Câu 5 : Quá trình nhận thức con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội của Đ ảng ta từ 1975 đến nay potx

Câu 5 : Quá trình nhận thức con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội của Đảng ta từ
1975 đến nay.
Bài làm
A. Đặc điểm tình hình của cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội :
1)- Hoàn cảnh lịch sử :
Đại thắng chiến dịch mùa xuân năm 1975 đã tạo ra bước ngoặt lịch sử có ý nghĩa
trọng đại, mở ra kỉ nguyên mới trong lịch sử dân tộc : Đất nước hoàn toàn độc lập, thống
nhất, đi lên Chủ nghĩa xã hội (CNXH). Trong thời kì mới, đất nước chúng ta có nhiều
thuận lợi, song cũng có không ít khó khăn và thách thức mới.
* Thuận lợi :
- Tổ quốc thống nhất là điều kiện thuận lợi quan trọng để huy động các tiềm năng,
sức mạnh của thiên nhiên và con người (rừng và đất rừng, bờ biển, lực lượng lao động…)
trong công cuộc xây dựng đất nước.
- Cơ sở vật chất kiõ thuật của chính quyền chế độ cũ miền Nam hầu như còn
nguyên vẹn được chính quyền cách mạng tiếp thu đã tạo điều kiện thuận lợi cho công
cuộc xây dựng đất nước trong giai đoạn mới.
- Uy tín của Nhà nước Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ngày càng được
nâng cao trên trường quốc tế. Sự ra đời của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào đã
làm cho cục diện bán đảo Đông Dương có nhiều thay đổi, tạo những bước phát triển mới
của cách mạng Việt Nam - Lào.
- Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật (KHKT) của thế giới trong những năm qua như
vũ bão đã đạt nhiều thành tựu to lớn mở ra thời cơ cho các nước đang phát triển có thể
rút ngắn qúa trình tiến triển của mình từ hàng trăm năm xuống còn vài chục năm.
- Xu thế toàn cầu hóa, công nghiệp hóa nền kinh tế thế giới ngày càng sâu sắc mở
ra khả năng hợp tác toàn diện giữa các nước (kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội), là thời
cơ hội nhập cho các nước đang phát triển trong công cuộc xây dựng kinh tế đất nước.
- Bài học kinh nghiệm của nước ta rút ra được từ sự sụp đổ của các nước Đông Âu
và Liên Xô là những bài học kinh nghiệm xương máu, bổ ích cho việc xây dựng đất nước
và đi lên theo con đường chủ nghĩa xã hội.
* Những khó khăn :
- Việt Nam với 30 năm liên tục tiến hành chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ

tổ quốc đã để lại hậu qủa tàn dư chiến tranh rất nặng nề.
- Xu thế toàn cầu hóa, công nghiệp hóa nền kinh tế thế giới vừa tạo thuận lợi cũng
vừa là thách thức lớn cho hội nhập, cạnh tranh để tồn tại và phát triển trong khi nền kinh
tế của nước ta là nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu chậm phát triển so thế giới và khu vực.
- Là một nước vừa thoát khỏi chiến tranh thống nhất hai miền Nam, Bắc lại tiếp tục
đương đầu hai cuộc chiến tranh biên giới phía Nam và phía Bắc đã hạn chế nguồn tài lực,
vật lực cho qúa trình xây dựng cả nước đi lên CNXH. Từ những đặc điểm lịch sử nêu
trên đã đặt ra cho nước ta những yêu cầu mới là :
- Tiếp tục hoàn thành những nhiệm vụ của cuộc cách mạng dân tộc dân chủ.
- Giải quyết những hậu qủa nặng nề của chiến tranh, khôi phục kinh tế, từng bước
ổn định đời sống nhân dân.
- Đất nước hoàn toàn độc lập, thống nhất, toàn Đảng, toàn dân quyết tâm xây dựng
thành công CNXH. Đi lên CNXH trong điều kiện quốc tế có những thận lợi và khó khăn
mới; do vậy, con đường đi như thế nào là phù hợp với Việt Nam là một nhiệm vụ phải tập
trung giải quyết hàng đầu của Đảng ta.
Với trách nhiệm là đại biểu tiên phong của GCCN Việt Nam, đại biểu trung thành lợi
ích của dân tộc; Đảng ta đảm đương sứ mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dân Việt Nam giải
quyết kịp thời những yêu cầu thực tiễn của cách mạng nước ta trong thời kì mới.
B. Qúa trình nhận thức con đường đi lên CNXH của Đảng ta :
1)- Qúa trình bổ sung, hoàn chỉnh đường lối CM XHCN là qúa trình khách
quan :
Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ thống nhất tổ quốc, hội nghị lần thứ 24
của Ban chấp hành TW Đảng đã khẳng định : (Hoàn thành thống nhất nước nhà, đưa cả
nước tiến nhanh, tiến mạnh, tiến vững chắc lên CNXH(, hội nghị để ra công tác chuẩn bị
về tư tưởng, tổ chức tổng tuyển cử bầu ra Quốc hội và Chính phủ trong cả nước. Sau khi
hoàn thành cơ bản những nhiệm vụ của cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
(CMDTDCND), cách mạng Việt Nam (CMVN) đã từng bước chuyển sang thời kì qúa độ
tiến lên xây dựng CNXH với đặc điểm lớn nhất là từ một nền kinh tế còn phổ biến là sản
xuất nhỏ đi lên CNXH. Vì thế Đảng ta cần và có thể tìm ra những nội dung, cách thức và
biện pháp thích hợp với tinh thần nổ lực và sáng tạo cao nhất.

Quá trình đổi mới là cả qúa trình nhận thức bổ sung dần về lượng, biến đổi về chất,
biết cách tạo ra và phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi nhân tố, mọi lực lượng kinh tế -
xã hội tham gia vào tiến trình CMXHCN ở nước ta. Đây không chỉ là sự kế thừa và phát
triển bài học kinh nghiệm thành công của cách mạng nước ta trong thời kì trước, mà còn
là yêu cầu cấp thiết mang tính tất yếu, hợp quy luật trên bước đường đi lên của nước ta
trong thời kì mới. Trải qua nhiều năm, với thực tế : biết bao khó khăn, phức tạp, cùng với
những thành tựu bước đầu và những sai lầm, khuyết điểm về một số đường lối, chủ
trương và cơ chế, chính sách cụ thể… Đảng ta đã từng bước nhận thức rõ hơn về nội
dung và hình thức, các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng phù hợp lí luận nhận
thức, đi từ thấp đến cao từ việc chưa hoàn thiện đi đến hoàn thiện; phù hợp quan hệ về lí
luận và thực tiễn, tạo ra những (Nấc thang mới( cho bước đi của sự nghiệp xây dựng
CNXH ở nước ta. Đây là qúa trình phản ánh khách quan trong quy trình bổ sung, hoàn
chỉnh cách mạng XHCN của nước ta.
2)- Nội dung của đường lối trong qúa trình nhận thức của Đảng ta :
Từ đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III, thứ IV và thứ V đến đại hội lần thứ VI và thứ
VIII của Đảng với chủ trương đổi mới và thông qua cương lĩnh xây dựng đất nước trong
thời kì qúa độ đi lên CNXH ở nước ta, những vấn đề cơ bản trên đây ngày được nhận
thức rõ hơn và những nội dung, nhiệm vụ kinh tế - xã hội (KTXH) mới dần dần được cụ
thể hóa sát đúng với thực tiễn cách mạng nước ta trong chặng đường đầu của thời kì qúa
độ.
* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng lao động Việt Nam (9/1960) :
Đã nêu lên đường lối chung của cách mạng cả nước là tiến hành đồng thời hai chiến
lược cách mạng (CM) : cách mạng XHCN ở miền Bắc, CMDTDCND ở miền Nam. Về
đường lối cách mạng XHCN ở miền Bắc : sử dụng chính quyền dân chủ nhân dân làm
nhiệm vụ lịch sử của chuyên chính vô sản để : thực hiện cải tạo XHCN đối với nông
nghiệp, thương nghiệp nhỏ và công thương nghiệp tư bản tư doanh. Xây dựng lực lượng
sản xuất (LLSX), cơ sở vật chất, kĩ thuật cho CNXH, phát triển thành phần kinh tế ngoài
quốc doanh, thực hiện công nghiệp hóa bằng cách ưu tiên phát triển công nghiệp nặng
một cách hợp lí, đồng thời ra sức phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ. Đẩy mạnh
cách mạng XHCN về quan hệ sản xuất (QHSX), tư tưởng văn hóa và khoa học kĩ thuật,

những mục tiêu phải đạt được là : đưa đất nước ta có nền công nông nghiệp hiện đại, văn
hóa, khoa học tiên tiến; đồng thời kết hợp kinh tế và quốc phòng toàn dân.
Cách mạng XHCN (CMXHCN) ở miền Bắc là một qúa trình cải biến cách mạng về
mọi mặt, nhằm đưa miền Bắc từ một nền kinh tế chủ yếu dựa trên sở hữu cá thể về
TLSX, tiến lên nền kinh tế XHCN dựa trên sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể, từ sản xuất
nhỏ tiến lên sản xuất lớn XHCN, từ tình trạng kinh tế rời rạc, lạc hậu, xây dựng thành một
nền kinh tế cân đối và hiện đại, làm cho miền Bắc mau chóng thành cơ sở vững mạnh, là
hậu phương vững chắc của miền Nam cho sự nghiệp thống nhất tổ quốc.
Thực hiện kế hoạch kinh tế xã hội 5 năm (1961-1965) đã giải quyết được căn bản
tình hình lương thực cho miền Bắc, công nghiệp năm 1965 tăng 1,8 lần so năm 1960,
giáo dục - y tế - văn hóa xã hội có bước phát triển vượt bậc.
* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IV của Đảng (1976) :
Đại hội đã tổng kết qúa trình xây dựng CNXH ở miền Bắc, sự đấu tranh anh dũng,
bền bỉ và thắng lợi vẽ vang của quân và dân ta chống lại chiến tranh xâm lược của đế
quốc Mĩ. Thắng lợi của sự nghiệp chống Mĩ, cứu nước đã để lại cho nhân dân ta những
bài học lịch sử có gía trị. Kế thừa tư tưởng của đại hội III. Báo cáo chính trị đại hội IV đã
nêu lên ba đặc điểm của nước ta trong giai đoạn cách mạng mới là : nước ta đang trong
qúa trình từ một xã hội mà nền kinh tế còn phổ biến là sản xuất nhỏ tiến thẳng lên CNXH
bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN; tổ quốc thống nhất, độc lập, hòa bình đi lên xây dựng
CNXH có nhiều thuận lợi song, hậu qủa của 30 năm chiến tranh cũng gây nhiều khó khăn
trở ngại; hoàn cảnh quốc tế có nhiều thuận lợi, nhưng cuộc đấu tranh giữa cách mạng và
phản cách mạng trên thế giới còn nhiều gay go, phức tạp. Từ 3 đặc điểm trên, báo cáo đã
xác định đường lối chung và đường lối kinh tế của cách mạng XHCN.
* Về đường lối chung của CMXHCN trong giai đoạn mới ở nước ya là : (Nắm vững
chuyên chính vô sản, phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân lao động, tiến hành
đồng thời ba cuộc cách mạng : cách mạng về QHSX, cách mạng KHKT, cách mạng tư
tưởng và văn hóa, trong đó cách mạng KHKT là then chốt; đẩy mạnh công nghiệp hóa
XHCN là nhiệm vụ trung tâm của cả thời kì qúa độ lên CNXH; xây dựng nền văn hóa mới,
xây dựng con người mới XHCN…(.
* Về đường lối xây dựng kinh tế Đảng ta xác định : (đẩy mạnh công nghiệp hóa

XHCN, xây dựng cơ sở vật chất, kĩ thuật của CNXH, đưa nền kinh tế nước ta từ sản xuất
nhỏ lên sản xuất lớn XHCN. ưu tiên phát triển công nghiệp nặng một cách hợp lí trên cơ
sở phát triển nông nghiệp và công nghiệp nhẹ…(. Ý nghĩa lịch sử của đại hội đại biểu toàn
quốc của Đảng là đại hội toàn thắng của sự nghiệp giải phóng dân tộc. Đại hội thống nhất
nước nhà và cả nước cùng tiến lên CNXH.
Để triển khai thực hiện Nghị quyết đại hội IV, Ban chấp hành TW (khóa IV) đã có
nhiều hội nghị chuyên đề như hội nghị TW2, TW3, TW5 về kinh tế , xã hội và ổn định đời
sống nhân dân. Bước vào thực hiện kế hoạch 5 năm 1976-1980, đại hội đã đề ra chỉ tiêu
phấn đấu đến năm 1980 hoàn thành cơ bản cải tạo XHCN đối với các tỉnh phía Nam. Ở
miền Bắc, Nghị quyết nêu rõ :(Trên cơ sở đẩy mạnh công nghiệp hóa XHCN, tiếp tục củng
cố và hoàn thiện QHSX mới, xây dựng và cải tiến chế độ quản lí, chế độ phân phối. Mở
rộng thành phần quốc doanh, củng cố các cơ sở quốc doanh về mọi mặt(.
Song, thực tiễn đã chứng tỏ công tác cải tạo nông nghiệp (nhiều nới đã làm thí điểm
đưa mô hình hợp tác xã ở miền Bắc vào miền Nam) với cải tạo công thương nghiệp ở
miền Nam là nóng vội, chủ quan, đi ngược lại chủ trương của Đảng. Ở miền Bắc, các hợp
tác xã mở rộng quy mô, tổ chức theo hướng tập trung, chuyên môn hóa, cơ giới hóa. Kết
qủa là hợp tác xã ngày càng có quy mô lớn, tính chất tập trung ngày càng cao thì năng
suất lao động càng giảm, sản xuất không phát triển mà ruộng đất bị bỏ hoang rất lớn,
ngày công xã viên giảm, đời sống xã viên ngày càng khó khăn. Từ cuối năm 1970, ở một
số địa phương xé rào bằng hình thức (khoán chui(. Nhìn chung, qúa trình thí điểm hợp tác
xã ở miền Trung và Tây Nguyên diễn ra thuận lợi, nhưng thiếu vững chắc, ở Nam Bộ diễn
ra phức tạp và lúng túng.
Trên phạm vi cả nước từ 1976-1980 đầu tư của Nhà nước cho nông nghiệp không
ngừng tăng, nhưng năng suất và sản lượng lương thực lại giảm đến mức thấp nhất (274,4
kg/ người năm 1976 xuống 268,2 kg/ người năm 1980). Về phát triển công nghiệp, thời kì
1976 tốc độ tăng bình quân là 0,6%. Các chỉ tiêu đại hội IV đề ra đều không đạt (điện
78%, than 52%, vải 39%, giấy 37%…), tổng sản phẩm xã hội chỉ tăng 1,4% năm, thu nhập
quốc dân chỉ tăng 0,4% trong khi đó dân số tăng 2,24%. Lưu thông phân phối rối ren, cán
cân thương mại chênh lệch lớn, gía cả tăng vọt : 1976 tăng 126%; 1980 tăng 189,5%;
1981 tăng 313,7%. Đời sống nhân dân và CB.CNVC, lực lượng vũ trang rất khó khăn.

Nhiều nhu cầu tối thiểu như lương thực hàng tiêu dùng thiết yếu thiếu gay gắt; nạn đói
diễn ra nhiều nơi. Vấn đề công ăn việc làm, tệ nạn xã hội trở nên nhức nhối.
* Qúa trình đổi mới : Nghị quyết hội nghị BCHTW lần thứ 6 (khóa IV) 9/1979 được cả
nước đón nhận đi vào cuộc sống nhanh chóng đem lại những chuyển biến tích cực trong
sản xuất và đời sống xã hội. Đây là sự mở đầu cho việc tìm tòi, tháo gỡ khó khăn dẫn đến
sự ra đời của chỉ thị 100 và Nghị quyết 25-CP sau này. Nghị quyết BCH TW lần thứ 6 triển
khai, được Chính phủ ra quyết định tận dụng đất nông nghiệp, quy định rõ mức được
hưởng đối với tập thể và người lao động có công tận dụng đất hoang hóa, xóa bỏ các
trạm kiểm soát kiểu ngăn sông cấm chợ, bảo đảm lưu thông hàng hóa ngoài thị trường
không phải nộp thuế sau khi làm tròn nghĩa vụ đối với Nhà nước. Nghị quyết công nhận
dưới CNXH vẫn còn tồn tại nền sản xuất hàng hóa, tồn tại nền kinh tế nhiều thành phần;
kết hợp hài hòa các lợi ích mà đặc biệt là lợi ích của người lao động; giao quyền chủ động
hơn nữa cho các đơn vị kinh doanh. Nhìn chung Nghị quyết 6 BCHTW (khóa IV) đã tạo ra
động lực mới, luồng gío mát cho nền kinh tế quốc dân.
Ngày 13/1/1981 Ban bí thư TW ban hành chỉ thị 100-CT/TW cải tiến công tác khoán,
mở rộng khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động trong hợp tác xã nông nghiệp.
khoán sản phẩm trong nông nghiệp đã tạo ra được hiệu qủa kinh tế lớn. Thời kì 1981-
1985, tốc độ tăng trưởng nông nghiệp tăng 4,9% năm. sản lượng lương thực từ 15 triệu
tấn năm 1981 tăng lên 18,2 triệu tấn năm 1985. năng suất lúa tăng 23,8%, cây công
nghiệp tăng 62,1%.
Về công nghiệp : Chính phủ ban hành quyết định 25, 26-CP về quyền chủ động
SXKD và quyền tự chủ về tài chính trong các xí nghiệp quốc doanh; việc mở rộng hình
thức trả lương khoán, lương sản phẩm và vận dụng hình thức tiền thưởng trong các đơn
vị sản xuất, nhằm khuyến khích tăng năng suất lao động. Quyết định 25, 26-CP của Chính
phủ đã đem lại hiệu qủa nhanh chóng, sản xuất phát triển mạnh trong các xí nghiệp công
nghiệp. Năm 1981, lần đầu tiên sau chiến tranh, sản xuất công nghiệp đạt kế hoạch, riêng
công nghiệp địa phương vượt chỉ tiêu 7,5%. Từ 1981-1985, sản xuất công nghiệp tăng
bình quân hàng năm 9,5%. Những chủ trương , chính sách của Chính phủ từ 1979-1981
tuy chưa toàn diện và đồng bộ nhưng đã đem lại hiệu qủa tích cực trong sản xuất. Ý nghĩa
quan trọng của nó là đã xuất hiện từ thực tiễn của nền kinh tế để Đảng và nhân dân tiếp

tục đổi mới.
* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V củûa Đảng (tháng 3/1982) :
Đại hội đã kiểm điểm các hoạt động của Đảng từ đại hội lần thứ IV, đánh gía những
thành tựu và khuyết điểm, rút ra những bài học kinh nghiệm trong cuộc đấu tranh chống
xâm lược, bảo vệ tổ quốc và xây dựng CNXH trong thời gian qua. khẳng định sự tiếp tục
phương hướng, mục tiêu do đại hội IV đề ra, bổ sung và cụ thể hóa một số nội dung quan
trọng trong đường lối cơ bản :
Một là : khẳng định cách mạng XHCN ở nước ta phải trải qua chặng đường đầu tiên
của thời kì qúa độ với một số mục tiêu kinh tế, xã hội cụ thể hơn.
Hai là : trong khi đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng CNXH, phải đồng thời thực
hiện nhiệm vụ chiến lược thứ hai là bảo vệ tổ quốc XHCN. Hai nhiệm vụ chiến lược có
quan hệ mật thiết và bảo đảm cho nhau trong quá trình ổn định và phát triển đất nước.
Đồng thời, đại hội cũng chỉ ra những khó khăn yếu kém của nền kinh tế - xã hội
nước ta là : do nền kinh tế nước ta là nền kinh tế sản xuất nhỏ, lại bị chiến tranh tàn phá
nặng nề, phải đối phó 2 cuộc chiến tranh biên giới, thiên tai liên tiếp xảy ra; sự sai lầm yếu
kém của các cơ quan Đảng và Nhà nước về lãnh đạo và quản lí kinh tế làm cho tình hình
kinh tế xã hội khó khăn trầm trọng thêm. Sai lầm lớn là đã chủ quan, nóng vội đề ra một
số chủ trương qúa lớn về chỉ tiêu và qúa cao về tốc độ XDCB, phát triển sản xuất, đưa
quy mô hợp tác xã lên qúa lớn.
Những nội dung phê bình trong đại hội tuy chưa đầy đủ nhưng với việc đại hội nhìn
thẳng vào những sai lầm chủ quan để phân tích nguyên nhân, đã phản ánh những đổi mới
tư duy nhất định của Đảng ta trong việc tìm tòi con đường qúa độ lên CNXH ở Việt Nam.
So đại hội IV, đại hội V đã đặt đúng và rõ hơn mối quan hệ giữa công nghiệp hóa và
đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp, xác định nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, hướng
các ngành công nghiệp và KHKT phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, đưa nông nghiệp
một bước lên sản xuất lớn XHCN, đẩy mạnh sản xuất hàng tiêu dùng, tiếp tục xây dựng
một số ngành công nghiệp nặng quan trọng, bảo đảm sự phù hợp giữa QHSX và LLSX,
và trong một thời gian nhất định ở miền Nam vẫn còn tồn tại 5 thành phần kinh tế. Như
vậy đại hội V đã nhận thức được nội dung công nghiệp hóa (CNH) trong chặng đường
đầu tiên của thời kì qúa độ là xây dựng và phát triền nền nông nghiệp toàn diện, mạnh mẽ

và vững chắc gắn liền qúa trình cơ giới hóa hiện đại hóa. Đại hội V còn đề ra 10 chính
sách lớn nhằm giải quyết đúng đắn các mối quan hệ giữa xây dựng, phát triển kinh tế -
văn hóa - xã hội, an ninh quốc phòng, giữa đối nội và đối ngoại.
Để thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế - xã hội, Hội nghị TW 6,7 (khóa V) đặt vấn đề
giải quyết là : xóa bỏ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, chuyển hẳn sang hạch toán kinh
doanh XHCN, bắt đầu bằng việc giải quyết gía - lương - tiền. Tháng 6/1985, Hội nghị
BCHTW lần thứ 8 (khoá V) đã họp chuyên bàn về gía - lương - tiền nhằm : tính đủ chi phí
trong giá thành sản phẩm, thực hiện cơ chế một gía; tiền lương thực tế phải đảm bảo
người lao động sống bằng tiền lương, tái sản xuất sức lao động, xóa bỏ tem phiếu và trả
lương bằng tiền; các tổ chức kinh tế tự chịu trách nhiệm lỗ, lãi của mình; chuyển hoạt
động ngân hàng sang kinh doanh XHCN. Nghị quyết lần thứ 8 đã đánh dấu khá toàn diện
về nhận thức con đường đi lên CNXH ở nước ta. Do việc cải cách nhanh và rộng, không
chuẩn bị chu đáo nên cuộc cải cách không mang lại hiệu qủa kinh tế - xã hội như mong
muốn; nhưng những tư tưởng của hội nghị lần thứ 8 có ý nghĩa quan trọng hình thành
đường lối đổi mới của Đảng về sau này.
* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (12/1986) :
Đại hội biểu toàn quốc lần thứ VI là đại hội mở đầu qúa trình đổi mới trong sự nghiệp
xây dựng CNXH ở nước ta. Với thái độ khách quan, khoa học, (nhìn thẳng vào sự thật,
nói rõ sự thật(, đại hội đã đánh gía đúng thực trạng của đất nước, từ đó xác định các mục
tiêu, bước đi và nhiệm vụ cách mạng trước mắt, tiếp tục đưa cách mạng nước ta tiến lên
trên con đường XHCN. Trên cơ sở phân tích sâu sắc và cụ thể tình hình trong và ngoài
nước đại hội rút ra 4 bài học lớn có ý nghĩa về sự chỉ đạo sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
tổ quốc XHCN. Đại hội chỉ ra mục tiêu tổng quát trong những năm còn lại của chặng
đường đầu tiên là : (Ổ định mọi mặt tình hình kinh tế xã hội, tiếp tục xây dựng những tiền
đề cần thiết cho việc đẩy mạnh công nghiệp hóa XHCN trong chặng đường tiếp theo(. Đại
hội đã thông qua đường lối đổi mới toàn diện, đổi mới về tư duy mà trọng tâm là đổi mới
về tư duy kinh tế.
* Về đổi mới tư duy kinh tế :
- Bố trí lại cơ cấu sản xuất, điều chỉnh lớn cơ cấu đầu tư theo hướng phát triển nông
nghiệp là hàng đầu. Trong 5 năm (1986-1990) phải tập trung thực hiện cho được ba

chương trình kinh tế lớn, 3 mục tiêu về lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng
xuất khẩu (cụ thể hóa Nghị quyết đại hội V); đây chính là nội dung công nghiệp hóa trong
chặng đường đầu tiên của thời kì qúa độ. Bảo đảm lương thực đủ ăn cho toàn xã hội và
có dự trữ, ổn định nhu cầu thiết yếu về thực phẩm bảo đảm tái sản xuất sức lao động.
Đáp ứng nhu cầu thiết yếu về hàng tiêu dùng cho nhân dân. Tạo một số mặt hàng xuất
khẩu đáp ứng nhu cầu nhập khẩu vật tư, máy móc và hàng hóa.
- Nêu mục tiêu tổng quát cho chặng đường trước mắt và tiếp theo là ổn định tình
hình kinh tế xã hội, tiếp tục xây dựng những tiền đề để đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện
đại hóa cho chặng đường tiếp theo.
- Xây dựng và củng cố quan hệ sản xuất XHCN, sử dụng và cải tạo đúng đắn các
thành phần kinh tế, coi nền kinh tế nhiều thành phần là đặc trưng của thời kì qúa độ. Đó là
một giải pháp có ý nghĩa chiến lược, góp phần giải phóng và khai thác mọi khả năng để
phát triển LLSX xã hội, từng bước xây dựng cơ cấu kinh tế hợp lí.
- Xóa bỏ cơ chế quản lí tập trung, quan liêu, bao cấp, chuyển sang cơ chế kế
hoạch hóa theo phương thức hạch toán kinh doanh XHCN, đúng nguyên tắc tập trung dân
chủ. Xác định hai đặc trưng cơ chế quản lí mới, trong đó tính kế hoạch là đặc trưng số
một và sử dụng đúng đắn quan hệ hàng hóa tiền tệ là đặc trưng số hai.
* Về đổi mới tư duy chính trị : Đại hội khẳng định : (ổn định và phát triển gắn liền với
nhau trong qúa trình vận động tiến lên, ổn định để phát triển và có phát triển mới ổn định
được(. Đây có thể xem là quan điểm xuất phát cho việc đổi mới chính trị. Từ quan điểm
này, đại hội đã có những chủ trương : ổn định đổi mới về chính trị để tạo môi trường phát
triển kinh tế; đổi mới hệ thống chính trị (Đảng, Nhà nước, các tổ chức đoàn thể), trước hết
là đổi mới bản thân các nhân tố chính trị. Đổi mới Đảng (trên hết) để nâng cao năng lực
và sức chiến đấu của Đảng. Đồng thời đổi mới về quan hệ là nhằm thực hiện tốt chức
năng Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lí, nhân dân làm chủ. Phân rõ chức năng lãnh đạo
của từng cấp tránh chồng chéo trong tác lãnh đạo và quản lí, đẩy mạnh hoạt động dân
chủ trong đời sống xã hội.
Sau Nghị quyết đại hội VI, Bộ chính trị ban hành Nghị quyết 10 (1988) về việc : hoàn
thiện chính sách khoán, coi hộ gia đình là đơn vị kinh tế tự chủ. Nghị quyết lần thứ 6
BCHTW (khoá VI) năm 1989 khẳng định chính sách phát triển nền kinh tế nhiều thành

phần là đúng đắn và có tầm chiến lược, đã động viên các thành phần kinh tế phát triển.
Trong nền kinh tế nhiều thành phần thì kinh tế Nhà nước phải đóng vai trò chủ đạo toàn
nền kinh tế quốc dân, nắm các hoạt động huyết mạch của nền kinh tế.
Kết qủa thực hiện nội dung đổi mới của Nghị quyết VI (1987-1991) đã mang lại
những thành tựu đáng phấn khởi khích lệ : lương thực, thực phẩm đáp ứng nhu cầu trong
nước, có dự trữ và xuất khẩu, hàng hóa (kể cả hàng tiêu dùng) đa dạng và lưu thông
thuận lợi, kinh tế đối ngoại mở rộng quy mô và hình thức; cơ cấu đầu tư chuyển biến tích
cực, nhiều công trình công nghiệp nặng quan trọng hình thành (dầu khí, điện tử…); bước
đầu hình thành nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần; kiềm chế một bước đà lạm phát;
chính trị ổn định; văn hóa - giáo dục - y tế đạt được một số tiến bộ đáng kể; các mặt quốc
phòng, an ninh, đối ngoại đạt được những thành tựu quan trọng…
Đại hội lần thứ VI của Đảng vừa mang tính kế thừa vừa, có ý nghĩa lịch sử trọng đại,
đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp Đảng lãnh đạo xây dựng CNXH ở nước ta. Với tầm
nhìn chính xác thực trạng của đất nước, tổng kết được những kinh nghiệm thành công và
thất bại trong thực tiễn lãnh đạo cách mạng; dũng cãm thừa nhận những sai lầm, khuyết
điểm. Đại hội VI đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử : đề ra đường lối đổi mới toàn diện, tìm ra
lối thoát khắc phục khủng hoảng kinh tế - xã hội, đặt nền tảng cho việc hình thành con
đường đi lên CNXH phù hợp hoàn cảnh của Việt Nam.
* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII củûa Đảng (tháng 6/1991) :
Đại hội Đảng lần thứ VII được tiến hành ở thời điểm đang thực hiện thắng lợi đường
lối đổi mới do đại hội VI đề ra, tạo ra sự chuyển biến rõ rệt trong đời sống kinh tế - chính
trị - xã hội của đất nước, lòng dân của nhân dân đối với sự nghiệp đổi mới ngày càng tăng
lên. Tuy nhiên, đất nước vẫn chưa ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội. Tình hình quốc tế
diễn biến phức tạp, nổi bật nhất là cuộc khủng hoảng ở Liên Xô vào thời điểm này đã lên
đến đỉnh cao. Các thế lực thù địch Việt Nam, đứng đầu là đế quốc Mĩ vẫn tiếp tục bao vây
cấm vận.
Đại hội khẳng định đường lối đổi mới khởi xướng từ đại hội VI là đúng đắn, cần tiếp
tục đẩy mạnh một cách đồng bộ và toàn diện. Đại hội thảo luận và thông qua các văn kiện
lớn là : hiến pháp mới về thể chế hóa đường lối, cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời
kì qúa độ lên CNXH. Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2000; hiến

pháp mới đã tạo hành lang pháp lí cho các thành phần kinh tế phát triển. Tổng kết 5 năm
đổi mới của đại hội VI. Phát họa mô hình CNXH, xây dựng trên nền tảng tư duy đổi mới
trong điều kiện mô hình CNXH của nền kinh tế thị trường.
Sự kiện nổi bật đại hội VII là lần đầu tiên Đảng vạch ra một cương lĩnh nêu rõ quan
điểm của mình về CNXH và con đường đi lên trong thời kì qúa độ để thực hiện mục tiêu
và phương hướng chiến lược thực hiện mô hình CNXH. Từ những quan điểm đúng đắn,
năm 1991, sản xuất nông nghiệp đạt 21,5 triệu tấn, sản xuất công nghiệp tăng 6%, kim
ngạch xuất khẩu đạt 1,8 tỉ USD, GDP tăng 6%. Năm 1992 là năm đầu tiên thực hiện vượt
mức chỉ tiêu do Quốc hội đề ra, GDP tăng 8%, sản lượng nông nghiệp tăng 34,5%, công
nghiệp tăng 22,6%, dịch vụ tăng 42,9%, lạm phát giảm còn 17,5%. Mô hình mới về xây
dựng nền kinh tế thị trường có sự quản lí của Nhà nước hình thành ngày càng rõ nét.
Thắng lợi về KTXH trong 2 năm 1991-1992 đã tạo đà cho sự phát triển của đất nước
những năm tiếp theo.
Sau đại hội VII, BCHTW đã có nhiều hội nghị, thông qua nhiều Nghị quyết quan
trọng nhằm xác định quan điểm, chủ trương thực hiện Nghị quyết đại hội trên các lĩnh vực
kinh tế xã hội, văn hóa, văn nghệ, giáo dục, đối ngoại, quốc phòng an ninh, đổi mới và
chỉnh đốn Đảng. Các Nghị quyết của đại hội và của BCHTW đã đi sâu vào cuộc sống,
đem lại những thành tựu to mới rất quan trọng (năm 1995 : GDP đạt 9,5%, nông nghiệp
tăng : 4,7%, công nghiệp tăng : 14%, chỉ số gía cả hàng hóa tăng : 12,7%). Song song với
những thành tựu, những thách thức lớn của nền kinh tế nước ta là : nền kinh tế còn rất
yếu kém, lại phải đương đầu môi trường cạnh tranh gay gắt, do đó nguy cơ tụt hậu xa hơn
so với các nước xung quanh; các thế lực thù địch vẫn đang ra sức (diễn biến hòa
bình( chống phá sự nghiệp cách mạng; có nguy cơ đi chệch hướng XHCN nếu không chú
ý khắc phục những lệch lạc trong chỉ đạo thực hiện cương lĩnh và đường lối; nạn tham
nhũng quan liêu và các tệ nạn khác rất nặng nề.
Tháng 12/1993, hội nghị giữa nhiệm kì đã tổ chức kiểm điểm vệc thực hiện Nghị
quyết đại hội VII và tổng kết một bước thực tiễn đổi mới từ đại hội VI đến nay, nhằm làm
sáng tỏ thêm một số vấn đề trong qúa trình xây dựng CNXH ở nước ta, xác định những
chủ trương và giải pháp lớn để thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội VII, đưa sự nghiệp
cách mạng nước ta tiếp tục tiến lên.

* Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII củûa Đảng (1996) :
Đại hội VIII đã có những đánh gía tổng quát hết sức quan trọng : (công cuộc đổi mới
trong 10 năm qua đã thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa rất quan trọng, Nhiệm
vụ 5 năm 1991-1995 do đại hội VII đề ra đã hoàn thành về cơ bản(. Đó là : Đẩy nhanh
nhịp độ phát triển kinh tế, hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch 5 năm; tạo ra sự chuyển biến
tích cực về mặt xã hội; giữ vững ổn định chính trị, củng cố quốc phòng, an ninh; thực hiện
tốt một số đổi mới quan trọng về hệ thống chính trị; phát huy mạnh mẽ quan hệ đối ngoại,
phá thế bị bao vây, cấm vận.
Về khuyết điểm tồn tại, báo cáo chính trị đã nêu rõ : nước ta còn nghèo nhưng chưa
thực hiện tốt cần kiệm; xã hội còn nhiều tiêu cực; việc lãnh đạo xây dựng quan hệ sản
xuất mới có phần vừa lúng túng, buông lỏng; quản lí Nhà nước về kinh tế, xã hội còn yếu;
hệ thống chính trị còn nhiều nhược điểm. Từ những đánh gía trên, đại hội đã rút ra nhiều
bài học kinh nghiệm bổ ích cho quá trình lãnh đạo cách mạng của Đảng.
Nhằm thực hiện mục tiêu và nhiệm vụ đề ra cho giai đoạn từ nay đến năm 2020 là
xây dựng nước ta thành một nước có nền công nghiệp có cơ sở vật chất kĩ thuật hiện đại,
có cơ cấu kinh tế hợp lí, QHSX tiến bộ và phù hợp tính chất trình độ của LLSX, có đời
sống vật chất, văn hóa cao, quốc phòng an ninh giữ vững, thực hiện mục tiêu dân giàu
nước mạnh - xã hội công bằng văn minh. Để đạt mục tiêu này, đại hội nêu 6 quan điểm :
- Độc lập dân tộc đi đôi mở rộng hợp tác quốc tế, đa phương hóa, đa dạng hóa
quan hệ đối ngoại; dựa vào nguồn lực trong nước là chính cùng với tranh thủ tối đa nguồn
lực bên ngoài; xây dựng một nền kinh tế mở, hội nhập khu vực và thế giới, hướng mạnh
về xuất khẩu, thay thế nhập khẩu bằng những sản phẩm sản xuất trong nước có hiệu qủa.
- CNH - HĐH là sự nghiệp của toàn dân, của mọi thành phần kinh tế, trong đó kinh
tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo.
- Lấy việc phát huy nguồn lực con người làm yếu tố cơ bản cho phát triển nhanh và
bền vững; động viên toàn dân cần kiệm xây dựng đất nước, không ngừng tích lũy cho đầu
tư phát triển; tăng trưởng kinh tế đi đôi với cải thiện đời ống nhân dân, phát triển văn hóa -
giáo dục, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo vệ môi trường.
- Coi KHCN là động lực của CNH - HĐH, kết hợp công nghệ truyền thống và công
nghệ hiện đại, tranh thủ đi nhanh vào hiện đại ở những khâu quyết định.

- Lấy hiệu qủa KTXH làm tiêu chuẩn cơ bản để lựa chọn phương hướng phát triển
(lựa chọn dự án đầu tư & công nghệ; đầu tư chiều sâu, khai thác tối đa năng lực sản xuất
hiện có; trong phát triển mới, ưu tiên dự án quy mô vừa và nhỏ công nghệ tiên tiến, tạo ra
nhiều việc làm, thu hồi vốn nhanh; đồng thời xây dựng một số công trình quy mô lớn thật
cần thiết và có hiệu qủa; tạo những mũi nhọn trong từng bước phát triển…).
Đại hội VIII đã có ý nghĩa quyết định đối với vận mệnh dân tộc và tương lai đất nước
vào lúc chúng ta sắp bước vào thế kỉ XXI. Đại hội đã đi vào lịch sử dân tộc nước ta (bước
ngoặt chuyển đất nước ta sang thời kì mới - thời kì đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại
hóa(.
* Tóm lại :
Từ ngày thành lập Đảng cho đến nay, Đảng cộng sản Việt Nam luôn lấy chủ nghĩa
Mac-Lenin làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của mình. Đảng nắm
vững chủ nghĩa Mac-Lenin và luôn có ý thức vận dụng một cách độc lập và sáng tạo vào
hoàn cảnh cụ thể của CMVN, có ý thức kế thừa di sản tư tưởng Hồ Chí Minh, sản phẩm
trí tuệ vào việc kết hợp nhuần nhuyễn giữa chủ nghĩa Mac-Lenin với thực tiễn đất nước
và tinh hoa truyền thống dân tộc, chú trọng kết hợp hài hòa lợi ích cách mạng nước ta với
lợi ích cách mạng thế giới, học tập có phê phán kinh nghiệm của phong trào cộng sản
quốc tế. Nhờ đó mà Đảng ta đề ra được nhiều đường lối chủ trương và chính sách sát
hợp, cho phép giải quyết đúng đắn các vấn đề do thực tiễn cách mạng nước ta đề ra.
Bên cạnh những đúng đắn, Đảng ta không tránh khỏi những lúc phạm sai lầm,
khuyết điểm trong lãnh đạo và chỉ đạo. Đi vào cuộc cách mạng XHCN phạm nhiều sai lầm
nghiêm trọng và kéo dài, nhất là trong lĩnh vực lãnh đạo và chỉ đạo kinh tế, mà nguyên
nhân là do chủ quan duy ý chí, vi phạm quy luật khách quan, vừa nôn nóng, lại vừa bảo
thủ trì trệ.
Ý thức được tính chất khó khăn phức tạp của qúa trình đi lên CNXH ở nước ta, rút ra
bài học kinh nghiệm lịch sử thất bại của Đảng cộng sản các nước Đông Âu và Liên Xô,
cũng như tự kiểm điểm những sai lầm của chính bản thân mình. Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ VI và các đại hội tiếp theo Đảng ta luôn luôn tự nhận thấy rằng sự cần thiết của
CMVN là phải xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động phù hợp quy luật khách quan.
Nhận thức quy luật khách quan là điều kiện bảo đảm cho sự lãnh đạo của Đảng được

đúng, mà thước đo là mọi chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước phải có tác động
tích cực đối với sự phát triển sản xuất, đời sống xã hội và của con người.
Qúa trình đổi mới là cả qúa trình nhận thức bổ sung dần về lượng và làm biến đổi về
chất, từ sự nghiêm khắc vạch ra những thiếu sót, sai lầm của mình, Đảng ta đã không
ngừng đổi mới đã nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng ngang tầm nhiệm vụ lịch sử. Ngày
nay, Đảng ta tiếp tục thực hiện công tác chỉnh đốn đổi mới Đảng chính là nhằm đổi mới tư
duy, nâng cao trí tuệ của Đảng lên một bước phát triển mới.
Sự nghiệp đổi mới của Đảng và nhân dân ta còn nhiều khó khăn, trở ngại, nhưng với
bản lĩnh cách mạng vững vàng, với kinh nghiệm đã tích lũy phong phú trong qúa trình
cách mạng, được nhân dân ủng hộ, bạn bè quốc tế giúp đỡ, nhất định Đảng ta và nhân
dân ta sẽ xây dựng thành công CNXH vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, văn minh