Bài giảng chuyển hóa các chất - Sử dụng corticoid trong lâm sàng part 4 ppt

4. tác dụng không mong muốn của corticosteroid
- Tác dụng dợc lí của các tác dụng phụ (không mong muốn)
của corticosteroid khó phân biệt với tác dụng sinh lí. Vì nó
cùng bản chất tác dụng sinh học giống nhau.
- Corticosteroid không những có tác dụng chống viêm mà còn
có tác dụng hormon duy trì các chức năng sinh lí của cơ thể.
Do vậy quá thừa, hoặc thiếu corticosteroid trong huyết tơng
đều có thể gây ra các biểu hiện tác dụng phụ.
- Tác dụng phụ của thuốc phụ thuộc liều lợng, thời gian tồn
tại của thuốc, loại thuốc và nhiều yếu tố khác.
4.1. Tác dụng không mong muốn thờng gặp
- Giữ nớc, tăng huyết áp, phù.
- Cân bằng canxi âm dẫn đến cờng cận giáp trạng thứ phát.
- Cân bằng nitơ âm do tăng dị hoá dẫn đến tăng ure máu.
- Rối loạn phân bố mỡ: lớp mỡ dới da bụng dầy, lớp mỡ dới
da ở chi teo mỏng, tích mỡ ở trên bả vai, sau gáy, mặt tròn
- Chậm liền vết thơng, mặt đỏ, da mỏng, vết rạn da mầu đỏ
tím, có đốm hoặc mảng xuất huyết dới da, trứng cá.
- Chậm phát triển ở trẻ em.
- Suy tuyến thợng thận thứ phát do ức chế trục đồi thị- tuyến
yên- tuyến thợng thận.
4. tác dụng không mong muốn của corticosteroid
4.1. Tác dụng không mong muốn thờng gặp (tiếp)
- Tăng đờng máu, đái tháo đờng.
- Tăng lipoprotein máu, vữa xơ động mạch.
- Giữ muối Na+, giảm K+ máu.
- Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, giảm bạch cầu mono, lympho,
ức chế đáp ứng quá mẫn cảm muộn.
- Bệnh cơ (teo cơ, loạn dỡng cơ).
- Loãng xơng, gãy lún cột sống.
- Hoại tử xơng: hoại tử vô khuẩn chỏm xơng đùi

- Thay đổi thói quen, hng cảm, trầm cảm, mất ngủ, tăng cảm
giác ngon miệng
- Đục nhân mắt, glaucoma.
4. tác dụng không mong muốn của corticosteroid
4.2. Tác dụng không mong muốn ít gặp
- Kiềm hoá chuyển hoá.
- Hôn mê đái tháo đờng thể tăng axit xetonic; hôn mê tăng áp
lực thẩm thấu.
- Loét ống tiêu hoá, thủng dạ dầy, chảy máu tiêu hoá.
- Thủng ruột im lặng.
- Tăng áp lực nội sọ, giả u não.
- Gẫy xơng tự nhiên.
- Loạn thần.
4. tác dụng không mong muốn của corticosteroid
4.3. Tác dụng không mong muốn rất hiếm gặp
- Chết đột ngột khi dùng liều tối đa (pulse therapy).
- Suy tim ứ máu ở bệnh nhân có bệnh van tim từ trớc.
- Viêm lớp mỡ dới da (sau khi giảm liều).
- Chứng rậm lông, nam hoá ở nữ, mất kinh nguyệt thứ phát; liệt
dơng ở nam giới.
- Viêm tụy.
- Co giật.
- Tích mỡ ngoài màng cứng.
- Lồi mắt.
- Dị ứng với corticosteroid tổng hợp gây mề đay, phù mạch.
-
4. tác dụng không mong muốn của corticosteroid