CHƯƠNG 7 CÁC PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH - THƯƠNG MẠI

CHƯƠNG 7

CÁC PHƯƠNG THỨC
GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP
KINH DOANH - THƯƠNG MẠI


NHỮNG NỘI DUNG CHÍNH:
 Khái niệm tranh chấp kinh doanh, thương
mại
 Đặc điểm tranh chấp kinh doanh, thương mại
 Các phương thức giải quyết tranh chấp kinh
doanh, thương mại:
 Thương lượng
 Hòa giải
 Trọng tài thương mại
 Tòa án
Friday, January 12, 2024

2


1. KHÁI NIỆM TRANH CHẤP KINH
DOANH, THƯƠNG MẠI
Từ ngày Bộ luật tố tụng dân sự có hiệu
lực thi hành (01/01/2005) thuật ngữ “Tranh
chấp kinh tế” được thay bằng “Tranh chấp
kinh doanh, thương mại”
Tranh chấp trong hoạt động kinh
doanh, thương mại là những mâu thuẫn
phát sinh giữa các chủ thể kinh doanh do

không thực hiện hoặc thực hiện không
đúng nghĩa vụ trong hợp đồng.
Friday, January 12, 2024

3


KHÁI NIỆM KINH DOANH
 Kinh doanh là việc thực hiện liên tục một,
một số hoặc tất cả các công đoạn của quá
trình đầu tư, từ sản xuất đến tiêu thụ sản
phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị
trường nhằm mục đích sinh lợi.
KHÁI NIỆM THƯƠNG MẠI
 Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm
mục đích sinh lợi, bao gồm: mua bán hàng
hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến
thương mại và các hoạt động nhằm mục
đích sinh lợi khác.
Friday, January 12, 2024

4


2. ĐẶC ĐIỂM CỦA TRANH CHẤP KINH
DOANH, THƯƠNG MẠI
+ Tranh chấp phát sinh trực tiếp từ các
quan hệ kinh doanh, thương mại
+ Các bên tranh chấp là thương nhân
+ Giải quyết tranh chấp do các bên

tranh chấp tự định đoạt
+ Tranh chấp mang yếu tố vật chất và
có giá trị lớn

Friday, January 12, 2024

5


3. CÁC PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP KINH DOANH,
THƯƠNG MẠI
- Thương lượng
- Hòa giải
- Trọng tài thương mại
- Tòa án

Friday, January 12, 2024

6


3.1. THƯƠNG LƯỢNG
Các bên cùng nhau bàn bạc, thỏa thuận
một biện pháp giải quyết tranh chấp
Thỏa thuận này là sự thống nhất ý chí
của các bên, các bên có nghĩa vụ phải thực
hiện
Pháp luật qui định các bên trước hết
phải tiến hành thương lượng, sau đó mới

được tiến hành các hình thức giải quyết khác

Friday, January 12, 2024

7


3.1.1. Ưu điểm của thương lượng:
 Không bị ràng buộc bởi các thủ tục pháp lý
 Khơng tốn chi phí
 Không làm tổn hại quan hệ đối tác
 Giữ được bí mật kinh doanh
3.1.2. Hạn chế của thương lượng:
 Việc thực hiện các kết quả thương lượng
phụ thuộc vào sự tự nguyện thi hành của
các bên, không được đảm bảo bằng cơ chế
pháp lý mang tính bắt buộc
Friday, January 12, 2024

8


3.2. HỊA GIẢI
Là hình thức giải quyết tranh chấp
thơng qua vai trị trung gian của bên thứ ba
trong việc tìm kiếm giải pháp nhằm giải
quyết mâu thuẫn
Bên trung gian không đưa ra bất kỳ
quyết định nào mà chỉ hỗ trợ các bên tìm ra
giải pháp hoặc đề nghị các giải pháp và

thuyết phục các bên lựa chọn

Friday, January 12, 2024

9


3.2.1. Ưu điểm của hịa giải:
- Đơn giản, chi phí ít
- Có sự tham gia của người thứ ba trung gian hịa giải có kinh nghiệm, am hiểu
lĩnh vực và vấn đề đang tranh chấp, có uy
tín đối với các bên
- Kết quả hòa giải được ghi nhận và
chứng kiến bởi người thứ ba nên mức độ
tuân thủ các cam kết đã đạt được trong q
trình hịa giải cao
Friday, January 12, 2024

10


3.2.2. Hạn chế của hòa giải:
- Kết quả hòa giải phụ thuộc vào thiện
chí và sự tự nguyện thi hành của mỗi bên.
- Do có sự tham gia của trung gian
trong q trình hịa giải nên uy tín cũng như
bí mật kinh doanh của các bên bị ảnh
hưởng.
- Chi phí tốn kém hơn thương lượng vì
phải trả khoản dịch vụ cho trung gian hòa

giải.
Friday, January 12, 2024

11


3.3. TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI
3.3.1. Khái niệm
Là phương thức giải quyết tranh chấp
phát sinh trong hoạt động thương mại được
các bên thoả thuận và được tiến hành theo
trình tự, thủ tục tố tụng do Pháp lệnh trọng
tài thương mại năm 2003 qui định

Friday, January 12, 2024

12


3.3.2. Điều kiện giải quyết tranh
chấp bằng trọng tài thương mại
Tranh chấp được giải quyết bằng trọng
tài thương mại, nếu trước hoặc sau khi xảy
ra tranh chấp các bên có thoả thuận trọng
tài
Thỏa thuận trọng tài có thể được ghi
trong hợp đồng hoặc bằng văn bản riêng

Friday, January 12, 2024

13


Điều khoản mẫu trong Hợp đồng về trọng
tài thương mại:
 “Mọi tranh chấp phát sinh từ hoặc liên quan
đến hợp đồng này sẽ được giải quyết tại
Trung tâm Trọng tài … theo Quy tắc tố tụng
trọng tài của trung tâm này”.
 Có thể bổ sung thêm các nội dung sau:
 Số lượng trọng tài viên … (1 hay 3)
 Địa điểm tiến hành trọng tài…
 Luật áp dụng cho hợp đồng …
 Ngôn ngữ dùng trong tố tụng trọng tài …
Friday, January 12, 2024

14


3.3.3. Đặc điểm trọng tài thương mại
- Trọng tài thương mại là một tổ chức phi
chính phủ có tư cách pháp nhân
- Cơ chế giải quyết tranh chấp bằng Trọng
tài thương mại là sự kết hợp giữa hai yếu tố
thoả thuận và tài phán.
- Phán quyết của Trọng tài là chung thẩm.
- Cơ quan thi hành án cấp tỉnh nơi có trụ
sở, nơi cư trú hoặc nơi có tài sản của bên phải
thi hành, thi hành quyết định trọng tài.

Friday, January 12, 2024

15


Ưu điểm của Trọng tài thương mại:
- Đảm bảo quyền tự do định đoạt của các
bên: các bên có quyền lựa chọn Trọng tài viên, địa
điểm, ngôn ngữ, quy tắc tố tụng, Luật áp dụng giải
quyết tranh chấp
- Trọng tài viên là các chuyên gia hàng đầu
trong các lĩnh vực như hàng hải, sở hữu trí tuệ,
ngoại thương, cơng nghệ thông tin …
- Việc xét xử tại Trọng tài được giữ bí mật
- Tính minh bạch cao trong xét xử: tất cả tài
liệu, chứng cứ của một bên đều được Trọng tài gửi
ngay cho các đương sự còn lại để họ phản biện
hay kiện lại
Friday, January 12, 2024

16


Các hình thức trọng tài:
TRỌNG TÀI THƯƠNG MẠI

TRỌNG TÀI VỤ VIỆC
(AD-HOC)

Friday, January 12, 2024

TRỌNG TÀI THƯỜNG TRỰC
(TRỌNG TÀI QUY CHẾ)

17


Trọng tài vụ việc (Ad-hoc):
- Được thành lập để giải quyết tranh
chấp cụ thể và tự giải thể khi giải quyết xong
tranh chấp
- Khơng có trụ sở, khơng có bộ máy
giúp việc, không lệ thuộc vào bất cứ một
quy tắc xét xử nào
- Các bên tranh chấp có quyền lựa
chọn thủ tục, các phương thức tiến hành tố
tụng
Friday, January 12, 2024

18


Trọng tài thường trực (quy chế):
- Là các Trung tâm trọng tài được
thành lập theo quy định của Pháp lệnh trọng
tài thương mại, có trụ sở ổn định, có danh
sách Trọng tài viên, Quy tắc tố tụng riêng
- Điều kiện thành lập trung tâm trọng
tài: có ít nhất 5 sáng lập viên đủ điều kiện
làm trọng tài viên theo quy định

- Thẩm quyền cấp Giấy phép thành lập
trung tâm trọng tài: Bộ trưởng Bộ Tư pháp
Friday, January 12, 2024

19


Hội đồng trọng tài:
 Hội đồng Trọng tài do Trung tâm Trọng tài
hoặc do các bên thành lập
 Hội đồng Trọng tài gồm: 3 Trọng tài viên
hoặc Trọng tài viên duy nhất do các bên
thoả thuận
 Tố tụng trọng tài bắt đầu từ khi trung tâm
trọng tài nhận được đơn kiện của nguyên
đơn hoặc từ khi bị đơn nhận được đơn
kiện của nguyên đơn.
Friday, January 12, 2024

20