CÁC PHƯƠNG THỨC SỐNG TRONG THỨC TẾ - 6 ppt

129

Trúã thânh triïåu ph?

Mưåt sưë mc tiïu khấc?
Cố phẫi àđch àïën 80/20 ca bẩn cûåc k quan trổng àưëi vúái
bẩn khưng? Tẩi sao?
Tiïìn chó lâ phûúng tiïån, chûá khưng phẫi cûáu cấnh. Tiïìn bẩc
lâ àïí àûúåc tûå do, chûá khưng phẫi nư lïå; vò sûå an toân, chûá
khưng phẫi lâ lo êu. Trûâ phi tiïìn bẩc àûúåc sûã dng àïí àem lẩi
cho bẩn nhiïìu tûå do vâ hẩnh phc hún, tđch ly tiïìn bẩc lâ
mưåt gấnh nùång.
C thïí hún, bẩn mën thoất khỗi lo toan vïì tiïìn bẩc û?
Àûúåc thưi, nhûng àiïìu nây cố nghơa lâ gò? À sưëng mâ khưng
cố thu nhêåp trong sấu thấng? Hai nùm? Cố mưåt sưë tiïìn nâo
àố trong ngên hâng?
Bẩn rêët thđch cố mưåt cưng viïåc khấc trẫ lûúng đt hún? Àûúåc
thưi. Cưng viïåc àố lâ gò? Nố trẫ lûúng ra sao? Chi phđ hâng
thấng lâ bao nhiïu? Àiïìu àấng mûâng lâ nố cố thïí thêëp hún
nhiïìu – cố lệ do đt tưën kếm vïì ấo qìn hún. Đt chi phđ ài lẩi
hún, hóåc khẫ nùng sưëng trong mưåt khu vûåc đt àùỉt àỗ hún.
Helen vâ James lâ hai låt sû gêìn àïën tíi 30. Hổ gùåp nhau
trong cưng viïåc, u nhau vâ ài àïën hưn nhên. Hổ lâm viïåc
cho mưåt cưng ty låt rêët mẩnh Bullie Brake & Desmay, vâ
ln thùng tiïën. Vêën àïì duy nhêët lâ hổ ghết cưng viïåc vâ cưng
ty àố.
Àđch àïën 80/20 àưëi vúái Helen vâ James lâ rúâi khỗi cưng ty
vâ khúãi àêìu cho mưåt gia àònh. Helen sệ xin thưi viïåc. James
mën lâm cho mưåt hưåi tû vêën phấp l tûâ thiïån, ngay cẫ àûúåc
trẫ lûúng đt hún nhiïìu. Hổ lâm àûúåc àiïìu àố bùçng cấch nâo?
130

Bûúác 2: Tòm ra lưå trònh 80/20
Chđnh vò lậi kếp, nïn tiïìn bẩc trúã nïn têåp trung trong tay sưë
đt ngûúâi. Vò thïë cố mưåt, vâ chó mưåt mâ thưi, lưå trònh 80/20
khưng sai ài àêu àûúåc àïí cố à tiïìn - àïí tiïët kiïåm vâ àêìu tû
theo cấch khẫ dơ dïỵ nhêët.
Cố nhiïìu cấch dânh dm. Lêåp kïë hoẩch chi tiïu lâ mưåt cấch.
Lêåp kïë hoẩch chi tiïu khưng cố tấc dng búãi vò cố nhûäng
khoẫn chi khưng ngúâ àïën ln cën phùng bẩn khỗi lưëi ài.
Hẩnh phc thay, vêỵn côn cố lưå trònh 80/20 dïỵ dâng àïí
dânh dm.
AARON KỂ VỀ BÍ QUYẾT DÀNH DỤM DỄ DÀNG
“Tôi thích ý tưởng làm được một số tiền nào đó, không phải
để thành triệu phú, mà là để có một khoản tiền mua căn nhà cho
riêng mình.” Aaron bảo Alison. “Đó là ‘đích đến 80/20’ của tôi,
như Richard gọi, là nơi tôi muốn đến.
“Nhưng lúc đó tôi nghó: Tôi có thể dành dụm bằng cách
nào? Mẹ chưa bao giờ làm được. Tôi cũng thế. Năm ngoái, Richard
bảo tôi dành dụm. Tôi đã cố gắng thực sự. Nhưng đến cuối tháng
chẳng còn lại là bao, thử hỏi tôi dành dụm bằng cách nào? Thế rồi
Richard nói, cũng có một câu trả lời cho điều đó.
“Dành dụm là trên hết, anh ấy bảo. Phục vụ cho mình trước
tiên. Tức là cậu để dành 10% tiền lương trước khi chi bất cứ
khoản gì. Tự khắ
c cậu tiết kiệm được. Khoản tiết kiệm được đưa
vào tài khoản tiết kiệm đặc biệt ngay ngày nhận lương. Cậu không
thể tiêu được vì nó đã bò chuyển đi rồi.
“Nhưng thế thì cũng chẳng khác gì mấy, tôi nói. Nếu tôi
131
không có tiền vào đầu tháng, thì tôi sẽ hết tiền nhanh hơn. Đến
cuối tháng tôi sẽ chết đói. Nhưng Richard bảo không, không giống

nhau đâu, cậu sẽ thấy.
“Anh ấy nói đúng. Thực lòng tôi không nhớ khoản tiền đó.
Tôi phải kéo dài hơn, bởi vì trong túi có ít tiền để chi tiêu hơn.
Tôi không thể tin được. Trước đó, tôi tin chắc là mình không có
khả năng dành dụm. Tôi đã xoay xở được trong 12 tháng và tôi
còn có thể tiếp tục mãi mãi. Nói thực, cậu cũng làm được thôi,
Alison ạ, ai cũng làm được. Cậu không nhìn thấy tiền và nó giống
như cậu bò đánh thuế nhiều hơn và kiếm được ít hơn vậy thôi.”
H
elen vâ James quët àõnh úã lẩi cưng ty Bullie Brake
& Desmay, tiïët kiïåm vâ àêìu tû 10% tiïìn lûúng ca
mònh - bùçng cấch tûå àưång khêëu trûâ - vâ tđch ly à àïí cëi
cng sưëng vúái giêëc mú ca hổ. Sệ mêët bao lêu?
Helen cng vúái James kiïëm àûúåc 6500 àưla mưỵi thấng. Sau
khi nưåp thụë côn 4000 àưla. Hiïån nay hổ tiïu sẩch sưë àố,
khưng tiïët kiïåm àưìng nâo.
Hổ tđnh toấn rùçng nïëu chuín àïën mưåt chưỵ rễ hún, gêìn vúái
Hưåi hưỵ trúå phấp l tûâ thiïån, hổ cố thïí sưëng vúái 2500 àưla mưỵi
thấng, thêåm chđ vúái àûáa con theo dûå tđnh nûäa. Hưåi chó cố thïí
trẫ cho James 2600 àưla mưỵi thấng. Thụë xong côn lẩi khoẫng
2000 àưla. Vò vêåy hổ cêìn thu nhêåp tûâ àêìu tû 500 àưla mưỵi
thấng – tûác 6000 àưla mưåt nùm - àïí b vâo phêìn thiïëu.
Hổ dûå àõnh mua mưåt cùn hưå giấ 60.000 àưla vâ cho thụ.
Sau khi sûãa chûäa, bẫo dûúäng, vâ nưåp thụë, hổ sệ kiïëm àûúåc
6000 àưla mưỵi nùm. Vò thïë, hổ cêìn khoẫn tiïët kiïåm 60.000
àưla àïí thay àưíi cåc sưëng ca mònh.
132
Mûúâi phêìn trùm lûúng hâng nùm ca hổ lâ 7800 àưla. Nïëu
hổ àêìu tû 10% sưë tiïìn, trong 6 nùm hổ sệ àûúåc 66.000 àưla.
Ngay cẫ úã mûác 5%, nïëu àûúåc miïỵn thụë, hổ sệ tđch ly àûúåc

gêìn 67.000 àưla trong bẫy nùm.
Lưå trònh 80/20 cú bẫn àïí kiïëm àûúåc khoẫn tiïìn bẩn cêìn
Dânh dm vâ àêìu tû 10% thu nhêåp ca bẩn trûúác khi nhêån
àûúåc tiïìn bùçng cấch tûå àưång chuín vâo mưåt tâi khoẫn tiïët
kiïåm.
Hậy lâm àiïìu nây câng súám câng tưët trong cåc àúâi – cố
nghơa lâ NGAY BÊY GIÚÂ!
Chên thânh mâ nối, àêy lâ 95% lúâi khun mâ ngûúâi ta cêìn
àïën. Àêy lâ cấch dïỵ dâng àïí chêëm dûát nhûäng lo toan vïì tiïìn
bẩc. Khưng cố cấch nâo khấc cố sûác mẩnh lêu dâi nhû vêåy cẫ.
Tinh hoa ca lưå trònh 80/20
Bẩn cố thïí àïën àûúåc àđch nhanh hún khưng?
QUẪNG CẤOQUẪNG CẤO
QUẪNG CẤOQUẪNG CẤO
QUẪNG CẤO
Àêìu tû bẫo àẫm
100% an toân
Thu nhêåp tûâ 12% àïën 20%
Thu nhêåp khưng chõu thụë
Khưng tưën phđ
Khưng cố mûác tưëi thiïíu - bẩn cố thïí bùỉt àêìu bùçng 1 àưla
Bẩn phẫi lâm gò û?
Thanh toấn toân bưå sưë tiïìn núå ca bẩn

Khưng cố àêìu tû nâo tưët bùçng thanh toấn khoẫn núå trïn thễ
tđn dng ca mònh.
133

Loẩi àêìu tû tưët tiïëp theo lâ cho “vïì hûu” têët cẫ nhûäng núå
nêìn khấc ca bẩn. Bùỉt àêìu vúái khoẫn lúán nhêët. Cho d àố

lâ cêìm cưë - k phiïëu bêët àưång sẫn – lậi sët hiïån nay rêët
thêëp, hêìu nhû khưng thïí tòm ra v àêìu tû nâo cố sûác hêëp
dêỵn ngang vúái viïåc thanh toấn khoẫn cêìm cưë, khi bẩn cố
tiïìn tiïët kiïåm àïí lâm àiïìu àố.

Cùỉt bỗ thễ tđn dng ài. Bẩn båc phẫi chi tiïu đt hún. Nïëu
bẩn cêìn mưåt chiïëc thễ, thò kiïëm mưåt thễ ghi núå àïí bẩn chó
cố thïí tiïu nhûäng gò bẩn cố trong ngên hâng.

Phẫi biïët chổn lổc hún khi mua àưì àẩc. Chó chi tiïu cho mưåt
vâi thûá thûåc sûå lâm bẩn hẩnh phc. Chi nhiïìu vâo phêìn
20% sệ àem lẩi 80% niïìm vui, vâ chi đt hún cho nhûäng thûá
khấc.

Hậy tûå hỗi, “Ta cố thûåc sûå thđch mốn àưì mâ mònh bỗ tiïìn
ra hay khưng? Nố cố thûåc sûå nùçm trong 20% nhûäng thûá
àem lẩi cho ta 80% sûå thỗa mận trong chi tiïu khưng?” Nïëu
khưng, thò loẩi nố ài. Bẩn sệ cố nhiïìu tiïìn hún cho 20% chi
tiïu tưët nhêët vâ nhiïìu nùng lûúång cho cåc sưëng hún nûäa
- Bẩn khưng cêìn dânh quấ nhiïìu thúâi gian cố àûúåc.

Chổn nhûäng vêåt rễ tiïìn hún nhûng àem lẩi phêìn lúán lúåi đch.
Chiïëc xe àậ sûã dng hai nùm rưìi vêỵn tưët 95% nhû xe múái,
vúái chó 60% chi phđ. Àưì àẩc àậ qua sûã dng cố thïí cố giấ
chó bùçng 20% àưì múái.

Vúái tiïìn àïí dânh, hậy mua lẩi nhûäng tâi sẫn hûáa hển àem
lẩi thu nhêåp hóåc tùng giấ: vđ d nhû àêët àai hóåc bêët k
tâi sẫn gò, nhûäng mùåt hâng nghïå thåt,


Tiïët kiïåm mưåt nûãa bêët k khoẫn tùng lûúng nâo, tùng khoẫn
tiïët kiïåm tûå àưång trûúác khi nố vâo tâi khoẫn ca bẩn.
134
$
mưỵi
thấng
Thúâi gian (thấng)

Tưíng vïå sinh hâng nùm - vûát ài nhûäng thûá bûâa bưån. Cho ài
nhûäng thûá lùåt vùåt, bấn nhûäng thûá cố giấ trõ vâ àêìu tû tûâ
khoẫn tiïìn thu àûúåc àố.

Vệ mưåt biïíu àưì thu nhêåp vâ chi tiïu hâng thấng treo tûúâng.
Nố sệ khuën khđch bẩn cùỉt giẫm chi phđ vâ tùng thu nhêåp.
Xem vđ d úã hònh 10.

Chín bõ mưåt biïíu àưì thu nhêåp, chi tiïu vâ thu nhêåp tûâ àêìu
tû hâng thấng, vúái dûå kiïën khi nâo thu nhêåp tûâ àêìu tû sệ àấp
ûáng àûúåc nhu cêìu chi tiïu hâng thấng ca bẩn. Àố lâ cấi
ngây àưåc lêåp vïì tâi chđnh ca bẩn: Bẩn khưng côn ph thåc
vâo cưng viïåc àïí kiïëm sưëng. Hònh 11 kïë tiïëp lâ mưåt minh hổa.

Bỗ ài mưåt hẩng mc chi tiïu. Cêët tiïìn qua mưåt bïn. Àiïìu nây
khưng chó àem lẩi cho bẩn niïìm vui lúán hún, mâ mưåt cấch k
bđ nố côn lâm tùng thu nhêåp ca bẩn.
Hònh 10: Biïíu àưì treo tûúâng ca Elizabeth vïì thu nhêåp
vâ chi tiïu hâng thấng
chi tiïu
thu nhêåp
chi tiïu

thu nhêåp
135
Hònh 11: Biïíu àưì vïì àưåc lêåp tâi chđnh ca Donna
Lậi kếp cố khấc vúái àêìu tû hay khưng?
Lậi kếp cố sûác mẩnh to lúán, nhûng chó cố tấc dng vúái bẩn
mưåt khi bẩn tiïët kiïåm vâ àêìu tû, trong tâi khoẫn tiïët kiïåm lậi
sët cao, hóåc nhûäng àêìu tû nhû trấi phiïëu, bêët àưång sẫn
hóåc nhûäng tâi sẫn khấc mâ chùỉc chùỉn sệ cố giấ. Hậy cêín
thêån vúái nhûäng tâi khoẫn ngên hâng ca bẩn – ngên hâng
thûúâng àấnh lûâa nhûäng khấch hâng khưng cêín thêån, vâ nhiïìu
tâi khoẫn àûúåc cho lâ “lậi sët cao” rt cåc chùèng àûúåc gò.
Tó lïå lậi àêìu tû nâo lâ thûåc tïë?
Thđ d ca tưi giẫ àõnh mûác lậi àêìu tû tûâ 5 – 10%/nùm. Tuy
nhiïn cố hai thûá phẫi cêín trổng. Thûá nhêët, bẩn phẫi tòm cấch
Hưm nay Ngây àưåc lêåp
Thúâi gian
$
mưỵi
thấng
chi tiïu hâng thấng
thu nhêåp tûâ àêìu tû
thu nhêåp hâng thấng
dûå àoấn
136
trấnh thụë. Hêìu hïët cấc nûúác àïìu cố loẩi tâi khoẫn miïỵn thụë
àùåc biïåt àưëi vúái nhûäng ngûúâi gúãi tiïët kiïåm vâ àêìu tû nhỗ,
nhûng bẩn phẫi cêín thêån àûa nhûäng khoẫn àêìu tû ca mònh
vâo nhûäng tâi khoẫn nây.
Thûá hai, chng ta àang úã thúâi àẩi mâ lẩm phất vâ lậi sët
úã nhiïìu núi nùçm úã àiïím cûåc tiïíu cẫ 50 nùm trúâi. Vò thïë cêìn

phẫi thùm dô chung quanh xem, thêåm chđ cố lậi 5% cng
àûúåc. Tâi khoẫn ngên hâng cao nhêët cng chó àûúåc 3 – 4%.
Cấc hònh thûác àêìu tû ri ro thêëp khấc cng cố thïí cêìn thiïët.
Bẩn nïn àêìu tû vâo àêu?
Mc tiïu cú bẫn lâ kiïëm àûúåc khoẫn tiïìn lúâi dâi hẩn đt nhêët
lâ 5% mưỵi nùm vúái đt ri ro nhêët.

Thûá nhêët, thanh toấn têët cẫ núå nêìn.

Àêìu tû vâo nhûäng tâi khoẫn tiïët kiïåm khưng bõ ri ro nïëu
lậi sët lâ 5% trúã lïn.

Bẩn cng cố thïí àêìu tû vâo trấi phiïëu – chđnh ph hóåc
cưng ty – cố thïí thu àûúåc trïn 5% (trẫ lậi sët).

Àêìu tû trûåc tiïëp, dâi hẩn vâo bêët àưång sẫn ph húåp – cố thïí
lâ nhâ ca bẩn – cng hêëp dêỵn. Giấ bêët àưång sẫn dâi hẩn
- thûåc chêët lâ giấ àêët nùçm dûúái tâi sẫn tùng 8%/nùm. Ngìn
cung ca àêët àai lâ cưë àõnh, tuy nhiïn cêìu cố xu hûúáng tùng
cao, bõ chi phưëi búãi nhu cêìu vïì nhâ rưång hún, ngưi nhâ thûá
hai, vâ sưë lûúång ngûúâi trong mưåt hưå giẫm xëng. Trong khi
dên sưë vâ ca cẫi àang tùng lïn – vđ d, hêìu hïët nhûäng khu
vûåc hêëp dêỵn vâ êëm ấp ca M vâ Nam Êu hóåc nhûäng
thânh phưë àang múã rưång bêët k núi àêu - àêët àai lâ cûãa àùåt
cûúåc tưët àêëy.
137

Phẫi thêån trổng vúái thõ trûúâng chûáng khoấn. Nố cố thïí st
giấ liïn tc. Nïëu bẩn cố à tiïìn àêìu tû, hậy cên nhùỉc “qu
àêìu tû chưëng ri ro”, loẩi qu khưng bõ ẫnh hûúãng do dao

àưång ca thõ trûúâng chûáng khoấn. Loẩi qu nây cố thïí ri
ro thêëp hún vâ hêëp dêỵn hún “qu tûúng hưỵ” truìn thưëng,
thûúâng ph thåc vâo sûå lïn giấ ca thõ trûúâng chûáng khoấn.

Hậy trấnh xa nhûäng gò - cưí phiïëu, bêët àưång sẫn, hay xu thïë
nống – cố giấ tùng vổt gêìn àêy. Bong bống sệ nưí thưi. Chúâ
cho àïën khi giấ st giẫm vâ ưín àõnh. Àûâng bao giúâ nhẫy vâo
thõ trûúâng trưìi st quấ nhanh. Trong ngùỉn hẩn, cûá bấm vâo
nhûäng àêìu tû an toân ngay cẫ khi bẩn chó kiïëm àûúåc 5%.

Bẩn cố bùỉt àêìu kinh doanh riïng khưng? Hêìu hïët nhûäng
nhâ triïåu ph trúã nïn giâu cố bùçng cấch bùỉt àêìu cưng viïåc
kinh doanh. Nhûng hậy coi chûâng, cûá 20 doanh nghiïåp múái
chó cố mưåt lâ thânh cưng mâ thưi. Cố lệ 99% tiïìn lậi xët
phất tûâ 1% cưng viïåc kinh doanh múái. Liïåu bẩn cố nùçm
trong 1% may mùỉn àố khưng?

Chó àêìu tû vâo mưåt lơnh vûåc kinh doanh múái nïëu bẩn cố
nhûäng khoẫn tiïët kiïåm àïí khi cêìn dng àïën. Àûâng mẩo
hiïím àấnh mêët mổi thûá. Nïëu àïm bẩn khưng ng àûúåc, thò
àûâng àêìu tû. Trúã nïn cûåc giâu cố lệ sệ khưng lâm bẩn hẩnh
phc. Àố lâ mưåt canh bẩc tïå hẩi àêëy.

Nïëu bẩn say sûa viïåc khúãi sûå cưng viïåc kinh doanh ca
mònh, hậy àúåi àïën khi bẩn cố à tiïìn àïí trang trẫi cho thêët
bẩi. Hóåc lâ àêìu tû vâo nhûäng ngânh đt ri ro àôi hỗi đt vưën
– vđ d nhû múã mưåt qìy bấn hâng úã chúå lên cêån, mưåt dõch
v nhû cùỉt cỗ hóåc rûãa xe, hay dõch v giao hâng bùçng xe
riïng chùèng hẩn.
138

Bûúác 3: Bùỉt tay vâo hânh àưång 80/20 NGAY BÊY GIÚÂ!
Bẩn àang úã ngậ ba àûúâng.
Bẩn cố thïí tiïën vïì phđa trûúác vâ u cêìu ngên hâng khêëu
trûâ 10% thu nhêåp hâng thấng ca mònh vâ chuín nố vâo tâi
khoẫn tiïët kiïåm. Khi àố bẩn cố thïí hûúáng àïën cåc sưëng
khưng lo êu vïì tiïìn bẩc, túái àđch 80/20.
Hóåc bẩn khưng thïí lâm àûúåc gò.
Tiïën lïn. Lâm ngay bêy giúâ. Chó mêët nùm pht lâ xong. Lúåi
đch cho quậng àúâi côn lẩi ca bẩn lâ hïët sûác to lúán. Hậy lâm
bẩn vúái àưìng tiïìn – tùng nùng lûúång cåc sưëng ca bẩn lïn
mûác tưåt àónh.
H
ậy tûúãng tûúång rùçng bẩn àậ tûå giẫi phống mònh
khỗi nhûäng êu lo vïì tiïìn bẩc, thêåm chđ cố lệ côn
tđch ly àûúåc sưë vưën nho nhỗ. Nố sệ lâm bẩn hẩnh phc hún
nhû thïë nâo? Sûå giâu cố múái àïën ca bẩn sệ khùỉc sêu vâ cẫi
thiïån tònh bẩn vâ nhûäng mưëi quan hïå ca bẩn àïën àêu, mâ
nhû chng ta sệ thêëy, bưí sung th vui lúán nhêët ca cåc àúâi?
Tiïìn bẩc vâ nhûäng ûu tû vïì vêåt chêët sệ phai múâ khi chng ta
sấng tẩo vâ trẫi nghiïåm nhûäng mưëi liïn kïët ca u thûúng
thûåc sûå.
139
7
Nhûäng mưëi quan hïå
theo cấch 80/20
Mổi ngûúâi àïìu giïët chïët cấi hổ u thûúng
Trong thïë giúái hiïån àẩi nây,
Tiïìn bẩc vâ cưng viïåc àûúåc àùåt lïn trïn
Nhûäng gò u thûúng lẩi úã hâng thûá ba.
Nhẩi theo thú ca Oscar Wilde

C
ưng trònh àang trúã nïn rûåc rúä. Tûâ hû vư, àêëng
sấng tẩo àậ tẩo nïn thiïn àûúâng trïn trấi àêët: cú
man nâo nhûäng khu vûúân sum sụ tûúi tưët, nhûäng dông sëi
ïm trưi, hâng cổ, cêy trấi à loẩi, chim chốc àểp lẩ k, chố,
mêo, ngûåa, lûâa, thêåm chđ cẫ mưåt bêìy khó àậ àûúåc thìn hốa.
Nhûäng ngổn ni mn sùỉc lưìng vâo khung cẫnh vûúân tûúåc.
Xa xa, Adam thêëy thêëp thoấng biïín xanh. Sau khi cố àûúåc
140
nhûäng thûá àố, ưng ài thú thêín khùỉp núi, châo hỗi nhûäng con
vêåt, àùåt tïn cho chng, nïëm thûã cêy trấi, lc thò ra ngoâi ấnh
nùỉng êëm ấp, lc lẩi ngưìi dûúái bống cêy. Lêìn àêìu tiïn trong
àúâi, ưng cẫm thêëy hoân toân n têm, thẫnh thúi vâ hẩnh
phc. Ưng àậ thânh cưng.
Sấng hưm sau bïn tấch câ phï, àêëng sấng tẩo chúåt hỗi:
“Con thđch nố khưng?”
“Thûa cố,” Adam nối, “thêåt khố tin. Ngûúâi àậ lâm hïët sûác
tuåt vúâi. Cùn nhâ vâ khoẫnh sên thêåt hoân hẫo. Khu vûúân
thò trấng lïå. Tuy nhiïn, con cẫm thêëy thiïëu àiïìu gò àố, d con
khưng thïí hònh dung ra àûúåc.”
“Â, ta cng suy nghơ àïën àiïìu àố tưëi hưm qua,” Àêëng sấng
tẩo nối. “Con hoân toân àng vâ ta sệ lâm ngay.”
“Ngûúâi nghơ àïën cấi gò?” Adam hỗi.
“Ngûúâi nâo àố con u, con thêëy thïë nâo?” Àêëng sấng tẩo
hỗi.
Hay mưåt dõ bẫn ca thïë k hai mưët…
Thûúång Àïë trưìng mưåt khu vûúân úã Eden vâ ngâi àûa ngûúâi
àân ưng mâ ngâi tẩo nïn vâo. Dông sưng mang nûúác tûúái cho
khu vûúân chẫy tûâ Eden. Àûác Cha trúâi àûa ngûúâi àân ưng vâo
àố àïí chùm sốc khu vûúân. Vâ Thûúång Àïë nối: “Con sệ cai

quẫn chim, cấ vâ mổi sinh vêåt, àưìng thúâi chõu trấch nhiïåm
chùm sốc cho têët cẫ chng, vïì lúåi đch, con cố thïí ùn thõt chng,
vúái àiïìu kiïån rùçng chng tiïëp tc sinh sưi nẫy núã.”
Thûúång Àïë thêëy têët thẫy nhûäng àiïìu ưng ta àậ lâm vâ àïìu
tưët àểp cẫ. Vâ ngûúâi àân ưng àưìng .
141
Hưm sau, Thûúång Àïë bẫo ngûúâi àân ưng, “Àïí con mưåt mònh
nhû thïë khưng hay lùỉm. Ta sệ tẩo ra mưåt ngûúâi ph nûä àïí con
cố thïí u thûúng, tẩo nïn mưåt gia àònh, vâ an hûúãng cåc
sưëng cng nhau, ni dẩy con cấi.”
Nhûng ngûúâi àân ưng nối vúái Thûúång Àïë, “Ngûúâi quët thò
cûá quët. Lc àêìu, Ngûúâi bẫo con phẫi chõu trấch nhiïåm lâm
vûúân, chùn ni, lo vïì mưi trûúâng sưëng chung quanh, cng
nhû chuån sùn bùỉt vâ nêëu nûúáng. Nhûäng thûá àố lâ mưåt cưng
viïåc toân thúâi gian rưìi. Xin hiïíu cho con, con u thđch cưng
viïåc ca mònh, nố rêët àấng lâm vâ khu vûúân thêåt lâ dên dậ.
Lâm thïë nâo mâ Ngûúâi mën con dânh thúâi gian cho nhûäng
thûá nâo lâ tònh u, gia àònh vâ mưëi quan hïå? Con cố thïí thêëy
mổi thûá àang trúã nïn quấ rưëi rùỉm. Chng ta hậy àïí n nhû
thïí chó cố Ngûúâi vâ con – vâ têët cẫ chim mn trïn trúâi,… -
àûúåc khưng ẩ?”
Thïë lâ Thûúång Àïë gậi àêìu vâ tûå hỗi khưng biïët thïë giúái nây
tiïën àïën cấi gò.
“
C
hó cố mưåt hẩnh phc duy nhêët trïn àúâi,” George
Sand tûâng viïët, “àố lâ u vâ àûúåc u.”
Carl Gustav Jung, mưåt nhâ têm l lúán nối, “Chng ta cêìn
ngûúâi khấc àïí thûåc sûå lâ chđnh chng ta.” Chng ta tẩo ra
nghơa ca cåc sưëng thưng qua cấc mưëi quan hïå.

Nhûng àêy chđnh lâ vông xoấy. Cåc sưëng hiïån àẩi lâm cho
câng ngây câng khố tòm thêëy, ni dûúäng vâ duy trò tònh u
vâ mưëi quan hïå. Cố lệ nïëu khưng nhêån ra àiïìu àố, thò chùỉc
chùỉn khưng khấng cûå lẩi nố, phêìn nhiïìu chng ta sệ chổn sưë
lûúång nhiïìu hún nhûäng quan hïå kếm chêët lûúång hún. Chng
142
ta cố quan hïå nhiïìu hún, nhûng nghơa lẩi đt hún. Vâ quan
hïå lậng mẩn ca chng ta chûa bao giúâ bõ àe dổa vâ lậng
trấnh hún lc nây.
Têët cẫ chng ta àïìu biïët rùçng nghơa v cưng viïåc khêín cêëp
vâ cưng nghïå hiïån àẩi cng nhû mấy vi tđnh, Internet, vâ àiïån
thoẩi di àưång àang gùåm nhêëm dêìn cåc sưëng ca chng ta.
Xu thïë nây àûúåc cưng bưë nhiïìu nhêët úã M. Cấch àêy 20 nùm,
phên nûãa sưë ngûúâi M àậ lêåp gia àònh tun bưë rùçng “cẫ gia
àònh chng tưi thûúâng ùn cúm vúái nhau”; giúâ àêy tó lïå àố giẫm
côn mưåt phêìn ba. Ph nûä ài lâm nhiïìu hún, đt ngûúâi lêåp gia
àònh hún, nhûäng ngûúâi àậ kïët hưn cố đt con hún, sưë ngûúâi mể
chûa kïët hưn gia tùng, mong mën gia àònh cố àưng ngûúâi àưåt
ngưåt giẫm, tó lïå ly hưn tùng nhanh, vâ thúâi gian bưë mể vâ con
cấi dânh cho nhau giẫm hùèn.
Nhûäng xu thïë àố phẫn ấnh ấp lûåc kinh tïë ngây câng tùng
vâ sûå lan tỗa êm ơ ca nhûäng ûu tû vïì tiïìn bẩc. Nhû nhûäng
chi phđ cưë àõnh khấc, gia àònh – vâ sưë con trong gia àònh –
àang giẫm vïì qui mư.
Theo xu hûúáng kinh doanh, ngây câng nhiïìu gia àònh tòm
kiïëm cấc hoẩt àưång bïn ngoâi - giûä trễ, chùm sốc trễ em, nêëu
nûúáng, giùåt gi, lâm vûúân, tưí chûác tiïåc sinh nhêåt cho con cấi,
chùm sốc ngûúâi bõnh vâ ngûúâi giâ - nhûäng cưng viïåc trûúác àêy
àan vâo quan hïå gia àònh.
Ngây câng cố nhiïìu gia àònh cêìn hai ngûúâi ài lâm àïí duy

trò mûác sưëng. Àưëi vúái nhûäng ngûúâi theo lưëi sưëng nhanh, lâm
viïåc cho cẫ àưi lâ àôi hỗi húi nhiïìu vâ hổ thêëy khố ph húåp
vúái trấch nhiïåm ca gia àònh truìn thưëng.
143
BOB VÀ JANE
Hãy gặp gỡ hai người bạn thân của tôi, Bob và Jane. Cả hai
đều vui nhộn, có phong cách sống sôi nổi, đi khắp nơi vì công việc.
Khi tôi gặp họ, họ đã có hai đứa con gái dễ thương – Emma 9 tuổi
và Anne 11 tuổi - một con chó xin xắn và hai căn nhà lớn. Cả hai
đều giúp nhau việc nhà. Hầu hết bạ
n bè là bạn của cả Jane và
Bob. Khi Jane có một dự án ở Brazil trong ba tháng, cô ấy đem
bọn trẻ theo, Bob sang thăm vào tuần nghỉ phép và những ngày
cuối tuần rảnh rỗi. Trông thì có vẻ ổn cả, nhưng tôi thấy lo về áp
lực tạo ra do nhu cầu thời gian của họ khác nhau. Không biết họ
có bò chia lìa không nhỉ?
Tám năm sau, họ ly dò - vẫn là ba
ïn bè, nhưng tổn thương và
hối tiếc. Họ có hạnh phúc hơn khi xa nhau? Tôi không tin. Họ đã
có mối quan hệ tuyệt vời, hỗ trợ lẫn nhau và giúp cho con cái. Nó
không thể khác hơn được sao?
Tôi không chắc. Nhưng tôi tin rằng với áp lực công việc ít
căng thẳng hơn – vào những năm 1960, hoặc nếu họ theo phương
thức 80/20 ngày nay - họ sẽ gắn kết vơ
ùi nhau, và ít nhất bốn
người hẳn đã hạnh phúc hơn.
Nhiïìu quan hïå hún cố tùng thïm hẩnh phc khưng?
Nhốm nghiïn cûáu ca Trûúâng Àẩi hổc Carnegie Mellon àậ
nghiïn cûáu 169 ngûúâi dên àõa phûúng àûúåc lûåa chổn ngêỵu
nhiïn trong hai nùm, theo dội cấch sûã dng Internet ca hổ

vâ ẫnh hûúãng ca nố àưëi vúái hẩnh phc vâ cấc mưëi quan hïå.
Àûúåc tâi trúå búãi nhûäng cưng ty mấy tđnh vâ phêìn mïìm, nhốm
144
nghiïn cûáu tin tûúãng rùçng sûå àa dẩng vâ phong ph ca
nhûäng mưëi quan hïå àûúåc hònh thânh trïn mẩng sệ giẫm búát
sûå cư àún vïì mùåt xậ hưåi vâ tùng thïm sûå khỗe khóỉn.
Cẫ nhâ tâi trúå vâ nhốm nghiïn cûáu àậ giêåt mònh chûng
hûãng vò kïët quẫ cố àûúåc. Nhûäng mưëi quan hïå àûúåc hânh
thânh trïn mẩng vâ thúâi gian dânh cho mẩng câng nhiïìu, thò
ngûúâi ta câng trúã nïn cư àưåc vâ trêìm cẫm bêëy nhiïu. Thûåc
vêåy, email vâ nhûäng phông chat lâm tùng sưë lûúång cấc mưëi
quan hïå, nhûng nhûäng mưëi quan hïå nây chó húâi húåt, vâ thúâi
gian dânh cho chng àậ lâm giẫm ài nhûäng mưëi quan hïå
quan trổng hún vúái gia àònh vâ bẩn bê. Sûå tiïëp xc nhiïìu, trûåc
tiïëp vúái mưåt vâi ngûúâi hốa ra cêìn thiïët cho sûå an toân vâ hẩnh
phc lùỉm thay. Đt lẩi hốa ra nhiïìu.
Xu thïë cấc mưëi quan hïå nhiïìu hún nhûng đt phong ph lâ
vêën àïì gai gốc nhêët àưëi vúái nhûäng ngûúâi kiïëm ra tiïìn thúâi nay
(têët nhiïn lâ hổ rưìi). Giâu tiïìn bẩc nhûng nghêo thúâi gian, vâ
lâ nhûäng tđn àưì sng bấi thõ trûúâng, hổ mua lêëy quan hïå úã àố.
Tưi khưng cố lâ hổ sûã dng nhâ thưí; mùåc d cố khấ nhiïìu
ngûúâi quen ca tưi phêët lïn nhanh chống àậ gùåp phẫi nhûäng
khc mùỉc trong quan hïå vúå chưìng, khưng phẫi hoân toân
khưng liïn quan àïën cẫ múá quan hïå ca hổ. (Cố tiïìn nhiïìu, hổ
mën cố quan hïå nhiïìu hún, chûá khưng nhêån ra rùçng nhiïìu
lâ đt.)
Àiïìu tưi mën nối lâ nhûäng ngûúâi kiïëm ra tiïìn k kïët quan
hïå vúái cẫ mưåt àưåi qn cung cêëp dõch v chun nghiïåp thêëy
mâ phất hoẫng: ngûúâi àâo tẩo riïng, trúå l riïng, hën luån
viïn riïng, ngûúâi lâm mống chên, bấc sơ têm thêìn, chun

viïn vêåt l trõ liïåu, nhâ tû vêën vïì thûåc phêím, nhâ thưi miïn,
chun viïn trõ liïåu, hën luån viïn tennis, cưë vêën giao tiïëp,
145
nhûäng ngûúâi hûúáng dêỵn tinh thêìn, vâ Cha múái biïët côn ai
khấc nûäa.
“Hậy tưët vúái bẫn thên bẩn,” hổ nối. Kiïíu ba hoa liïëng thóỉng
àïí tiïëp thõ vêỵn cố tấc dng. Vđ d, nùm 1990 àïën nùm 2000,
sưë ngûúâi àâo tẩo riïng tùng lïn gêëp àưi úã M, trïn 100.000
ngûúâi. Lc tưi côn lâm tû vêën quẫn l, cưng ty tưi têåp trung
rêët nhiïìu vâo mưëi quan hïå cấ nhên vúái giấm àưëc àiïìu hânh,
vâ cng phêët lïn nhúâ vâo àố.
Nhûäng ngûúâi thânh cưng cố đt thúâi gian cho cåc sưëng úã
nhâ, vò thïë hổ mua sûå quan têm bùçng nhûäng bûäa ùn nhanh,
gối gếm vûâa gổn vâo chûúng trònh lâm viïåc. Àưåi qn trúå gip
viïåc nhâ lo toan cho gia àònh, trong khi nhûäng núi cung cêëp
dõch v cấ nhên têåp hỗng cho nhûäng ngûúâi ài kiïëm cúm.
Thêåt lâ mưåt thiïëu sốt ghï gúám. Chùỉc chùỉn mưỵi dõch v
chun nghiïåp cung cêëp mưåt cấi gò àố cố giấ trõ, nhûng nhiïìu
mâ lẩi đt - nhûäng quan hïå thûúng mẩi nhû thïë nây thay thïë
cho mưëi quan hïå cú bẫn cêìn thiïët cho hẩnh phc.
Nhûäng ngûúâi chun lâm thụ thò àûúåc, côn nhûäng ngûúâi
khấc thò mêët.
T
ẩi sao sung tc hún lẩi khưng chuín thânh hẩnh
phc hún? Tẩi sao sûå phất àẩt lẩi ùn môn cấc mưëi
quan hïå cấ nhên vâ xậ hưåi? Àiïìu àố khưng phẫi do bẫn thên
ca cẫi gêy nïn - têët cẫ nhûäng thûá khấc àïìu cên bùçng, tiïån
nghi, chùm sốc sûác khỗe, vâ kiïën thûác gia tùng sệ nêng cao tûå
do vâ an toân, vâ cố lệ sûå àưå lûúång nûäa. Chó cố st giẫm vïì
cấch chng ta suy nghơ vâ hânh àưång.

146
Chng ta hoân toân bõ trối chùåt búãi mưåt nưỵi ấm ẫnh – lâm
nhiïìu àûúåc nhiïìu. Chng ta cêìn nhiïìu tiïìn, hâng hốa, bẩn bê,
quan hïå, tònh dc, sûå quan têm, tiïån nghi, nhâ cûãa, du lõch,
àưì dng hún, vâ cẫ sûå thûâa nhêån ca cưång àưìng hún. Chng
ta sùén sâng trẫ giấ àùỉt cho nhûäng khất vổng nây. Chng ta
êu lo nhiïìu hún vâ dânh nhiïìu thúâi gian hún, ch hún, bỗ
cưng sûác nhiïìu hún – vâ thûåc lông mâ nối, phêìn lúán têm hưìn
vâ bẫn thên chng ta hún - àïí lâm viïåc àïí àêìu tû vâ chi trẫ
cho nhiïìu thûá hún.
Tuy vêåy nïìn kinh tïë vêỵn khưng ẫnh hûúãng gò vò nố tn
theo mưåt qui låt khấc, qui låt nhiïìu hún tûâ đt hún. Àúâi sưëng
kinh tïë lâ mưåt sûå kiïëm tòm khưng dûát àïí àûúåc nhiïìu hún tûâ
đt hún: nhûäng hâng hốa vâ dõch v tưët hún, nhanh hún, mâ lẩi
rễ hún. Đt àûúåc lâm thânh nhiïìu.
Hẩnh phc con ngûúâi – nhû thânh cưng cấ nhên thûåc sûå -
bõ cng nhûäng qui låt chi phưëi mưåt cấch bêët biïën: đt lâ nhiïìu,
vâ nhiïìu tûâ đt. Cố mưåt sûå àấnh àưíi khưng thïí trấnh àûúåc giûäa
chêët lûúång vâ sưë lûúång. Nhiïìu hún nghơa lâ kếm hún. Chó cố
cấch têåp trung vâo cấi thêåt sûå quan trổng vúái chng ta - sưë
đt con ngûúâi, quan hïå, hoẩt àưång, vâ ngun nhên mâ chng
ta thûåc sûå quan têm àïën – chng ta múái trúã nïn têåp trung,
lâ chđnh mònh, mẩnh mệ, u vâ àûúåc u. Khưng côn cấch
nâo khấc.
Cấch àïí àûúåc hûúãng nhiïìu tûâ đt trong quan hïå vâ cåc sưëng
lâ rộ râng:

Tẩo ra nhiïìu hún tûâ đt hún trong cưng viïåc, kiïëm nhiïìu tiïìn
vâ niïìm vui hún vúái đt thúâi gian hún, khưng àïí nố chiïëm mêët
cåc sưëng gia àònh vâ bẫn thên.

147

Kiïëm àûúåc nhiïìu hún tûâ đt hún bùçng cấch dânh dm, àïí
súám hay mån bẩn sệ cố thu nhêåp tûâ àêìu tû àïí chi trẫ cho
lưëi sưëng bẩn mën vâ khưng lïå thåc vâo cưng viïåc quấ àôi
hỗi.

Têåp trung vâo đt mâ nhiïìu: àiïìu gò quan trổng àưëi vúái hẩnh
phc ca bẩn – thỗa mận cưng viïåc, cẫm nhêån vïì mc àđch
cấ nhên, vâ trïn hïët lâ mưåt vâi mưëi quan hïå cố chêët lûúång
– nhûäng gò cêìn phẫi cố, vâ sệ tûúãng thûúãng hêåu hơnh, thúâi
gian rưång rậi vâ sûå gùỉn bố tònh cẫm.
Chêët lûúång vâ sưë lûúång
Hêìu nhû chùỉc chùỉn rùçng 80% sûå thỗa mận trong quan hïå
ca chng ta àïën tûâ 20% hay đt hún cấc mưëi quan hïå.
Tin vui: Chng ta cố thïí têåp trung vâo mưåt vâi quan
hïå chđnh ëu; chng ta khưng phẫi lo lùỉng vïì nhûäng
mưëi quan hïå khưng quan trổng.
Hânh àưång àïí thc àêíy hẩnh phc: Àêìu tû nhiïìu
thúâi gian, nùng lûúång, sûå ch , sấng tẩo vâ ốc tûúãng
tûúång vâo mưåt sưë mưëi quan hïå quan trổng ca chng
ta mâ thưi.
Hậy àùåt cêu hỗi tó lïå nưỵ lûåc nâo phẫi àûa vâo cấc mưëi quan
hïå quan trổng nhêët ca bẩn, sưë đt mâ àem lẩi phêìn lúán sûå thỗa
mận ca chng ta. Cố lệ, 20% cấc mưëi quan hïå ch ëu nây
chiïëm hún 20% nùng lûúång mâ bẩn dânh cho cấc mưëi quan hïå.
Thïm bao nhiïu nûäa? 40%? 60%? Trûâ phi bẩn dânh đt nhêët
80% “nùng lûúång quan hïå” ca bẩn cho 20% cấc mưëi quan hïå
ch ëu, thò bẩn múái cố thïí gia tùng hẩnh phc ca bẩn.
148

Nhûäng mưëi quan hïå hâng àêìu
Nhûäng mưëi quan hïå khấc
Nùng lûúång
àưëi vúái quan hïå
Hẩnh phc tûâ
cấc quan hïå
Nùng lûúång
àưëi vúái quan hïå
Hẩnh phc tûâ
cấc quan hïå
Tin vui: Sûå thỗa mận cố thïí tùng vổt mâ khưng cêìn
tùng tưíng sưë “nùng lûúång quan hïå” lïn, àún giẫn
chó cêìn têåp trung vâo nhûäng mưëi quan hïå chđnh.
Hânh àưång àïí thc àêíy hẩnh phc: Àõnh hûúáng
lẩi nùng lûúång àïí đt nhêët 80% “nùng lûúång quan
hïå” àưí vâo nhûäng quan hïå chđnh ëu.
Tẩi sao cấc cưng ty àiïån thoẩi khùỉp núi trïn thïë giúái qui
àõnh sưë àiïån thoẩi ca chng ta cố bẫy chûä sưë? Búãi vò chng
ta cố thïí nhúá chỵi bẫy sưë, chûá khưng phẫi tấm hay chđn.
Chng ta chó cố thïí quan têm sêu sùỉc àïën mưåt vâi ngûúâi.
Trûâ khi chng ta giúái hẩn vâo sưë ngûúâi lâ trổng têm àưëi vúái
cåc sưëng ca chng ta, khưng cố ai lâm thay àûúåc.
Sûå àấnh àưíi cao nhêët giûäa sưë lûúång vâ chêët lûúång xẫy ra khi
cố mưåt mưëi quan hïå, mưëi quan hïå cố thïí lâ trung têm cho
hẩnh phc ca chng ta.
HƯM NAY NGÂY MAI
Hònh 11: Chuín dõch nùng lûúång vâo nhûäng quan hïå chđnh ëu
149
Ai àố àïí u
Mưåt nghiïn cûáu gêìn àêy ca nhâ têm l hổc Diener vâ

Seligman phất hiïån rùçng trûâ mưåt phêìn trùm ngoẩi lïå, mổi
ngûúâi trong sưë 10% cûåc k hẩnh phc nhêët àang cố mưåt mưëi
quan hïå lậng mẩn. Mưåt thûåc tïë àûúåc cưng bưë khấc lâ 40%
nhûäng ngûúâi M àậ lêåp gia àònh nối rùçng hổ “cûåc k hẩnh
phc”, trong khi chó 23% ngûúâi M chûa cố gia àònh tun bưë
tûúng tûå. Tòm àûúåc ngûúâi bẩn àúâi ph húåp lâ têëm vế bûúác vâo
hẩnh phc àưëi vúái nhiïìu ngûúâi.
Tuy nhiïn thúâi gian, cưng sûác vâ trđ thưng minh chng ta
dânh àïí tòm kiïëm ngûúâi bẩn àúâi thûúâng rêët hẩn chïë.
Giấo sû George Zipf ca Harvard cho hay rùçng 70% nhûäng
cåc hưn nhên ưng nghiïn cûáu úã Philadelphia nùm 1931 lâ
giûäa nhûäng ngûúâi sưëng chó cấch nhau vâi dậy nhâ, trong
phẩm vi 30% khu vûåc ưng nghiïn cûáu. Toân bưå Philadelphia
lâ mưåt núi rưång àïën nưỵi hêìu hïët cû dên khưng thïí ba lûúái
mổi núi àïí tòm mẫnh tònh cho mònh àûúåc. Côn tòm kiïëm ngoâi
thânh phưë hẫ, qụn ài cho khỗe!
Phêìn lúán nhûäng cêu chuån tònh vêỵn nẫy núã úã cấc khu dên
cû trong vng, mưåt nhốm nhỗ bẩn bê, hay àưìng nghiïåp. Vâ
nhiïìu ngûúâi u theo kiïíu “trẩm xe but”. Hổ chổn ngay ngûúâi
u àêìu tiïn xët hiïån.
Hổ
phẫi lông
vúái tònh u.
150
u ngay cấi nhòn àêìu tiïn thûúâng chùèng àïën àêu. Gùỉn bố
vúái mưåt ngûúâi cẫ àúâi ch ëu dûåa vâo sûå hêëp dêỵn vïì tònh dc,
khẫ nùng chùn gưëi lâ mưåt sûå àùåt cûúåc khưën khưí. Tònh dc lâ
tuåt àêëy, nhûng chùèng chống thò chêìy, sûå hêëp dêỵn àố sệ trúã
nïn vư võ. Mưëi quan hïå lêu dâi cêìn nhiïìu hún thïë.
Tònh u àđch thûåc - sûå ngûúäng mưå lêỵn nhau vâ niïìm phêën

khđch – cố thïí dúâi non lêëp biïín vâ lâm cho ngay cẫ nhûäng
quan hïå khưng tûúãng nhêët cng cố thïí diïỵn ra. Nhûng cåc
tònh lậng mẩn thò chống tân. Àïí àûúåc hẩnh phc lêu bïìn, hậy
cên nhùỉc bưën phêím chêët lúán hún nhû sau:
Cố khẫ nùng thên thiïët vúái ngûúâi khấc, lïå thåc vâo hổ, vâ
lâm hổ lïå thåc vâo mònh
Cố ba loẩi ngûúâi:

Ngûúâi chùỉc chùỉn, àưëi vúái hổ sûå thên mêåt vâ lïå thåc lâ dïỵ
dâng.

Nhûäng ngûúâi trấnh vûúáng bêån vâ thên mêåt – khi cêìn àûúåc
chùm sốc, hổ tòm kiïëm bïn ngoâi.

Nhûäng ngûúâi hay lo lùỉng, nhûäng ngûúâi bêët àõnh vïì tònh u,
thïí hiïån sûå quan têm kiïíu ếp båc, lc nâo cng thïë - bêët
kïí ngûúâi u hổ mën hay khưng.
Mưåt vâi pht ngêỵm nghơ sệ biïët àûúåc bẩn vâ àưëi tûúång ca
bẩn sệ thåc dẩng ngûúâi nâo.
1
Vúái hai cấ nhên chùỉc chùỉn,
triïín vổng cho mưåt mưëi quan hïå thânh cưng lâ rêët cao. Nïëu chó
mưåt ngûúâi lâ chùỉc chùỉn, nhûäng dẩng kia sệ đt thđch húåp hún,
nhûng vêỵn côn àûúåc. Nïëu khưng ai trong hai ngûúâi chùỉc chùỉn
cẫ, cú hưåi sệ rêët thêëp.
151
Nïëu bẫn thên bẩn khưng chùỉc chùỉn, àïí àûúåc hẩnh phc lêu
dâi, bẩn phẫi chổn àưëi tûúång cho mònh lâ ngûúâi chùỉc chùỉn.
2
Lẩc quan

Cố phẫi bẩn vâ ngûúâi bẩn tûúng lai ca bẩn tòm kiïëm may
ri? Khi cố chuån khưng hay xẫy ra, ngûúâi lẩc quan tòm cấch
l giẫi tẩm thúâi hay c thïí - “sïëp àang bûåc” hay “Tưi khưng
ng àûúåc àïën têån nûãa àïm.” Ngûúâi bi quan thò cho rùçng vêën
àïì ùn sêu gưëc rïỵ, cưë hûäu rưìi – “Tưi lâm viïåc kếm cỗi,” “vêën àïì
àố sệ khưng giẫi quët àûúåc.”
Chổn ngûúâi bẩn àúâi lâ ngûúâi lẩc quan, hóåc ngûúâi sùén sâng
hổc cấch lẩc quan, àiïìu àố cố thïí hổc àûúåc.
Khẫ nùng trấnh tranh lån gay gùỉt vâ chó trđch ca ngûúâi
bẩn àúâi
Giấo sû John Gottman sûã dng mưåt “phông thđ nghiïåm tònh
u” àïí quan sất hânh vi ca cấc àưi vúå chưìng. Cûá mûúâi lêìn
thò àïën chđn lêìn ưng àûå àoấn ly hưn chđnh xấc.
Nhûäng tđn hiïåu nguy hiïím theo Gottman lâ nhûäng lêìn cậi vậ
kõch liïåt, chó trđch bẩn àúâi vïì chuån cấ nhên, tỗ ra coi thûúâng,
lẩnh nhẩt hay lậnh àẩm, vâ khưng thïí nghe chó trđch àûúåc nûäa.
Hậy àoan chùỉc rùçng bẩn cố mưåt giai àoẩn thûã thấch àïí hai
ngûúâi sưëng gêìn gi nhau hún lc chûa bõ râng båc sau cng.
Nïëu bẩn thêëy àûúåc nhûäng tđn hiïåu nhû Gottman àûa ra, hậy
ra ài.
Thỗa thån vïì nhûäng giấ trõ cú bẫn
Chổn ngûúâi cố cng nhûäng giấ trõ cú bẫn vïì nhûäng vêën àïì
cưët lội, nhû lâ tđnh chên thêåt, tiïìn bẩc, lông tưët, hóåc bêët k
àiïìu gò quan trổng vúái bẩn.
152
C
hổn ngûúâi u cho mònh sau khi cên nhùỉc thêåt k
câng. Àûâng àïí bõ cën ài trong quan hïå. Tòm kiïëm
xa gêìn cho ra ngûúâi thđch húåp. Biïët mưåt vâi phêím chêët mâ bẩn
mong mën nhêët úã ngûúâi bẩn àúâi. Thûã nghiïåm. Kiïím chûáng

xem mưëi quan hïå cố thûåc sûå ưín thỗa trûúác khi bẩn gùỉn bố
hoân toân. Hậy cûá thong thẫ. Cố nhiïìu giai àoẩn vâ bûúác ài
ca sûå gùỉn bố àố - àûâng vưåi vậ. Cẫm nhêån chùỉc chùỉn cêìn phẫi
àûúåc hònh thânh mưåt cấch tûå nhiïn.
Bêët k quan hïå nâo cng cêìn cố mưåt vâi u cêìu cêìn thiïët.
Thûúâng chng ta khưng tòm hiïíu thêåt k nhûäng u cêìu àố lâ
gò, vò thïë chng ta hânh àưång mưåt cấch bưåc phất: phung phđ
hêìu hïët nùng lûúång ca chng ta vâo nhûäng hânh àưång chùèng
ài àïën àêu cẫ.
Tin vui: Têåp trung vâo mưåt vâi àiïìu quan trổng tẩo
nïn têët cẫ khấc biïåt giûäa thânh cưng vâ thêët
bẩi trong quan hïå.
Hânh àưång àïí thc àêíy hẩnh phc: trong mưỵi quan
hïå chđnh ëu, xấc àõnh mưåt vâi biïån phấp dêỵn
àïën hẩnh phc lúán nhêët. Têåp trung nưỵ lûåc ca
bẩn vâo àố.
Mưåt ngûúâi bẩn khưn ngoan cố lêìn bẫo tưi:
Chng tưi rêët khấc nhau vâ nhûäng àiïìu khưng quan
trổng àưëi vúái tưi lẩi thûúâng rêët quan trổng àưëi vúái vúå
tưi, vâ ngûúåc lẩi.
Trong hưn nhên ca chng tưi, àêy thûåc sûå lâ vêën
àïì àưëi vúái cư êëy. Cư êëy mën tưi vïì nhâ àng giúâ. Cư
êëy mën ln ln cố thïí trưng cêåy vâo tưi. Cư êëy
153
u hoa. Cư êëy thđch tưi hưỵ trúå trong cấc dûå ấn ca
cư êëy. Cư êëy thđch cố àûúåc nhûäng àiïìu ngẩc nhiïn.
Àêëy lâ nhûäng àiïìu khưng thûåc sûå cêìn thiïët mâ tưi
mën lâm cho cư êëy nhêët. Tưi cố thïí àûa cư êëy ài ùn
tưëi dûúái ấnh nïën lung linh, tưi cố thïí mua cho cư êëy
chiïëc xe mâ bẫn thên tưi cng thđch, àûa cư êëy ài nghó

mất, tưi cố thïí lâm têët cẫ nhûäng viïåc khấc nûäa, nhûng
chùèng cố gò gêy êën tûúång cho cư êëy nïëu tưi khưng àấp
ûáng nhûäng nhu cêìu cú bẫn mâ cố nghơa nhêët àưëi
vúái cư êëy.
Àûâng lâm cho ngûúâi khấc àiïìu mâ bẫn thên bẩn thđch. Lâm
nhûäng gò ngûúâi bẩn àúâi ca bẩn cêìn.
Mưåt àưi vúå chưìng khấc gùåp nhiïìu vêën àïì trong hưn nhên.
Trong mưåt pht vư tû, ngûúâi vúå thưí lưå, “Àiïìu mâ Peter khưng
nhêån ra lâ nïëu cûá mưåt hay hai tìn anh êëy chó cêìn mua vïì
cho tưi bố hoa, thò viïåc gò tưi cng lâm cho anh êëy cẫ.”
Thêåt àấng bìn vâ vư cúá biïët bao: mưåt cưë gùỉng nhỗ bế àng
theo u cêìu, lẩi àûúåc phêìn thûúãng lúán àïën vêåy. Cố bao nhiïu
cåc hưn nhên lâ nhûäng mẫnh àêët khư cùçn, khưng tònh u
búãi vò nhûäng nhu cêìu àún giẫn ca ngûúâi bẩn àúâi khưng àûúåc
àấp ûáng? Tuy nhiïn, dông sëi tònh cẫm cố thïí lẩi dïỵ dâng
chẫy vâ tn trâo trúã lẩi.
Nhûäng gia àònh hẩnh phc
Ngay trûúác lc Nam M bõ chinh phc, ngûúâi da àỗ úã Peru
àậ phất hiïån nhûäng chiïëc thuìn bìm ca Têy Ban Nha úã
chên trúâi. Khưng biïët àûúåc thuìn lâ cấi gò, hổ khưng nhêån ra