Vận dụng một cách sáng tạo và thiết thực lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh

Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam GV: ThS. Lê Minh
LỜI MỞ ĐẦU
Thế kỷ XX đã đi qua, với dân tộc ta đây là thế kỷ của những biến đổi to lớn và sâu
sắc, thế kỷ đấu tranh gian nan, oanh liệt giành lại độc lập dân tộc, tự do, thống nhất
đất nước và xây dựng chủ nghĩa xã hội với những chiến công mang ý nghĩa lịch sử
và thời đại. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, nhân dân ta bước vào thế kỷ
XXI với quyết tâm xây dựng đất nước định hướng theo con đường chủ nghĩa xã hội
vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Sự thắng lợi to lớn trong hai mươi năm đổi mới của Đất nước ta một lần nữa khẳng
định con đường cách mạnh của dân tộc ta là đúng đắn. Trong đó một trong những vấn
đề căn bản đưa đến sự thành công đó là Đảng ta luôn giương cao ngọn cờ độc lập dân
tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh
làm kim chỉ nam cho mọi hành động.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam đã chứng minh đúng đắn mà không ai có thể phủ nhận
rằng: Tư tưởng Hồ Chí Minh đã vận dụng chủ nghĩa Mác-Lênin một cách sáng tạo vào
điều kiện hoàn cảnh lịch sử cụ thể của cách mạng Việt Nam. Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ VII (6/1991) Đảng cộng sản Việt Nam đã ghi vào Cương lĩnh và điều lệ của
mình: “Đảng lấy chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng,
kim chỉ nam cho mọi hành động”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng
(4/2001) một lần nữa khẳng định lại điều này. Đây là một sự tổng kết sâu sắc, bước
phát triển mới trong nhận thức và tư duy lý luận của Đảng ta và là một quyết định quan
trọng có ý nghĩa lịch sử, đáp ứng yêu cầu phát triển của sự nghiệp cách mạng nước ta,
nguyện vọng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta.
Trong điều kiện mới, chúng ta càng khẳng định và kiên trì đi theo con đường mà Hồ Chí
Minh đã lựa chọn. Khát khao cháy bỏng của Hồ Chí Minh là độc lập cho dân tộc, nhưng
Người cũng cho rằng, độc lập phải gắn với tự do, phải làm cho nhân dân sống một cuộc
sống ấm no, hạnh phúc. Điều mong muốn cuối cùng của Hồ Chí Minh trước khi qua đời
thể hiện trong bản di chúc là: “Tòan Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một
nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần xứng
đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới.” Kiên định con đường Hồ Chí Minh đã lựa
chọn, hiện nay chúng ta tiếp tục thực hiện sáu đặc trưng cơ bản của chủ nghĩa xã hội ở

Việt Nam được nêu trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ
nghĩa xã hội, đã được Đại hội Đảng lần thứ VII đã khái quát. Kiên định đi theo con
đường mà Hồ Chí Minh đã lựa chọn là tiêu chí đánh giá sự vững vàng về chính trị,
tư tưởng, lập trường, lý tưởng xã hội chủ nghĩa của mỗi một công dân Việt Nam
yêu nước. Chúng ta tin tưởng rằng con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ
nghĩa xã hội mà Hồ Chí Minh đã chỉ ra là con đường phù hợp với qui luật, là con
đường phát triển tất yếu của dân tộc Việt Nam.
Tư tưởng cách mạng Nguyễn Ái Quốc được hình thành như thế nào từ khi gặp chủ
nghĩa Mac Lenin
1
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam GV: ThS. Lê Minh
Lịch sử dân tộc Việt Nam hơn bảy thập kỷ qua luôn giương cao ngọn cờ độc lập
dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm cơ sở lý luận,
dưới sự lãnh đạo thiên tài của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa dân tộc ta đi từ thắng
lợi này đến thắng lợi khác.
Vì vậy, trong sự nghiệp đổi mới hiện nay vấn đề đặt ra là phải không ngừng nghiên cứu
lý luận, tổng kết thực tiễn một cách sâu sắc, vận dụng một cách sáng tạo và thiết thực lý
luận của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Tư tưởng Hồ Chí Minh đã và đang soi đường cho sự nghiệp cách mạng ở nước ta
và cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và dân tộc.
Nhân dân ta nguyện quyết tâm xây dựng đất nước ta theo con đường xã hội chủ
nghĩa trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Tư tưởng cách mạng Nguyễn Ái Quốc được hình thành như thế nào từ khi gặp chủ
nghĩa Mac Lenin
2
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam GV: ThS. Lê Minh
I. Tình trong nước và thế giới đầu thế kĩ 20 ,tính tất yếu khách quan
về sự ra đời của Đảng

1. Tình hình thế giới
- CNTB chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc và xâm lược các nước nhỏ
yếu, biến các nước thành thuộc địa.
Đã làm nảy sinh 2 mâu thuẫn mới:
+ Các nước thuộc địa với chủ nghĩa đế quốc thực dân
Vì vậy các nước thuộc địa đứng lên đấu tranh là tất yếu để giành độc lập.
Nhưng đấu tranh bằng con đường nào do yếu tố thời đại quy định, trong đó có VN.
+ Chủ nghĩa đế quốc với chủ nghĩa đế quốc: Chiến tranh thế giới lần thứ
nhất, các nước đế quốc chia nhau thị trường thế giới.
Cách mạng Tháng Mười Nga thành công đã mở ra một thời đại mới, thời
đại quá độ từ CNTB lên CNXH trên phạm vi toàn thế giới. Cuộc cách mạng
này là bằng chứng sinh động, hiện thực và đầy sức thuyết phục về tính cách
mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác-Lênin.
Cách mạng tháng 10 có ý nghĩa lịch sử trọng đại đối với nước Nga và Thế
giới.
* Với nước Nga:
- Cách mạng tháng 10 mở ra một kỉ nguyên mới và làm thay đổi hoàn
toàn tình hình đất nước và số phận hàng triệu con người ở Nga.
+ Lần đầu tiên trong lịch sử nước Nga, giai cấp công nhân, nhân dân lao
động và các dân tộc được giải phóng. Thoát khỏi mọi gông xiềng nô lệ, đứng
lên làm chủ đất nước và vận mệnh của mình.
* Với Thế giới:
- Cách mạng tháng 10 có ảnh hưởng mạnh mẽ tới tiến trình lịch sử và cục
diện Thế giới:
+ Thắng lợi của Cách mạng tháng 10 và sự ra đời của nhà nước xã hội
chủ nghĩa Xô Viết đầu tiên trên Thế giới đã làm cho chủ nghĩa tư bản không
còn là một hệ thống hoàn chỉnh bao trùm Thế giới.
+ Thế giới đã phân chia thành 2 hệ thống xã hội đối lập:
* Hệ thống xã hội Tư bản chủ nghĩa.
* Hệ thống xã hội Xã hội chủ nghĩa.

“Như ánh mặt trời chói lọi, Cách mạng tháng 10 chiếu rọi khắp năm châu,
thức tỉnh hàng triệu, hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên Trái đất. Trong
lịch sử loài người, chưa có cuộc Cách mạng nào có ý nghĩa to lớn và sâu xa
như thế” (Hồ Chí Minh).
Tư tưởng cách mạng Nguyễn Ái Quốc được hình thành như thế nào từ khi gặp chủ
nghĩa Mac Lenin
3
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam GV: ThS. Lê Minh
Do ảnh hưởng to lớn của Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 ,tháng 1-1919,
dưới sự lãnh đạo của Lênin, Hội nghị đại biểu của 8 Đảng Cộng sản và nhóm cộng
sản đã kêu gọi tất cả các Đảng Cộng sản, các tổ chức xã hội chủ nghĩa phái tả tham
gia Đại hội thành lập Quốc tế Cộng sản (Quốc tế thứ ba).
Quốc tế Cộng sản đã có công lao trong việc tổ chức và lãnh đạo phong trào cộng
sản và công nhân thế giới. Quốc tế Cộng sản đã rất chú trọng tới vấn đề giải phóng
dân tộc. Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc
địa của Lênin được Đại hội II Quốc tế Cộng sản (1920) thông qua đã đặt nền tảng
chính trị và tư tưởng cho việc giải quyết đúng đắn những vấn đề phức tạp của
phong trào giải phóng dân tộc. Trên con đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã đọc
Luận cương, hoàn toàn tin theo Lênin và Quốc tế thứ ba.
2. Tình hình trong nước
2.1 Những mâu thuẫn trong xã hội cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX
Năm 1858, thực dân Pháp xâm lược Việt Nam, đặt ách đô hộ và thi
hành các chính sách phản động phản diện.
- Về chính trị, thực dân Pháp thi hành chính sách cai trị trực tiếp mọi
quyền hành đều nằm trong tay bọn tư bản Pháp, vua quan phong kiến nhà
Nguyễn chỉ là bù nhìn tay sai. Chúng dùng chính sách: chia để trị, thủ tiêu
mọi quyền tự do, dân chủ; thẳng tay đàn áp và khủng bố khốc liệt các tư
tưởng, hoạt động yêu nước làm cho dân tộc Việt Nam lâm vào cảnh ngột ngạt
về chính trị.
- Về kinh tế, chúng tiến hành tiến hành chương trình khai thác thuộc địa

đại quy mô nhằm khai thác tài nguyên, bóc lột nhân công, cướp ruộng đất
của nhân dân, biến Việt Nam và Đông Dương thành thị trường độc quyền của
Pháp.
- Về văn hóa, xã hội, thực dân Pháp thi hành chính sách ngu dân lập
nhiều nhà tù hơn trường học. Đầu độc thanh niên bằng rượu, thuốc phiện; mị
dân, tuyên truyền xuyên tạc lịch sử văn hóa Việt Nam . Tuyên truyền văn hóa
thực dân vong bản nhằm thủ tiêu tinh thần yêu nước và nền văn hóa của dân
tộc ta. Việt Nam từ xã hội phong kiến độc lập đã trở thành xã hội thuộc địa,
nửa phong kiến. Dân tộc Việt Nam bị mất tự do, kinh tế không phát triển, đời
sống vô cùng cực khổ.
Dưới ách thống trị của thực dân Pháp tình hình giai cấp – xã hội Việt Nam đã
có những biến đổi sâu sắc.
- Giai cấp địa chủ phong kiến tồn tại hàng nghìn năm trong lịch sử từ địa vị là
giai cấp thống trị nay trở thành tay sai cho thực dân Pháp câu kết với thực dân Pháp
bóc lột nhân dân ta. Giai cấp địa chủ được chia thành:
+ Đại địa chủ: có nhiều ruộng đất, câu kết với thực dân Pháp bóc lột nhân dân ta
+ Trung địa chủ
Tư tưởng cách mạng Nguyễn Ái Quốc được hình thành như thế nào từ khi gặp chủ
nghĩa Mac Lenin
4
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam GV: ThS. Lê Minh
+ Tiểu địa chủ
- Những địa chủ phong kiến phản cách mạng được thực dân Pháp dung dưỡng
và nuôi béo vì vậy đây chính là đối tượng của cách mạng
- Những địa chủ phong kiến bị đế quốc chèn ép có tinh thần dân tộc và tinh thần
cách mạng. Tuy nhiên cũng không trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng.
- Giai cấp nông dân
+ Chiếm 90% trong xã hội phong kiến thực dân Việt Nam bao gồm: Phú nông,
trung nông, bần nông, cố nông
+ Giai cấp nông dân bị địa chủ phong kiến và đế quốc bóc lột nặng nề, đế quốc

bóc lột nhân dân bằng sưu cao thuế nặng, địa chủ bóc lột nhân dân bằng cướp đoạt
ruộng đất, địa tô, cướp đoạt ruộng đất dẫn đến giai cấp nông dân bị đẩy vào đường
cùng.
+ Giai cấp nông dân là lực lượng đông đảo nhất và hăng hái nhất có vai trò
quyết định đến cuộc giải phóng dân tộc, bị đế quốc và địa chủ chèn ép mâu thuẫn
đặc biệt với đế quốc thực dân và phong kiến tay sai phản động vừa có mâu thuẫn về
dân tộc vừa có mâu thuẫn về giai cấp trong đó mâu thuẫn dân tộc là lớn nhất. Tuy
nhiên giai cấp nông dân cũng không thể trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng do
trình độ văn hoá thấp.
- Giai cấp công nhân
+ Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp ngay từ cuộc khai
thác thuộc địa lần thứ nhất.
+ Giai cấp công nhân Việt Nam còn rất trẻ chiếm 1% dân số, trình độ văn hoá kỹ
thuật rất thấp.
+ Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam: Ngoài những đặc điểm chung với
giai cấp công nhân thế giới giai cấp công nhân Việt Nam còn có những đặc điểm
riêng biệt khác so với giai cấp công nhân thế giới.
Đặc điểm riêng của giai cấp công nhân Việt Nam
- Chịu 3 tầng áp bức bóc lột (Đế quốc, tư bản trong nước, địa chủ phong kiến).
- Phần lớn xuất thân từ giai cấp nông dân cho nên họ gắn bó với dân tộc có mới
quan hệ gần gũi với nhân dân và có mối thâm thù với thực dân Pháp.
- Ra đời trước tư sản lực lượng đồng nhất không bị phân tán về lực lượng và sức
mạnh.
- Kế thừa truyền thống yêu nước đấu tranh của dân tộc.
- Do ra đời muộn giai cấp công nhân Việt Nam tiếp thu được ảnh hưởng của
phong trào cách mạng thế giới, ảnh hưởng của chủ nghĩa Mác-Lênin và cách mạng
tháng Mười Nga.
- Giai cấp công nhân Việt Nam đã sớm trở thành một lực lượng chính trị độc lập,
có đủ điều kiện và năng lực để lãnh đạo cách mạng.
Tư tưởng cách mạng Nguyễn Ái Quốc được hình thành như thế nào từ khi gặp chủ

nghĩa Mac Lenin
5
Đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam GV: ThS. Lê Minh
- Giai cấp tư sản
+ Ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp sau chiến tranh thế
giới thứ nhất họ đã trở thành một giai cấp rõ rệt trước đó họ chỉ được gọi là một
tầng lớp.
+ Tư sản mại bản là những tư bản hoạt động trong lĩnh vực thầu khoán, công
nghiệp và xây dựng có quyền lợi gắn liền với thực dân Pháp trở thành đối tượng của
cách mạng.
+ Tư sản dân tộc là những nhà tư sản vừa và nhỏ có xu hướng kinh doanh độc
lập bị tư sản Pháp chèn ép nên họ có tinh thần dân tộc chống thực dân Pháp, chống
phong kiến. Giai cấp này có tư tưởng dao động do đó cũng không thể trở thành lực
lượng lãnh đạo cách mạng.
- Giai cấp tiểu tư sản
+ Hình thành trong cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp sau chiến tranh
thế giới thứ nhất bao gồm: Trí thức, học sinh-sinh viên, công chức, tiểu thương, tiểu
chủ, dân nghèo thành thị. Họ sống chủ yếu ở thành thị và khu công nghiệp bị thực
dân Pháp chèn ép dễ bị rơi vào tình trạng thất nghiệp.
+ Giai cấp tiểu tư sản cũng rất hăng hái tham gia cách mạng và là một trong
những động lực đáng kể của cách mạng, họ là đồng minh của giai cấp công nhân có
thể đi với giai cấp công nhân đến xã hội chủ nghĩa.Tuy nhiên tư tưởng của họ rất
dao động do đó cũng không thể trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng.
Với những biến đổi xã hội của Việt Nam cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX
thì ngay trong lòng xã hội đã xuất hiện hai mâu thuẫn cơ bản phải giải quyết
đó là:
- Mâu thuẫn giữa dân tộc Việt Nam với đế quốc, tay sai
- Mâu thuẫn giữa nhân dân Việt Nam (nông dân) với địa chủ phong
kiến.
Hai mâu thuẫn này có quan hệ mật thiết và quy định lẫn nhau. Hai mâu

thuẫn cơ bản này xuất hiện trong lòng xã hội Việt Nam , nếu giải quyết đúng
đắn hai mâu thuẫn này sẽ tạo điều kiện cho cách mạng Việt Nam phát triển.
Do đó ta nói việc giải quyết những mâu thuẫn trong lòng xã hội Việt Nam
cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX nằm ngay trong lòng xã hội ấy.
2.2 Sự phát triển phong trào yêu nước theo khuynh hướng vô sản
- Xu hướng phong kiến: Phong trào Cần Vương (1885-1896)
- Xu hướng nông dân: Khởi nghĩa Yên Thế
- Xu hướng tư sản: tiêu biểu Phong trào Đông Du ( 1906-1908) ( Phan Bội
Châu) và Phong trào Duy Tân ( Phan Chu Trinh)
Tư tưởng cách mạng Nguyễn Ái Quốc được hình thành như thế nào từ khi gặp chủ
nghĩa Mac Lenin
6