CẤP CỨU NHỒI MÁU CƠ TIM MÁU pot

CẤP CỨU NHỒI MÁU CƠ TIM

MÁU. Nhồi máu cơ tim (infarctus du myocarde), gây thương tổn cơ
tim, không phải là nhồi máu duy nhất có thể có trong cơ thể. Thí dụ nhồi
máu cũng có thể liên quan đến não bộ hay phổi. Chữ nhồi máu (infarctus)
phát xuất từ động từ latin infarcire, “nhồi nhét, làm đầy”. Một trong những
lần đầu tiên chữ nhồi máu xuất hiện là trong một sách chuyên luận y khoa
nằm 1770, được soạn thảo bởi M.Lieutaud, thầy thuốc chuyên về trẻ em đầu
tiên của Pháp, và chữ này lại liên hệ đến…các hạch hạnh nhân (amygdales).
Người ta đoán rằng Jean-Sébastien Bach chết vì nhồi máu. Và Louis de
Funès, sau hai lần nhồi máu chỉ có thể chơi nếu thầy thuốc và xe cứu thương
túc trực bên cạnh.
CÁC ĐỘNG MẠCH VÀNH. Sự làm việc không ngừng của tim cần
phải, như mọi loại cơ khác, được cung cấp “chất đốt” (carburant) nghĩa là
thức ăn và oxy. Để được như vậy tim phải có rất nhiều mạch (vascularisé).
Quả tim, mặc dầu trung bình chỉ chiếm 0,5% khối lượng cơ thể, nhưng lại
tiêu thụ khoảng 5% máu được oxy hóa khi đi ra khỏi tim. Để được như vậy,
tim có riêng cho mình một hệ phân bố máu nhỏ, được gọi là tuần hoàn mạch
vành. Các động mạch vành phải và trái, phát xuất từ động mạch chủ, phân
chia thành các nhánh càng ngày càng nhỏ, thường nối kết với nhau để tưới
toàn bộ cơ tim.
HOẠI TỬ. Sự lưu thông động mạch vành này rất dễ đưa đến sự tạo
thành những mảng xơ mỡ (plaque d'athérome) (cholestérol xấu), có thể gây
nên những cục máu đông và do đó làm bít các huyết quản. Và dẫn đến sự
hoại tử của cơ tim, những tế bào bị ngạt phải ngừng hoạt động.
NHỮNG YẾU TỐ NGUY CƠ. Cũng như những bệnh tim mạch khác,
những yếu tố nguy cơ là thuốc lá, cholestérol, cao huyết áp, đái đường,
không hoạt động vật lý, chế độ ăn uống mất quân bình Trong vài trường
hợp, mặc dầu được điều trị tốt, một nhồi máu cơ tim có thể gây nên suy tim
mãn tính.
TIM : NHỮNG CON SỐ

Trọng lượng : 300 – 300 g
Tần số : 75 đập/phút (5 đập/phút đối với cá voi, 1200 đối với oiseau-
mouche)
Lưu lượng : 5L/phút, cho đến 25/phút trong trường hợp gắng sức
Số lần tim đập trong suốt một cuộc đời : 3 tỷ
NHỮNG GIAI ĐOẠN TRƯỚC CƠN
1. Lắng (dépôt) : các chất tích tụ trong các động mạch vành. Sự tạo
thành một mảng xơ mỡ (plaque d’athérome).
2. Vỡ (rupture) : mảng xơ mỡ bị vỡ. Sự tạo thành một huyết khối
(thrombus) (một cục máu đông) bên trong động mạch.
3. Tắc (obstruction) : động mạch vành bị tắc toàn bộ. Tim không còn
được cung cấp máu nữa. Phát khởi nhồi máu cơ tim.
Một công trình nghiên cứu được công bố nay mai nhấn mạnh rằng
việc nhờ đến Samu, càng nhanh càng tốt, là giải pháp tốt nhất.
CARDIOLOGIE. “Chúng ta đã thắng trận nhồi máu cơ tim, với một
tỷ lệ tử vong tức thời, đã chuyển từ 10% cách nay 20 năm xuống còn 3%
hôm nay”, GS Faied Zannad, thầy thuốc chuyên khoa tim và nhà nghiên cứu
của Inserm ở Centre d’investigation clinique Pierre-Drouin (Vandoeuvre-
les-Nancy) đã nhấn mạnh như vậy. Ở Pháp, 100.000 người là nạn nhân mỗi
năm của nhồi máu cơ tim, chịu trách nhiệm hơn 10% các trường hợp tử
vong nơi người lớn.
Circuit xử trí cấp cứu những bệnh nhân này từ nay được xác lập rõ và,
trong đa số các trường hợp, can thiệp đủ nhanh để hạn chế những hậu quả,
trước mắt và lâu dài. Các chuyên gia từ nay tập trung vào phòng ngừa nhồi
máu cơ tim, sự tái phát của nó và hậu quả thường xảy ra nhất là suy tim.
Nhồi máu cơ tim xảy ra khi một trong các động mạch vành, mang
máu đến cơ tim, bị bịt lại sau khi một mảng xơ mỡ bị vỡ, dẫn đến sự tạo
thành một cục máu đông. Bị tước mất oxy, các tế bào tim bị thương tổn chết
đi sau vài phút, gây nên hoại tử một phần của cơ tim. Bị mất một phần khả
năng co bóp, khi đó tim không còn có thể hoạt động một cách bình thường

và ngay cả có thể ngừng đập nếu nhồi máu lan rộng hơn 40% bề mặt của nó.
Vậy mục tiêu của điều trị nội khoa là khai thông động mạch bị tắc càng
nhanh càng tốt để tái lập sự cung cấp oxy và giới hạn sự lan rộng của vùng
đang hoại tử.
MỘT CAN THIỆP TỐI ƯU
Thường nhất, nhồi máu gây nên một cơn đau mạnh “siết chặt” ngực
và có thể lan lên hàm và/hoặc trong các cánh tay. Cơn đau có thể kèm theo
nôn mửa, khó thở, một cảm giác lo âu. Phản xạ tốt nhất khi đứng trước
những dấu hiệu gợi ý này, là gọi 15, trong tất cả các trường hợp, và nếu cần,
xoa bóp tim trong khi chờ đợi xe cứu thương. “Để đào tạo động tác này, và
từ nay ta thực hiện ngay cả không cần hà hơi thổi ngạt (bouche-à-bouche),
GS Claude Le Feuvre, phó chủ tịch Liên đoàn tim học Pháp đã xác nhận như
vậy. Mặt khác, L’observatoire Stent for life ngày mai sẽ trình bày một công
trình nghiên cứu trên 200 bệnh nhân trong 5 vùng của nước Pháp, cho thấy
rằng tỷ lệ tử vong giảm với số người can thiệp sau lần gọi đầu tiên và dưới
một nửa các appel trước hết được hướng về Samu, mà sự xử trí lại hiệu quả
nhất và nhanh nhất. Thật vậy từ nay có một circuit trực tiếp, hoàn toàn được
tối ưu hóa để can thiệp rất nhanh và làm giảm thời hạn giữa những dấu hiệu
đầu tiên của nhồi máu cơ tim và sự khai thông của các động mạch vành, mà
không cần phải quá nhiều người can thiệp. Mục tiêu là khai thông động
mạch trong 90 phút sau những dấu hiệu đầu tiên nhằm giảm thiểu những hậu
quả của nhồi máu.
Kíp y tế được gởi bởi Samu thực hiện ngay một điện tâm đồ để biết
những động mạch có hoàn toàn bị bít hay không. Trong trường hợp này, kíp
y tế có thể tiêm ngay những thuốc làm tan huyết khối (médicaments
thrombolytiques) nhằm làm tan hoàn toàn hay một phần cục máu đông. Nếu
phương pháp này không đủ hoặc nếu có thể chuyển rất nhanh bệnh nhân đến
một trung tâm can thiệp chuyên khoa, một angioplastie được thực hiện để
khai thông một cách cơ học động mạch. Trong trường hợp này, thầy thuốc
ngoại khoa can thiệp (chirurgien interventionnel) chuồi một cathéter đến tận

cục máu đông (bouchon) làm tắc động mạch vành và hút cục máu đông. Sau
đó, trong phần lớn các trường hợp, ông ta sẽ đặt một lò xo bằng kim loại
nhỏ, một stent, cho phép nâng đỡ thành bị tổn hại của huyết quản và làm dễ
quá trình sửa chữa.
Khi nhồi máu chỉ ảnh hưởng lên một vùng rất giới hạn của tim và nếu
được điều trị một cách nhanh chóng, thường bệnh nhân có thể trở lại một
cuộc sống hoàn toàn bình thường, với một điều trị bằng thuốc và một vệ sinh
đời sống tốt để tránh tái phát. Nghiên cứu cố gắng tìm những giải pháp để
sửa chữa trái tim hay ngăn ngừa tiến triển thành suy tim. Tỷ lệ tử vong do
nhồi máu cơ tim sau một tháng là 7% và 13% trong năm đầu tiên, những con
số được chia hai trong 10 năm qua. Haute Autorité de santé hy vọng còn làm
giảm thêm những con số này nhờ một chương trình tiền phong đang được
tiến hành từ năm 2007 và nhằm cải thiện thêm sự điều trị bằng toàn bộ
những người chuyên nghiệp của hệ y tế đồng thời tăng cường những cố gắng
đào tạo các bệnh nhân.