quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh thoái hóa khớp trong y học p4 doc

một bệnh phức tạp diễn tiến 2 quá trình song song.
524
Copyright@Ministry Of Health
Một la: sụn thoái hóa, qua đó sụn khớp phủ trên bề mặt xơng bị
phá
hủy dần cùng với thay đổi cấu trúc khớp. Sự thoái hóa sụn khớp
gây hạn chế
vận động.
Hai la: hiện tợng viêm những tổ chức cận khớp. Chính hiện tợng
viêm
nay đã gây triệu chứng đau, sung huyết va giảm hoạt động khớp.
Trong thoái hóa khớp, diễn tiến bệnh có thể phân thanh 2 giai
đoạn:
Giai đoạn sớm: khi hiện tợng quân bình của sự thoái hóa va sự
tự sửa
chữa để tái lập cân bằng trong hoạt động sinh học của khớp còn
cha bị
phá vỡ. Giai đoạn nay sụn phì đại, tăng phần proteoglycan, hút
thêm
nớc vao tổ chức. Các tế bao sụn tăng hỗn hợp collagen
proteoglycan va
cả các enzym thoái hóa metelloproteinase (collagen va
stromelysin). Cân
bằng giữa sản của khuôn va enzym thoái hóa đợc duy trì trong sự
luân
chuyển xảy ra ở mức cao hơn nhiều lần so với bìng thờng. Đó la
những
phản ứng của sụn để sửa lại cấu trúc va cũng chỉ la bù trừ tạm thời
đa
đến sự tăng tổng hợp cytokin (interlukin) va tăng cả enzym lam
thoái

hóa khuôn; sau đó các tế bao sụn không thể thích ứng kéo dai với
tình
trạng trên; cuối cùng suy sụp khả năng tự sửa chữa của sụn không
còn
cân bằng đợc quá trình thoái hóa.
Giai đoạn mạn tính: hiện tợng quân bình của sụn bị phá vỡ thể
hiện
bằng giảm đồng hóa (giảm tổng hợp collagen va proteoglycan).
Song song
các sản phẩm liên quan đến sự thoái hóa khuôn sụn đợc tiếp tục
đổ vao
dịch khớp. Sụn khớp: proteoglycan giảm về ham lợng, thay đổi về
cấu
trúc va suy yếu, về cơ học mỡ đờng cho những tổn thơng thực
thể. Từ
đó sức chịu đựng kém đối với cơ học đa đến sự hủy hoại sụn.
+ Thay đổi xơng: sụn bị hủy hoại, xơng không đợc che chở đã
tổn
thơng vì các đòi hỏi về cơ học, xơng dới sụn phản ứng bằng
cách
tăng sinh xơng, tái tạo bất thờng để bù trừ mất sụn, mở rộng
điểm
tựa, thanh lập gai xơng (osteophytose), xuơng đặc lại, tăng độ
cứng.
+ Phản ứng viêm ở bao hoạt dịch: những mảnh proteoglycan va
collagen
đợc giải phóng vao dịch khớp với lợng tăng dần, ở khớp giữ vai
trò la
nơi trút tháo những sản phẩm thoái hóa của sụn: cytokin va yếu tố
tăng trởng. Những mảnh đó bị thực bao bởi các đại thực bao.

Hiện
tợng trên dẫn đến viêm nhiễm mạn tính ở bao hoạt dịch. Những tế
bao hoạt dịch sinh ra cytokin, đặc biệt interleukin I) đến lợt nó lại
tác
động vao sụn khớp va lam tăng thêm sự tan phá sụn.
525
Copyright@Ministry Of Health
526
Hình 30.1. Sơ đồ quá trình thoái hóa sụn
Cho đến nay, nhiều công trình nghiên cứu đã cho thấy interleukin I
la một
cytokin giữ vai trò chủ yếu trong hiện tợng tan phá sụn xơng
viêm nhiễm bao
hoạt dịch va đồng thời la vai trò sinh bệnh chủ chốt trong thoái hóa
khớp.
Kiểm soát đợc interleukin I trong thoái hóa khớp la một việc rất
quan
trọng. ức chế đuợc interleukin I la chiến lợc không những cải
thiện đau va
hoạt động của khớp ma còn hạn chế những tổn thơng thoái hóa
hỗ trợ cho sự
sửa chữa va tái tạo sụn khớp.
Enzym + collagenase
+ protease
CHấT Cơ BảN Proteoglycan
Sợi collagen typ II
Tế BaO SụN
GIAI ĐOạN THK
GĐ khởi đầu