quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh loét dạ dày tá tràng tron g y học p2 pdf

Để chẩn đoán loét dạ day-tá trang , ngời ta có thể dùng phơng
pháp:
Gián tiếp: nh hút dịch vị cho thấy có tăng HCl tự do 2 giờ sau
khi kích
thích dạ day trong trờng hợp loét tá trang. Ngợc lại tình trạng vô
acid
dịch vị sau khi kích thích bằng pentagastrin gợi ý đến một khả
năng ung
th dạ day nhiều hơn.
Trực tiếp: nh X quang dạ day - tá trang với những hình ảnh trực
tiếp
nh hình chêm, hình ổ hoặc cứng ở một đoạn hoặc đôi khi la một
túi
Hawdeck với 3 mức baryt, nớc, hơi cùng với những hình ảnh gián
tiếp
nh tăng trơng lực, tăng nhu động. Ngoai ra trong những trờng
hợp
loét ở tá trang còn có hình ảnh dấu ách chuồn hoặc tampon của toa
xe
lửa (tampon du wagon). Tuy nhiên những ổ loét dới 0,5cm sẽ
không thể
thấy đợc va ngợc lại những ổ loét lớn hơn 3cm cần phải nghĩ
đến một
ung th.
Tuy nhiên chính xác nhất vẫn la nội soi dạ day - tá trang bằng ống
mềm
(fibroscope) va sinh thiết ổ loét để chẩn đoán phân biệt với loét ung
th
hóa (97% trờng hợp) có 8% ổ loét có vẻ lanh tính trên X quang
nhng lại
đợc phát hiện la ác tính nhờ nội soi.

Ngoai ra, hiện nay với quan niệm về vai trò của Helicobacter Pylori
trong
bệnh sinh loét dạ day-tá trang (hiện diện 80 - 100% trong những ổ
loét không
do steroid hoặc non steroid), ngời ta còn chẩn đoán sự nhiễm HP
bằng các
test chẩn đoán nhanh nh:
Rapid urease test campylobacter like organism, nuôi cấy mẫu
sinh thiết
dạ day hoặc 13C hoặc 14C labelled urea breath test va chẩn đoán
bằng
huyết thanh miễn dịch.
131
Copyright@Ministry Of Health
Các test chẩn đoán nhiễm HP
Loại TEST Độ nhậy cảm LờI khuyên
1. Urease 13C hoặc 14C
labelled urea breath
2. Qua mẫu sinh thiết
- Rapid urease test
- C.L.O. test
90 - 95%
90 - 98%
Đơn giản, dùng để theo dõi
Cần đến nội soi
2. Mô học 70 - 90% Cần đến nội soi va thuốc nhuộm đặc biệt
3. Cấy 90 - 95% Cần đến nội soi, nên dùng cho trờng hợp
kháng thuốc
4. Huyết thanh 95% Không phân biệt mới nhiễm hay nhiễm từ lâu
3.1.3. Biến chứng

Thông thờng trong những đợt tiến triển, mỗi đợt đau có thể kéo
dai vai
ngay hoặc 2 - 3 tuần lễ rồi tự nhiên hết. Nhng cũng có khoảng 10
- 20%
trờng hợp thờng xảy ra các biến chứng nh:
Xuất huyết tiêu hóa: chiếm 15% trờng hợp thờng gặp trong
loét tá
trang va ở ngời trên 60 tuổi, lúc đó bệnh nhân đột nhiên có cảm
giác
khó chịu, mệt muốn xỉu, khát nớc, vã mồ hôi lạnh, dấu hiệu
shock, đôi
khi nôn ra máu va sau đó mới đi cầu ra phân đen. Khoảng 20%
bệnh
nhân sẽ không có những biểu hiện nh trên.
Thủng: khoảng 6 - 7% trờng hợp hay xảy ra trong loét tá trang
nhng tỷ
lệ tử vong ít hơn thủng dạ day 3 lần.
Có thể thủng vao mang bụng tự do với biểu hiện:
+ Đau nh dao đâm ở vùng hông sờn (P).
+ Lúc đầu mạch va huyết áp còn ổn định nhng bệnh nhân thở
nông,
sau đó xuất hiện trạng thái shock với dấu hiệu viêm phúc mạc.
+ Khám bụng thấy có dấu hiệu co cơ đề kháng tại chỗ, vai giờ sau
đau
lan tỏa khắp bụng, có khi chói lên 2 bờ vai, 2 cơ thẳng bụng nổi rõ
lên,
sờ nắn thấy có dấu hiệu bụng gỗ.
+ Bệnh nhân nôn mửa va không trung tiện đợc.
+ Thăm trực trang khi chạm vao túi cùng Douglas rất đau.
+ Chụp X quang bụng không chuẩn bị cho thấy tran khí mang bụng

kèm
liềm hơi trớc gan hoặc trên gan.
+ Sau 12 giờ bụng căng trớng, bệnh nhân rơi vao trạng thái nhiễm
trùng, nhiễm độc. Lúc đó có can thiệp cũng vô ích, thờng thì bệnh
nhân sẽ chết sau 3 ngay.
132
Copyright@Ministry Of Health
Ngợc lại trờng hợp thủng vao mang bụng có vách ngăn thờng
khó
chẩn đoán, hay xảy ra ở các trờng hợp loét mạn tính, biểu hiện
bằng những
triệu chứng va dấu hiệu của một áp xe dới cơ hoanh (T) do thủng
từ dạ day