30 đề và đáp án các bài văn nghị luận THCS ( phần 1)

BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
BA MƯƠI ĐỀ & ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
Đề 1
Hãy thể hiện quan điểm của mình trước cuộc vận động: “nói không với những
tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
Bài làm.
Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển, một số người đã quên đi những chuẩn
mực đạo đức để chạy theo những tiêu cực trong xã hội mà bệnh thành tích trong học tập
là một ví dụ. Trước tình hình đó, Bộ Giáo Dục nước ta đã vận động nhân dân “nói
không với những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
“Tiêu cực” là những biểu hiện không lành mạnh, có tác dụng không tốt đối với xã
hội, làm cho xã hội ta ngày càng đi xuống. “Thành tích” là kết quả của sự nỗ lực mà
con người đã bỏ ra. Kết quả đó không chỉ là một lợi ích vật chất hay tinh thần cá nhân,
tuy rằng phần lớn yếu tố tạo nên động lực khiến con người phải nỗ lực nhiều hơn, tốt
hơn để đạt thành tích chính là lợi ích cho mình. Nhưng con người vẫn có thể làm hết
sức mình vì lợi ích chung, lợi ích của xã hội, của đất nước. Thế nhưng “bệnh thành
tích” lại là kết quả của sự “nỗ lực” giả dối, nguỵ tạo. Sự khác nhau căn bản giữa “thành
tích” và “bệnh thành tích” chỉ là sự khác nhau giữa cái thật và cái giả. Và yếu tố then
chốt làm nên sụ khác biệt đó chính là tính trung thực. Chính vì thế mà nỗ lực để đạt
thành tích của một cá nhân hay một tập thề là một phẩm chất đạo đức tốt, đáng biểu
dương. Còn những tiêu cực và bệnh thành tích cần phải lên án và xoá bỏ.
Căn bệnh thành tích và tiêu cực trong thi cử ngày càng trở nên phổ biến ở Việt
Nam, nhà trường vì muốn đạt chỉ tiêu của bộ đề ra, giáo viên muốn hoàn thành tốt thi
đua của nhà trường nên đã lờ đi đạo đức nghề nghiệp mà cho đỉêm ảo. Phụ huynh vì
muốn con em mình là học sinh giỏi, học sinh thì muốn lên lớp, có danh hịêu mà không
cần phải tốn sức học bài. Vì những lý do đó mà ngày nay mới có hiện tượng chạy theo
thành tích mà không cần quan tâm đến chất lượng. Đối với các vị phụ huynh, chắc chắn
rằng chẳng ai muốn con mình học kém hay học mà không có chất lượng. Họ là những
người đã bỏ ra tiền của thật, công sức thật, thời gian thật và những hy vọng thật về một
tương lai tốt đẹp thật của con em mình khi lo cho chúng được ăn học đến thành tài. Vì
thế, chẳng có lý do gì họ lại mong muốn nhận sự giả dối từ kết quả học tập của con em

mình. Tuy nhiên, đứng trên quan điểm thực dụng, họ sẵn sàng làm mọi cách, kể cả
những cách tệ hại nhất mà chúng ta đã được biết qua báo chí, để con em họ qua được
một kỳ thi, có một tấm bằng đề tìm việc sau này. Có một tấm bằng đi đã, vì đó là tấm
bằng được xã hội thừa nhận, rồi sau này khi có điều kiện sẽ cố mà học tiếp một cách
chân thực. Như vậy, suy cho cùng, phu huynh và học sinh chính là những người đã tiếp
tay, để cho bệnh thành tích ngày càng lan rộng và nặng hơn.
Đầu năm hai ngàn không trăm lẻ sáu, tại trường trung học cơ sở Trần Phú, huyện
miền núi Sông Hinh tỉnh Phú Yên đã phát hiện hai mươi sáu học sinh lớp sáu đọc chưa
thông, viết chưa thạo nhưng vẫn cứ đựoc lên lớp. Trong những kì thi tốt nghiệp phổ
thông và đại học, hiện tượng mang tài liệu vào phòng thi, tài liệu vất trắng cả sân
(1)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
trường sau buổi thi đã từng được báo chí đề cập tới. Khi biết những thông tin này,bản
thân chúng ta có suy nghĩ gì? Cả một thế hệ,cả một tương lai đất nước nay phải để
những con người như thế gánh vác thì chẳng có gì kinh khủng hơn. Nếu những con
người giữ những chức vụ cao trong xã hội là những người “hữu danh vô thực” thì đó là
những hạt sạn của xã hội, là nguyên nhân kéo nước ta chậm lại trên con đường phát
triển.
Chúng ta đều hiểu rằng, một xã hội muốn phát triển phải có nhiều nhân tài, mà
nhân tài phải là người có năng lực thực sự, là nguyên khí của quốc gia. Giáo dục chính
là điểm xuất phát, là nơi sản sinh ra nguồn năng lực cho sự cường thinh của một nước,
một cộng đồng dân tộc. Một nền giáo dục thực sự tốt sẽ tạo nên những con người đạt
những thành tích tốt và trung thực. Những thành tích ấy sẽ tạo nên những bước tiến
mạnh mẽ cho cộng đồng dân tộc trên con đường phát triển. Đất nước chúng ta đang tiến
bước trên con đường đổi mới, mở cửa, hội nhập và tranh đua với thế giới đề giành lấy
một vi trí xứng đáng trên hành tinh này. Cuộc đấu tranh kinh tế sắp đến rất quyết liệt và
mang tính chất thắng bại sinh tử không khác gì trên chiến trường hay trên võ đài. Ở đó,
một võ sĩ chỉ có thể chiến thắng đối chủ bằng tài năng thực sự của chính mình, không
phải vì có một văn bằng chứng nhận đẳng cấp cao hơn. Đất nước chúng ta sau này có
cường thịnh hay không tùy thuộc vào nền giáo dục của chúng ta có đổi mới để có thể

sản sinh ra những nhân tài thực học hay không.
Chúng ta cần phải học tập thật tốt, ra sức học tập và tu dưỡng đạo đức để sau này
có thể giúp ích cho xã hội và cho bản thân. Cần phải đẩy lùi tiêu cực trong thi cử và
bệnh thành tích. Đó không phải là vịêc qúa khó nếu chúng ta cùng có quyết tâm “nói
không với những tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”.
Đề 2
Viết một đoạn văn, trình bày suy nghĩ của anh/chị về hiện tượng “nghiện”
internet trong nhiều bạn trẻ hiện nay.
Đáp án.
a) Yêu cầu.
- Chỉ viết một đoạn văn.
- Phải viết đúng kiểu văn bản nghị luận.
- Phải nghị luận đúng vấn đề nghiện internet trong nhiều bạn trẻ hiện nay. Sau đây
là một số ý tham khảo; thí sinh ít nhất phải nêu được một luận điểm và tìm các luận cứ,
kết hợp với các thao tác lập luận để nghị luận.
+ Nêu hiện tượng: hiện nay có nhiều bạn trẻ nghiện internet.
+ Nguyên nhân.
(2)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
+ Phê phán những tác hại của hiện tượng; nêu những tấm gương học tốt và biết sử
dụng internet vào việc có ích, phù hợp.
b) Cách cho điểm.
Giám khảo căn cứ vào từng bài thi cụ thể để chấm điểm (trừ điểm những bài: viết
hơn một đoạn văn, viết không đúng kiểu văn bản nghị luận…); chấm điểm cao cho
những bài viết độc đáo, sáng tạo…
Đề 3
Sống đẹp là gì hỡi bạn?
Trong cuộc sống hằng ngày mỗi người chọn cho mình những cách thể hiện khác
nhau hình thành lên những cách sống khác nhau: sống đẹp, sống có ích và lối sống ích
kỷ, buông thả thậm chí chìm trong vòng tội lỗi. Như vậy “sống đẹp" là một lối sống

tích cực mà mỗi người cần phải hướng tới. Nhưng sổng thế nào mới là lối "sống đẹp”,
còn là điều băn khoăn của rất nhiều người.
“Đẹp” không phải chỉ là cái đẹp hình thức. Cái "đẹp" thể hiện từ những hành động
cư xử nhỏ nhất trong cuộc sống đến nghị lực vươn lên trong mỗi con người. "Sống đẹp"
trước hết phải xuất phát từ lòng nhân ái, từ chính tình yêu trong trái tim để từ đó mà
sống hết mình vì người khác, để bao dung, thứ tha Xuất phát từ tình yêu thương nên
bất cứ hành động nào dù là nhỏ nhất cũng đầy sự quan tâm, chia sẻ giữa những con
người. Một sáng đến trường, bạn không sợ muộn học mà dừng lại giúp một cụ già qua
đường. Mỗi ngày dành dụm tiền để ủng hộ quỹ "Vì người nghèo". Những hành động ấy
dù nhỏ nhặt nhưng đều là những nghĩa cử cao đẹp.
Lại nhớ đến hơn 30 năm trước đây, người con gái Hà Nội Đặng Thuỳ Trâm xung
phong vào chiến trường Quảng Trị gian khổ bản thân chịu những thiệt thòi nhưng chị
vẫn dành một tình thương bao la cho những người quanh chị. Bất lực trước một ca mổ,
chị đau đớn, lo lắng cho người em nuôi giờ này đang đè nặng tang tóc, đêm chị mất
ngủ.
Tất cả những điều ấy đều xuất phát từ lòng yêu thương trong trái tim chị! Để chính từ
những lo lắng, đớn đau ấy dân tộc Việt Nam có một người con anh dũng, kiên cường
tận tụy làm người. Đó là chuyện của 30 năm trước, còn giờ đây có biết bao người ngày
đêm nhen lên ngọn lửa tình yêu thương trên cõi đời này. Một nhà giáo già ngày ngày
đạp xe khắp chốn bán những bức hình cụ Rùa Hồ Gươm mà thầy vô tình chụp được để
lấy tiền góp vào quỹ "Vì người nghèo". Bao nhà hảo tâm, bao con người có mỗi năm lại
lắng lòng mình nhớ đến những người còn trong đói khổ bần cùng.Cuộc sống muôn màu
muôn vẻ tạo nên muôn nghìn gương mặt con người khác nhau: có người tốt, kẻ xấu, có
những người từng gây ra tội ác. Nhưng không có ai chưa từng sai lầm. Dẫu có lầm lạc
bước vào ngõ cụt vẫn có thể quay đầu lại. Chúng ta vẫn luôn dang tay chờ đón một con
người mới ở những người từng mắc tội. Mỗi dịp lễ lớn, không chỉ những người ngoài
khung sắt nhà lao mới náo nức chờ đợi mà những người ở trong cũng vui mừng vì mỗi
dịp ấy họ lại có cơ hội được ân xá, được trở về với người thân, bè bạn. Chào đón họ
(3)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC

bằng lòng bao dung tha thứ, tin vào một sự thay đổi ở họ đó cũng là "sống đẹp". Chính
nhờ có lòng yêu thương mà không ít người tìm lại được chính mình.
Có một nhà thơ với bút danh "Hoàn Lương" từng nửa đời làm tướng cướp trên
những chuyến tàu Đà Nẵng - Nha Trang, làm đại gia buôn lậu xảo quyệt, thi nhân ấy
tên là "Nguyễn Đức Tân" (Đông Mỹ - Thanh Trì - Hà Nội). Nửa đời làm việc thất đức
nhưng trong trại giam được nghe lời khuyên nhủ tâm tình của giám thi, như người tỉnh
cơn mê anh tâm sự:“Đêm đêm nghe tiếng vọng vangTiếng ngoài xã hội rộn ràng trong
đêmĐã buồn lại thấy buồn thêmKhát thèm cuộc sống ấm êm ngoài đời”Và cuộc đời
của tên tướng cướp ấy rẽ sang một ngả khác khi mãn hạn tù, anh trở thành một nhà thơ,
một thành viên của đội Công an xã. Khi được hỏi làm thế nào mà cá sự thay đổi lớn
trong anh như vậy, tướng cướp, thi nhân ấy trả lời nhờ có sự bao dung, tình yêu của
người vợ hiền và của tất cả mọi người.
Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn từng viết "Sống trên đời cần có một tấm lòng. Để làm gì
em biết không? Để gió cuốn đi, để gió cuốn đi…". Gió sẽ cuốn những tấm lòng thảo
thơm gieo tình yêu khắp muôn nơi, mang lại ánh sáng cho miền đất tăm tối, mang lại
hạnh phúc cho những người cùng khổ. Mỗi chúng ta, hãy gửi theo gió tấm lòng mình
để cứu giúp bao người và để chính chứng ta là những con người có lối "sống đẹp”.
“Cuộc sống không có con đường cùng chỉ có những ranh giới, điều cốt yếu là phải
làm sao để vượt qua được những ranh giới ấy” (Nguyễn Khải). Cuộc sống luôn chứa
đựng những thử thách, và không ai là không vấp ngã một lần. Vậy nhưng sau cú ngã
đau đớn ấy, bạn làm gì mới là điều đáng nói. Trong đầu tôi cứ thể hiện lên hình ảnh con
lật đật nhỏ bé miệng luân nở nụ cười và lần nào vấp ngã cũng bật dậy, trên môi vẫn là
nụ cười lạc quan. Đã bao giờ bạn được như con búp bê ấy, kiên cường và nghị lực?
Đọc Đặng Thuỳ Trâm, những dòng tâm sự của chị, từng câu từng chữ bao giờ cũng tràn
ngập một lòng ham sống phi thường. "Đời phải trải qua giông tố nhưng chớ cúi đầu
trước giông tố ". Câu nói tâm đắc ấy của chị, giờ đây, mỗi chúng ta cũng phải lấy đó
làm châm ngôn sống cho cuộc sống của mình.
Tôi được nghe thầy dậy Hoá kể câu chuyện về người học trò cũ của thầy. Anh là
một học sinh chăm ngoan, học giỏi, luôn nằm trong nhóm đầu. Vậy nhưng trong kỳ thi
Đại học quan trọng anh lại trượt điều tưởng như không thể đã xảy ra. Đau buồn, thất

vọng về chỉnh mình, cuộc sống của một thanh niên 18 tuổi lúc ấy chỉ toàn một màu đen
khi bao hứa hẹn tương lai, kỳ vọng của gia đình, thầy cô đều sụp đổ. Không chịu giam
mình trong màn đêm, anh tự mình thắp lên ngọn nến niềm tin và tiếp tục học tập hết
mình. Anh đã đỗ vào năm sau với một số điểm cao. Dù so với bạn bè, anh là người đến
sau nhưng anh lại là người đạt được chiến thắng lớn nhất: Chiến thắng chính mình,
cuộc sống với những ranh giới của nó luôn bao quanh bạn. Nếu không có nghị lực làm
sao bạn có thể đi hết được con đường của riêng mình? Từ số 1 đến số 0 chỉ trong gang
tấc nhưng khoảng cách từ số 0 đến số 1 trên trục đời là cả một quá trình mà nếu không
có niềm tin, nghị lực, bạn sẽ mãi chỉ là con số 0 mà thôi. Hãy là một người bộ hành với
đôi chân dẻo dai sẵn sàng đạp lèn mọi chông gai để bước đi: "Chặng đường nào trải
bước trên hoa hồng, bàn chân cũng thấm đau vô vàn những mũi gai” Lời bài hát của
ban nhạc tôi yêu thích cứ văng vẳng bên tai. Bàn chân có thể sẽ chảy máu vì gai nhọn
nhưng đừng ngồi xuống rên xiết, hãy để máu ấy thấm lên những cánh hồng đỏ thắm
(4)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
trên bước đường vinh quang của bạn! Làm được như vậy tức là bạn đang "sống
đẹp",sống và luôn giữ cho mình một niềm tin vào ngày mai, luôn có một nghị lực vươn
lên hướng đến ánh mặt trời.Tôi từng đọc một bài thơ nghe qua tưởng chỉ là thơ vui
nhưng lại mang một ý nghĩa sâu sắc: "Khi anh sinh ra/ Mọi người đều cười/ Riêng anh
thì khóc tu tu/ Hãy sống sao để khi chết đi/ Mọi người đều khóc/ Còn môi anh thì nở nụ
cười”. Bạn và tôi, hãy tự chiêm nghiệm cho mình lối sống đẹp để khi ở cuối con đường,
chúng ta đều mỉm cười mãn nguyện!
Đề 4
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết:
“Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn
vẹn”.
Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) nói lên0 suy nghĩ của anh (chị) về
quan niệm sống nêu trên.
ĐÁP ÁN.
Yêu cầu về nội dung:

a. Học sinh hiểu được thực chất câu nói của Lưu Quang Vũ: Con người phải sống
thật với chính mình.
b. Lí giải được tại sao con người phải sống thật với chính mình (con người là một
thực thể thống nhất giữa hai mặt tinh thần và thể xác. Nếu không sống thực với mình
thì con người sẽ đau khổ và sẽ gây ra đau khổ, tai hoạ cho những người xung quanh )
c. Biết liên hệ với thực tế cuộc sống hiện nay để chỉ ra tác hại của cách sống bên
trong một đằng, bên ngoài một nẻo. Từ đó rút ra bài học cho bản thân: Hãy trung thực
với bản thân, đừng tự lừa dối mình và lừa dối những người xung quanh.
Yêu cầu về dựng đoạn:
a. Viết đúng dung lượng yêu cầu: khoảng trên 200 từ.
b. Đoạn văn mạch lạc, thể hiện được tính liên kết và hướng kết cấu.
* Biểu điểm:
Giáo viên chú ý kết hợp cả 2 yêu cầu trên để chấm:
- Điểm 3: Học sinh xác định đúng trọng tâm, biết cách làm một bài nghị luận xã
hội; đảm bảo được các ý nêu trên; văn viết chặt chẽ, mạch lạc.
- Điểm 1-2: Học sinh nêu được 2/3 số ý. Văn viết tương đối mạch lạc; không sai
nhiều lỗi chính tả và diễn đạt.
(5)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
- Điểm dưới 1: Chỉ nêu được ½ số ý nêu trên; sai nhiều lỗi chính tả và diễn đạt.
Đề 5
Bàn về tình trạng bạo lực học đường hiện nay.
a/Yêu cầu:
Về nội dung:
- Học sinh có thể giới thiệu vấn đề từ nhiều góc độ, nhưng phải nêu được vấn đề
tình trạng bạo lực học đường đang trở nên phổ biến khiến dư luận xã hội quan tâm, báo
động.
- Giải thích khái niệm bạo lực học đường: cách úng xử, giải quyết các mâu thuẫn,
bất đồng nảy sinh trong học tập, sinh hoạt trong nhà trường giữa học sinh bằng bạo
lực…Học sinh có thể nêu ví dụ làm rõ.

- Nguyên nhân của tình trạng trên: việc giáo dục đạo đức học sinh, thanh thiếu
niên ở nhiều gia đình, trong nhà trường bị buông lỏng; nhiều giá trị đạo đức bị xói mòn
trong cơ chế kinh tế thị trường; tình trạng bế tắc, mất phương hướng trong một bộ phận
giới trẻ… Nêu một vài dẫn chứng làm rõ lập luận.
- Cách giải quyết tình trạng bạo lực học đường.
- Suy nghĩ của bản thân trong việc giải quyết các mâu thuẫn trong đời sống…
Về kĩ năng:
- Học sinh nắm vững kĩ năng làm bài văn nghị luận về các vấn đề xã hội, biết nêu
vấn đề, giải thích, chứng minh, đánh giá vấn đề; từ đó rút ra bài học cho bản thân.
- Bài làm có bố cục rõ ràng; diễn đạt mạch lạc; ít mắc lỗi chính tả, ngữ pháp.
b/Cho điểm:
- Điểm 3: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên. Văn viết trôi chảy. Chấp nhận một vài lỗi
nhỏ.
- Điểm 2: Đáp ứng yêu cầu ở mức khá; biết tìm dẫn chứng làm rõ lập luận.Văn
viết trôi chảy; có thể mắc 3- lỗi chính tả, ngữ pháp.
- Điểm 1: Không rõ lập luận, không biết giải thích khái niệm, giải thích không
chính xác; không có dẫn chứng; bài làm sơ sài, có trên 4 lỗi chính tả, ngữ pháp.
- Điểm 0: Để giấy trắng hoặc chỉ viết vài dòng không rõ ý.
(6)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
Đề 6
Học, học nữa, học mãi (Lê-nin)
1/MB: nêu vấn đề nghị luận: “học, học nữa, học mãi”. Học hỏi là 1 việc rất quan
trọng đối với nhân dân ta, đối với cả nhân loại từ ngàn xưa cho đến nay. Nó giúp con
ng` mở mang kiến thức,nó giúp cho đất nước văn minh, tiến bộ. nhận thức được tầm
wan trọng của vấn đề này, tuy fải bận trăm công nghìn việc, nhưng Lê-nin vẫn thường
khuyên cán bộ và tự đặt cho mình nhiệm vụ: “học, học nữa, học mãi”.
2/TB:
A-BÌNH:
a) Giải thích câu nói (hoặc nêu các biểu hiện của vấn đề) học là việc học sinh tiếp

thu kiến thức của nhân loại dưới sự hướng dẫn của thầy cô giáo…khi học chúng ta fải
tìm tòi, suy nghĩ them để hiểu rõ và mở rộng các kiến thức đã thu thập được. như thế
lời dạy của lê-nin có ý nghia là khuyên chúng ta fải luôn học hỏi ko ngừng, học hỏi suốt
đời chẳng những trong nhà trường và cả ngoài XH…
b) Phân tích các mặt đúng,lợi:đó là một chân lí, một sự thật hiển nhiên, rõ rang từ
trước đến nay. bởi vì kiến thức của nhân loại bao la mênh mông như biển cả còn sự
hiểu biết của mỗi ng` trong chúng ta chỉ như giọt nước. hơn thế nữa, mỗi một giây phút
trôi wa thì hành tinh của chúng ta lại có một phát minh mới ra đời, vì thế ko bao h
chúng ta học được hết những kiến thức đó và cũng vì thế mà chúng ta fải luôn luôn học
tập ko ngừng.làm sao chúng ta có thể quên được tấm gương của nhà bác học Lê Quý
Đôn của đất nước VN hoặc các bác học Newtơn, Ampere… trên thế giới đã suốt đời
học hỏi và cống hiến nhiều kiến thức quý báo cho nhân laọi. ngoài ra, lời nhận định này
cũng đúng vì nó có giá trị về mặt giáo dục con ng` mới, giáo dục lý tưởng sống cao
quý. Cho nên chúng ta ko lạ gì khi thấy các danh nhân trên thế giới cũng từng có những
suy nghĩ tương tự như câu nói nổi tiếng của Darwin:“nhà bác học ko có nghĩa là ngừng
học” hay:“đường đời là chiếc thang ko nấc chót, việc học là quyển sách ko trang cuối
cùng.” (Kalinin) hay câu của Bác Hồ: “học hỏi là một việc fải tiếp tục suốt đời”.Chính
câu nói của các nhà bác học càng làm tăng them giá trị chân lí của lời nhận định của
Lê-nin.
-LUẬN: (mở rộng vấn đề)
a) Phân tích các mặt bổ sung. Nhưng thật đáng tiếc là có những người làm ngược
lại với lời dạy bảo quý giá này. thật đáng tiếc là trong nhà trường có những học sinh
lười biếng, ko cố gắng chăm lo học tập, kiền thức nôgn cạn, dở dang. Cũng như thế
trong XH còn có những kẻ tự kiêu, tự mãn khi đã đạt được = cấp mà ko chịu típ tục học
hỏi. và đương nhiên những kẻ đó đáng bị chê trách vì đã ko nghe theo lời khuyên bảo
tốt đẹp này.
b) Xây dựng thái độ đúng cần phải có.Do đó, học hỏi suốt đời là một việc fải làm
và cần làm. Ý nghĩa trọn vẹn, sâu xa của câu nói cũng là muốn chúng ta thực hiện được
điều đó. Nhưng làm như thế vẫn chưa đủ. để việc học hỏi đạt kết quỷ thật tốt, chúng ta
(7)

BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
fải xác định rõ động cơ học tập là vì tổ quốc, vì nhân dân, học để trở thành ng` lao động
mới có khả năng trình độ để phục vụ đất nước,sẵn sàng xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
bên cạnh mục đích học tập,chúng ta còn fải có tinh thần thái độ học tập đúng đắn, học
đi đôi với hành, học ở nhà trường, học ngoài XH
c) Phân tích nguyên nhân, hậu quả (or tác dụng) nếu đạt được những điều kiện trên
thì việc học hỏi sẽ mang lại 1 tác dụng, 1 kết quả thật to lớn là kiến thức của mỗi ng`
trong chúng ta sẽ được lien tục nâng cao, từ đó sẽ giúp cho đất nước ngày càng văn
minh tiến bộ. đặc biệt là đối với đất nước chúng ta ngày nay,nhiệm vụ học tập càng trở
nên vô cùng cấp thiết,trở thành nghĩa vụ của mỗi ng` công dân vì đất nước ta, sau gần
một trăm năm đô hộ của thực dân pháp,sau hơn hai mươi năm chiến đấu chống đế quốc
mỹ, đa số nhân dân ta ko có thời giờ và phương tiện để học tập.nên muốn nhanh chóng
hàn gắn vết thương chiến trrang, ổn định đời sống nhân dân, khôi phục và phát triển
kinh tế, tiến tới xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ và phồn vinh, ta cần fải cố
gắng học tập gấp năm mười lần trước đây thì mới mong có một đội ngủ cán bộ quản lí,
khoa học kĩ thuật đông đảo, công nhân lành nghề,nông dân có trình độ cao để tiếp thu
kỹ thuật mới tăng nâng suất lao động.
3/KB: thái độ,kết luận chung của bài nghị luận.Rõ rang nhận định của lê-nin đúng
là một sự thật hiển nhiên trong cuộc sống, là một chân lí của thời đại. Đồng thời,câu nói
trên cũng bộc lộ tấm long, ước muốn thiết tha của Lê-nin.
Đề 7
Nhạc sĩ thiên tài người Đức Beethoven nói:
“Trong cuộc sống, không có gì cao quý và tốt đẹp hơn là đem lại hạnh phúc cho
người khác”.
Anh/chị hãy trình bày suy nghĩ của mình về ý kiến trên trong một bài văn ngắn
(khoảng 01 trang giấy thi).
Đáp án:
1/ Yêu cầu nội dung: học sinh có thể trình bày khác nhau song cần giới thiệu được
câu nói của Beethoven, hiểu quan niệm sống cao quí mà nhạc sĩ nêu lên, khẳng định ca
ngợi quan niệm sống hướng về cống hiến, vị tha; phê phán quan niệm sống ích kỉ,

hưởng thụ cá nhân…Sau đây là các yêu cầu cụ thể:
Giải thích: (0.5)
- Hạnh phúc: cuộc sống tốt đẹp; niềm vui, sự thỏa mãn về mặt tinh thần, tình cảm
của con người…
- Câu nói thể hiện quan niệm sống đẹp, vị tha…
Bình luận: (2.0)
(8)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
- Trong cuộc sống, ai cũng tìm kiếm hạnh phúc nhưng quan niệm về hạnh phúc
của mỗi người khác nhau. Có người coi sự thỏa mãn vật chất, tình cảm của riêng mình
là hạnh phúc. Nhưng cũng có không ít người quan niệm hạnh phúc là cống hiến, là trao
tặng. Đối với họ, cuộc sống chỉ có ý nghĩa khi con người biết hi sinh cho hạnh phúc
nhân loại. Beethoven quan niệm như thế.
- Những người biết sống vì người khác, đem lại hạnh phúc cho người khác, là
những người có tấm lòng nhân hậu; có cuộc sống đầy ý nghĩa cao cả, đáng trân trọng…
Nêu các dẫn chứng làm rõ luận điểm.
- Phê phán lối sống vị kì, đối với nhân quần, xã hội. (Như Victor Hugo đã nói: “kẻ
nào vì mình mà sống thì kẻ ấy vô tình đã chết với người khác”.
- Liên hệ bản thân. (0.5)
2/ Cho điểm:
- Cho điểm tối đa đối với bài làm diễn đạt ý rõ ràng, mạch lạc, không sai chính tả,
ngữ pháp.
- Sai lỗi chính tả, ngữ pháp tuỳ mức độ trừ từ 0.25 điểm đến 1.5 điểm…)
Lưu ý: Độ dài văn bản chỉ có tính tương đối, không phải căn cứ để cho điểm.
Đề 8
Đề: Một triết học nói: Mỗi con vật khi sinh ra đều là tất cả những gì nó có. Chỉ có
con người là ngay từ thuở lọt lònng thì chẳng là gì cả. Nó làm thế nào thì nó sẽ trở
thành như thế ấy, và nó phải làm bằng tự do của chính nó. Tôi chỉ có thể trở thành kẻ
do chính tôi làm ra.
Bài làm.

Các bạn đã từng nghe câu “Tôi chỉ có thể trở thành kẻ do chính tôi làm ra” chưa?
Có lẽ câu nói thật lạ kì phải không các bạn, đây là câu nói của một nhà triết học, tuy
thật khó hiểu nhưng nó lại hàm chứa một ý nghĩa vô cùng sâu sắc, nhà triết học có ý
nhắc nhở chúng ta điều gì đây? Vậy bây giờ chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ ý nghĩa câu
nói này nha các bạn.
Không chỉ đơn giản bằng một câu ngắn gọn như vậy, nhà triết học còn nói:“Mỗi
con vật khi sinh ra đều là tất cả những gì nó có. Chỉ có con người là ngay từ thuở lọt
lòng thì chẳng là gì cả.Nó làm thế nào thì sẽ trở thành như thế ấy, và nó phải làm bằng
tự do của chính nó. Tôi chỉ có thể trở thành kẻ do chính tôi làm ra’’.Đến đây một phần
cánh cửa như được mở rộng.
Tại sao lại nói “mỗi con vật khi sinh ra đều là tất cả những gì nó có”?.Mỗi con vật
khi sinh ra đều biết ăn, biết đi lại, biết bắt mồi… tất cả đều là do bản năng sinh tồn của
nó, giống như con mèo con, khi mới sinh ra là đã biết bò lại gần mẹ để bú, để hưởng
(9)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
chút hơi ấm ngọt ngào mà mẹ nó dành cho những đứa con yêu thương, rồi dần tự mở
đôi mắt nhỏ xinh mèo con bắt đầu tập được những bước đi chập chững, rồi chạy nhảy,
đến nô đùa, đến bắt chuột, tất cả đều là do tự nhiên mà có, không ai dạy bảo, mèo con
trưởg thành và cả vòng đời mèo con vẫn như vậy, không thay đổi.
Thật hay, tạo hoá đã ban tặng cho loài vật một bản năng đặc biệt để có thể thích
nghi với cuộc sống thế nhưng “Chỉ có con người là ngay từ thuở lọt lòng thì chẳng là gì
cả’’.Đúng vậy, con người không hề có một chút bản năng đặc biệt nào,tất cả mọi thứ
hoàn toàn phụ thuộc vào người khác,phải trải qua sự rèn luyện, tập tành mới có được
khả năng.Con người khi sinh ra vốn chẳng biết gì,chỉ nhắm nghiền đôi mắt bé xiu và oa
oa oà lên những tiếng khóc đòi bú mẹ, thật sự chẳng thể nào chạm được tới mẹ. Tất cả
là nhờ mẹ nâng niu,ôm ấp vào lòng hoà tan dòng sữa ngọt chạm vào môi hồng bé xinh
thì mới tiếp tục sự sống được. Không chỉ vậy, làm sao con người có thể tự đi đứng, bò
trườn được,tất cả phải qua quá trình rèn luyện ngay từ thuở ban đầu.Hai tháng biết lật,
ba tháng biết bò, sáu tháng chập chững biết đi, mười tháng bắt đầu hoàn thiện bước đi
của mình… Đâu phải tự nhiên! Đều do bàn tay nồng ấm của mẹ dìu dắt từng bước,

từng bước một,tạo nên khả năng sinh tồn, hoà nhập với cuộc sống cho một sinh linh bé
nhỏ dần bước vào đời.
Con người khác với con vật là có tri thức, có phẩm chất đạo đức nhưng đây cũng
đâu phải là điều vốn sẵn có trong từng người mà nó được phát huy, phát triển qua
những ngày học tập, những ngày được dạy dỗ. Cũng như chúng ta ngay từ nhỏ đã được
dạy rằng phải biết hiếu thảo với cha mẹ, bên ngoài xã hội cần tôn trọng người khác,
phải chân thành, công bằng và nhiều điều khác nữa, những lời dạy đó ăn sâu vào tâm
trí, nó lớn theo thời gian khi ta càng lớn, và được áp dụng ngay trong đời sống. Thử hỏi
không có sự chui rèn, không có sự luyện tập thì làm sao ta có thể hoà nhập với cuộc
sống hiện tại đựơc, bởi vậy “nó làm thế nào thì nó sẽ trở thành như thế ấy, và nó phải
làm bằng tự do của chính nó”. Đó chính là lí do ta cần phải biết sống, biết hành động,
biết nỗ lực.Cũng như khi muốn đánh được một bản nhạc hay thì ta phải tập đánh đàn,
điều đó xuất phát từ lòng yêu thích, bắt nguồn từ sự tự nguyện, không hề bị cưỡng ép,
ràng buột. Con người là một tờ giấy trắng, chỉ từng nét, từng nét bút mới vẽ lên bức
tranh hoàn thiện, nên cần phải luyện tập từ thấp đến cao, từ dễ đến khó, mới có thể hấp
thu kiến thức từ cuộc sống được. Giống như trong học tập đâu phải ai mới đầu cũng
được ngồi trên chiếc ghế đại học, mà phải bắt đầu từ lớp một, trải qua mười hai năm
rèn luyện gian khổ mới được ngồi vững trên chiếc ghế ấy. Tóm lại để đạt được thành
công, ước muốn, nguyện vọng thì chính bản thân phải có sự nổ lực thực sự, cố gắng
toàn vẹn thì thành công sẽ đến trong tầm tay thôi.
Tuy nhiên đâu phải ai cũng đi được đến cùng của sự thành công. Có nhiều người
đang học rất tốt nhưng vì mê chơi bỏ ngang việc học thế là mất tất cả qua một lúc nông
nỗi, quả đúng thật họ làm thế nào thì sẽ nhận lại được kết quả như thế ấy thôi!.Chính vì
vậy hãy luôn nhớ rằng “tôi chỉ có thể trở thành kẻ do chính tôi làm ra”, chỉ có ta mới
quyết định được số phận của ta, con người ta thế nào thì do chính ta làm nên. Một
người nếu biết gắng công học tập, biết chú trọng đến phẩm chất đạo đức, …. Thì sau
này sẽ làm nên danh tiếng góp phần đưa đất nước đến một góc trời vinh quang, xây
dựng đất nước ta thành toà lâu đài đẹp nhất mà không cường quốc nào có thể sánh
bằng.Nhưng thật dáng tiếc xã hội ta ngày nay vẫn không thiếu những kẻ tự huỷ diệt
(10)

BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
mình,những con người thân tàn ma dại do ăn chơi sa đoạ, dẫn đến bị AIDS,bị nghiện
ngập là cũng do chính họ tự tạo ra, tự tạo cho họ một cuôc sống khổ sở, bị mọi người
xa lánh.Bên cạnh là những kẻ chỉ biết trông chờ vào người khác, không biết tự nỗ lực
bản thân trong hoc hành cũng như trong công việc. Thật đáng phê phán!
Qua câu nói vô cùng đáng giá của nhà triết học, có lẽ đã làm thức tỉnh chúng ta,
cho nên ngay từ bây giờ phải biết rèn luyện bản thân, học tập thật tốt, khắc phục chỗ
hạn chế còn phải trông chờ vào người khác,để bản thân ta phát triển hơn, và hơn hết
phải làm nên một con người hợp thời đại thì xã hội mới phát triển, đất nước mới giàu
mạnh.
Nhưng các bạn cũng hãy nhớ rằng chúng ta không hề cô độc chiến đấu với số
phận mà bên cạnh đó còn có gia đình, xã hội nữa.Chính những tác động đócũng có thể
tạo nên tôi của ngày mai.
Câu nói của nhà triết học thật thú vị phải không các bạn? Biết bao điều ý nghĩa, vô
giá được ẩn chứa trong câu nói này. Hãy tự khẳng định cái tôi của chính mình và làm
nên cái tôi thật sự, thật giá trị cho xã hội này nha các bạn!!!! “Tôi chỉ có thể là kẻ do
chính tôi làm ra”
Đề 9
Trong vở kịch Hồn Trương Ba, da hàng thịt, nhà văn Lưu Quang Vũ có viết:
“Không thể bên trong một đằng, bên ngoài một nẻo được. Tôi muốn được là tôi toàn
vẹn”.
Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 từ) nói lên suy nghĩ của anh (chị) về
quan niệm sống nêu trên.
ĐÁP ÁN.
Yêu cầu về nội dung:
a. Học sinh hiểu được thực chất câu nói của Lưu Quang Vũ: Con người phải sống
thật với chính mình.
b. Lí giải được tại sao con người phải sống thật với chính mình (con người là một
thực thể thống nhất giữa hai mặt tinh thần và thể xác. Nếu không sống thực với mình
thì con người sẽ đau khổ và sẽ gây ra đau khổ, tai hoạ cho những người xung quanh )

c. Biết liên hệ với thực tế cuộc sống hiện nay để chỉ ra tác hại của cách sống bên
trong một đằng, bên ngoài một nẻo. Từ đó rút ra bài học cho bản thân: Hãy trung thực
với bản thân, đừng tự lừa dối mình và lừa dối những người xung quanh.
Yêu cầu về dựng đoạn:
a. Viết đúng dung lượng yêu cầu: khoảng trên 200 từ.
(11)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
b. Đoạn văn mạch lạc, thể hiện được tính liên kết và hướng kết cấu.
* Biểu điểm:
Giáo viên chú ý kết hợp cả 2 yêu cầu trên để chấm:
- Điểm 3: Học sinh xác định đúng trọng tâm, biết cách làm một bài nghị luận xã
hội; đảm bảo được các ý nêu trên; văn viết chặt chẽ, mạch lạc.
- Điểm 1-2: Học sinh nêu được 2/3 số ý. Văn viết tương đối mạch lạc; không sai
nhiều lỗi chính tả và diễn đạt.
- Điểm dưới 1: Chỉ nêu được 1/2 số ý nêu trên; sai nhiều lỗi chính tả và diễn đạt.
Đề 10
Chữ "DANH" trong cuộc sống.
Từ khi có xã hội loài người, mỗi cá thể trong cộng đồng bắt đầu có một cái tên.
Khi xã hội phân chia giai cấp rõ rệt, bên cạnh tên kèm theo những “phụ đề” để chỉ đẳng
cấp xã hội, như: quý ông, quý bà, quý cô, thảo dân, thứ dân Từ đấy bắt đầu có sự rắc
rối cho chữ DANH. Con người ta đi đến chữ DANH bằng năm bảy đường khác nhau:
Người thì dựa vào tài đức chính mình; kẻ phải cậy vào tiền tài, thế lực người khác;
người thì lưu danh nhờ những công trình lợi dân, ích nước; kẻ để tiếng bằng những thủ
đoạn xấu xa.
Trong cuộc sống, lắm khi chữ DANH gắn với chữ LỢI (danh lợi) khiến con người
ta bằng mọi giá để đạt được dù là hư danh. Cho nên có DANH đấy, thực chất không có
giá trị gì, lúc này trở thành không có danh giá, mất danh dự.
Tiếc rằng, dư luận xã hội vẫn chưa lên án mạnh mẽ, quyết liệt với những hiện
tượng háo danh chạy bằng, chạy chức, chạy học vị, chạy các loại danh hiệu này nọ.
Nhiều vị chạy học hàm kiếm cho bằng được DANH giáo sư, phó giáo sư dù chẳng dạy

giờ nào, mà dù có dạy cũng không ai chịu khó nghe lần thứ hai, các vị này thường được
gọi là “giáo sư gây mê”. Tri thức xã hội không vì thế mà giàu lên, trái lại “đạo học” có
nguy cơ suy vong, khan hiếm nhân tài đích thực.
Chúng ta biết rằng, trong thực tiễn quản lý, nhất là ở tầm hoạch định chính sách,
nhiều vấn đề phát sinh không có trong sách vở, các thông lệ. Hơn nữa, công cuộc đổi
mới cũng như cải cách hành chính và những vấn đề bức xúc của Nhà nước ta chưa có
tiền lệ. Vì thế, nếu chỉ biết “nhai lại” mà chỉ số thông minh thấp thì khó có khả năng đề
xuất giải quyết những vấn đề bức xúc có tính đột phá. Có chỉ số thông minh và chỉ số
xúc cảm cao mới có điều kiện để năng động, sáng tạo nhạy bén!
Vừa qua (17-7), Chủ tịch nước Nguyên Minh Triết cùng Bí thư Thành ủy TP
HCM Lê Thanh Hải đến thăm và mừng thọ nhà nghiên cứu Trần Bạch Đằng, một
người được đánh giá là có đầu óc siêu việt do tự học nhưng không màng bằng cấp. Ông
(12)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
tâm sự một cách bức xúc rằng, cách thức bổ nhiệm, sử dụng con người thông qua tiêu
chuẩn bằng cấp ở nước ta hiện đang có “vấn đề” cần nghiên cứu. Chủ tịch nước
Nguyên Minh Triết góp vào câu chuyện bằng một thực tế thỉnh thoảng xảy ra: Cán bộ
yếu thì cho đi học, bắt cán bộ giỏi làm thay; đến khi bổ nhiệm thì nhờ có bằng cấp nên
cán bộ yếu được đề bạt (Báo Tuổi Trẻ 18-7).
Xin kết lại chuyện danh và thực bằng đoạn văn của Trương Đông Sơ trong Cổ học
tinh hoa:
Sĩ, đại phu (người làm quan) nên vì đời mình mà tiếc danh, không nên vì đời mình
mà mua danh. Có học thức, chuộng khí tiết, lấy hay cho phải cẩn thận, uy nghi phải
trang trọng, ấy thế là tiếc danh. Tâng bốc lẫn nhau, a dua những kẻ quyền quý, làm ra
kiểu cách khác thường, lờ mờ hai mặt, ấy thế là mua danh. Người tiếc danh thì yên lặng
mà hay, kẻ mua danh thì rực rỡ mà dở.
Đề 11
Em ơi Đất Nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở

Làm nên Đất Nước muôn đời
(Đất Nước – Trích Mặt đường khát vọng - Nguyễn Khoa Điềm, Ngữ văn 12 Nâng
cao, tập 1, NXB Giáo dục, 2008)
Dựa vào những câu thơ trên, anh (chị) hãy phát biểu trong một bài văn ngắn
(không quá 400 từ) ý kiến cá nhân về trách nhiệm của thế hệ thanh niên hiện nay với
đất nước.
Đáp án.
a) Yêu cầu về kỹ năng:
Thí sinh biết cách làm bài văn nghị luận xã hội, bài làm có kết cấu chặt chẽ, diễn
đạt lưu loát, không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp.
b) Yêu cầu về kiến thức:
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần nêu được các ý
sau:
- Đất nước kết tinh, hoá thân trong mỗi con người; con người phải có tinh thần
cống hiến, có trách nhiệm đối với sự trường tồn của quê hương, xứ sở.
- Suy nghĩ của cá nhân về lời nhắn nhủ trong những câu thơ trên. Cần nêu ý kiến
riêng của bản thân, có sự lý giải khác nhau nhưng cần phải logíc, thuyết phục.
(13)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
c) Cách cho điểm:
- Điểm 3: Đáp ứng được các yêu cầu trên, có thể còn mắc một vài lỗi nhỏ về diễn
đạt.
- Điểm 2: Trình bày được nửa các yêu cầu trên, còn mắc một số lỗi về diễn đạt.
- Điểm 1: Nội dung sơ sài, diễn đạt yếu.
- Điểm 0: Hoàn toàn lạc đề.
Đề 12
Nói KHÔNG với các tệ nạn xã hội.
1. Mở bài:
- Trong cuộc sống, bên cạnh nhiều nề nếp, thói quen tốt còn không ít thói quen
xấu và tệ nạn có hại cho con người, xã hội.

- Những thói xấu có sức quyến rũ ghê gớm như cờ bạc, thuốc lá hoặc ma túy, sách
xấu, băng đĩa có nội dung độc hại
- Nếu không tự chủ được mình, dần dần con người sẽ bị nó ràng buộc, chi phối,
dần dần biến chất, tha hóa.
- Chúng ta hãy kiên quyết nói "Không!" với các tệ nạn xã hội.
2. Thân bài:
a) Tại sao phải nói "không!"
* Cờ bạc, thuốc lá, ma túy là thói hư tật xấu, những tệ nạn xã hội gây ra tác hại
ghê gớm đối với bản thân, gia đình và xã hội về nhiều mặt: tư tưởng, đạo đức, sức
khỏe, kinh tế, nòi giống
- Tệ nạn xã hội là mối nguy trước mắt và lâu dài của đất nước, dân tộc.
* Sự ràng buộc, chi phối ghê gớm của thói hư tật xấu:
- Do bạn bè xâu rủ rê hoặc tò mò thử cho biết. Sau một vài lần không có thì bồn
chồn, khó chịu. Dần dần dẫn tới nghiện ngập. Không có thuốc cơ thể sẽ bị hành hạ, mọi
suy nghĩ và hành động đều bị cơn nghiện chi phối. Để thỏa mãn, người ta có thể làm
mọi thứ, kể cả giết người, trộm cắp Một khi đã nhiễm thì rất khó từ bỏ, nó sẽ hành hạ
và làm cho con người điêu đứng.
- Thói hư tật xấu là bạn đồng hành của chủ nghĩa cá nhân ích kỉ.
(14)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
b) Tác hại của cờ bạc, ma túy, sách xấu sẽ dẫn đến thoái hóa đạo đức, nhân cách
con người.
* Cờ bạc:
- Đó cũng là một loại ma túy, ai đã sa chân thì không thể bỏ.
- Trò đỏ đen, may rủi kích thích máu cay cú, hiếu thắng.
- Mất nhiều thời gian, sức khoẻ, tiền bạc và sự nghiệp.
- Ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách và hạnh phúc gia đình, an ninh trật tự xã hội.
- Hành vi cờ bạc bị luật pháp cấm và tùy theo mức độ vi phạm mà có mức xử lí
khác nhau.
* Thuốc lá:

- Là sát thủ giấu mặt với sức khỏe con người.
- Khói thuốc có thể gây ra nhiều bệnh: ung thư phổi, ung thư vòm họng, tai biến
tim mạch
- Khói thuốc không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của bản thân mà còn ảnh hưởng
tới những người xung quanh.
- Tiêu tốn tiền bạc, làm giảm thu nhập gia đình, ảnh hưởng đến kinh tế quốc dân.
- Trên thế giới, nhiều nước đã cấm quảng cáo thuốc lá, cấm hút thuốc ở công sở và
chỗ đông người.
* Ma túy:
- Thuốc phiện, hêrôin là chất kích thích gây nghiện rất nhanh. Người dùng thuốc
sẽ rơi vào trạng thái ảo giác, hoang tưởng. Nghiện ma túy nghĩa là tự mang án tử hình.
- Khi mắc nghiện, vỏ não bị tổn thương rất lớn, sức khỏe suy kiệt nhanh chóng.
- Đối với người nghiện ma túy thì tiền bạc bao nhiêu cũng không đủ.
- Nghiện ma túy cũng đồng nghĩa với việc mất hết danh dự, đạo đức, tình yêu,
hạnh phúc, gia đình, sự nghiệp
* Văn hóa phẩm độc hại:
- Khi tiếp xúc với loại này, con người sẽ bị ám ảnh bởi những hành vi không lành
mạnh, có những ham muốn phi đạo đức, sa vào lối sống ích kỉ, bản năng, mất hết khả
năng phấn đấu, sống không mục đích.
- Nếu làm theo những điều bậy bạ sẽ dẫn đến sự thay đổi đạo đức, nhân cách, ảnh
hưởng đến uy tín bản thân và gia đình, có thể sẽ dẫn tới vi phạm pháp luật.
(15)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
3. Kết bài:
*Chúng ta cần:
- Tránh xa những thói hư tật xấu và tệ nạn xã hội
- Khi đã lỡ mắc thì phải có quyết tâm từ bỏ và làm lại cuộc đời
- Xây dựng cho mình và tuyên truyền cho mọi người lối sống lành mạnh.
Viết một văn bản nghị luận ngắn (khoảng 01 trang giấy thi).
Đề 13

Sống sao cho khỏi phải xót xa
Mùa xuân là mùa đẹp nhất trong năm, tuổi trẻ của thanh niên cũng như mùa xuân.
Là lứa tuổi đẹp nhất trong mỗi cuộc đời. Thanh niên là lứa tuổi với nhiều ước mơ, dự
định và hoài bảo lớn nhất.Để có thể làm tốt những hoài bảo đó thì những thanh niên đó
cần phải có một mục đích sống một lí tưởng sống. Vậy lí tưởng sống của thanh niên
ngày nay là gì?
Bạn có biết tại sao chúng ta lại được sống trong một đất nước độc lập ngày nay
không? Vì sao một đất nước nhỏ như chúng ta lại có thể đánh thắng được giặc ngoại
xâm hùng mạnh không? Đó chính là nhờ lí tưởng của ông cha ta ngày xưa. Trong sự
nghiệp chống ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc, đã có hàng triệu thanh niên lên đường ra trận,
dũng cảm chiến đấu, hy sinh cuộc đời thanh xuân đẹp nhất của mình, góp sức quan
trọng cùng toàn dân tộc đánh thắng hai kẻ thù hùng mạnh của thời đại là thực dân Pháp
và đế quốc Mỹ, đem lại độc lập, tự do cho Tổ quốc.Họ đã có những lý tưởng sống đẹp
họ chiến đấu hi sinh vì Đất nước thân yêu.Vậy sống trên 1 đất nước hòa bình độc lập
này chúng ta cân phải làm gì để tiếp bước ông cha ta với sứ mệnh xây dựng Việt Nam
thành một quốc gia hùng mạnh đang đặt lên vai thanh niên chính họ phải lĩnh sứ mệnh
vô cùng cao cả và thiêng liêng này bởi họ là chủ nhân, là tương lai, là ‘’mùa xuân’’ của
dân tộc. Thanh niên sống là phải có lý tưởng. Đễ thực hiện được lí tưởng đó mỗi thanh
niên chúng cần phải trang bị một hành trang thật vững chắc đễ vào đời bằng việc học
tập và phải sống có đạo đức. Nhưng nhìn thẳng vào thực tế hiện nay, khi đất nước ta
đang có nguy cơ tụt hậu về kinh tế, tệ nạn xã hội ngày một gia tăng thì thanh niên chưa
chứng tỏ đầy đủ được vai trò, trọng trách của mình trước sứ mệnh của đất nước.Mà lai
có nhiều thanh niên ngày nay chỉ biết sống cho chính bản thân mình, những người có
lối sống buông thả, sống cho qua ngày. Họ chùn bước trước khó khăn, lắc đầu trước thử
thách và sống vô trách nhiệm với xã hội. Bởi lẽ một điều, họ vẫn còn mặc cảm với quê
hương. Thái độ đáng trách này biểu hiện ở những người ta sống tha hương, chỉ biết
sống vì đồng tiền, lúc nào cũng đem lợi ích của mình lên bàn cân để so đo, tính toán.
Bảo vệ quyền lợi của mình, đó là đúng, nhưng dường như đừng quá vì bản thân mà
xem nhẹ công đồng. Đó là lối sống ích kỷ. 'Sống' - Đó chỉ là một từ đơn giản thôi
nhưng nó hàm chứa biết bao nhiêu điều. Sống vì điều gì và sống như thế nào. Điều đó

tuỳ thuộc vào sự lựa chọn của mỗi người trong chúng ta. Để thanh niên ngày nay trở
(16)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
thành trụ cột của nước nhà không chỉ ở hiện tại mà ngay cả trong tương lai thì vấn đề
sống còn là thanh niên phải xác định được cho mình một lý tưởng; sau khi đã xác định
được phải phấn đấu để thực hiện lý tưởng đó. Chỉ có như thế thanh niên Việt Nam mới
có thể hoàn thành được sứ mệnh mà đất nước giao phó và có thể ngẩng cao đầu với
thanh niên thế giới. Mỗi thanh niên sẽ có quan niệm riêng của mình về lý tưởng, tuỳ
thuộc vào hoàn cảnh, trình độ,, lý tưởng đó phù hợp với xu thế chung của đại đa số
thanh niên, và mang lại lợi ích cho dân tộc đó mới thật sự là lý tưởng. Con người ta
luôn khát vọng hướng tới cái cao cả tức là hướng tới chân lý, những người sống phấn
đấu hướng tới cái cao cả thường được gọi là người có lý tưởng. Như vậy chân lý không
chỉ là ngọn đèn pha mà còn là cái đích của lý tưởng. Trong công cuộc đổi mới của đất
nước, nhất là thời kỳ hội nhập kinh tế thế giới, thanh niên chính là nguồn nhân lực chất
lượng cao nhanh chóng nắm bắt khoa học công nghệ hiện đại ở mọi lĩnh vực để phát
triển đất nước. Thanh niên Việt Nam đã thể hiện rất nhiều ưu điểm như thông minh,
cần cù, chịu khó, ham học hỏi, tiếp thụ cái mới nhanh Nhiều bạn trẻ đã thể hiện lối
sống cao đẹp, thổi bùng ngọn lửa vì cộng đồng và không cam chịu đói nghèo. Các mùa
hè tình nguyện đã thu hút hàng nghìn trí thức trẻ tình nguyện lên đường về nông thôn,
miền núi. Nhiều dự án lớn do thanh niên đảm nhiệm Kế thừa lời dạy về lý tưởng cho
thanh niên của Hồ Chí Minh, kết hợp với thực tiễn ngày hôm nay của đất nước, thanh
niên có thể xây dựng cho mình một chân lý - một lý tưởng: Không ngừng phấn đấu xây
dựng Việt Nam trở thành một nước ‘’Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh’’. Tất nhiên sự nghiệp to lớn này là của toàn dân tộc nhưng thanh niên giữ
một vai trò quan trọng, bởi sự nghiệp này không phải một sớm một chiều mà đạt được;
cần có thời gian, ngắn hay dài tuỳ thuộc vào sự phấn đấu của chúng ta. Thanh niên là
lớp người trẻ tuổi sẽ kế tục và biến sự nghiệp này thành hiện thực.Giống như câu nói
“Tinh thần của tuổi trẻ là đá quý kỳ lạ có thể nung sắt thành vàng”.
Là 1 thanh niên thế kỉ 20 với bước hội nhập hiện nay,với những lý tưởng và hoài
bão lớn, chúng ta hãy ra sức học tập và sống có đạo đức.Để thật sự là 1 người có ích

trên xã hội này. Chúng ta ai cũng sống có khát vọng, hoài bão và hết mình vì nó. 'Cái
quý nhất của con người là cuộc sống, đời người chỉ sống có một lần, phải sống sao cho
khỏi phải xót xa, ân hận vì nhưng năm tháng sống phí, cho khỏi phải hổ thẹn vì những
năm tháng sống hoài, sống phí Sống có lý tưởng để đưa đất nước mình đi lên hội
nhập với các cường quốc năm châu.
Đề 14
Thất bại là mẹ thành công.
Trước hết chúng ta cần hiểu rõ ý nghĩa câu tục ngữ.Thất bại là không đạt được kết
quả, mục đích như dự định, trái với thành công. Vậy mà câu tục ngữ lại khẳng định thất
bại là mẹ thành công-một điều hết sức mâu thuẫn.Hẳn ai cũng biết mẹ là người sinh ra,
tạo ra.Tổng kết lại, ta hiểu rằng có thất bại thì ta mới có kinh nghiệm, từ đó dẫn tới
thành công. Vậy đúng là thất bại đã sinh ra thành công, có bại mới có thắng. Câu tục
ngữ tưởng chừng như mâu thuẫn nhưng thật ranó lại là 1 kinh nghiệm sống mang ý
nghĩa thực tế: Thất bại dạy cho ta những bài học để ta vượt lên và tiến tới thành công.
(17)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
Tại sao vậy? Ta nên đi từ nguyên nhân của thành công. Nguyên nhân của thành
công có nhiều yếu tố nhưng chủ yếu nó bao gồm:- Có năng lực- Chớp được thời cơ.
Vậy thử xem Thất bại có sinh ra việc có năng lực và chớp thời cơ hay không? Khi
người ta thất bại người ta thường ngồi suy ngẫm vì sao người ta thất bại hơn là khi
người ta thành công thì người ta thường nghĩ vì sao người ta thành công. Thay vào đó,
người ta ăn mừng và tự mãn, điều này giết chết thành công.
- Khi người ta nghĩ vì sao người ta thất bại thì điều đầu tiên nghĩ tới là năng lực
của mình đã đủ chưa (khả năng chuyên môn của bản thân, khả năng liên kết và dùng
người, nhân lực, vật lực và thời gian). Sau đó người ta nghĩ tới liệu mình thực hiện như
vậy đã đúng thời điểm chưa, đã đủ chín để thực hiện chưa (chớp thời cơ). Khi người ta
tìm được ra nguyên nhân như vậy, đa phần họ sẽ chuẩn bị tốt hơn cho những lần sau để
không bị thất bại. Do đó thất bại sinh ra thành công là vậy.
- Con người thường có tính kiêu hãnh, họ thường không chịu thất bại, họ luôn
muốn chinh phục và luôn muốn thành công. Trong khi đó thất bại làm có tính kiêu hãnh

của họ nổi dậy và mạnh lên, đó là vì sao mà thất bại sinh ra thành công vậy.Ý NGHĨA
của nó như thế nào?
- Nó khuyên người ta khi thất bại thì đừng nản, phải biết nhìn lại để nhận ra vì sao
lại như vậy và điều quan trọng hơn cả là làm sao để lần sau không bị như vậy nữa và
lần sau làm như thế nào để đạt được Nó còn một ý nghĩa nữa, một ý nghĩa hết sức con
người, đó là an ủi người ta, đa phần sự an ủi đều tốt, nó làm cho người ta lấy lại được tự
tin. Nhưng đôi khi nó làm nhụt chí người ta vì sự bằng lòng của họ lớn hơn ý chí của
họ.Câu nói trên chỉ có tác dụng đối với người có ý chí và lòng đam mê mà thôi.
Đề 15
Lạc quan để giàu có.
“Lạc quan để giàu có” - Bài viết được tuyển vào vòng chung khảo Cuộc thi
"Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi" Bài dự thi được tuyển chọn vào vòng chung
khảo Cuộc thi "Quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi".
“Lạc quan để giàu có”- quyển sách làm thay đổi cuộc đời tôi.
Đến nay cuộc đời tôi đã sang tập số 23. Năm nay cũng là năm tuổi của tôi. Tôi ít
mê tín nhưng luôn tin vào bản thân mình. Tôi yêu sách, thích đọc sách và hay sưu tầm
sách hay để đọc. Tôi thích tìm cái mới trong cuộc sống. Tôi luôn muốn đổi mới bản
thân mình. Tôi đang là sinh viên năm IV. Cuộc sống tôi đã có nhiều thay đổi. “Lạc
quan để giàu có”- cuốn sách đã khiến tôi suy nghĩ nhiều nhất, đọc nhiều lần nhất, đã
thay đổi cuộc đời tôi, cho tôi những bước đi vững tin hơn, mạnh mẽ hơn vào cuộc sống.
Khi viết bài viết này, tôi muốn chia sẻ đến tất cả các bạn trẻ, tất cả mọi người chỉ
một điều duy nhất về quan điểm của bản thân tôi với cuộc sống: “Giá trị cuộc sống là
gì? Và con đường tư duy nào tìm đến với giá trị đích thực của cuộc sống”.
(18)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
“Lạc quan để giàu có” là một cuốn sách vừa nhỏ vừa mỏng, vừa giản dị mà vừa
xinh xắn. Giá của nó cũng thật rẻ, chỉ vỏn vẹn 13.000đ, rất hợp với túi tiền của một
sinh viên nghèo như tôi. Lời văn gọn gàng, hành văn mạch lạc, ý tứ súc tích, ngôn từ
trong sáng và có nhịp điệu là những yếu tố đã làm nên sự thành công to lớn của tập
sách này. Từ cách thức trình bày diễn đạt đến nội dung truyền tải của sách thật đúng là

mười phân vẹn mười. Không phô trương, không bày biện nhưng phẩm chất của sách
cũng như của tác giả: Hồng Hà, người mà tôi chưa từng quen biết mặt mũi tiếng tăm,
thật đáng nể phục. Sách do nhà xuất bản Trẻ ấn hành.
“Lạc quan để giàu có” chứa đựng đầy đủ triết lý về cuộc sống. Nó mô tả về một
đời sống thực thật sự vẹn toàn mà tôi nghĩ rằng đấy là câu chuyện về cuộc sống hiện
tại. Nó chỉ cho ta một con đường tư duy rõ ràng để rèn luyện bản lĩnh và vươn đến một
cuộc sống sung túc và hạnh phúc. Đó là con đường tìm đến với “giếng thịnh vượng”
của Giàu, nhân vật chính của truyện chứa đựng trong tập sách nhỏ nhắn này.
Tôi xin chia sẻ các bạn về việc làm của Giàu. Giàu là con của bác phó mộc nghèo
và lại bệnh tật vì lao lực. “Ông hầu như không còn một xu dính túi và nằm dán trên
giường bệnh” như câu chuyện kể. Giàu mới 12 tuổi. Giàu mồ côi mẹ. Giàu thương cha
nên vâng lời cha đến “giếng thịnh vượng” lấy nước theo lời cha dặn: “Nhiều đời nay,
dân làng đã có thói quen đến thăm giếng thịnh vượng mỗi ngày. Từ trước tới giờ không
ai trễ nãi việc ấy cả. Con trai ơi, hãy hào phóng với giếng, rồi giếng thịnh vượng sẽ hào
phóng với con.”
Và hành trình đến với “giếng thịnh vượng” bắt đầu. Nhưng Giàu không đi theo
con đường mà dân làng đã thường đi. Giàu tự hỏi và thắc mắc mãi tại sao giếng chẳng
hào phóng với cha cậu hoặc với hầu hết dân làng. Giàu có nghị lực, chịu khó và ham
học hỏi. “Giếng thịnh vượng của Giàu không chỉ đơn thuần là giếng nước, mà đó là sự
thịnh vượng thật sự. Trên đường tìm đến “giếng thịnh vượng”, Giàu đã gặp nhiều người
tốt chỉ đường cho Giàu: bà lão bên bìa rừng, bác sĩ nhãn khoa, rồi bác thợ ống nước, rồi
người làm vườn, rồi ngư ông, rồi người chèo thuyền, rồi cô nhạc công, rồi người quản
lý khách sạn. Để rồi cuối cùng Giàu nhận ra rằng “giếng thịnh vượng” không như cha
cậu hay hầu hết dân làng cậu nghĩ mà “giếng thịnh vượng nằm trong suy nghĩ của ta”.
Điều đáng chú ý trong câu chuyện kể là những nhân vật mà Giàu tiếp xúc đều là
những con người thành đạt và có cuộc sống thịnh vượng. Cuộc sống thịnh vượng mà họ
có được đều bắt nguồn từ tinh thần hăng say lao động, yêu lao động và lao động sáng
tạo. Đấy là một cuộc sống toàn diện cả tinh thần lẫn vật chất chứ không đơn thuần là
công việc. Cuộc sống của họ có ý nghĩa vì họ hiểu ý nghĩa của cuộc sống. Cuộc sống
của họ thịnh vượng vì họ luôn góp phần làm cho cuộc sống thịnh vượng. Họ, những

con người thành đạt thật sự, đã thật sự hiểu bản chất của cuộc sống.
Như bác sĩ nhãn khoa nói: “mọi vĩ nhân đều bắt đầu sự nghiệp bằng những ước
mơ đội đất vá trời. Họ biết rõ họ đang ở đâu và cần đi đến nơi nào. Sau đó họ tập trung
toàn bộ nghị lực và trí tuệ để đến được nơi ấy”, “Khi biết sống có hoài bão cũng là lúc
cuộc sống của chú thay đổi”. “Khi cháu có hoài bão, mọi thứ đột nhiên rõ ràng đến
không ngờ. Cháu sẽ nhìn qunh và nói: ‘À, hóa ra thế giới là thế này đây.’ Đó chính là
(19)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
lúc con người, cơ hội và của cải mà cháu mong muốn sẽ đến với cháu.” “Hãy tin vào
chính mình”.
Hoặc như quan điểm của bác thợ sửa ống nước cho rằng: “nhiều người trong
chúng ta đều vui vẻ đổi rất nhiều thời gian của mình lấy tiền, qua một công việc làm.
Đây là sự trao đổi thẳng thừng. Nhiều người cho rằng làm như thế là họ đang đầu tư
thời gian phát triển kỹ năng và kinh nghiệm làm việc và được lợi nhiều hơn từ thời gian
và công sức bỏ ra. Nhưng đó là sự đầu tư sai lầm: ngay khi sự tao đổi kia ngừng lại,
chẳng hạn khi người làm công không còn thời gian để đổi hoặc công ty không còn tiền
để đổi lấy thời gian của người làm công thì ống nước sẽ khô kiệt. Thế nên ta nói thời
gian đó có giá trị thấp.” “Khi là thợ ống nước giỏi hơn, ta đưa những giọt nước thời
gian mình có vào những lần sử dụng mang lại giá trị cao hơn. Đó là sự đầu tư cho thời
gian. Mỗi giọt nước được đầu tư sẽ mang đến cho ta nguồn lợi nhuận không ngừng tăng
lên. Vì thời gian giúp tạo ra những nguồn tiền mới VÀ những vòi thời gian mới.” Tôi
không trích sai chữ nào theo nguyên văn. Triết lý này thật là tuyệt vời.
Giống như nữ nhạc công nói: “Không thể đem thời gian so sánh với tiền bạc được.
Tiền tiêu rồi, ta lại kiếm được nhiều hơn. Với thời gian, một khi ta đã lãng phí, nó
không bao giờ trở lại. Thời gian là thứ của cải quý giá nhất, thế nên ta nên phải đầu tư
để hiểu thời gian hơn”, “Khi tìm được sự hòa hợp đích thực, cháu sẽ thấy mình có
nguồn sức mạnh lớn không tưởng tượng nổi. Sự hòa hợp chính là nền tảng của sự giàu
có.” Vâng, thời gian còn quý hơn cả tiền bạc. Tiền bạc mất đi có thể tìm lại và tạo ra
được. Thời gian qua rồi thì không thể quay ngược trở lại vì con người chưa tạo ra được
thời gian. Và đi tìm sự giàu có không chỉ đơn giản là làm ra thật nhiều tiền mà còn phải

hòa hợp với xã hội, hòa hợp với thiên nhiên, với đại vũ trụ.
Còn người làm vườn thì nói rằng: “Cuộc sống khó nhọc hay phong phú đều do suy
nghĩ của ta. Sự thịnh vượng đến từ suy nghĩ của ta đấy.” “Mỗi lời nói hoặc suy nghĩ
hợp lý của cháu đều giống như mặt nước chạm tới mặt nước giếng. Mỗi câu hỏi hợp lý
hơn của cháu đều xuất phát từ giếng ấy. Nó là vô tận.”
Tôi cũng cực kỳ tâm đắc với cách làm việc thông minh bảo toàn sức khỏe của
người chèo thuyền. “Khi lần đầu tiên thấy của cải ngoài kia, cháu bắt đầu thấy đâu đâu
cũng có cơ hội. Nếu không biết điều tiết nhịp nhàng, chắc chắn cháu sẽ làm mình kiệt
sức, náo loạn và cuối cùng cháu sẽ đuối dần.” “…càng thư giãn và cân bằng nhiều hơn
lúc mái chèo ở trên mặt nước, ta chuẩn bị tốt hơn cho lần chèo kế tiếp. Đó là lý do ta
gọi là tái tạo sức lực. Quan trọng hơn nữa là, thời gian mái chèo của ta ở dưới nước
càng ít ta càng đi nhanh. Thế nên khoảng thời gian mái chèo ở trên mặt nước sẽ lâu gấp
đôi khoảng thời gian mái chèo ở dưới mặt nước, như vậy thuyền ta sẽ đi nhanh gấp
đôi.”
Và còn rất nhiều những triết lý thâm thúy đang chờ đón bạn trong tập sách xinh
xắn này.
Nhìn chung, những nhân vật thành đạt trong câu chuyện của Giàu đều có quan
điểm sống thật sự đẹp, sâu sắc mà nhẹ nhàng. Và tôi nghĩ cuộc sống của họ không xa
vời với mục đích hướng tới xây dựng cuộc sống của chúng ta. Các bạn tìm đọc tập sách
này sẽ rất hữu ích cho cuộc đời bạn. Cuộc sống thay đổi từ việc thay đổi quan điểm
(20)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
sống.
Câu chuyện đã diễn ra chỉ trong một ngày đàng của Giàu thôi mà để lại biết bao triết lý
sâu xa về cuộc sống thịnh vượng và con đường đi đến đó. Ngôn từ không thể diễn tả
hết ý tứ của tập sách truyền tải. Nhưng tôi hy vọng những điều mà Giàu học được sẽ
khiến chúng ta phải suy nghĩ và cố gắng đi tìm để đạt đến điều đó.
1. Suy nghĩ, viết ra, làm theo và ôn lại.
2. Chọn cấp độ mình muốn.
3. Những gì ta nhận thấy sẽ luôn làm giàu hiểu biết của ta.

4. Cứ hỏi đi, có lợi nhiều đấy.
5. Học là một trò chơi.
6. Đầu tư nhiều hơn cho thời gian không lãng phí như trước.
7. Đầu tư nhiều hơn cho tiền bạc, không sài nhiều như trước.
8. Giếng thịnh vượng nằm trong suy nghĩ của ta.
9. Giàu có chỉ là sự bắt đầu, không phải là mục đích cuối cùng.
10. Gieo hạt, chăm sóc, thu hoạch.
11. Niềm đam mê chính là la bàn định hướng.
12. Biết mà không làm có nghĩa là chưa biết gì.
13. Giá trị là sông, của cải là nước.
14. Làm việc và sáng tạo không ngừng.
15. Trù tính trước thất bại.
16. Thấy gỗ từ cây.
17. Cơ hội đến trong từng khoảng khắc.
18. Chìa khóa để có lực đòn bẩy là cách sử dụng nó.
19. Nguồn của cải có được nhờ một cuộc sống cân bằng.
20. Thời gian là thứ của cải quý giá nhất.
21. Sự hòa hợp chính là nền tảng của sự giàu có.
22. Thời gian có chu kỳ.
23. Không phải cứ bắt tay vào việc là xong, còn phải tính đến thời điểm thích hợp.
(21)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
24. Khi tạo ra sự cộng hưởng, ta bắt đầu tích lũy.
25. Định ra chuẩn đánh giá cho mình.
26. Người có tiêu chuẩn 5 sao có cuộc sống sung sướng hơn người theo tiêu chuẩn
2 sao.
27. Môi trường là sân chơi.
28. Thứ ta có chính là thứ ta muốn.
29. Nước có nhiều mức độ khac nhau.
30. Mọi thứ đang đón chờ bạn…

Đấy là tất cả những gì Giàu đã học được ghi chép lại. Và điều chắc chắn là Giàu
không chỉ học được có thế phải không các bạn? Thật đúng như tục ngữ Việt Nam
chúng ta có câu: “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
Câu chuyện có pha chút hư cấu nhưng tôi nghĩ là hoàn toàn có thể hiện thực hóa
được. Và sự hư cấu thông minh ấy có chăng cũng là muốn đề cao khả năng của con
người mà thôi. Giàu có thể là một đứa trẻ quá thông minh nhưng với bằng tuổi ấy cũng
là đủ khôn để Giàu nhận thức về điều đó. Tôi thật sự thích cách đặt vấn đề rồi dẫn dắt
và giải quyết vấn đề của tác giả, rất tự nhiên, rất linh hoạt, rất logic. Và dường như khi
đọc đi đọc lại tập sách mỏng này tôi luôn có cảm nhận rõ ràng: mọi thứ vẫn đang đón
chờ chúng ta. Nào! Chúng ta hãy hành động đi các bạn ơi! Tương lai chúng ta đang đón
chờ chúng ta đó!
Tôi đã đọc nhiều sách, không dám nói là tất cả, nhưng chưa có tập sách nào đơn
giản mà đầy đủ và rõ ràng một cách nhẹ nhàng để cho tôi thấy tự tin và đủ vững tin để
mạnh mẽ tiếp cận và xâm nhập cuộc sống như tập sách này. Thật sự vậy! Và tôi cũng
hiểu rằng để hiểu được tập sách này thì phải cần đọc nhiều sách và có cả một phần trải
nghiệm cần thiết trong cuộc sống. Chính vì vậy mà ở cuối sách nhà xuất bản Trẻ đề lời
bạt rằng: “Xin đừng quên sách mà lãng quên nó ngay. Xin hãy đọc lại vài lần để tìm
thấy ý nghĩa sâu xa của câu chuyện vừa kể. Nếu chưa tìm ra ý nghĩa sâu xa ấy liệu bạn
có bỏ cuộc không? Hay bạn nhất định phải khám phá ra nó?”. Tôi rất quý tập sách này!
Và tôi mong muốn mình được hiểu nhiều hơn với “Lạc quan để giàu có”.
Tôi xin làm một phép so sánh để sinh động hóa giá trị của cuốn sách mà tôi ca
ngợi. Tôi đánh giá tác phầm “Lạc quan để giàu có” của tác giả Hồng Hà có giá trị gấp
mười lần tác phẩm “Ping- A frog in search of a New Pond” của tác giả Stuart Avery
Gold về nội dung tư tưởng triết lý sống cũng như con đường tư duy tìm đến cuộc sống
tốt đẹp.
Tác phẩm “Ping- A frog in search of a New Pond” của tác giả Stuart Avery Gold
vừa xuất hiện ở thị trường Việt Nam trong quý I năm 2008 được cho là cuốn sách đang
trở thành một hiện tượng trên thế giới đã lan tỏa khắp các châu lục. Tác phẩm về Ping
chỉ đề cập đến một khía cạnh duy nhất bao trùm đó là ý chí nghị lực của chú ếch Ping
(22)

BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
rèn luyện và vượt qua mọi thử thách để đạt đến đỉnh cao chinh phục thành công trong
cuộc sống. Tác phẩm này phản ánh rõ nét tư tưởng sống của văn hóa phương Tây.
Còn “Lạc quan để giàu có” cho ta biết toàn diện về tất cả mọi khía cạnh để xây
dựng một cuộc sống thịnh vượng, thật sự chất lượng cao, thật sự hạnh phúc. “Lạc quan
để giàu có” cho ta khả năng để xây dựng cuộc sống xã hội hài hòa và hài hòa với tự
nhiên, đạt đến trình độ giải thoát theo như thuật ngữ chuyên môn của nhà Phật. Triết lý
của “Ping” chỉ là nhất thời và cá nhân. Còn triết lý của “Giàu” là vĩnh viễn và hài hòa
cả trong bản thể lẫn bên ngoài xã hội và tự nhiên. Đây là sự đặc trưng độc đáo của tư
tưởng sống trong văn hóa phương Đông.
Nhưng mọi sự so sánh đều khập khiễn. “Ping” là tác phẩm bán chạy hơn và được
mọi người biết đến nhiều hơn so với tác phẩm “Giàu”. Tôi nghĩ rằng tác giả cũng như
nhà xuất bản chưa mạnh mẽ trong việc tiếp cận thị trường ở khía cạnh thương mại của
việc làm sách. Tôi nghĩ thành công về mặt thương mại sẽ giúp cho tác phẩm càng có
giá trị hơn.
Tôi khẳng định: “Lạc quan để giàu có truyền tải chân lý cao đẹp về giá trị sống
đích thực”.
Và thật sự bây giờ cuộc đời tôi đã có nhiều thay đổi! Tôi đã có nhìn nhận rõ ràng
về con đường tư duy để đi đến cuộc sống thịnh vượng. Đó đích thực là cuộc sống ấm
no hạnh phúc giống như người dân Việt Nam ta vẫn thường mong muốn. Tôi ngày càng
tiếp cận cuộc sống mạnh mẽ hơn và thực tế hơn, có chiến lược và có cả chiến thuật.
Trước đây tôi tích cực học tập và hoạt động nhưng còn rời rạc và mang tính thỏa mãn
nhu cầu hay chỉ là đam mê. Còn giờ đây hoạt động sống của tôi gần như nhất quán giữa
các hoạt động học tập và hoạt động phong trào, hoạt động xã hội, cũng như trong nội
tại của mỗi loại hoạt động. Tôi nhìn cuộc sống toàn diện và đầy lạc quan. Trong mỗi
giai đoạn tôi biết mình cần phải làm gì và ưu tiên làm việc gì. Tôi yêu cuộc sống và
cuộc sống cho tôi thêm nhiều sức sống để sống để yêu. Tôi tôn trọng giá trị cuộc sống
và điều đó mang lại cho tôi nhiều giá trị sống hơn.
Như hiện nay tôi đang là sinh viên khoa Y học cổ truyền trường Đại học y – dược
thành phố Hồ Chí Minh. Tôi luôn phấn đấu học tập tốt để trau dồi nghiệp vụ chuyên

môn. Mặc khác tôi cũng tham gia hoạt động văn nghệ ở khoa, ở trường và ở KTX. Năm
học vừa qua tôi được chọn đại diện cho lớp là sinh viên tiêu biểu của khoa. Trong hoạt
động văn hóa văn nghệ của trường và khoa tôi cũng đạt nhiều thành tích cao.
Tôi cũng tham gia nhiều câu lạc bộ ở NVH Thanh niên và nhà văn hóa sinh viên.
Tiêu biểu nhất trong đó tôi chọn sinh hoạt ở CLB LLTrẻ NVH Thanh niên làm trọng
tâm vì tính chất của CLB LLTrẻ rất phù hợp với tôi. Tôi đã gặt hái nhiều thành công
cùng CLB trong năm qua và đóng góp vào thành công chung của cả CLB LLTrẻ. CLB
LLTrẻ được chọn là CLB hoạt động xuất sắc nhất NVH Thanh niên. Sắp tới đây
11/5/2008 là sinh nhật tròn VII năm thành lập CLB tôi được vinh hạnh được đề cử vào
danh sách Ban chủ nhiệm mới. Tôi thật sự hạnh phúc!
Tôi đã và đang cảm nhận về lực đòn bẩy giữa việc học tập và hoạt động xã hội.
(23)
BA MƯƠI ĐỀ + ĐÁP ÁN BÀI VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI CHỌN LỌC
Thế đấy! Cuộc đời tôi đã có nhiều chuyển biến.
Tôi không phải khỏe khoắn gì cả. Mà tôi thấy mình tự tin đạt được những điều đó
và tự tin vào khả năng của bản thân mình. Tôi càng thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn vì
tôi hiểu cuộc sống hơn và mong muốn làm đẹp cuộc sống này hơn. Giá trị cuộc sống
khiến tôi còn luôn phải đi tìm. Và tôi hiểu rằng: “giá trị cuộc sống nằm chính trong
lòng cuộc sống”. Tôi yêu cuộc sống bằng cả trái tim mình!
Tôi rất hoan nghênh cuộc thi này được tổ chức. Tôi tâm đắc một điều là muốn
chơi thì phải có sân chơi, muốn hoạt động gì thì phải có môi trường nấy. Việt Nam sẽ
phát triển hơn khi có sân chơi và môi trường phát triển rộng rãi. Chính chúng ta hiểu
chúng ta nhất. Vậy tại sao chúng ta không tạo ra sân chơi và môi trường phát triển ấy?
Khi chúng ta muốn và hiểu nó rồi thì chúng ta sẽ làm được thôi. Và mọi thứ vẫn đang
đón chờ ta…
Tôi xin chúc cho cuộc thi được sự hưởng ứng nồng nhiệt với số lượng đông đảo
độc giả tham gia. Khi viết bài này xong, tôi lại càng thấy yêu tập sách nhỏ bé này hơn
và cảm thấy mình thêm phần chín chắn hơn. Tôi chân thành cảm ơn ban tổ chứ
(24)