Dinh dưỡng cho trẻ năm đầu đời pptx

Dinh dưỡng cho trẻ năm đầu đời
Khi chào đời, trẻ sơ sinh bắt đầu phải thở, tự ăn và
bài tiết mỗi ngày, phải chống chọi với các loại vi
khuẩn từ môi trường chung quanh để sinh tồn. Từ
đây trẻ sẽ lớn dần lên, các cơ quan, bộ phận từ từ
trưởng thành để giúp trẻ ngày càng thích nghi tốt với
cuộc sống. Hơn bao giờ hết, dinh dưỡng trong giai
đoạn này là vô cùng quan trọng. Dinh dưỡng tối ưu
sẽ giúp trẻ phát triển một cách tốt nhất.
Khác với lúc còn là bào thai nằm trong bụng mẹ, sự
phát triển của thai nhi hoàn toàn phụ thuộc mẹ. Từ
bánh nhau, máu của mẹ đi qua dây rốn vào thai nhi
mang theo tất cả các chất cần thiết như dưỡng khí,
chất đạm, đường, chất béo, vitamin và các khoáng
chất… để nuôi dưỡng cho thai lớn lên hàng ngày.

Cơ thể trẻ mới sinh với những đặc điểm sinh lý đặc
thù và với chức năng tiêu hóa, bài tiết cũng như bảo
vệ miễn dịch chưa hoàn thiện, đòi hỏi các bà mẹ phải
có những hiểu biết nhất định để có thể lựa chọn và
thực hành nuôi con một cách tốt nhất nhằm đạt được
cùng lúc hai mục tiêu: đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng
cho tăng trưởng và bảo vệ các cơ quan còn non yếu ở
trẻ nhỏ.



Năm đầu đời, trẻ cần nhiều dưỡng chất nhất

Trong năm đầu của cuộc sống, tốc độ tăng trưởng của
trẻ rất mạnh. Thông thường cân nặng sẽ tăng gấp đôi

cân nặng lúc sinh khi trẻ 6 tháng tuổi và tăng gấp ba
khi trẻ 12 tháng tuổi. Chiều dài trung bình là 50cm ở
trẻ sơ sinh đủ tháng sẽ tăng lên 75cm khi trẻ 12 tháng
tuổi. Chính vì vậy, nhu cầu về năng lượng, đạm, chất
béo… ở trẻ cao hơn hẳn so với người lớn. Ví dụ, nếu
tính theo cân nặng, trẻ cần số lượng chất đạm cao gần
gấp 3 lần so với nhu cầu này ở người lớn. Điều này
cho thấy trẻ cần một nguồn dưỡng chất dồi dào như
thế nào để tăng trưởng.

Tuy nhiên, bài toán khó cho dinh dưỡng năm đầu đời
không phải làm thế nào để cung cấp cho trẻ đủ lượng
dưỡng chất cần thiết mà chính là cung cấp các chất
dinh dưỡng như thế nào, để cơ thể bé nhỏ của trẻ có
thể tiêu hóa và hấp thu được.

Trẻ dễ bị áp lực chuyển hóa do chức năng cơ thể
còn non yếu

Nhu cầu về các chất dinh dưỡng cao để đáp ứng tốc
độ tăng trưởng nhưng khả năng tiêu hóa của trẻ trong
những tháng năm đầu đời rất hạn chế do dung tích dạ
dày còn nhỏ, các men tiêu hoá chất đạm, chất bột
đường và chất béo chưa đầy đủ, nhất là trong 6 tháng
đầu. Trẻ dễ bị ọc sữa, đi tiêu nhiều hoặc ngược lại bị
táo bón. Đi tiểu có khi ít, nước tiểu vàng, nhất là vào
mùa nóng, trẻ đổ mồ hôi nhiều mà không được uống
nước đầy đủ. Điều này cho thấy khả năng bài tiết của
trẻ cũng chưa tốt.

Những tháng đầu, do hệ miễn dịch còn yếu nên trẻ rất
dễ bị nhiễm trùng, dị ứng, ngay cả khi được nuôi
dưỡng tốt nhất bằng sữa mẹ. Nếu người mẹ ăn các
nhóm thực phẩm chứa nhiều chất gây dị ứng như hải
sản, hoặc các thực phẩm sống hay quá nhiều gia vị
cũng có thể khiến trẻ bị tiêu chảy, nôn ói.

Làm thế nào để giúp trẻ?

Sữa mẹ trong 6 tháng đầu rất quý giá vì thành phần
dưỡng chất hoàn hảo, đáp ứng đủ cho nhu cầu tăng
trưởng của trẻ mà không gây áp lực cho các cơ quan
chuyển hóa còn non yếu của trẻ. Trong khi sữa mẹ
giàu các kháng thể và các yếu tố bảo vệ giúp trẻ có
sức đề kháng tốt với bệnh tật, hàm lượng các chất
dinh dưỡng trong sữa mẹ thường không cao như sữa
bò, nhưng lại được hấp thu rất tốt, nhờ vậy giảm
được “gánh nặng” tiêu hóa cho trẻ.

Ví dụ, đạm sữa mẹ có hàm lượng thấp (chỉ bằng 1/3
so với đạm sữa bò) mà chất lượng lại cao, dễ tiêu
hóa, dễ hấp thu do giàu thành phần đạm whey mềm
mại. Chất béo trong sữa mẹ có nhiều chất thiết yếu
với các men tiêu hóa chất béo có sẵn giúp chất béo
được hấp thu hoàn hảo. Các muối khoáng và các
vitamin trong sữa mẹ cũng vậy, rất dễ hấp thu mặc dù
hàm lượng thấp hơn sữa bò. Chính vì tất cả các yếu
tố này mà sữa mẹ chính là lựa chọn tốt nhất cho trẻ
trong những tháng đầu đời, bảo vệ trẻ khỏi áp lực
phải “thu nạp” quá nhiều dưỡng chất phục vụ cho

tăng trưởng.

Trong những trường hợp mà bà mẹ không thể nuôi
con bằng sữa mẹ hoặc không có đủ sữa cho bé thì
phải tính toán sao để trẻ bú sữa công thức nào mà
thành phần phải đáp ứng được khuyến cáo về nhu cầu
dưỡng chất và đem lại lợi ích tương tự như ở những
trẻ bú mẹ khỏe mạnh. Cần tránh hiểu lầm là cứ có
nhiều dưỡng chất với thành phần càng cao thì sẽ càng
tốt cho trẻ bởi vô tình có thể làm cơ thể nhỏ bé của
trẻ phải “gồng mình” tiêu thụ các dưỡng chất dư
thừa, vừa không cần thiết vừa có khả năng dẫn tới các
bệnh lý về chuyển hóa như béo phì, tiểu đường và
tim mạch sau này.