Chuyên đề tốt nghiệp: Tìm hiểu những lý luận kinh tế và việc tăng lợi nhuận của Cac-Mac phần 3 docx

16

Hao mòn máy
móc
2 đôla

Khấu hao tài sản cố
định
2 đôla

Tiền thuê sức lao
động trong một
ngày
4 đôla

Giá trị mới do 8 giờ
lao động của ngời
công nhân tạo ra
8 đôla


Tổng chi phí sản
xuất

16
đôla

Tổng doanh thu

20
đôla

Nhà t bản đối chiếu giữa doanh thu sau khi bán hàng (20
đôla) với tổng chi phí t bản ứng trớc quá trình sản xuất (16
đôla) nhà t bản nhận thấy tiền ứng ra đã tăng lên 4 đôla, 4
đôla này đợc gọi là giá trị thặng d.
Từ sự nghiên cứu trên, chúng ta rút ra một số nhận xét sau:
Một là, nghiên cứu quá trình sản xuất giá trị thặng d chúng
ta nhận thấy mâu thuẫn của công thức chung của t bản đã



17

đợc giải quyết. Việc chuyển hoá tiền thành t bản diến ra
trong lĩnh vực lu thông và đồng thời không diễn ra trong lĩnh
vực đó. Chỉ có trong lu thông nhà t bản mới mua đợc một
thứ hàng hoá đặc biệt, đó là hàng hoá sức lao động. Sau đó nhà
t bản sử dụng hàng hoá đó trong sản xuất, tức là ngoài lĩnh
vực lu thông để sản xuất giá trị thặng d cho nhà t bản. Do
đó tiền của nhà t bản mới biến thành t bản.
Hai là, phân tích giá trị sản phẩm đợc sản xuất ra (10 kg
sợi), chúng ta thấy có hai phần:
Giá trị những t liệu sản xuất nhờ lao động cụ thể của ngời
công nhân mà đợc bảo tồn và di chuyển vào giá trị của sản
phẩm mới (sợi) gọi là giá trị cũ.
Giá trị do lao động trừu tợng của công nhân tạo ra trong
quá trình lao động gọi là giá trị mới, phần giá trị mới này lớn

hơn giá trị sức lao động, nó bằng giá trị sức lao động cộng
thêm giá trị thặng d.
Ba là, ngày lao động của công nhân trong xí nghiệp t bản
đợc chia thành hai phần:



18

Một phần gọi là thời gian lao động cần thiết: Trong thời gian
này ngời công nhân tạo ra đợc một lợng giá trị ngang bằng
với giá trị sức lao động hay mức tiền công mà nhà t bản đã trả
cho mình (4 đôla).
Phần thời gian còn lại là thời gian lao động thặng d: Trong
thời gian lao động thặng d ngời công nhân lại tạo ra một
lợng giá trị lớn hơn giá trị sức lao động hay tiền lơng nhà t
bản đã trả cho mình, đó là giá trị thặng d (4 đôla) và bộ phận
này thuộc về nhà t bản (nhà t bản chiếm đoạt).
Từ đó, Mác đi đến khái niệm về giá trị thặng d:
Giá trị thặng d là phần giá trị dôi ra bên ngoài giá trị sức
lao động do công nhân làm thuê sáng tạo ra và bị nhà t
bản chiếm đoạt.
Quá trình sản xuất ra giá trị thặng d là quá trình sản xuất ra
giá trị vợt khỏi điểm mà ở đó sức lao động của ngời công
nhân đã tạo ra một lợng giá trị mới ngang bằng với giá trị sức
lao động hay mức tiền công mà nhà t bản đã trả cho họ. Thực
chất của sản xuất giá trị thặng d là sản xuất ra giá trị vợt
khỏi giới hạn tại điểm đó giá trị sức lao động đợc trả ngang
giá.

19

3- Tiền lơng dới chủ nghĩa t bản:
Trong nền kinh tế t bản ngời công nhân sau quá trình làm
việc cho nhà t bản sẽ nhận đợc một khoản thu nhập dới
hình thức tiền công hay tiền lơng. Với cách trả lơng nh vậy
các nhà lí luận t sản khẳng định rằng tiền lơng hay tiền công
là giá cả của lao động. Và trong quá trình sản xuất nhà t bản
trả đúng giá cả của lao động. Vì vậy dới chủ nghĩa t bản
không có bóc lột. Nhng C.Mác đã khẳng định tiền lơng
không phải là giá cả của ngời lao động. Bởi vì, lao động là
một phạm trù trừu tợng nên ngời ta không thể bán cái trừu
tợng. Hơn nữa, lao động chỉ thể hiện khi vận dụng sức lao
động để tiến hành quá trình sản xuất.
Vì vậy Mác khẳng định: Tiền lơng chính là giá cả của sức
lao động nhng nó đợc biểu hiện ra bên ngoài nh là giá cả
của lao động. Bởi vì sức lao động phản ánh năng lực lao động
của mỗi con ngời, nó là cái có thật thể hiện toàn bộ ở sức óc,
sức thần kinh và sức cơ bắp của con ngời. Nó nói lên năng lực
và khả năng của từng ngời. Vì vậy mỗi một sức lao động
khác nhau sẽ có một giá cả khác nhau.
Việc nghiên cứu bản chất tiền lơng dới chủ nghĩa t bản
cho ta thấy tiền lơng chỉ là một phần giá trị của sức lao động



20

của công nhân tạo ra, nó tơng ứng với thời gian lao động cần
thiết của ngời công nhân trong xí nghiệp nhà t bản. Phần giá
trị còn lại do sức lao động tạo ra là giá trị thặng d thuộc về
nhà t bản.
II- Các phơng pháp sản xuất giá trị
thặng d:
Mục đích của các nhà t bản là sản xuất ra nhiều giá trị
thặng d, do đó giai cấp t sản đã không từ bất cứ một thủ
đoạn nào để bóc lột giá trị thặng d. Những phơng pháp cơ
bản để đạt đợc mục đích đó là tạo ra giá trị thặng d tuyệt đối
và tạo ra giá trị thặng d tơng đối.
1- Phơng pháp bóc lột giá trị thặng d tuyệt đối:
Bóc lột giá trị thặng d tuyệt đối đợc tiến hành bằng cách
kéo dài tuyệt đối thời gian lao động trong ngày của ngời công
nhân trong điều kiện thời gian lao động cần thiết (hay mức tiền
công mà nhà t bản trả cho công nhân là không đổi).
Giả sử ngày lao động là 8 giờ, trong đó 4 giờ là thời gian lao
động cần thiết và 4 giờ là thời gian lao động thặng d, khi đó
trình độ bóc lột của nhà t bản là 100%. Giả định ngày lao