Kháng sinh fluoroquinolon thế hệ 4 trong phẫu thuật nhãn khoa pptx

Kháng sinh fluoroquinolon thế hệ 4
trong phẫu thuật nhãn khoa


Trong thời gian gần đây, tại Mỹ các kháng sinh (KS) nhóm
fluoroquinolon thế hệ 4 (đặc biệt là moxifloxacin, gatifloxacin) tác dụng
tại chỗ được sử dụng phổ biến trước và sau phẫu thuật nhãn khoa,
nhất là phẫu thuật đục thủy tinh thể và ghép giác mạc.
Trong thời gian gần đây, tại Mỹ các kháng sinh (KS) nhóm
fluoroquinolon thế hệ 4 (đặc biệt là moxifloxacin, gatifloxacin) tác dụng tại
chỗ được sử dụng phổ biến trước và sau phẫu thuật nhãn khoa, nhất là phẫu
thuật đục thủy tinh thể và ghép giác mạc. Mặc dù hiệu quả điều trị đã được
ghi nhận hơn hẳn so với thế hệ 1 (acid nalidixic), thế hệ 2 (lomefloxacin,
ciprofloxacin, norfloxacin, ofloxacin) và thế hệ 3 (levofloxacin), song về
thời gian và liều dùng vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về sử dụng KS
nhóm này.
Giáo sư (GS) Christopher J.Rapuano cùng các cộng sự thuộc Trường
đại học Y khoa Thomas Jefferson - bang Philadelphia cho rằng các KS nhóm
fluoroquinolon thế hệ 4 có thể sử dụng được cho tất cả các loại phẫu thuật
(PT) trước và sau mổ. Với PT đục thủy tinh thể, ghép giác mạc, cắt mộng
thịt điều trị dự phòng trước PT một giờ với liều tra mắt 3 giọt, mỗi giọt cách
nhau 5 phút. Trong PT tật khúc xạ, liều dùng giống như trên nhưng chỉ trước
PT 1/2 giờ. Với PT có nguy cơ nhiễm khuẩn cao hơn, liều dùng tăng lên 4
lần/ngày trong 3 ngày liên tiếp trước PT. Tuy nhiên, GS. Terry Kim (Trường
đại học Y khoa Duke, bang California) và GS. McCulley (Trường đại học Y
khoa Tây Nam Texas, bang Texas ) cùng nhận thấy liều phòng ngừa 1-3
ngày trước PT là không cần thiết bởi độ thấm rất tốt qua kết mạc của KS
nhóm fluoroquinolon, trong đó moxifloxacin thấm tốt hơn khi so sánh với
gatifloxacin. Một quan điểm khác của GS. Eduardo Alfonso thuộc Viện
nghiên cứu nhãn khoa Bascom Palmer, bang Florida cho rằng với PT mổ
đục thủy tinh thể nên tra mắt 4 lần/ngày, mỗi lần một giọt trong 2 ngày. Sau

đó trước PT một giờ, tra 4 giọt mỗi giọt cách nhau 5 phút. Liều dùng như
vậy mới cho phép tăng nồng độ thuốc trên giác mạc, thủy dịch đủ đề phòng
ngừa nhiễm khuẩn trước PT.
Điều trị sau phẫu thuật LASIK (Laser in situ keratomileusis) và PRK
(Photorefractive keratectomy), các quan điểm đều khuyến khích sử dụng KS
nhóm fluoroquinolon thế hệ 4 với liều 4 lần/ngày trong 5-7 ngày liên tiếp.
Liều dùng này sẽ tránh nguy cơ kháng thuốc, vì liều thấp hơn 1-2 lần/ngày
chỉ ức chế chứ chưa đủ để diệt được vi khuẩn. Với bệnh nhân ghép giác mạc
nên dùng thêm KS dạng mỡ như bacitracin hoặc erythromycin vào buổi tối
trước đi ngủ. Sử dụng kéo dài KS nhóm fluoroquinolon thế hệ 4 không
những ngăn ngừa nhiễm khuẩn mà còn giúp bảo vệ mắt cho đến tận khi liền
biểu mô hóa. Nghiên cứu của bác sĩ Wagner và cộng sự thuộc Trường đại
học Illionous - bang Chicago cho thấy ở gatifloxacin, quá trình liền biểu mô
hóa diễn ra nhanh hơn khi dùng moxifloxacin. Tuy nhiên, quá trình này còn
phụ thuộc vào kích cỡ của tổn thương biểu mô nên tùy theo tình trạng nhiễm
khuẩn và tổn thương biểu mô để có chỉ định hợp lý nhất.
Mặc dù hiệu quả dự phòng nhiễm khuẩn của KS nhóm fluoroquinolon
thế hệ 4 đã được chứng minh, song kháng thuốc vẫn tiếp tục là một thách
thức với bất kỳ KS nào. Các bác sĩ nhãn khoa tại Mỹ và châu Âu vẫn đang
tiếp tục nghiên cứu các KS để kiểm soát sự kháng thuốc, ví dụ như sử dụng
cefuroxim trong dịch truyền cùng lúc PT, đặc biệt dự phòng nhiễm khuẩn ở
những PT có nguy cơ viêm nội nhãn.