Bài giảng chuyển hóa các chất - Sử dụng corticoid trong lâm sàng part 1 doc

BS NguyÔn Ngäc Ch©u
Sö dông corticoid
trong l©m sµng
Häc viÖn qu©n y
Bé m«n tim m¹ch - thËn - Khíp - Néi TiÕt
- Sử dụng corticosteroid là vấn đề quan trọng và còn nhiều
tranh luận trong lâm sàng nói chung và trong chuyên khoa
khớp.
- Tác dụng chống viêm nhanh và mạnh là những căn cứ cho
việc chỉ định thuốc trong điều trị các bệnh khớp.
- Thực tế cho thấy, khi dùng thuốc kéo dài, liều cao vợt quá
liều sinh lí đã gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng dẫn đến
những quan điểm khác nhau về vai trò của corticosteroid
trong sinh lí bệnh và điều trị các bệnh khớp.
- Tuy vậy việc sử dụng corticosteroid vẫn là biện pháp quan
trọng trong điều trị một số bệnh khớp, vì tác dụng mạnh của
thuốc trong nhiều trờng hợp mà cha có thuốc chống viêm
nào vợt đợc.
1. đại cơng
2. tác dụng sinh lí của corticosteroid
2.1.Giới thiệu
- Trong cơ thể corticosteroid là hormon đợc sản xuất bởi lớp
tế bào bó ở vùng vỏ của tuyến thợng thận.
- Đây yếu tố cần thiết cho sự phát triển bình thờng của cơ
thể, giúp cơ thể duy trì hằng định của nội môi.
- Các corticosteroid còn có vai trò điều hoà quá trình chuyển
hoá các chất, và điều hoà chức năng của hệ thần kinh trung
ơng. Bên cạnh đó chúng còn có tác dụng chống viêm nhanh
và mạnh.
- Sự sản xuất hormon này chịu sự điều tiết của trục đồi thị -
tuyến yên - tuyến thợng thận.

- Điều kiện sinh lí bình thờng nồng độ corticosteroid trong
huyết tơng thay đổi theo nhịp ngày đêm.
Điều hòa bài tiết CorticosteroidĐiều hòa bài tiết Corticosteroid
Vỏ thượng thậnVỏ thượng thận
CRHCRH: Corticotropic
Releasing
Hormone
ACTH:ACTH: Adreno
Corticotropic
Hormone
Corticosteroids:Corticosteroids:
Mineralocorticoid,
Glucocorticoid
Tuyến yênTuyến yên
CRHCRH
Vùng đồi thVùng đồi thịị
CorticosteroidsCorticosteroids
Steroid sinh dụcSteroid sinh dục
ACTHACTH
- Trong quá trình viêm, các kích thích gây viêm thờng kèm
với việc giải phóng các cytokin nh: IL1, IL6), TNF Các
cytokin này kích thích trục đồi thị - tuyến yên - tuyến thợng
thận tăng tổng hợp corticosteroid kết quả là gây ức chế ngợc
quá trình giải phóng cytokin do đó giảm quá trình viêm.
- Khi tổng hợp không đủ corticosteroid sẽ dẫn đến không kiểm
soát đợc phản ứng viêm gây tổn thơng tổ chức lan rộng -
tiếp tục gây giải phóng nhiều chất trung gian hoá học có tác
dụng gây viêm.
- Mất khả năng thông tin ngợc (feed back) giữa hệ thần kinh
trung ơng và các cơ chế gây viêm ở ngoại vi có thể là yếu tố

quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của một số bệnh khớp.
1. tác dụng sinh lí của corticosteroid