quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh nhiễm trùng tiết niệu trong y học p5 potx

Copyright@Ministry Of Health
THấP NHIệT UấT KếT
THấP NHIệT Ta
PHủ BaNG QUANG
NHIệT LâM
HUYếT LâM
THạCH LâM
LAO LâM
Hình 14.2. Sơ đồ cơ chế bệnh nhiễm trùng tiết niệu theo YHCT
3. CHẩN ĐOáN
3.1. Chẩn đoán theo y học hiện đại
Chẩn đoán lâm sang nhiễm trùng tiết niệu: những biểu hiện lâm
sang
của nhiễm trùng tiết niệu la viêm đờng tiết niệu va nhiễm độc.
Nhiễm
độc gây sốt, mệt mỏi; viêm đờng tiết niệu dới lam đái buốt, đái
nhiều
lần, đái máu; viêm đờng tiết niệu trên va thận sinh đau lng, đái
mủ
hoặc protein niệu.
Các biểu hiện lâm sang của nhiễm trùng tiết niệu thờng không
giúp cho
chẩn đoán cũng nh định vị đợc chỗ nhiễm trùng la đờng tiết
niệu trên hay
dới.
Có nhiều bệnh nhân đái ra vi trùng ma lại không có dấu hiệu lâm
sang
nao cả. Cũng nh có những ngời có đái ra vi trùng va có hội
chứng niệu đạo
cấp thì khoảng 2/3 la nhiễm trùng đờng tiết niệu dới va 1/3 la
nhiễm trùng

đờng tiết niệu trên. ở phụ nữ có triệu chứng đái khó va đái rắt thì
chỉ
60 - 70% trờng hợp la có đái ra vi trùng.
Theo kinh điển, để chẩn đoán xác định la nhiễm trùng tiết niệu
thì số
lợng khóm vi trùng cấy đợc trên một mẫu nớc tiểu lấy giữa
dòng phải
hơn 105 khóm/1ml nớc tiểu. Tuy nhiên:
+ Nếu phụ nữ có triệu chứng đái ra mủ (bạch cầu): số lợng khóm
vi
trùng cấy đợc trên một mẫu nớc tiểu lấy giữa dòng chỉ từ 102 -
104
khóm với một trong các dòng nh E. Coli, Kleb va Proteus hoặc S.
Saprophyt cũng đủ chứng tỏ la nhiễm trùng tiểu.
229
Copyright@Ministry Of Health
+ ở ngời nhiễm trùng tiểu không triệu chứng nếu 2 mẫu nớc tiểu
cấy
giữa dòng có số lợng 105 khóm vi trùng cùng một dòng vi trùng
thì
chắc chắn không phải la nhiễm bẩn.
+ Số lợng khóm vi trùng cấy đợc từ mẫu nớc tiểu lấy ở đai bể
thận va
niệu quản dù dới 105 khóm/1ml cũng vẫn khẳng định đợc la
nhiễm
trùng tiết niệu.
+ Chọc hút nớc tiểu từ bang quang trên xơng mu cấy có vi trùng
cũng
có thể chẩn đoán (+) bất kỳ số lợng khóm vi trùng nhiều hay ít.
+ Số lợng khóm vi trùng cấy từ mẫu nớc tiểu lấy bằng ống

thông dù
chỉ 102 khóm vi trùng/1ml cũng đợc chẩn đoán (+).
Ngoai ra những kỹ thuật phát hiện sự tăng trởng của vi khuẩn
nh
Photometry, Bioluminescen sau 1 - 2 giờ cũng cho kết quả chính
xác
đến 90%.
Sự hiện diện của bạch cầu trong nớc tiểu la một dấu hiệu hằng
có trong
nhiễm trùng tiết niệu có triệu chứng. Sự vắng mặt của bạch cầu
trong
nớc tiểu la một điều không thể có trong nhiễm trùng tiểu. Ngoai
ra
ngời ta có thể dùng leucocyt esterase dipstick để thay thế cho việc
soi
tìm bạch cầu trong nớc tiểu.
Tiểu tiện ra mủ (có bạch cầu trong nớc tiểu) ma cấy vi trùng
âm tính thì
nên nghĩ tới vi trùng Trachomatis, Urealyticum, lao va nấm. Ngoai
ra
tiểu tiện ra mủ còn gặp trong sỏi niệu, bất thờng hệ tiết niệu về
mặt
giải phẫu học, calci hóa thận, hồi lu bang quang - niệu quản,
viêm thận
mô kẽ va thận đa nang.
Sau đây la các thể lâm sang của nhiễm trùng tiểu.
3.1.1. Viêm bang quang