Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời mở đầu
Cùng với sự tăng trởng và phát triển của kinh tế thế giới, nhu cầu trên thị trờng xuất
khẩu ngày càng cao, tất yếu kéo theo những đòi hỏi cần đợc đáp ứng. Nhu cầu về
giầy dép là một nhu cầu cơ bản vì vậy cơ hội phát triển trong tơng lai của ngành
giầy dép là rất lớn. Việc nghiên cứu phân tích: thực trạng hoạt động thơng mại
quốc tế của nớc ta trong nghành hàng giầy dép, các quan điểm mục tiêu của Đảng
trong chiến lợc phát triển thơng mại xuất nhập khẩu nớc ta giai đoạn 2001 đến 2010
đối với nghành hàng này và các biện pháp thực hiện nó là rất cần thiết để từ đó
chúng ta xây dựng đợc định hớng phát triển và phơng hớng khắc phục khó khăn
trong hoạt động xuất khẩu giầy dép những năm tới.
Em xin chân thành cảm ơn thầy đã giúp em những ý kiến hớng dẫn quý giá trong
quá trình thực hiện bài viết này. Ngoài phần mở đầu và kết luận, bài viết gồm có ba
phần chính:
Chơng I: Tình thế và thực trạng hoạt động thơng mại quốc tế ở nớc ta trong ngành
hàng giầy dép.
Chơng II: Các mục tiêu và quan điểm của Đảng trong chiến lợc phát triển thơng mại
xuất nhập khẩu nớc ta giai đoạn 2001 đến 2010.
Chơng III: Các biện pháp phát triển ngành hàng giầy dép ở nớc ta.
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Chơng 1
Tình thế và thực trạng hoạt động thơng mại quốc tế của n-
ớc ta trong ngành hàng giầy dép
** Về mặt xuất khẩu
I. Kim ngạch xuất khẩu
Giầy dép là mặt hàng có sự khác biệt so với những hàng hoá tiêu dùng khác ví dụ
nh thực phẩm . Mặt hàng này chỉ phát triển đợc khi đời sống của nhân dân đã đạt đ-
ợc một mức nhất định. Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của xã hội, những năm gần
đây nớc ta đang chuyển đổi mạnh mẽ từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung quan
liêu sang nền kinh tế sản xuất hàng hoá nhiều thành phần theo kinh tế thị trờng.
Nhờ sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế này mà đời sống nhân dân đợc nâng cao rõ rệt .
Do đó, phát triển và mở rộng sản xuất hàng tiêu dùng có chất lợng cao là vấn đề đợc
quan tâm hàng đầu để đáp ứng nhu cầu trong nớc và nhu cầu xuất khẩu.
Sau khi nớc ta tiến hành chính sách mở cửa vào năm 1992, ngành da giầy nớc ta đã
có bớc phát triển mạnh và trở thành một trong số những ngành có triển vọng xuất
khẩu cao. Thời kỳ 1991-1993 xuất khẩu giầy dép đứng hàng thứ 10 trong số các
mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam thì đến năm 1994 giầy dép đã vơn lên hàng thứ 6
và hiện nay giầy dép đứng hàng thứ 3 trong số những mặt hàng xuất khẩu chỉ sau
dầu khí và dệt may.
Và từ đó ta cũng thấy một điều rõ ràng là lĩnh vực xuất khẩu giày dép hiện nay
đang chiếm một phần đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu của nớc ta. Theo số
liệu của tổng công ty da giầy Việt Nam, năm 1999 tổng kim ngạch xuất khẩu xấp xỉ
1,4 tỷ USD, tăng 30% so với năm 1998. Góp phần vào sự tăng trởng này là một hệ
thống các doanh nghiệp, công ty hoạt động có hiệu quả trong lĩnh vực sản xuất giày
dép nói chung và xuất khẩu giày dép nói riêng bao gồm:
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
+ Doanh nghiệp quốc doanh trung ơng chiếm 25% số lợng sản phẩm và 18,8% tổng
kim ngạch xuất khẩu.
+ Doanh nghiệp quốc doanh địa phơng chiếm 19,5% số lợng sản phẩm và 14,5%
tổng kim ngạch xuất khẩu.
+ Các doanh nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài chiếm 37,5% số lợng sản phẩm và
52,8% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Trong hệ thống doanh nghiệp sản xuất giày dép thì tổng công ty giầy da Việt Nam
là đơn vị dẫn đầu trong vấn đề định hớng phát triển sản phẩm và tìm kiếm thị trờng
xuất khẩu. Thị trờng xuất khẩu của ta là khá rộng lớn nhng do nguồn đầu vào còn
thiếu nên đầu năm 1999, tổng công ty đã triển khai thực hiện dự án sắp xếp lại
những cơ sở sản xuất da ở phía bắc bao gồm:
+ Tiếp nhận nhà máy thuộc da Nghệ An (đã ngừng sản xuất 10 năm nay).
+ Tiến hành giải thể một số đơn vị sản xuất thuộc da ở phía Bắc, chuyển toàn bộ
trang thiết bị vào nhà máy thuộc da Vinh để tập trung sản xuất đồng thời tiến hành
nhập khẩu bốn dây chuyền sản xuất da cao cấp của Italia, trang bị thêm cho nhà
máy nhằm nâng cao chất lợng sản phẩm và năng suất của nhà máy.
+ Cải tạo lại nhà xởng, trang bị thêm một số thiết bị máy móc mới.
Ngành giầy dép của ta đã có từ lâu đời nhng trớc đây chỉ chú trọng đến gia công
giầy vải và giầy thể thao, giầy da chỉ đợc sản xuất với kỹ thuật lạc hậu để tiêu thụ
nội địa với số lợng không nhiều.
Bên cạnh những công ty thuộc tổng công ty da giầy Việt Nam hiện đang hoạt động
rất có hiệu quả, trong thời gian gần đây các công ty có vốn đầu t nớc ngoài đang
phát triển với quy mô lớn, số lợng và giá trị xuất khẩu ngày càng cao. Hiện nay ở n-
ớc ta có khoảng hơn 100 nhà máy sản xuất giầy trong đó chiếm phần lớn là các
doanh nghiệp quốc doanh ngoài ra là xí nghiệp liên doanh, nhà máy t nhân, xí
nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài, xí nghiệp 100% vốn nớc ngoài với số vốn đầu t
hàng chục triệu USD và hàng loạt những cơ sở sản xuất t nhân khác.. Điều này
chứng tỏ rằng thành phần kinh tế quốc doanh vẫn chiếm vị trí quan trọng trong sản
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
xuất nói chung và xuất khẩu giầy dép nói riêng. Đây có lẽ là một điều dễ hiểu vì
ngành giầy dép có vai trò khá quan trọng trong nền kinh tế nớc ta nên đợc đầu t
nhiều và đợc nhà nớc coi trọng. Mặt khác đây cũng là ngành đòi hỏi kỹ thuật công
nghệ cao nên thành phần kinh tế cá thể không thể có đủ vốn, kinh nghiệm cũng nh
trình độ để tham gia vào lĩnh vực này.
II. Thị trờng xuất khẩu giầy dép của Việt Nam.
Hiện nay, các sản phẩm giầy dép xuất khẩu của Việt Nam bao gồm giầy thể thao,
giầy nữ, giầy da, dép đi trong nhà, sandal.. chất lợng khá tốt. Sản phẩm của chúng
ta thờng đợc xuất khẩu sang thị trờng những nớc t bản nh Tây Âu và Bắc Mỹ. Thị
trờng chủ yếu của giầy dép xuất khẩu là các nớc thuộc liên minh châu âu do sản
xuất giầy dép tại châu âu đang ngày càng giảm sút đồng thời hàng xuất khẩu giày
dép của Việt Nam đợc hởng u đãi theo hệ thống u đãi phổ cập GSP. Ngoài ra Việt
Nam còn đang nhìn thấy Mỹ là một thị trờng tiềm năng cho dù hiện nay Mỹ và Việt
Nam mới ký hiệp định thơng mại các điều kiện còn cha ổn định nhng hai hãng giầy
thể thao danh tiếng là Nike và Reebok đã thành công trong việc sản xuất giầy thể
thao tại Việt Nam.
Ngoài ra, một khối lợng lớn sản phẩm giầy dép của Việt Nam còn đợc xuất khẩu
sang một số nớc châu á nh Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông tuy nhiên
phần lớn những số này đợc sử dụng để tái xuất khẩu.
Tóm lại, thị trờng xuất khẩu giầy dép của Việt Nam là một thị trờng rộng lớn. Hiện
nay, Việt Nam là một trong 5 nớc có lợng giầy dép đợc tiêu thụ nhiều nhất tại châu
âu không chỉ vì giá rẻ mà còn là vì chất lợng và mẫu mã chấp nhận đợc.
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
III. Cơ cấu xuất khẩu.
Trong những năm gần đây, ngành giầy-đồ da Việt Nam đã có sự tăng trởng khá
nhanh. Sản phẩm của ngành công nghiệp này đã chiếm tỷ trọng cao trong tổng kim
ngạch xuất khẩu, lý do chủ yếu là chất lợng hàng hoá nhng một khía cạnh không
kém phần quan trọng là mẫu mã và chủng loại đa dạng và phong phú. Sau nhiều
năm phát triển, hiện nay sản phẩm giầy dép đã tăng lên khá nhiều về số lợng với
hình thức mẫu mã đẹp và chất lợng tốt. Có thể nói một cách khái quát rằng trong
những năm gần đây, sản phẩm xuất khẩu chủ yếu của giầy dép Việt Nam là giầy thể
thao, giầy nam nữ, giầy vải, cặp túi các loại. Theo tổng công ty da giầy Việt Nam
thì năm 2002 các loại giầy thể thao sẽ vẫn đạt kim ngạch xuất khẩu cao nhất và
chiếm tỷ lệ cao nhất trong tất cả các loại sản phẩm giầy dép tiếp theo đó là giầy vải.
Các loại sản phẩm trên là các loại hàng hoá có khả năng phát triển cao trong những
năm tới.
IV. Tình hình xuất khẩu giầy dép của tổng công ty da giầy Việt Nam.
Cùng với sự phát triển của ngành giầy da nói chung và sự phát triển của xuất khẩu
giầy dép nói riêng, số lợng cũng nh chất lợng sản phẩm của các công ty sản xuất
giầy dép đã tăng lên rất nhanh trong những năm gần đây do Việt Nam đợc hởng khá
nhiều các u đãi về xuất khẩu của các đối tác nớc ngoài nên thị trờng xuất khẩu giầy
dép của các doanh nghiệp Việt Nam là rất rộng. Các doanh nghiệp cạnh tranh với
nhau về mẫu mã, giá cả, uy tín vì thế có thể nói rằng sự cạnh tranh hiện nay trong
nội bộ ngành giầy dép nội địa là khá quyết liệt. Trong số những công ty đang ngày
càng phát triển đó, tổng công ty da giầy Việt Nam là đơn vị dẫn đầu trong hoạt
động xuất khẩu của toàn bộ ngành da giầy Việt Nam.
Đối với những thị trờng xuất khẩu, tổng công ty da giầy Việt Nam đã có một chỗ
đững vững chắc. Sản phẩm của công ty đã có mặt trên thị trờng nhiều nớc thuộc liên
minh châu Âu, các nớc SNG, Đông Âu, Đông á,Băc mỹ
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
V. Đánh giá kết quả của hoạt động xuất khẩu giầy dép Việt Nam trong
thời gian qua.
1. Những kết quả đạt đợc.
Xuất khẩu giầy dép mở ra một thị trờng quốc tế rộng lớn cho nớc ta, kim ngạch
xuất khẩu giầy dép ngày càng cao, năm 1999 là1400 triệu USD ,năm 2000 là
khoảng 2 tỷ USD, và tiếp tục các năm tiếp theo 2001,2002 kim ngạch xuất khẩu
giầy dép ngày một tăng cao. Xuất khẩu giầy dép phát triển đã góp phần tăng tích
luỹ ngoại tệ cho đất nớc, giải quyết việc làm cho hàng ngàn lao động. Có đợc thành
quả này là do chúng ta đã tận dụng đợc những lợi thế của các nớc đang phát triển,
có tiềm năng về lực lợng lao động và nguồn tài nguyên thiên nhiên nên các đối tác
nớc ngoài rất a thích trong việc hợp tác với nớc ta trong lĩnh vực này. Mặt khác nớc
ta đã có uy tín khá lớn trong lĩnh vực xuất khẩu giầy dép. Dới đây là một số yếu tố
đã tạo điều kiện cho hoạt động xuất khẩu giầy dép Việt Nam phát triển.
1.1.Chính sách và công cụ vĩ mô.
+ Thuế quan.
Cũng nh đối với những doanh nghiệp xuất khẩu khác, các doanh nghiệp xuất khẩu
giầy dép đợc hởng mức thuế suất là 0%. Đây là nhân tố thúc đẩy việc xuất khẩu
giầy dép. Mặt khác các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu giầy dép còn có động
lực chính từ phía đối tác. Theo GSP, mức thuế suất nhập khẩu khá thấp, tuỳ theo
những sản phẩm cụ thể trong lĩnh vực giầy dép thì từ dới 5% đến cao nhất là 19%
trong khi Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia không đợc hởng u đãi GSP đối với mặt
hàng giầy dép. Có thể nói rằng thuế quan là công cụ tác động tích cực đến sự tiến
bộ trong xuất khẩu giầy dép của nớc ta.
+ Hạn ngạch.
Liên minh châu Âu không áp dụng hạn ngạch đối với mặt hàng giầy dép của nớc ta
trong khi Indonesia, Trung Quốc thì bị khống chế khối lợng hàng hoá xuất khẩu
bằng hạn ngạch. Đây là một thuận lợi nữa của nớc ta.
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
+ Chính sách đòn bẩy.
Giầy-đồ da là một trong những sản phẩm đợc nhà nớc u tiên khuyến khích xuất
khẩu bởi vậy chính sách trợ cấp xuất khẩu cũng là một trong những nguyên nhân
thúc đẩy xuất khẩu.
1.2. Thị trờng.
Thị trờng là nhân tố quan trọng có tính chất quyết định đối với việc xuất khẩu giầy
dép.
+ Thị trờng hàng hoá.
Với những thị trờng khác nhau thì khả năng xuất khẩu giầy của các quốc gia khác
nhau là khác nhau. Chẳng hạn đối với liên minh châu Âu, họ áp dụng mức thuế suất
khác nhau cho những thị trờng khác nhau. Lào đợc hởng thuế suất là 0% trong khi
ta chỉ đợc hởng mức thuế suất khoảng trên 10%. Vì vậy khi ta xuất khẩu giầy dép
sang thị trờng liên minh châu Âu sẽ gặp phải sự cạnh tranh của những quốc gia đợc
hởng u đãi hơn. Hơn nữa giầy dép là hàng hoá có tính chất mùa vụ và yêu cầu của
thị trờng phơng tây rất khe khắt cho nên việc tìm hiểu và khai thác thêm những thị
trờng mới có lợi hơn là việc làm cần thiết đối với doanh nghiệp xuất khẩu giầy ở
Việt Nam.
+ Thị trờng lao động.
Lao động là một trong những yếu tố đầu vào góp phần quan trọng đáng kể trong
việc sản xuất nói chung và xuất khẩu giầy dép nói riêng. Hiện nay, Việt Nam, Lào,
Myanmar có giá nhân công rẻ tơng đối so với Thái Lan. Do vậy giá thành giầy xuất
khẩu của Việt Nam rẻ tơng đối so với Thái Lan cộng với việc đợc hởng GSP thì việc
xuất khẩu sẽ có lợi hơn.
+ Thị trờng nguyên vật liệu đầu vào.
Việt Nam chỉ tự túc đợc vải và cao su nhng nguyên vật liệu phải nhập khẩu để sản
xuất hàng xuất khẩu cũng không bị đánh thuế. Đây cũng là một lợi thế cho xuất
khẩu.
7