Tiểu luận khi giáo viên chủ nhiệm và tập thể lớp chủ nhiệm có sự bất hoà

HỌC VIỆN QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Lớp cán bộ quản lý THPT K55
TIỂU LUẬN TÌNH HUỐNG
KHI GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM VÀ TẬP THỂ LỚP CHỦ
NHIỆM CÓ SỰ BẤT HOÀ
Người thực hiện : Nguyễn Xuân Hùng
Đơn vị công tác : Trường THPT Nguyễn Xuân Ôn
Diễn Châu - Nghệ An
Chức vụ : Phó hiệu trưởng
Hà Nội, Tháng 11/2008
MỤC LỤC
ĐỀ MỤC TRANG
L ỜI MỞ ĐẦU………………………………………………. 3
NỘI DUNG
I. Mô tả tình huống……………………………………… 5
II. Mục tiêu xử lí tình huống……………………………… 8
III. Phân tích nguyên nhân và hậu quả của tình huống…. 10
IV. Xây dựng các phương án giải quyết vấn đề
và lựa chọn phương án………………………………… 14
V. Kế hoạch tổ chức thực hiện phương án lựa chọn……. 16
VI. Kết luận kiến nghị……………………………………… 19
THAY CHO LỜI KẾT…………………………………… 22
TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………………. 23
2
LỜI MỞ ĐẦU
Sự nghiệp giáo dục – đào tạo đã được Đảng và nhà nước ta đặc biệt coi
trọng. Điều 35 Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam: “Giáo dục đào tạo là quốc
sách hàng đầu. Nhà nước và xã hội phát triển giáo dục nhằm nâng cao dân trí,
đào tạo nhân lực bồi dưỡng nhân tài”.
Trong mục tiêu phát triển giáo dục năm 2020. Nghị quyết Trung ương
2_khoá VIII khẳng định: “Muốn tiến hành công nghiệp hoá hiện đại hoá thắng

lợi phải phát triển mạnh giáo dục - đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu
tố cơ bản của sự phát triển nhanh bền vững”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng khẳng định rằng: “Để thế hệ trẻ xứng đáng với
tương lai thì những thế hệ đi trước, những bậc cha anh phải có trách nhiệm bồi
dưỡng thế hệ trẻ”.
Nhà trường chính là nơi nhằm đáp ứng mục tiêu giáo dục mà Đảng và nhà
nước đã đề ra. Sự liên kết hoạt động của hệ thống nhà trường trong phạm vi
quốc gia đặt trong thể chế kinh tế văn hoá chính trị của quốc gia tạo nên nền
giáo dục của đất nước.
Trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế đòi hỏi giáo dục
phải đáp ứng được những yêu cầu đặt ra và như vậy giữa giáo dục và xã hội tạo
nên mối quan hệ “cân bằng động”. Cũng chính trong sự vận động và phát triển
đó đã nảy sinh nhiều tình huống đòi hỏi các nhà quản lí giáo dục phải giải quyết
nhằm duy trì sự ổn định và phát triển giáo dục trong xu hướng phát triển chung
của xã hội.
Trường Nguyễn Xuân Ôn - Huyện Diễn Châu - Tỉnh Nghệ An, nằm ở vị trí
trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá của huyện nhà; với quy mô 41 lớp gần 2000
3
học sinh và 95 cán bộ, giáo viên, công nhân viên. Trường có bề dày hơn 62 năm
truyền thống với mục tiêu phấn đấu của nhà trưòng là nằm trong tốp 100 trường
có chất lượng cao của Việt Nam. Sự phát triển của xã hội luôn có tác động rất
lớn đến mọi hoạt động của nhà trường.
Tình huống “Khi giữa giáo viên chủ nhiệm và tập thể học sinh lớp chủ
nhiệm có sự bất hoà” là một sản phẩm của sự tác động đó. Do nhu cầu đòi hỏi
ngày càng cao của xã hội đối với nhà trường. Mặc dù đây không phải là tình
huống mới nhưng đòi hỏi các nhà quản lí phải giải quyết phù hợp, nhằm thực
hiện tốt mục tiêu phấn đấu của nhà trường.
Đây là một tình huống có thật, nó vừa diễn ra trong nhà trường chúng tôi
trong năm học này và đã được giải quyết. Mọi hoạt động nề nếp của lớp 12A3
hiện đang được diễn ra rất tốt, tình cảm giữa giáo viên chủ nhiệm và tập thể lớp

trở lên hoà đồng, thân thiện và gần gũi. Hiệu quả thực chất sẽ như thế nào thì
còn phải được tiếp tục theo dõi, kiểm tra cho đến khi kết thúc học kì I và năm
học. Nhưng chúng tôi nghĩ rằng đó là một sự thành công của việc giải quyết tình
huống theo đúng tinh thần “kỉ cương, tình thương, trách nhiệm” của Ban giám
hiệu nhà trường.
4
NỘI DUNG
I. MÔ TẢ TÌNH HUỐNG
Trước khi bước vào năm học. Một cuộc họp Lãnh đạo mở rộng gồm các
thành phần: Ban Giám hiệu; Bí thư Đoàn thanh niên; Chủ tịch Công đoàn; Đại
diện Cấp uỷ và các tổ trưởng bộ môn, do Hiệu trưởng triệu tập để bàn và phân
công nhiệm vụ năm học, trong đó có việc phân công giáo viên chủ nhiệm các
lớp.
Căn cứ vào tình hình thực tế của nhà trường, mặt bằng lao động chung
trong toàn trường và của từng tổ chuyên môn, xét năng lực cụ thể của từng giáo
viên. Ban lãnh đạo thống nhất phương án phân công giáo viên chủ nhiệm cho
các lớp. Trong đó, cô giáo Cao Thị M là một giáo viên môn Anh Văn được
phân công giảng dạy môn Anh Văn và chủ nhiệm lớp 12A3.
Cô giáo Cao Thị M là một giáo viên có hơn 10 năm tuổi nghề, năng lực
chuyên môn tốt và kết quả đánh giá thi đua ở các lớp do cô chủ nhiệm trong
những năm qua cho thấy cô M là một giáo viên chủ nhiệm có kinh nghiệm.
Lớp 12A3 là một lớp chọn thuộc ban KHTN của nhà trường có sĩ số 45 em,
phần lớn học sinh đều có học lực khá, giỏi, nề nếp học tập tốt bởi vì đây là một
lớp được lựa chọn hàng năm qua thi tuyển và đánh giá của giáo viên chủ nhiệm
và các giáo viên bộ môn cả về năng lực học tập và đạo đức. Thực tế cũng cho
thấy ở những lớp 10, 11 lớp 12A3 luôn là lớp đứng tốp đầu trong toàn trường về
nề nếp học tập và chất lượng văn hoá. Chính vì vậy trong kế hoạch năm học nhà
trường đã giao cho lớp 12A3 trong năm học 2008 – 2009 các chỉ tiêu phấn đấu
là:
- Tỉ lệ học sinh đậu tốt nghiệp THPT là 100 % .

- Số học sinh đậu vào ĐH – CĐ LÀ 30 em trở lên.
- Học sinh giỏi toàn diện là 5 lên.
- Xếp loại học lực khá, giỏi : 90 %.
- Xếp đạo đức khá, tốt là : 100 %
5
Sau khi thống nhất, toàn bộ kế hoạch phân công nhiệm vụ năm học được
chuyển cho các tổ bộ môn để điều chỉnh và phân công chuyên môn cụ thể cho
từng giáo viên. Sau cùng được công khai trước toàn thể hội đồng nhà trường và
triển khai thực hiện mà không có một ý kiến phản hồi nào từ phía giáo viên tới
Ban Giám Hiệu nhà trường. Ngoại trừ trong một lần tôi vô tình nghe được tại
phòng hội đồng cô giáo Cao Thị M phàn nàn với một đồng nghiệp rằng: “tớ
chẳng thích chủ nhiệm lớp này lắm”.
Năm học mới bắt đầu, phong trào “thi đua dạy tốt, học tốt” rộ lên. Trong
toàn trường, mọi hoạt động nề nếp dạy và học diễn ra rất tốt trong không khí
phấn chấn của thầy và trò. Trong 4 tuần học đầu lớp 12A3 luôn được xếp ở vị trí
tốp đầu trong toàn khối; sang tuần thứ 5 xếp vị trí thứ 8 và kết quả thi đua của
tuần thứ 6 với lớp 12A3 là vị trí thứ 12/13 trong khối. Vì sao vậy? Một câu hỏi
đặt ra cho Ban giám hiệu là tại sao từ một lớp có nề nếp học tập tốt mà lại có
biểu hiện tụt bậc như vậy?
Tuần này là phiên trực Giám hiệu của tôi, trong một lần đi kiểm tra thường
xuyên đầu giờ học, tôi thoáng nghe hai học sinh cờ đỏ trao đổi với nhau: “lớp
12A3 dạo này bể rạc quá”. Tôi đến thẳng ngay lớp 12A3, không có giáo viên
chủ nhiệm, bàn ghế xiêu vẹo, trang phục học sinh không đúng quy định, học
sinh nhốn nháo, em đứng em ngồi và không thực hiện nội quy sinh hoạt đầu giờ
theo quy định của nhà trường. Sau khi nhắc nhở các em thực hiện đúng nội quy,
chấn chỉnh lại nề nếp sinh hoạt cho lớp, tôi gọi em lớp trưởng ra ngoài để trao
đổi về tình hình của lớp thì em cho biết: “Cô giáo chủ nhiệm lớp em dạo này
như thế nào ấy, cô ít quan tâm đến lớp lắm, lại còn hay cáu giận nữa, nhiều bạn
trong lớp em không bằng lòng với cô”, tôi hỏi nguyên nhân vì sao, thì em trả lời:
“Chúng em đã có đơn kiến nghị gửi cho Ban giám hiệu rồi và bỏ vào hòm thư

góp ý rồi ạ!”. Tôi trả lời em là Ban giám hiệu sẽ xem xét và nhắc em với tư cách
là lớp trưởng phải động viên và nhắc nhở các bạn thực hiện nghiêm túc nội quy
của nhà trường. Em gật đầu trả lời: “ Vâng ạ! ”.
Sau buổi hôm đó, tôi gặp riêng cô M để trao đổi về tình hình của lớp trong
buổi đầu giờ ngày hôm nay và nhắc cô quan tâm tới lớp hơn nữa. Cô M trả lời
6
rằng: “Không! Mọi kế hoạch và công việc của lớp em đã bố trí và trao đổi với
Ban cán sự lớp quản lí và theo dõi rồi mà”.
Tôi thiết nghĩ khi không có sự đồng thuận thì liệu việc giao cho Ban cán sự
lớp theo dõi, giám sát có hiệu quả nữa hay không ?
Thế rồi vào thứ 7, theo như thường lệ chúng tôi mở hòm thư góp ý, tập hợp
các ý kiến của học sinh để chuẩn bị cho cuộc giao ban định kì và lá đơn kiến
nghị của lớp 12A3 dược chúng tôi quan tâm có nội dung như sau:
“Kính gửi Ban giám hiệu nhà trường !
Chúng em tập thể học sinh lớp 12A3 xin phép được trình bày và kiến nghị
với Ban giám hiệu một việc như sau:
Trước hết, chúng em rất biết ơn Ban giám hiệu nhà trường, các thầy cô giáo
quan tâm và tin tưởng tập thể lớp chúng em. Đây là năm học cuối cấp, năm bản
lề để chuẩn bị hành trang vào đời vì vậy chúng em cần có điều kiện và cơ hội để
học tập và rèn luyện được tốt, chúng em mong muốn có được sự quan tâm tận
tình và giúp đỡ từ các thầy cô và đặc biệt là giáo viên chủ nhiêm lớp, người
thường xuyên gần gũi, nhắc nhở, uốn nắn và định hướng cho chúng em trong
học tập và rèn luyện.
Nhưng không hiểu tại sao gần đây cô giáo chủ nhiệm ít quan tâm đến lớp
hơn, khi chúng em đề xuất với cô về một số hoạt động tập thể thì cô bảo: “lo mà
học đi, cuối cấp rồi ”, hoặc khi chúng em muốn đề xuất để học thêm một số môn
học thì cô lại bảo: “theo lịch nhà trường mà làm”. Và hơn thế nữa cô còn có thái
độ ứng xử không công bằng với các học sinh trong lớp….Vậy chúng em kính
mong Ban Giám Hiệu thay cô giáo chủ nhiệm 12A3 bằng thầy cô giáo khác
quan tâm hơn tới lớp để chúng em có cơ hội học tập và rèn luyện tốt hơn để thực

hiện được chỉ tiêu mà nhà trường đã giao cho lớp chúng em”.
Cuối đơn là chữ kí của 35/45 số họ sinh của lớp.
Sau khi xem xét và phân tích chúng tôi đã đưa ra kết luận, như vậy là:
“Giữa giáo viên chủ nhiệm và tập thể học sinh lớp chủ nhiệm đã có sự bất hoà”.
Một vấn đề cần giải quyết ngay để đẩm bảo sự ổn định trong nhà trường, đảm
7
bảo quyền lợi hoạ tập chính đáng của học sinh, giữ uy tín và hình ảnh cho người
thầy và chất lượng văn hoá chung cho nhà trường.
II. MỤC TIÊU XỬ LÍ TÌNH HUỐNG
1. Đảm bảo tính kỉ cương tình thương, trách nhiệm trong nhà trường chấn
chỉnh nề nếp học tập của học sinh và nề lối làm việc của giáo viên, nghiêm túc
thực hiện quy chế, quy định của nhà trường và pháp luật, phát huy tính tích cực,
tinh thần tự giác, ý thức tổ chức kỉ luật trong công việc, học tập và rèn luyện của
thầy và trò. Trên cơ sở quan tâm, giúp đỡ, động viên nhằm đạt được mục tiêu
giáo dục trong nhà trường, nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục theo đúng tinh
thần: “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
2. Xây dựng và giữ gìn uy tín và hình ảnh của người thầy đối với phụ huynh,
học sinh và đồng nghiệp.
“ Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”.
Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 BCH TW Đảng khoá VIII đã nêu: “Giáo viên là
nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và được xã hội tôn vinh. Giáo viên phải
có đủ tài, đủ đức”.
Đội ngũ giáo viên là lực lượng trực tiếp thực hiện mục tiêu, kế hoạch giảng
dạy giáo dục của nhà trường, là người tạo nên uy tín, chất lượng và hiệu quả của
nhà trường.
Toàn xã hội, nghành giáo dục, các bậc cha mẹ đều đặt niềm tin, hi vọng vào
các thầy cô giáo THPT trong việc giáo dục con em mình để hoàn thành học vấn
phổ thông, hoàn thiện nhân cách để trở thành chủ nhân tương lai của đất nước.
Học sinh luôn muốn được học tập với những thầy cô giáo có tình thương yêu
với trò, nhiệt tình và có năng lực chuyên môn nghiệp vụ cao. Vì vậy trong giải

quyết tình huống phải đảm bảo giữ gìn được uy tín và hình ảnh của người thầy.
3. Đảm bảo tính ổn định và chất lượng dạy và học trong nhà trường. Nhà
trường trung học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân.
Nhà trường có nhiệm vụ tổ chức giảng dạy , học tập và các hoạt động giáo dục
khác theo mục tiêu, chương trình giáo dục. Tổ chức bộ máy nhà trường là tổ
8
chức chặt chẽ, thống nhất; trong đó tập thể đội ngũ và tập thể học sinh là những
thành tố quan trọng quyết định nguồn nhân lực, tài lực đáp ứng nhu cầu phát
triển của giáo dục nói chung và yêu cầu phát triển của nhà trường THPT nói
riêng. Vì vậy sự vận động tiêu cực của bất kì thành tố nào trong hệ thống đều
làm cho tổ chức bộ máy mất ổn định, làm ảnh hưởng đến chất lượng và mục tiêu
giáo dục.
4. Đảm bảo uy tín, lòng tin của nhà trường đối với cộng đồng xã hội. Dưới
góc nhìn của tiếp cận hệ thống thì nhà trường là một bộ phận trong cộng đồng xã
hội và mối quan hệ giữa nhà trường và cộng đồng xã hội là mối quan hệ “cân
bằng động”.
Cộng đồng xã hội, cha mẹ học sinh luôn đặt niềm tin, niềm hi vọng vào nhà
trường, nơi đào tạo, bồi dưỡng và giáo dục con em họ trở thành những công dân
có ích cho xã hội và luôn sẵn lòng tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhà trường
phát triển nhằm đạt tốt mục tiêu giáo dục. Niềm tin, sự kì vọng đó chỉ được củng
cố khi nhà trường thực sự là nơi bồi dưỡng, đào tạo nguồn nhân lực có chất
lượng đáp ứng được mục tiêu phát triển kinh tế, chính trị - xã hội.
5. Đảm bảo tính đoàn kết trong nội bộ nhà trường.
Trong bất kì tổ chức nào cũng vậy, đoàn kết tạo nên sức mạnh tổng hợp,
đảm bảo cho sự thành công của tổ chức. Đoàn kết trong tập thể sư phạm có tác
dụng nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục ngược lại một tập thể không có sự
đoàn kết, thồng nhất sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín và hiệu quả giáo dục
của nhà trường.
“Đoàn kết giáo viên là một trong những nhiệm vụ tâm lí xã hội cơ bản của
người lãnh đạo nhà trường, vì hiệu quả của quá trình dạy học, giáo dục phần lớn

phụ thuộc vào nó. Sự đoàn kết tập thể thúc đẩy sự tối ưu hoá tất cả các mặt đời
sống và hoạt động của tập thể” _ Trích “Hiệu trưởng nhà trường với bầu không
khí tập thể”_ Sarucop. Vì vậy trong ứng xử tình huống người hiệu trưởng luôn
phải ghi nhớ sâu sắc: “Đoàn kết tạo nên sức mạnh để thành công”. Sự thông
hiểu chân tình, chân thành và chia sẻ tâm sự, tình cảm với đồng nghiệp, quan
tâm giúp đỡ để họ khắc phục những khiếm khuyết, kích thích và động viên để
9
mọi người phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, góp phần thúc
đẩy sự phát triển của nhà trường. Đó chính là sự thành công của người lãnh đạo
khi giải quyết công việc trên tinh thần “thấu tình đạt lí”.
III. PHÂN TÍCH NGUYÊN NHÂN VÀ HẬU QỦA CỦA
TÌNH HUỐNG
1. Nguyên nhân.
Tổ chức bộ máy nhà trường được tao nên bởi nhiều thành tố, các thành tố
thuộc về thế giới vô sinh như tài lực, vật lực; thế giới hữu sinh như nguồn nhân
lực, tin lực và các thành tố xã hội như chế độ chính sách, nội quy, quy chế Sự
tương tác giữa các thành tố trong quá trình vận động sẽ làm nảy sinh các tình
huống.
Tình huống quản lí giáo dục không phải lúc nào cũng như nhau ở mỗi nơi,
mỗi thời điểm vì tình huống nảy sinh đều do những nguyên nhân, những sự
tương tác giữa các thành tố cũng như các điều kiện khác nhau. Vì vậy trong tình
huống cụ thể này xin được phấn tích một số nguyên nhân cơ bản sau:
1.1 Về phía ban lãnh đạo nhà trường.
Phân công, bố trí giáo viên, nhân viên là quyền và trách nhiệm của Hiệu
trưởng gồm phân công dạy bộ môn, phân công giáo viên chủ nhiệm. Nếu phân
công đúng và hợp lí sẽ phát huy tối đa tiềm năng của giáo viên ngược lại phân
công, bố trí không hợp lí thì sẽ làm giảm chất lượng công việc của cá nhân, ảnh
hưởng đến chất lượng giáo dục chung của nhà trường.
• Các tiêu chí đưa ra khi chọn lựa để phân công chủ nhiệm lớp là:
+ Có năng lực chuyên môn tốt.

+ Có khả năng tổ chức các hoạt động tập thể.
+ Có khả năng giáo dục, thuyết phục học sinh, nhiệt tình và
thương yêu học sinh.
+ Được học sinh tin yêu và kính trọng.
• Các bước thực hiện khi phân công:
10
+ Căn cứ vào các tiêu chí để phân công chủ nhiệm.
+ Dựa trên cơ sở kế hoạch phân công chuyên môn của tổ bộ
môn.
+ Yêu cầu đề đạt nguyện vọng của giáo viên.
+ Thăm dò ý kiến từ học sinh và phụ huynh học sinh.
Như vậy căn cứ vào các chỉ tiêu thì cô giáo Cao Thị M có đủ tiêu chuẩn
để làm chủ nhiệm lớp 12A3. Với năng lực chuyên môn tốt và có nhiều năm làm
công tác chủ nhiệm có thành tích thì rõ ràng năng lực không phải là nguyên
nhân làm nảy sinh tình huống trên. Vậy vấn đề ở đây là gì? Phải chăng do yếu tố
tâm lí? Có thể đây là vấn đề mấu chốt chăng? Hãy bắt đầu từ lời phàn nàn của
cô M với đồng nghiệp: “Tớ chẳng thích chủ nhiệm lớp này lắm”. Có lẽ xuất phát
từ đây là nguyên nhân của sự bất hoà. Bởi vì cô M là giáo viên môn Anh Văn,
còn lớp 12A3 là một lớp thuộc ban KHTN, thiên hướng của các em là khối A, B
do quan niệm như vậy mà việc học môn Anh Văn đối với các em còn chưa được
chú trọng, tập trung lắm chăng? Có lẽ là như vậy mà cô giáo M cho rằng mình
không phù hợp để chủ nhiệm lớp này và dần dà nảy sinh sự bất hoà.
Xét về góc độ quản lí thì rõ ràng ban lãnh đạo chỉ mới chú ý đến mặt bằng
lao động, năng lực của giáo viên và học sinh do vậy đây cũng là vấn đề cần khắc
phục.
1.2. Về phía giáo viên chủ nhiệm.
Theo khoản 2 điều 31 điều lệ trường THPT sửa đổi năm 2007 quy định về
nhiệm vụ đối với giáo viên chủ nhiệm như sau:
Giáo viên chủ nhiệm ngoài nhiệm vụ của giáo viên bộ môn (như khoản 1
điều 31 điều lệ trường THPT) còn có những nhiệm vụ sau đây:

a. Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biên phắp
tổ chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp.
b. Cộng tác chặt chẽ với gia đình học sinh, chủ động phối hợp với giáo
viên bộ môn, Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã
hội có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo dục học sinh của
lớp mình chủ nhiệm.
11
c. Nhận xét, đánh giá xếp loại học sinh cuối kì và cuối năm học, đề nghị
khen thưởng và kỉ luật học sinh, đề nghị danh sách học sinh được lên
lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kì
nghỉ hè, phải ở lại lớp, hoàn chỉnh việc ghi vào sổ điểm vào học bạ học
sinh.
d. Báo cáo thường kì hoặc đột xất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng.
Như vậy giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt Hiệu trưởng trong
việc quản lí, tổ chức giáo dục học sinh trong một lớp. Tập thể học sinh trong lớp
là tế bào hữu cơ của tập thể nhà trường. Sự trưởng thành của tập thể lớp gắn liền
với sự phát triển của nhà trường. Vì vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm là vô
cùng quan trọng. Ngoài ra giáo viên chủ nhiệm còn là người để học sinh gửi
gắm tâm tư, tình cảm, trao đổi định hướng về tương lai, cuộc sống, giúp các em
định hướng tốt trong công việc học tập và rèn luyện của mình.
Như vậy xét về trách nhiệm thì cô giáo Cao Thị M vẫn chưa thực hiện
một cách đầy đủ và đúng các điểm a, b, d khoản 2 diều 31 điều lệ trường THPT
về nhiệm vụ đối với giáo viên chủ nhiệm và đó là nguyên nhân làm nảy sinh tình
huống trên.
1.3. Đối với tập thể học sinh lớp 12A3.
* Theo khoản 1, 2 điều 38 điều lệ trường THPT điều chỉnh năm 2007 thì
học sinh có nhiệm vụ sau:
- Kính trọng thầy giáo, cô giáo, cán bộ và nhân viên của nhà trường;
Đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, rèn luyện; thực hiện điều lệ, nội
quy nhà trường; chấp hành pháp luật của nhà nước.

- Thực hiện nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo chương trình, kế hoạch
giáo dục của nhà trường.
* Theo điều 39 điều lệ trường THPT điều chỉnh năm 2007 quy định về
quyền của học sinh có những quyền sau:
1. Được bình đẳng trong việc hưởng thụ giáo dục toàn diện, được bảo
đảm những điều kiện về thời gian, cơ sở vật chất, vệ sinh, an toàn để học tập ở
lớp và tự học ở nhà, được cung cấp thông tin về việc học tập của mình được sử
12
dụng trang thiết bị, phương tiện phục vụ các họat động học tập, văn hoá thể
thao, thể dục của nhà trường theo quy định.
2. Được tôn trọng và bảo vệ, được đối xử bình đẳng dân chủ, được quyền
khiếu nại với nhà trường và các cấp quản lí giáo dục về những quyết định với
bản thân mình
3. Được tham gia các hoạt động nhằm phát triển năng khiếu về các môn
học, thể dục thể thao, nghệ thuật do nhà trường tổ chức.
4. Được nhận học bổng hoặc trợ cấp khác theo quy định đối với những
học sinh được hưởng chế độ chính sách xã hội, những học sinh có hoàn cảnh
khó khăn về đời sống và có năng lực đặc biệt.
5. Được hưởng các quyền khác theo quy định của pháp luật.
Vậy theo điều 39 điều lệ trường THPT thì học sinh đã phát huy được hết
các quyền của mình, việc các em gửi đơn kiến nghị với Ban Giám Hiệu là việc
thực hiện quyền lợi chính đáng theo quy định. Tuy nhiên theo khoản 1 điều 38
điều lệ trường THPT thì rõ ràng các em còn chưa thực hiện nghiêm túc điều lệ,
nội quy của nhà ttrường, chưa phát huy được tinh thần tự giác, tự quản lớp học.
Việc không thực hiện tốt quy định về trang phục, vệ sinh, tổ chức lớp học,
không sinh hoạt đầu giờ là vi phạm nội quy, quy chế làm ảnh hưởng tới nề nếp
học tập của lớp, của nhà trường, ảnh hưởng đến uy tín của giáo viên chủ nhiệm;
đó cũng chính là nguyên nhân làm “buồn lòng cô giáo chủ nhiệm”.
1.4. Đối với Đoàn thanh niên.
Theo khoản 3 điều 97 chương VI “Luật Giáo Dục” 2005 sửa đổi quy định

về trách nhiệm của Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong trường học.
- Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh có trách nhiệm phối hợp với nhà
trường giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng; vận động đoàn viên, thanh
niên gương mẫu trong học tập, rèn luyện và tham gia phát triển sự nghiệp giáo
dục. Đoàn thanh niên với vai trò là lực lượng trực tiếp làm công tác thi đua đối
với các tập thể học sinh; thường xuên theo dõi, giám sát và đánh giá thi đua,
nhưng không phát hiện những biểu hiện tụt bậc của tập thể lớp 12A3, chưa làm
13
tốt công tác tư tưởng, nhắc nhở, uốn nắn kịp thời cũng chính là nguyên nhân dẫn
đến tình huống bất hoà trên.
2. Hậu quả của tình huống.
“Sự bất hoà giữa giáo viên chủ nhiệm lớp và tập thể học sinh lớp chủ
nhiệm”. Nếu như không sớm giải quyết sẽ gây ra hậu quả sau:
- Làm ảnh hưởng đến nề nếp và chất lượng học tập của học sinh lớp 12A3
nói riêng và học sinh toàn trường nói chung; do đó ảnh hưởng tới mục tiêu giáo
dục của nhà trường.
- Có thể làm nảy sinh mâu thuẫn trong nội bộ học sinh và giữa học sinh với
thầy cô giáo và nhà trường, làm cho tập thể học sinh yếu kém là cơ hội cho
những thói hư tật xấu xâm nhập và lây lan gây mất trật tự và ổn định trong nhà
trường.
- Uy tín và hình ảnh của người thầy sẽ suy giảm, lòng tin của cha mẹ học
sinh, học sinh với thầy, cô giáo và nhà trường có nguy cơ bị suy giảm.
- Nguy cơ của sự mất đoàn kết nội bộ tiềm ẩn, kỉ cương phép nước không
đảm bảo.
IV. XÂY DỰNG PHÂN TÍCH VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG ÁN
GIẢI QUYẾT TÌNH HUỐNG
Tình huống này có thể có 2 phương án giải quyết:
1. Phương án 1: Giải quyết theo nguyện vọng đề đạt của học sinh là thay
đổi giáo viên chủ nhiệm.
Đây là nguyện vọng chính đáng và hợp pháp của học sinh theo đúng

quyền được tôn trọng của người học. Nếu như trước và bắt đầu năm học thì
đây là phương án giải quyết tốt nhất vừa đảm bảo tính pháp lí vừa thoả mãn
được tâm tư nguyện vọng của học sinh mà không ảnh hưởng đến tình hình
nhà trường.
Tuy nhiên đây là tuần thư 6 của năm học, mọi nề nếp dạy và học trong
nhà trường đã đi vào ổn định do vậy mà mỗi sự thay đổi sẽ dẫn tới làm thay
đổi kế hoạch giáo dục chung trong toàn trường. Hơn nữa sẽ ảnh hưởng không
14
nhỏ đến tâm lí, uy tín, danh dự và lòng tin của cha mẹ học sinh, học sinh và
đồng nghiệp đối với giáo viên. Bởi vì nếu có sự thay đổi này sẽ kéo theo rất
nhiếu sự thay đổi khác trong phân công chuyên môn, như vậy sẽ làm nhà
trường mất ổn định.
Do vậy phương án này sẽ không được lựa chọn để giải quyết tình huống
này.
2. Phương án 2: Cô Giáo Cao Thị M vẫn giữ nguyên công việc chủ nhiệm
lớp 12A3 và có một số biện phấp hỗ trợ như:
- Ban giám hiệu cùng tổ chức Công đoàn phối hợp động viên, tăng cường
tính trách nhiệm trong công tác quản lí, kiểm tra, giám sát chặt chẽ kế hoạch
chủ nhiệm lớp.
- Ban giám hiệu kết hợp với Đoàn thanh niên, hội cha mẹ học sinh làm tốt
công tác tư tưởng, động viên, định hướng làm thay đổi quan niệm học tập của
học sinh theo đúng mục tiêu giáo dục của đảng và nhà nước.
- Cô giáo Cao Thị M chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng và nhà trường về
nề nếp và chất lượng học tập của học sinh lớp 12A3 nhằm đạt được mục tiêu
phấn đấu đề ra.
Phương án giải quyết này vừa đạt tình vừa đạt lý, phát huy được năng
lực của giáo viên, kích thích và động viên sự phấn đấu, duy trì sự ổn định
trong nhà trường, đáp ứng được các mục tiêu giẩi quyết tình huống đặt ra.
15
V. LẬP KẾ HOẠCH TỔ CHỨC THỰC HIỆN PHƯƠNG ÁN ĐÃ

LỰA CHỌN
Biểu đồ làm việc theo thời gian: Thực hiện trong tuần thứ 7.
Thứ
Côn
g
việc thực hiện

T
7

T
2

T
3

T
4

T
5

T
6

T
7
Ph
ân công tổ chức
thực hiện

1 Tiếp nhận đơn
kiến nghị của
học sinh

X
B
GH
2 Tổ chức kiểm
tra, xác minh
nắm bắt tình
hình của lớp
12A3

X

-BGH
-Đoàn thanh niên
3 Hội ý BGH,
chủ tịch Công
đoàn, Đoàn
thanh niên

X
H
iệu trưởng
4 Làm việc với
Ban cán sự lớp,
BCH chi Đoàn
12A3

X

-BGH
-BT Đoàn thanh niên
5 Làm việc với
GVCN, BCH
hội cha mẹ học
sinh lớp 12A3

X
-BCH
-Chủ tịch công đoàn
-BT Đoàn thanh niên
-Tổ trưởng tổ Anh
Văn
6 Gặp gỡ tập thể
lớp 12A3 tại
lớp học

X
-Hiệu trưởng
-BCH hội cha mẹ HS
-BT Đoàn thanh niên
-GVCN
16
7 Công bố kết
quả giải quyết
đơn kiến nghị
của học sinh

X

-Hiệu trưởng
-GVCN
1. Tiếp nhận đơn kiến nghị của học sinh.
Theo khoản 2 điều 39 điều lệ trường THPT điều chỉnh năm 2007 quy định
về quyền của học sinh, thì học sinh có quyền khiếu nại với nhà trường và các
cấp quản lí giáo dục về những quyết định đối với bản thân mình.
Đáng lẽ ra các em có thể trực tiếp gửi đơn kiến nghị của mình cho Ban
giám hiệu, nhưng trong trường hợp này các em lại bỏ vào thùng thư góp ý.
Nhưng đó vẫn là quyền hợp pháp vì vậy Ban giám hiệu phải có trách nhiệm xem
xét và giải quyết để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho học sinh theo đúng quy
định.
2. Tổ chức kiểm tra xác minh nắm bắt tình hình của lớp.
Sau khi xem xét đơn kiến nghị thì phải phân tích kiểm tra tính xác đáng của
nội dung đơn.
Ban giám hiệu nắm bắt tình hình qua các giáo viên bộ môn và trực tiếp
kiểm tra nề nếp học tập của lớp .
Đoàn thanh niên rà soát lại toàn bộ kết quả theo dõi thi đua của tập thể lớp
12A3 trong các tuần qua về các hoạt động nề nếp học tập, phân tích nắm bắt
được những biểu hiện tiêu cực của tập thể lớp trong thời gian vừa qua để có kế
hoạch uốn nắn kịp thời.
3. Hội ý Ban giám hiệu, chủ tịch công đoàn, Bí thư Đoàn thanh niên.
Làm rõ nguyên nhân tình huống, phân định trách nhiệm của từng tập thể, cá
nhân liên quan, thống nhất phương án giải quyết. Giao cho tổ chức công đoàn
làm tốt công tác tư tưởng, động viên giáo viên thực hiện tốt công tác của mình.
4. Làm việc với Ban cán sự lớp và BCH chi Đoàn 12A3.
17
Chỉ rõ vai trò trách nhiệm của các em trong tập thể lớp, thay mặt cho giáo
viên chủ nhiệm các em là những người trực tiếp quản lí, theo dõi, điều hành các

hoạt động của lớp trong từng tiết học, buổi học. Nhưng các em vẫn chưa phát
huy hết tinh thần trách nhiệm của mình với tập thể lớp, chưa xây dựng được tinh
thần tự giác, ý thức tự quản, tinh thần phấn đấu, rèn luyện trong đoàn viên thanh
niên của tập thể lớp mình.
5. Làm việc với giáo viên chủ nhiệm lớp 12A3 và BCH hội cha mẹ học
sinh lớp 12A3.
Chỉ rõ trách nhiệm của GVCN theo quy định điều lệ trương THPT.
Kết hợp với hội cha mẹ học sinh để làm tốt công tác tư tưởng động viên các
em học sinh ổn định nề nếp để tiếp tục phấn đấu rèn luyện và học tập tốt.
GVCN phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, thường xuyên bám lớp, gần gũi
học sinh nắm bắt tâm tư nguyện vọng, quan tâm giúp đỡ uốn nắn kịp thời, định
hướng cho các em trong học tập để đạt được mục tiêu giáo dục và kế hoạch của
nhà trường.
Tổ chức công đoàn thường xuyên quan tâm giúp đỡ, làm tốt công tác tư
tuởng cho giáo viên vượt qua khó khăn, rào cản tâm lí để thực hiện được tốt
nhiệm vụ được giao.
Tổ chuyên môn tạo điều kiện giúp đỡ để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ
chuyên môn của mình.
Ban giám hiệu tăng cường công tác kiểm tra giám sát thăm lớp dự giờ để
đảm bảo nề nếp dạy và học của giáo viên và học sinh.
6. Gặp gỡ tập thể lớp 12A3.
Vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ 7. Ban giám hiệu phối hợp với hội cha mẹ
học sinh và giáo viên chủ nhiệm cùng tham gia sinh hoạt với tập thể lớp 12A3.
Phân tích rõ cho các em thấy về trách nhiệm và nghĩa vụ của mình, tinh thần tự
giác, ý thức tổ chức kỉ luật, uốn nắn và động viên các em tiếp tục cố gắng ổn
định lớp; phấn đấu rèn luyện để đạt được nguyện vọng học tập của mình và mục
tiêu phấn đấu đã đề ra, xứng đáng với lớp chọn của nhà trường.
18
Định hướng và làm thay đổi quan niệm học tập của các em theo đúng chủ
trương của Đảng và nhà nước về giáo dục toàn diện.

7. Công bố kết quả giải quyết đơn kiến nghị của học sinh.
Trên cơ sở phân tích nguyên nhân, hậu quả, về tình về lý, Hiệu trưởng kết
luận về việc giải quyết kiến nghị của tập thể học sinh lớp là: Xét về năng lực
chuyên môn, kinh nghiệm chủ nhiệm thì cô giáo Cao Thị M phù hợp để tiếp tục
đảm đương công tác chủ lớp 12A3. Tập thể lớp phải có trách nhiệm cùng giáo
viên chủ nhiệm xây dựng tập thể lớp vững mạnh, để đáp ứng sự mong mỏi của
cha mẹ học sinh và nhà trường.
VI. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết Luận
Trong bất kì trường học hay cơ sở giáo dục nào cũng luôn có muôn hình,
vạn trạng tình huống, mỗi tình huống có một diện mạo riêng. Thậm chí có
những tình huống quen thuộc nhưng xuất hiện mỗi lúc, mỗi nơi, mỗi hoàn cảnh
khác nhau thì sẽ có những phương án giải quyết khác nhau.
Ví dụ như tình huống đã nêu. Tình huống xuất hiện ở đối tượng này, hoàn
cảnh này thì sẽ giải quyết theo phương án đã chọn, nhưng nếu nó xuất hiện ở đối
tượng khác và trong hoàn cảnh khác thì phải có phương án giải quyết khác.
Nhưng dù là tình huống nào xảy ra trong hoàn cảnh nào thì nhà quản lí cũng
phải đối mặt để giải quyết làm sao vừa thấu tình, vừa đạt lý để duy trì sự ổn định
và phát triển trong hoạt động của đơn vị để hướng tới mục tiêu kế hoạch đã
định.
Muốn như vậy thì đòi hỏi nhà quản lí phải có khả năng phán đoán có tầm
nhìn xa hiểu rộng, có kiến thức đầy đủ, thận trọng, cân nhắc trong hành xử, biết
tích hợp lục tri, có lòng nhân ái, biết tôn trọng nhân phẩm người khác, biết đối
xử công bằng, cương quyết và gương mẫu…thì sẽ hành động hiệu quả và ứng
xử thành công.
Trong xu thế hội nhập quốc tế, công cuộc đổi mới nói chung và sự phát
triển của giáo dục nói riêng, sự mạnh mẽ của khoa hoc – công nghệ thì tình
19
huống xuất hiện ngày càng nhiều và phức tạp. Đòi hỏi nhà quản lí luôn trau dồi,
trang bị kiến thức về mọi mặt, nhạy bén trong mọi tình huống để giải quyết tốt

mọi vấn đề nảy sinh.
Khi đứng trước bất kì tình huống nào, dù là đơn giản hay gay cấn hoặc là
tình huống quen thuộc hay mới nảy sinh. Thì nhà quản lí cũng cần phải giữ được
sự bình tĩnh cần thiết, cố gắng hiểu cán bộ, giáo viên và học sinh của nình cả về
ba mặt: sinh học (sức khoẻ…); mặt xã hội (gia cảnh…); mặt tâm lí (tâm trạng,
tâm tính…). Hiểu người để dẫn đạo người đó là phương châm quý báu của
người làm công tác quản lí giáo dục.
Sự tôn trọng, biểu hiện tình cảm, luôn khẳng định những cái đúng, những
ưu điểm, những nét tích cực ngay cả khi giáo viên nhân viên và học sinh mắc sai
lầm. Đó chính là chỗ dựa để nhà quản lí đạt đến sự thành công.
Luôn đặt mình trong tư thế của cán bộ, giáo viên và học sinh để soi xét vấn
đề. Hãy luôn tự hỏi có có điểm nào sai sót từ phía bản thân mình đã góp phần
gây ra “tình trạng gay cấn”. Có như vậy thì nhà quản lí giáo dục khi sử lí tình
huống mới không rơi vào cách giải quyết đơn điệu, duy nhất chỉ biện pháp hành
chính. Người quản lí phải lấy “kỉ cương, tình thương trách nhiệm” và lấy thực
tiễn là tiêu chuẩn, là thước đo chân lí, là tiêu chí để ứng xử.
2.Kiến nghị
- Đa phần cán bộ quản lí giáo dục hiện nay đều chưa trang bị một cách đầy
đủ kiến thức về quản lí. Trong xu thế phát triển của xã hội đòi hỏi nhà quản lí
giáo dục phải luôn được tang bị và tiếp cận thường xuyên kiến thức quản lí để
đáp ứng nhu cầu phát triển. Vì vậy Bộ Giáo dục – Đào tạo, các cấp, các nghành
liên quan cần tạo điều kiện thuận lợi để các cán bộ quản lí giáo dục thường
xuyên được học tập, bồi dưỡng và tiếp cận với kiến thức mới.
- Cần có thiết chế phù hợp để các nhà quản lí làm việc và từng bước
chuyên nghiệp hoá công tác quản lí của mình .
20
THAY CHO LỜI KẾT
Thế giới thật rộng lớn, nhưng giờ đây nó dường như thu hẹp lại nhờ có sự
phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin và sự hội nhập.
Cũng như tôi vậy, công việc quản lí thật là mênh mang, nhưng bây giờ nó

đã được định hướng một cách rõ ràng.
21
Trước khi và trong thời gian làm công tác quản lí, tôi chưa được học bất kì
một bài học về lí luận quản lí nào. Tất cả những kiến thức quản lí mà tôi đã có,
chỉ là những kiến thức được học từ các thế hệ đi trước và từ thực tiễn công việc.
Nhưng giờ đây tôi thực sự yên tâm hơn trong công tác quản lí của mình bởi vì
tôi thực sự đã được trang bị những kiến thức từ các bài học mà các thầy cô giáo
của Học viện Quản lí giáo dục đã truyền dạy. Có thể là chưa đầy đủ tất cả nhưng
đó là bài học vô cùng quý báu giúp tôi có thể thành công hơn trong công việc
của mình.
Tiểu luận này có thể nói là sản phầm đầu tiên tôi có được của sự hội tụ cả lí
luận và thực tiễn quản lí. Do khuôn khổ và thời gian có hạn nên chưa lột tả hết
được các vấn đề cần giải quyết và chắc rằng không thể tránh khỏi những thiếu
sót, rất mong có được sự cảm thông, chia sẻ từ các thầy, cô giáo và các anh, chị
học viên.
Xin chân thành cảm ơn Sở giáo dục và đào tạo Tỉnh Nghệ An, Ban lãnh
đạo của Học viện Quản lí giáo dục đã tạo diều kiện cơ hội cho tôi được tham gia
lớp bồi dưỡng này.
Cảm ơn thầy giáo chủ nhiệm, các thầy, cô giáo của Học viện cùng các anh,
chị học viên khoá 55 đã trang bị cho tôi những kiến thức, chia sẻ những kinh
nghiệm quý báu giúp tôi trưởng thành hơn và từng bước chuyên nghiệp hoá
công tác quản lí của mình.
Xin chân thành cảm ơn.
Học Viên
Nguyễn Xuân Hùng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Điều lệ trường THPT, trường phổ thông có nhiều cấp học, quyết định số
07/ 2007/QĐ - Bộ GD&ĐT , ngày 2/4/2007.
2. Luật Giáo Dục, NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội 2005.
22

3. Lục Thị Nga Những tình huống thường gặp trong quản lí trường
học, NXB Giáo dục.
4. Lưu Xuân Mới Thuật ứng xử tình huống trong quản lí giáo dục và đào
tạo_ NXB Giáo dục.
5. Đỗ Thị Châu Tình huống tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm
NXB Giáo dục.
6. V.A.CRUCHETXKI (Người dịch: Thế Long) - NHững cơ sở của tâm lí
học sư phạm, tập 2 _ NXB Giáo dục.
7. Phạm Minh Hạc (chủ biên), Phạm Hoàng Gia, Trần Trọng Thuỷ,
Nguyễn Quang Uẩn Tâm lí học NXB Giáo dục, Hà Nội 1995.
8. Học Viện Quản Lí Giáo Dục Tài liệu bồi dưỡng cán bộ quản lí,
công chức nhà nước nghành giáo dục và đào tạo_ phần 1, 2, 3 Hà
Nội- 2008.
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
23
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
24