂN DÂN BỊ GIẢM SÚT, THẬM
CHÍ Ở MỘT SỐ NƠI CÒN BỊ NẠN ĐÓI ĐE DOẠ. NGUYÊN NHÂN CỦA
SỰ SUY THOÁI NÀY LÀ TỪ NHỮNG SAI LẦM CƠ BẢN NHƯ:


13

 TA ĐÃ THỰC HIỆN CHẾ ĐỘ SỞ HỮU TOÀN DÂN VỀ TƯ LIỆU
SẢN XUẤT TRÊN MỘT QUI MÔ LỚN TRONG ĐIỀU KIỆN CHƯA
CHO PHÉP, KHIẾN CHO MỘT BỘ PHẬN TÀI SẢN VÔ CHỦ VÀ
KHÔNG SỬ DỤNG CÓ HIỆU QUẢ NGUỒN LỰC VỐN ĐANG RẤT
KHAN HIẾM CỦA ĐẤT NƯỚC TRONG KHI DÂN SỐ NGÀY MỘT
GIA TĂNG VỚI TỈ LỆ KHÁ CAO 2, 2%.
 THỰC HIỆN VIỆC PHÂN PHỐI THEO LAO ĐỘNG CŨNG TRONG
ĐIỀU KIỆN CHƯA CHO PHÉP. KHI TỔNG SẢN PHẨM QUỐC DÂN
THẤP ĐÃ DÙNG HÌNH THỨC VỪA PHÂN PHỐI BÌNH QUÂN VỪA
PHÂN PHỐI LẠI MỘT CÁCH GIÁN TIẾP ĐÃ LÀM MẤT ĐỘNG LỰC
CỦA SỰ PHÁT TRIỂN.
VIỆC QUẢN LÝ KINH TẾ CỦA NHÀ NƯỚC LẠI SỬ DỤNG CÁC
CÔNG CỤ HÀNH CHÍNH, MỆNH LỆNH THEO KIỂU THỜI CHIẾN
KHÔNG THÍCH HỢP VỚI YÊU CẦU TỰ DO LỰA CHỌN CỦA NGƯỜI
SẢN XUẤT VÀ NGƯỜI TIÊU DÙNG ĐÃ KHÔNG KÍCH THÍCH SỰ SÁNG

TẠO CỦA HÀNG TRIỆU NGƯỜI LAO ĐỘNG.
TRONG KHI ĐÓ, NHỜ SỬ DỤNG TRIỆT ĐỂ KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG, CNTB ĐÃ ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG THÀNH TỰU VỀ KINH TẾ- XÃ
HỘI, PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, NÂNG CAO NĂNG SUẤT
LAO ĐỘNG. CŨNG NHỜ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, QUẢN LÝ XÃ HỘI
ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG THÀNH QUẢ VỀ VĂN MINH HÀNH CHÍNH, VĂN
MINH CÔNG CỘNG; CON NGƯỜI NHẠY CẢM, TINH TẾ, VỚI KHẢ
NĂNG SÁNG TẠO, SỰ THÁCH THỨC ĐUA TRANH PHÁT TRIỂN. DO
MẮC PHẢI NHỮNG SAI LẦM NHƯ TRÊN MÀ ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ
XHCN Ở NƯỚC TA KHÔNG THỂ CHẤP NHẬN VIỆC TIẾP TỤC KẾ
HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG NHƯ TRƯỚC. VỚI TINH THẦN TÍCH CỰC
SỬA ĐỔI, SAU KHI ĐÃ NHẬN RA NHỮNG SAI LẦM, TẠI ĐẠI HỘI VI
CỦA ĐẢNG ĐÃ CHỦ TRƯƠNG PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ NHIỀU
THÀNH PHẦN VÀ THỰC HIỆN CHUYỂN ĐỔI CƠ CHẾ QUẢN LÝ KINH
TẾ TỪ CƠ CHẾ KẾ HOẠCH HOÁ SANG CƠ CHẾ HẠCH TOÁN KINH
DOANH XHCN. ĐẾN ĐẠI HỘI VII ĐẢNG TA XÁC ĐỊNH VIỆC ĐỔI MỚI
CƠ CHẾ KINH TẾ Ở NƯỚC TA LÀ MỘT TẤT YẾU KHÁCH QUAN VÀ
TRÊN THỰC TẾ ĐANG DIỄN RA VIỆC ĐÓ, TỨC LÀ CHUYỂN TỪ NỀN


14

KINH TẾ KẾ HOẠCH HOÁ TẬP TRUNG SANG NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC THEO ĐỊNH HƯỚNG
XHCN. ĐÂY LÀ MỘT SỰ THAY ĐỔI VỀ NHẬN THỨC CÓ Ý NGHĨA RẤT
QUAN TRỌNG TRONG LÝ LUẬN CŨNG NHƯ TRONG THỰC TẾ.
TA ĐÃ CHÍNH THỨC CHẤP NHẬN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG MỘT
CÁCH CƠ BẢN, CÙNG NHỮNG ƯU ĐIỂM CỦA NÓ MỘT CÁCH TỔNG
THỂ, LÂU DÀI MÀ KHÔNG CÒN ĐƠN THUẦN PHỦ NHẬN NHƯ TRƯỚC
NỮA (RẰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CHỈ LÀ ĐẶC TRƯNG RIÊNG CÓ

CỦA CNTB; NƯỚC TA KHÔNG ĐI THEO CNTB THỊ CŨNG KHÔNG THỂ
ÁP DỤNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ).
ĐẢNG TA CÒN CHỈ RÕ RẰNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ PHÙ
HỢP VỚI THỰC TẾ NƯỚC TA, PHÙ HỢP VỚI CÁC QUI LUẬT KINH TẾ
VÀ VỚI XU THẾ CỦA THỜI ĐẠI:
 NẾU KHÔNG THAY ĐỔI CƠ CHẾ KINH TẾ, VẪN GIỮ CƠ CHẾ
KINH TẾ CŨ THÌ KHÔNG THỂ NÀO CÓ ĐỦ SẢN PHẨM ĐỂ TIÊU
DÙNG CHỨ CHƯA MUỐN NÓI ĐẾN TÍCH LUỸ VỐN ĐỂ MỞ
RỘNG SẢN XUẤT. THỰC TẾ NHỮNG NĂM CUỐI CỦA THẬP KỶ
TÁM MƯƠI ĐÃ CHỈ RÕ THỰC HIỆN CƠ CHẾ KINH TẾ CŨ CHO
DÙ CHÚNG TA ĐÃ LIÊN TỤC CHÚNG TA ĐÃ LIÊN TỤC ĐỔI MỚI
HOÀN THIỆN CƠ CHẾ QUẢN LÝ KINH TẾ, NHƯNG HIỆU QUẢ
CỦA NỀN SẢN XUẤT XÃ HỘI ĐẠT MỨC RẤT THẤP. SẢN XUẤT
KHÔNG ĐÁP ỨNG NỔI NHU CẦU TIÊU DÙNG CỦA XÃ HỘI, TÍCH
LUỸ HẦU NHƯ KHÔNG CÓ, ĐÔI KHI CÒN ĂN LẠM CẢ VÀO VỐN
VAY CỦA NƯỚC NGOÀI.
 DO ĐẶC TRƯNG CỦA NỀN KINH TẾ TẬP TRUNG LÀ RẤT CỨNG
NHẮC NÊN NÓ CHỈ CÓ TÁC DỤNG THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG
KINH TẾ TRONG GIAI ĐOẠN NGẮN VÀ CHỈ CÓ TÁC DỤNG
PHÁT TRIỂN KINH TẾ THEO CHIỀU RỘNG. NỀN KINH TẾ CHỈ
HUY Ở NƯỚC TA TỒN TẠI QUÁ DÀI NÊN NÓ KHÔNG NHỮNG
KHÔNG CÒN TÁC DỤNG ĐÁNG KỂ TRONG VIỆC THÚC ĐẨY
SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN MÀ NÓ CÒN SINH RA NHIỀU HIỆN
TƯỢNG TIÊU CỰC LÀM GIẢM NĂNG SUẤT, CHẤT LƯỢNG VÀ
HIỆU QUẢ SẢN XUẤT.


15

 XÉT VỀ SỰ TỒN TẠI THỰC TẾ Ở NƯỚC TA NHỮNG NHÂN TỐ

CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG. VỀ VẤN ĐỀ NÀY CÓ NHIỀU Ý KIẾN
ĐÁNH GIÁ KHÁC NHAU. NHIỀU Ý KIẾN CHO RẰNG THỊ
TRƯỜNG Ở NƯỚC TA LÀ THỊ TRƯỜNG SƠ KHAI. NHƯNG THỰC
TẾ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐÃ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG MỨC PHÁT TRIỂN KHÁC NHAU Ở HẦU HẾT
CÁC ĐÔ THỊ VÀ CÁC VÙNG ĐỒNG BẰNG VEN BIỂN. THỊ
TRƯỜNG TRONG NUỚC ĐÃ ĐƯỢC THÔNG SUỐT VÀ VƯƠN TỚI
CẢ NHỮNG VÙNG HẺO LÁNH VÀ ĐANG ĐƯỢC MỞ RỘNG VỚI
THỊ TRƯỜNG QUỐC TẾ. NHƯNG THỊ TRƯỜNG Ở NƯỚC TA PHÁT
TRIỂN CHƯA ĐỒNG BỘ, CÒN THIẾU HẲN THỊ TRƯỜNG ĐẤT
ĐAI VÀ VỀ CƠ BẢN VẪN LÀ THỊ TRƯỜNG TỰ DO, MỨC ĐỘ CAN
THIỆP CỦA NHÀ NƯỚC CÒN RẤT THẤP.
 XU HƯỚNG CHUNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA THẾ GIỚI LÀ SỰ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA MỖI NƯỚC KHÔNG THỂ TÁCH RỜI
SỰ PHÁT TRIỂN VÀ HOÀ NHẬP QUỐC TẾ CHÍNH LÀ TIỀM LỰC
KINH TẾ. MỤC ĐÍCH CỦA CÁC CHÍNH SÁCH, CỦA CÁC QUỐC
GIA LÀ TẠO ĐƯỢC TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN KINH TẾ CAO, ĐỜI
SỐNG NHÂN DÂN ĐƯỢC CẢI THIỆN, THẤT NGHIỆP THẤP. KINH
TẾ ĐÃ TRỞ THÀNH THƯỚC ĐO CHỦ YẾU, VAI TRÒ VÀ SỨC
MẠNH CỦA MỖI DÂN TỘC, LÀ CÔNG CỤ CHỦ YẾU ĐỂ BẢO VỆ
UY TÍN VÀ DUY TRÌ SỨC MẠNH CỦA CÁC ĐẢNG CẦM QUYỀN.
NHƯ VẬY VIỆC CHUYỂN SANG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ ĐIỀU
KIỆN KHÔNG THỂ THIẾU ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ. TUY NHIÊN TA
KHÔNG ĐƯỢC PHÉP CHỈ TIẾP THU HÌNH THỨC KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG TỪ CHẾ ĐỘ TBCN (VỐN ĐƯỢC ĐẨY LÊN GIAI ĐOẠN PHÁT
TRIỂN RẤT CAO SO VỚI NHỮNG THỜI KỲ TRƯỚC) MÀ TỪ ĐÓ CÒN
PHẢI XÂY DỰNG MỘT NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG MỚI VỀ CHẤT,
THỂ HIỆN SỰ PHÁT TRIỂN, PHỦ ĐỊNH BIỆN CHỨNG ĐỐI VỚI NỀN
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TBCN.
3.2. KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở NƯỚC TA:

3.2.1. NỀN KINH TẾ NƯỚC TA MANG BẢN CHẤT CỦA NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI:


16

TRƯỚC HẾT, NỀN KINH TẾ NƯỚC TA LÀ NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG, NÊN NÓ TUÂN THEO MỌI QUY LUẬT CỦA KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG: QUY LUẬT CUNG- CẦU, QUY LUẬT GIÁ TRỊ THẶNG DƯ,
QUY LUẬT LƯU THÔNG TIỀN TỆ
CÁC LOẠI THỊ TRƯỜNG, CÁC MỐI QUAN HỆ THỊ TRƯỜNG
ĐƯỢC PHÁT TRIỂN PHONG PHÚ, ĐA DẠNG, THỂ HIỆN TRÌNH ĐỘ
CAO TRONG VIỆC PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG THÀNH NHIỀU NGÀNH
NGHỀ. SỰ KHÁC BIỆT VỀ SỞ HỮU TÀI SẢN ĐÃ ĐƯỢC CHẤP NHẬN
(KHÔNG CÒN CHỈ CHẤP NHẬN HÌNH THỨC SỞ HỮU NHÀ NƯỚC, TẬP
THỂ NHƯ TRƯỚC) VÀ LỢI NHUẬN TRỞ THÀNH ĐỘNG LỰC PHÁT
TRIỂN. THEO ĐÓ, ĐÃ HÌNH THÀNH MỘT LỚP NGƯỜI MỚI NĂNG
ĐỘNG HƠN, BÁM SÁT THỊ TRƯỜNG HƠN VÀ "BIẾT LÀM KINH TẾ
HƠN". Ở NƯỚC TA HIỆN NAY CŨNG HÌNH THÀNH VÀ TỒN TẠI CẢ
NHỮNG KHUYẾT TẬT CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG: TÂM LÝ QUÁ COI
TRỌNG ĐỒNG TIỀN, CHẠY THEO LỢI NHUẬN, SỰ PHÂN CỰC GIÀU
NGHÈO QUÁ MỨC, KINH TẾ PHÁT TRIỂN MẤT CÂN ĐỐI…. KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG NƯỚC TA CŨNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC ĐỂ
KHỐNG CHẾ, GIẢM BỚT NHỮNG KHUYẾT TẬT ĐÓ CÙNG NHỮNG
TÁC HẠI CỦA NÓ. NHƯNG TUY NHIÊN, NHỮNG KHUYẾT TẬT ĐÓ
VẪN CÒN TỒN TẠI ÂM Ỉ TRONG XÃ HỘI VÀ TRONG SUY NGHĨ CỦA
MỘT SỐ NGƯỜI.
NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG NƯỚC TA HIỆN NAY CŨNG TUÂN
THEO XU HƯỚNG CHUNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ THẾ GIỚI LÀ SỰ
PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA MỖI NƯỚC KHÔNG THỂ TÁCH RỜI SỰ

PHÁT TRIỂN VÀ HOÀ NHẬP QUỐC TẾ, TIẾN TỚI HOÀ NHẬP THÀNH
MỘT THỊ TRƯỜNG CHUNG TRÊN TOÀN THẾ GIỚI. TƯƠNG QUAN GIÁ
CẢ CỦA CÁC LOẠI HÀNG HOÁ TRONG NƯỚC CŨNG NGÀY CÀNG
GẦN GŨI HƠN VỚI TƯƠNG QUAN GIÁ CẢ HÀNG HOÁ QUỐC TẾ.
3.2.2. NHỮNG NÉT ĐẶC THÙ CỦA NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
ĐỊNH HƯỚNG XHCN Ở VIỆT NAM:
NẾU TRONG CNTB HIỆN ĐẠI, KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐẶT DƯỚI
SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC TƯ SẢN ĐỘC QUYỀN VÌ LỢI ÍCH CỦA
GIAI CẤP TƯ SẢN, THÌ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG NẰM DƯỚI


17

SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC XHCN NHẰM PHỤC VỤ LỢI ÍCH CỦA
NHÂN DÂN, GÓP PHẦN THỰC HIỆN MỤC TIÊU GIẢI PHÓNG CON
NGƯỜI, VÀ VÌ CON NGƯỜI. ĐỂ THỰC HIỆN MỤC TIÊU ĐÓ, PHẢI TÌM
KIẾM NHIỀU GIẢI PHÁP, KHÔNG GIẢN ĐƠN CHỈ XEM XÉT QUAN HỆ
SỞ HỮU MÀ LÀ GIẢI QUYẾT ĐỒNG BỘ TỪ VẤN ĐỀ SỞ HỮU, QUẢN
LÝ, PHÂN PHỐI; TÌM ĐỘNG LỰC CHO SỰ PHÁT TRIỂN TRÊN CƠ SỞ
XÂY DỰNG VẬT CHẤT- KỸ THUẬT CHO XÃ HỘI MỚI, LÀ QUÁ TRÌNH
CÔNG NGHIỆP HOÁ, HIỆN ĐẠI HOÁ, BIẾN NƯỚC TA TỪ MỘT NƯỚC
NÔNG NGHIỆP LẠC HẬU THÀNH MỘT NƯỚC CÓ NỀN KINH TẾ PHÁT
TRIỂN. ĐƯỜNG LỐI PHÁT TRIỂN ĐÓ ĐÃ ĐƯỢC ĐẢNG TA CHỈ RÕ:
XÂY DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CÓ SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC
THEO ĐỊNH HƯỚNG XHCN; LUÔN GIỮ VỮNG ĐỊNH HƯỚNG XHCN
TRONG QUẢ TRÌNH ĐỔI MỚI, KẾT HỢP VỚI SỰ KIÊN ĐỊNH VỀ MỤC
TIÊU, NGUYÊN TẮC VÀ LINH HOẠT TRONG GIẢI PHÁP.
CHÚNG TA KHÔNG COI KINH TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỤC TIÊU
MÀ CHỈ LÀ MỘT CÔNG CỤ, GIẢI PHÁP, PHƯƠNG TIỆN ĐỂ PHÁT
TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, PHÁT TRIỂN KINH TẾ PHỤC VỤ LỢI

ÍCH CỦA ĐA SỐ NHÂN DÂN LAO ĐỘNG, NHẰM MỤC TIÊU DÂN GIÀU,
NƯỚC MẠNH, XÃ HỘI CÔNG BẰNG, VĂN MINH. CÙNG VỚI VIỆC SỬ
DỤNG ĐỘNG LỰC CỦA KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, NGAY TỪ ĐẦU, ĐẢNG
TA CHỦ TRƯƠNG PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHẢI ĐI ĐÔI
VỚI XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT, ĐẶC BIỆT LÀ NHỮNG YẾU
KÉM VỀ QUẢN LÝ VÀ PHÂN PHỐI, XÂY DỰNG QUAN HỆ CON NGƯỜI
VỚI CON NGƯỜI, MỘT XÃ HỘI GIÀU TÌNH THƯƠNG VÀ LÒNG NHÂN
ÁI; TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ PHẢI ĐI ĐÔI VỚI XOÁ ĐÓI GIẢM NGHÈO,
LÀM CHO THỊ TRƯỜNG MANG TÍNH NHÂN VĂN HƠN.
DƯỚI CNTB, KINH TẾ THỊ TRƯỜNG MANG TÍNH CẠNH TRANH
THEO KIỂU CÁ LỚN NUỐT CÁ BÉ, BẤT BÌNH ĐẲNG, BẤT CÔNG;
NHƯNG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TRONG XÃ HỘI XHCN VẪN
MANG TÍNH CẠNH TRANH, SỬ DỤNG CẠNH TRANH LÀM ĐỘNG LỰC
PHÁT TRIỂN NHƯNG KHÔNG CẠNH TRANH DÃ MAN; TĂNG
TRƯỞNG KINH TẾ ĐI ĐÔI VỚI CÔNG BẰNG XÃ HỘI, KHUYẾN KHÍCH
LÀM GIÀU GẮN VỚI XOÁ ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ KHẮC PHỤC SỰ


18

PHÂN CỰC GIÀU NGHÈO, GIA TĂNG VỀ MỨC SỐNG NHƯNG VẪN
GIỮ GÌN ĐƯỢC ĐẠO ĐỨC, BẢN SẮC VĂN HOÁ DÂN TỘC.
TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN, KINH TẾ NHÀ NƯỚC ĐƯỢC
CHỌN LỌC, SẮP XẾP LẠI, KHẲNG ĐỊNH HỢP LÝ PHẠM VI CẦN NẮM
GIỮ, NẮM LẤY NHỮNG MẠCH MÁU CHỦ YẾU LÀM ĐỘI QUÂN CHỦ
LỰC TRONG XÂY DỰNG VÀ ĐIỀU TIẾT KINH TẾ, LÀM NÒNG CỐT
HƯỚNG DẪN CAC THÀNH PHẦN KINH TẾ KHÁC HOẠT ĐỘNG ĐÚNG
HƯỚNG.
QUAN HỆ PHÂN PHỐI TRONG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TBCN LÀ NHÀ
TƯ BẢN NẮM GIỮ PHÂN LỚN SẢN PHẨM.TA CHỦ TRƯƠNG PHÂN

PHỐI THEO LAO ĐỘNG, THEO VỐN TRÊN CƠ SỎ KHUYẾN KHÍCH MỌI
NGƯỜI TỰ DO SẢN XUẤT KINH DOANH CÔNG KHAI HỢP PHÁP,
ĐỒNG THỜI THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH CÔNG BẰNG XÃ HỘI. TA CHỦ
TRƯƠNG CHỐNG BÓC LỘT, BẤT CÔNG, CHĂM LO SỰ NGHIỆP Y TẾ,
GIÁO DỤC, ĐẤU TRANH CHO MỘT NỀN ĐẠO ĐỨC MỚI, MỘT LỐI
SỐNG LÀNH MẠNH. CHỈ CÓ KẾT HỢP MỤC TIÊU KINH TẾ VỚI MỤC
TIÊU XÃ HỘI MỚI THỂ HIỆN ĐƯỢC BẢN CHẤT CỦA CHẾ ĐỘ MỚI.
TUY NHIÊN, ĐỂ CÓ ĐỘNG LỰC CHO SỰ PHÁT TRIỂN PHẢI KHUYẾN
KHÍCH TÍCH TỤ, TÍCH LUỸ, SÁNG KIẾN CÁ NHÂN, CHẤP NHẬN PHÂN
HOÁ DO LAO ĐỘNG SÁNG TẠO (NHƯNG KIÊN QUYẾT XOÁ BỎ PHÂN
HOÁ DO BẤT CÔNG).
XUẤT PHÁT ĐIỂM CỦA NỀN KINH TẾ NƯỚC TA LÀ MỘT NỀN SẢN
XUẤT NHỎ, LẠC HẬU, TRONG ĐÓ NÔNG NGHIỆP CHIẾM VAI TRÒ
CHỦ CHỐT (CHIẾM 75% DÂN SỐ) NHƯNG LẠI TỒN TẠI PHƯƠNG
THỨC SẢN XUẤT VỚI TRÌNH ĐỘ THẤP "CON TRÂU ĐI TRƯỚC CÁI
CÀY THEO SAU". NGOÀI RA, NƯỚC TA MỚI CHỈ BƯỚC VÀO XÂY
DỰNG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG TRONG VÀI NĂM GẦN ĐÂY NÊN CHƯA
CÓ NHIỀU KINH NGHIỆM QUẢN LÝ. KẾT QUẢ LÀ HIỆN NAY, TRÌNH
ĐỘ PHÁT TRIỂN KINH TẾ NƯỚC TA CÒN THẤP, MANG TÍNH TỰ TÚC
LÀ CHỦ YẾU, CƠ SỞ VẬT CHẤT YẾU KÉM, THU NHẬP THẤP 400 USD/
NGƯỜI, TRÌNH ĐỘ QUẢN LÝ KINH TẾ CÒN NON YẾU, KHẢ NĂNG
CẠNH TRANH KÉM. DO VẬY MÀ TA CẦN CÓ THỜI GIAN LÀM QUEN,


19

HỌC HỎI KINH NGHIỆM CỦA NƯỚC NGOÀI TRONG NHIỀU LĨNH
VỰC, ĐẶC BIỆT LÀ QUẢN LÝ VÀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ.
KHÔNG CHỈ CÓ XUẤT PHÁT ĐIỂM THẤP MÀ CÒN PHẢI TRẢI QUA
HAI CUỘC CHIẾN TRANH KHỐC LIỆT, KÉO DÀI. DO HAI CUỘC

CHIẾN TRANH ĐÓ MÀ CƠ SỞ HẠ TẦNG VỐN ĐÃ THẤP LẠI CÒN BỊ
TÀN PHÁ NẶNG NỀ. TA KHÔNG ĐỦ KHẢ NĂNG VỀ VỐN, KỸ THUẬT
ĐỂ CÓ THỂ BƯỚC NGAY VÀO XÂY DỰNG MỘT NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG THỰC SỰ HIỆN ĐẠI, VỚI CÁC CÔNG NGHỆ CÓ HÀM LƯỢNG
KỸ THUẬT CAO NHƯ NHIỀU NƯỚC TƯ BẢN VỐN ĐÃ CÓ TỚI BA THẾ
KỶ TÍCH LUỸ.
THỊ TRƯỜNG NƯỚC TA VẪN CÒN NHỎ HẸP, SƠ KHAI, CÒN NHỮNG
RỐI LOẠN VÀ NHIỀU YẾU TỐ TỰ PHÁT. NGOÀI RA THỊ TRƯỜNG Ở
NƯỚC TA VẪN CHƯA ĐẦY ĐỦ, NHIỀU HÌNH THỨC THỊ TRƯỜNG CÒN
THIẾU HOẶC MỚI CHỈ Ở DẠNG MANH NHA NHƯ THỊ TRƯỜNG TIỀN
TỆ, THỊ TRƯỜNG VỐN, THỊ TRƯỜNG SỨC LAO ĐỘNG , NÊN CHƯA
THỂ THỰC SỰ HOÀ NHẬP VỚI THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI.
NƯỚC TA CÓ TRUYỀN THỐNG VĂN HOÁ LÂU ĐỜI, NHÂN DÂN TA
VỐN CÓ SỰ KHÉO LÉO CAO NÊN CÓ THỂ PHÁT TRIỂN NHIỀU THÀNH
PHẦN KINH TẾ CẦN CÓ ĐỘ TINH XẢO, KHÉO LÉO CAO NHƯ TRẠM
KHẮC, ĐAN ĐẶC BIỆT LÀ NHỮNG THÀNH PHẦN KINH TẾ TRUYỀN
THỐNG, Ở CÁC LÀNG NGHỀ TRUYỀN THỐNG NHƯ TRANH ĐÔNG HỒ,
SƠN MÀI KHẢM TRAI TUY NHIÊN, TRONG LỊCH SỬ NƯỚC TA CÓ
THỂ NÓI CHỈ LÀ LỊCH SỬ CỦA NHỮNG CUỘC CHIẾN TRANH CHỐNG
XÂM LƯỢC MÀ KHÔNG CÓ TRANG NÀO VỀ VIỆC PHÁT TRIỂN KINH
TẾ, TRONG VỐN TỪ TRUYỀN THÔNG DƯỜNG NHƯ RẤT XA LẠ VỚI
THUẬT NGỮ "LÀM KINH TẾ". NGOÀI RA, TA MỚI ĐỔI MỚI NỀN KINH
TẾ NÊN VẪN CÒN NHỮNG NGƯỜI THUỘC "THẾ HỆ CŨ"- THẾ HỆ CỦA
CƠ CHẾ BAO CẤP. HỌ "DỊ ỨNG" VỚI KINH TẾ THỊ TRƯỜNG, COI KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG LÀ MỘT THỨ GÌ ĐÓ RẤT XẤU XA MÀ MÌNH KHÔNG
THỂ CHẤP NHẬN, VÀ LÀM THEO ĐƯỢC; VÀ HỌ CŨNG KHÔNG ĐỦ
NĂNG ĐỘNG ĐỂ THÍCH ỨNG VỚI TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG.

20

QUAN TÂM ĐẾN CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH SÁCH XÃ HỘI, BÙ ĐẮP
NHỮNG TỔN THẤT CHO NHỮNG NGƯỜI, GIA ĐÌNH CÓ CÔNG VỚI
CÁCH MẠNG, THÀNH LẬP NHỮNG LÀNG TÌNH THƯƠNG GIÚP ĐỠ
NHIỀU NGƯỜI KHÔNG NƠI NƯƠNG TỰA , KIỂM SOÁT, GIẢM THIỂU
NHỮNG MẶT TIÊU CỰC SO KINH TẾ THỊ TRƯỜNG GÂY RA; ĐÓ LÀ
NHỮNG BIỆN PHÁP GIẢM KHUYẾT TẬT XÃ HỘI CỦA KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG MÀ NHÀ NƯỚC TA ĐÃ THỰC HIỆN. NHỜ ĐÓ, NHÀ NƯỚC
KHÔNG CÒN LÀ "KẺ GÁC CỔNG TRUNG THÀNH CHO SỞ HỮU TƯ
NHÂN" MÀ ĐÃ TRỞ THÀNH MỘT LỰC LƯỢNG QUAN TRỌNG TRONG
VIỆC ĐIỀU TIẾT XÃ HỘI, KHỐNG CHẾ KHUYẾT TẬT XÃ HỘI.
TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ, HỘI NHẬP VỚI KINH TẾ
THỊ TRƯỜNG THẾ GIỚI, TA LUÔN CHÚ Ý TỚI VIỆC ĐẢM BẢO ĐỘC
LẬP, TỰ CHỦ VỀ KINH TẾ, CHÍNH TRỊ VÀ ĐẢM BẢO ĐỘC LẬP, TỰ DO
CHO DÂN TỘC, GIỮ GÌN BẢN SẮC DÂN TỘC.
3.2.3. NHỮNG THẮNG LỢI BƯỚC ĐẦU MÀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
MANG LẠI:
XÉT VỀ LĨNH VỰC CON NGƯỜI, NGƯỜI VIỆT NAM HIỆN NAY ĐÃ
THỂ HIỆN SỰ NĂNG ĐỘNG, TINH TẾ, NHẠY CẢM( ĐẶC BIỆT LÀ VỚI
THỊ TRƯỜNG) HƠN HẲN SO VỚI NHỮNG NĂM TÁM MƯƠI.
XÉT VỀ LĨNH VỰC KINH TẾ, NHỜ CHUYỂN SANG XÂY DỰNG
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG THEO MỘT ĐƯỜNG LỐI ĐÚNG ĐẮN, PHÙ HỢP
VỚI ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH RIÊNG( CON NGƯỜI, TỰ NHIÊN, XÃ
HỘI, ĐIỀU KIỆN LỊCH SỬ ) CỦAVIỆT NAM MÀ NỀN KINH TẾ CŨNG
NHƯ ĐỜI SỐNG CỦA NGƯỜI DÂN ĐƯỢC CẢI THIỆN ĐÁNG KỂ:
 SO VỚI NĂM 1993, TỔNG SẢN PHẨM TRONG NƯỚC NĂM 1994
TĂNG 8,5%, TRONG ĐÓ SẢN XUẤT CÔNG NGHIỆP TĂNG 13%,
SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP TĂNG 4%, KIM NGẠCH XUẤT KHẨU
TĂNG 20,8%; LẠM PHÁT ĐƯỢC KIỀM CHẾ. BƯỚC ĐẦU THU HÚT

ĐƯỢC VỐN ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI VỚI SỐ VỐN ĐĂNG KÝ 10 TỶ
USD. NỀN KINH TẾ ĐÃ BẮT ĐẦU CÓ TÍCH LUỸ NỘI BỘ. XUẤT
KHẨU VÀ NHẬP KHẨU ĐÃ LẤY LẠI THẾ CÂN BẰNG, DẦN DẦN
BIẾT PHÁT HUY VÀ TẬN DỤNG ĐƯỢC LỢI THẾ SO SÁNH TRONG
QUAN HỆ KINH TẾ QUỐC TẾ.


21

 SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN TỪ CHỖ THIẾU LƯƠNG
THỰC TRIỀN MIÊN ĐẾN NAY TA ĐÃ ĐỨNG THỨ HAI TRONG SỐ
NHỮNG NƯỚC XUẤT KHẨU GẠO LỚN NHẤT THẾ GIỚI.
 THEO SỐ LIỆU THU THẬP ĐƯỢC, ƯỚC TÍNH CHỈ SỐ GNP CỦA
VIỆT NAM ĐÃ TĂNG ĐÁNG KỂ SAU VÀI NĂM ĐỔI MỚI:
CHỈ TIÊU 1971 1983 1986 1996
THU NHẬP QUỐC DÂN
(TỶ ĐÔ LA)
4,97 5,14 5,78 12,46
TRÊN ĐẦU NGƯỜI 101 94 101 175
NHỮNG ƯỚC TÍNH GNP CỦA VIỆT NAM TRƯỚC VÀ SAU ĐỔI
MỚI
( NHÀ XUẤT BẢN THỐNG KÊ 1996)
CÔNG TÁC XÃ HỘI CŨNG ĐANG NGÀY CÀNG ĐƯỢC COI TRỌNG.
TA ĐÃ VÀ ĐANG KIỂM SOÁT ĐƯỢC PHẦN NÀO NHỮNG KHUYẾT
TẬT XÃ HỘI DO KINH TẾ THỊ TRƯỜNG MANG LẠI, BÙ ĐẮP NHỮNG
MẤT MÁT CHO CÁC GIA ĐÌNH CÁCH MẠNG, THỰC HIỆN MỘT SỐ
PHÚC LỢI XÃ HỘI, TIẾN HÀNH XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ XHCN TRÊN
PHƯƠNG DIỆN XÃ HỘI
3.2.4. MỘT SỐ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG VIỆT NAM NHỮNG NĂM TỚI TỪ GÓC ĐỘ NHỮNG ĐẶC ĐIỂM

RIÊNG CỦAVIỆT NAM
NƯỚC TA ĐI LÊN TỪ MỘT NỀN SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP LẠC
HẬU, CƠ SỞ VẬT CHẤT NGHÈO NÀN. MẶT KHÁC, CÓ THỂ NÓI LỊCH
SỬ 4000 NĂM CỦA NƯỚC TA LÀ LỊCH SỬ CỦA NHỮNG CUỘC CHIẾN
TRANH GIỮ NƯỚC, CHỐNG GIẶC NGOẠI XÂM MÀ KHÔNG PHẢI LÀ
LỊCH SỬ CỦA NHỮNG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ. CỘNG
THÊM VỚI CƠ CHẾ BAO CẤP NHÀ NƯỚC TA ÁP DỤNG SAU CHIẾN
TRANH ĐÃ KHIẾN CHO NỀN KINH TẾ NƯỚC TA VỐN ĐÃ BỊ TÀN PHÁ
NẶNG NỀ CÒN "CHÂY LƯỜI", Ỷ LẠI VÀO NGUỒN TÀI TRỢ CỦA
NƯỚC NGOÀI. TÍNH CHẤT BAO CẤP ĐÃ ĂN SÂU VÀO TẬN TRONG Ý
NGHĨ CỦA NHIỀU NGƯỜI. XUẤT PHÁT TỪ CƠ SỞ VẬT CHẤT LẠC
HẬU CÙNG PHƯƠNG CÁCH QUẢN LÝ KÉM HIỆU QUẢ ĐÓ, NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG NƯỚC TA CÓ TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN THẤP, CƠ CẤU


22

QUẢN LÝ CÒN NON YẾU. KINH TẾ THỊ TRƯỜNG NƯỚC TA HIỆN NAY
ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ LÀ CHẬM SO VỚI THẾ GIỚI HÀNG THẾ KỶ. MUỐN
ĐUỔI KỊP TỐC ĐỘ PHÁT TRIỂN, CƠ SỞ VẬT CHẤT CỦA CÁC NƯỚC
PHÁT TRIỂN TRÊN THẾ GIỚI TA KHÔNG THỂ ĐI TUẦN TỰ TỪ KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG TỰ DO SANG KINH TẾ THỊ TRƯỜNG HIỆN ĐẠI NHƯ
LÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG CHUNG CỦA TOÀN
THẾ GIỚI MÀ PHẢI CHỌN CÁCH "ĐI TẮT" SANG KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG HIỆN ĐẠI. NHƯNG MUỐN "ĐI TẮT" ĐƯỢC NHƯ VẬY ĐÒI
HỎI TA PHẢI CHẤP NHẬN NHỮNG THÁCH THỨC RẤT GAY GẮT, VÀ
SỰ NỖ LỰC GHÊ GỚM. TA "ĐÓN ĐẦU", ÁP DỤNG NHỮNG TIẾN BỘ
MỚI CỦA KHOA HỌC KỸ THUẬT NHÂN LOẠI VÀO SẢN XUẤT, ĐẨY
MẠNH NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG CẢ VỀ SỐ LƯỢNG VÀ CHẤT LƯỢNG.
ĐIỀU NÀY ĐÒI HỎI TA PHẢI ĐÀO TẠO ĐƯỢC "LỚP NGƯỜI MỚI",

QUEN THUỘC VỚI KHOA HỌC KỸ THUẬT, KHÔNG CẢM THẤY LẠ
LẪM VỚI NHỮNG MÁY MÓC HIỆN ĐẠI, ĐÒI HỎI NGƯỜI LAO ĐỘNG
PHẢI CÓ TRÌNH ĐỘ CAO. ĐỂ ĐÁP ỨNG YÊU CẦU ĐÓ, TA PHẢI ĐẨY
MẠNH PHÁT TRIỂN KHOA HỌC, GIÁO DỤC ĐÀO TẠO, CŨNG NHƯ CÓ
NHỮNG CHÍNH SÁCH PHÁT HIỆN, NUÔI DƯỠNG VÀ GIỮ GÌN NHÂN
TÀI, TRÁNH HIỆN TƯỢNG CHẢY MÁU CHẤT XÁM.
NƯỚC TA CÓ VỊ TRÍ VÔ CÙNG THUẬN LỢI, ĐỒNG THỜI LẠI CÓ
NHIỀU DANH LAM THẮNG CẢNH ĐẸP ĐƯỢC THẾ GIỚI CÔNG NHẬN.
DO ĐÓ, ĐIỀU KIỆN ĐỂ PHÁT TRIỂN GIAO THÔNG VẬN TẢI VÀ DU
LỊCH LÀ RẤT LỚN. NHIỀU NƯỚC NÓI RẰNG HỌ "THÈM" ĐƯỢC CÓ
ĐIỀU KIỆN NHƯ VIỆT NAM VỀ VỊ TRÍ ĐỊA LÝ, VÀ NẾU CÓ ĐƯỢC THÌ
HỌ SẼ THU VỀ MỘT DOANH THU KHỔNG LỒ TỪ NGÀNH DU LỊCH.
NHƯNG HIỆN NAY VIỆC PHÁT TRIỂN DU LỊCH Ở NƯỚC TA CÒN RẤT
HẠN CHẾ, CHƯA TƯƠNG XỨNG VỚI TIỀM NĂNG. ĐIỀU ĐÓ ĐẶT RA
MỘT YÊU CẦU NỮA CHO CÔNG CUỘC PHÁT TRIỂN KINH TẾ Ở NƯỚC
TA: PHẢI ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN DU LỊCH SAO CHO TƯƠNG XỨNG
VỚI TIỀM NĂNG CỦA MÌNH, TÍCH CỰC THU NGOẠI TỆ TỪ NGÀNH
DU LỊCH ĐỂ PHÁT TRIỂN CHÍNH BẢN THÂN NGÀNH CÙNG NHIỀU
NGÀNH NGHỀ KHÁC TRONG NỀN KINH TẾ.


23

NGƯỜI VIỆT NAM ĐƯỢC ĐÁNH GIÁ LÀ KHÉO LÉO. TA CÓ NHIỀU
LÀNG NGHỀ THỦ CÔNG MỸ NGHỆ NỔI TIẾNG NHƯ LÀNG TRANH
ĐÔNG HỒ CHẲNG HẠN. NHIỀU NƯỚC TỎ RA ƯA CHUỘNG HÀNG
THỦ CÔNG CỦA TA, MUỐN ĐẶT HÀNG CÙNG TA NHƯNG DO HÀNG
RÀO THUẾ QUAN, PHONG CÁCH QUẢN LÝ GÂY KHÓ KHĂN, CÙNG
VỚI VIỆC "NGẠI" ÁP DỤNG KHOA HỌC KỸ THUẬT VÀO SẢN XUẤT
TRUYỀN THỐNG, KHIẾN CHO LƯỢNG HÀNG SẢN XUẤT RA ÍT,

KHÔNG ĐỦ TRANG TRẢI CHO NHỮNG LỆ PHÍ PHẢI CHỊU DO THUẾ
QUAN NÊN TA ĐÃ MẤT NHIỀU HỢP ĐỒNG. ĐỂ ĐẨY MẠNH SỰ PHÁT
TRIỂN CỦA CÁC LÀNG NGHỀ THỦ CÔNG NHƯ ĐẢNG TA ĐÃ DỰ KIẾN
ĐÒI HỎI MỘT SỰ ĐỔI MỚI TOÀN DIỆN TRONG CÁCH LÀM VIỆC CỦA
NHỮNG THỢ GIỎI, TĂNG HÀM LƯỢNG KHOA HỌC KỸ THUẬT
TRONG SẢN XUẤT, KHÔNG CHỈ ĐƠN THUẦN LÀM BẰNG TAY NHƯ
TRƯỚC; ĐỒNG THỜI PHẢI LÀM GIẢM SỰ RỐI RẮM TRONG HÀNG
RÀO THUẾ QUAN, GÂY CẢN TRỞ CHO SỰ ĐẦU TƯ CỦA NƯỚC
NGOÀI VÀO VIỆ NAM.
NỀN KINH TẾ CÓ SỰ ĐA DẠNG VỀ HÌNH THỨC SỞ HỮU, VỀ
THÀNH PHẦN KINH TẾ, VỀ HÌNH THỨC PHÂN PHỐI NHƯNG TRONG
ĐÓ KINH TẾ QUỐC DOANH VẪN PHẢI GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO VÀ LÀ
NHÂN TỐ ĐẢM BẢO CHO SỰ ĐỊNH HƯỚNG XHCN NỀN KINH TẾ THỊ
TRƯỜNG. DO ĐÓ MUỐN PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG ĐỊNH
HƯỚNG XHCN THỰC SỰ THÌ PHẢI NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT
CỦA CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC. TA VẪN CÒN CHỊU ẢNH
HƯỞNG CỦA CƠ CHẾ BAO CẤP Ở TÍNH CHẤT THIẾU NĂNG ĐỘNG, Ỷ
LẠI VÀO NHÀ NƯỚC, KHÔNG QUAN TÂM NHIỀU ĐẾN HIỆU QUẢ
KINH DOANH CỦA ĐƠN VỊ. ĐIỀU NÀY ĐANG DẦN DẪN TỚI VIỆC
CÁC DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC TRỞ THÀNH GÁNH NẶNG CHO NỀN
KINH TẾ, KHÔNG THỂ GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO NHƯ TRƯỚC. THEO
THỐNG KÊ, HÀNG NĂM TUY 75% SỐ VỐN ĐẦU TƯ CHO PHÁT TRIỂN
KINH TẾ NHÀ NƯỚC, VÀ CHỈ CÓ 25% DÀNH CHO CÁC DOANH
NGHIỆP TƯ NHÂN NHƯNG HIỆU QUẢ KINH TẾ MANG LẠI CỦA HAI
THÀNH PHẦN KINH TẾ NÀY CHỈ CHÊNH LỆCH RẤT NHỎ SO VỚI TỶ
LỆ VỐN ĐẦU TƯ. TRONG NHỮNG ĐIỀU KIỆN MỚI, TA BUỘC PHẢI


24

ĐẶT RA VẤN ĐỀ NÂNG CAO NĂNG SUẤT LÀM VIỆC CỦA DOANH
NGHIỆP NHÀ NƯỚC, KHIẾN CHO CÁC CƠ QUAN NHÀ NƯỚC PHẢI
TRỞ NÊN NĂNG ĐỘNG HƠN, BÁM SÁT VỚI NHỮNG BIẾN ĐỘNG CỦA
THỊ TRƯỜNG HƠN VÀ QUAN TÂM ĐẾN HIỆU QUẢ SẢN XUẤT HƠN
THÌ MỚI CÓ THỂ TIẾP TỤC GIỮ VAI TRÒ CHỦ ĐẠO, ĐỊNH HƯỚNG
NHƯ TRƯỚC.
HIỆN NAY, SỰ QUẢN LÝ BẰNG PHÁP LUẬT CỦA TA VẪN CÒN
NHIỀU SƠ HỞ, TẠO ĐIỀU KIỆN CHO TỘI PHẠM KINH TẾ PHÁT TRIỂN.
DO ĐÓ YÊU CẦU ĐẶT RA LÀ PHẢI THIẾT LẬP LUẬT PHÁP CHẶT CHẼ,
DẦN ĐƯA CON NGƯỜI TỚI HÀNH ĐỘNG TỰ GIÁC TUÂN THEO PHÁP
LUẬT, SÔNG VĂN MINH, CÓ VĂN HÓA, VÀ TẠO MỘT MÔI TRƯỜNG
CẠNH TRANH CÔNG BẰNG, LẠNH MẠNH, CÓ TRẬT TỰ CHO CÁC
CHỦ THỂ KINH DOANH.
NỀN KINH TẾ CÓ SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VA CÓ
SỰ QUẢN LÝ CỦA NHÀ NƯỚC SAO CHO VỪA ĐẢM BẢO PHÁT TRIỂN
KINH TẾ VỪA ĐẢM BẢO PHÁT TRIỂN XÃ HỘI VÀ CON NGƯỜI, GIẢM
THIỂU NHỮNG KHUYẾT TẬT XÃ HỘI MÀ KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
MANG LẠI.